Katalog

BİLİM KÜLTÜR HABERLER Bilim ve teknoloji dünyasından Uluğ Bey'in çokgeni Nuh'un gemisinin inanılmaz öyküsü Fırtınadan önceki kurt ulumaları Ahşap binalar Parçalanan kuyruklu yıldız. Vehbi Belgil Uluğ Bey'in çokgeni tirazlar, sert mektuplar. Darvvin'in ünlü kitabından sonra bütün dünyada bir kavga başlamıştı: "Oünya bir anda yaratıldı" diyenlerle "gelişme ile bugünkü hale geldi" diyenler arasında bir kavga. Birincilere göre, Tann'nın "Ol!" demesi ile bütün canlılar oluşmuş. Ikincilere göre ise canlılar alt kademe hayvanlardan milyarlarca yıl içinde değişe değişe günümüzdeki hale gelmişler: Insanın maymundan türediği iddiası... Program, Tevrat'taki yaratılış efsanesikabul edilebilir. Ama, olaydan sonra herkes can ile mal kaygısına düştüğünden hayvanların anormal davranışları üzerindedurulmuyor. Beton binalardan yakınma moda oldu ya? Yorgunluğa, göz bozukluklarına, yarım başağrısına (migrene) sebep oluyorlarmış diye? Tahta (ahşap) binalarda bunların hiçbirisi yokmuş.muş. Oysa onlarda da ne sakıncalar vardı. Bu tür iddialar, kafadaki ideal bir senaryoya göre ortaya atılıyor: Ahşap evlerin hepsi güllük gülistanlık imiş gibi bir senaryo Basık tavanlı, rutubet kokulu evler, kat tavanları arasında farelerin koşmaca oynadıkları evler, küçücük mangallar çevresinde kümelenen ve arkalarına kar yağan insanlar, 50 mahalle ötedeki yangınla bir anda kül olan kitaplar, eşyalar, servetler, yazmalar... Saymakla bitmez. Beton binalardaki eksiklikleri "havalandırma azlığı" ile izah edenler var. Oysa modern evler bu bakımdan çok yararlı. Aç pencereleri, rüzgâr bir yandan girsin öbür yandan çıksın... Durmadan felaket senaryoları üretmeyelim. Tahta evlere insanlık hiçbir şekilde dönmeyecek. Dünyanın bütün ormanları sadece ahşap evlerde kullanılsa gene olmaz bu iş. Onun için beton evleri iyileştirme yolu na gideceğiz: Ya bu deve, ~ü yabudiyar... Depresyon'un kökenleri için devproje Dünyaca ünlü genetikçiler, 2,5 mflyon dolarlık bütçeli ve üç yıl süreli bir proje sonunda manik depresyon hastalığının kökeninde yatan nedenleri araştırıp ortaya çıkaSehumorm racak. Baltimore'da John Hopkins Üniversitesinde yapılacak araştırmaya büyük umutlar bağlanıyor. Amerıka'da 2,5 milyon insan bu hastalıktan muzdarip. Uzmanlar yaratıcılıkla hastalık arasında bir ilişkiden söz ediyorlar. Çok iyi sanatçılarda manik depresyon hastalığı normal insanlara kıyasla yüzde 1030 arasında daha çok ortaya çıkıyor. Kömponist Schumann en güzel eserlerinin çoğunu bu hastalık dönemihde besteledi. Amerikalı genetikçiler bu hastalığın kökenlerini buldukları ve uygun tedavi geliştirdikleri taktirde, ülkede yılda bir kaç milyar dolar tedavi parasından tasarruf edileceğini belirtiyorlar Beton ve tahta binalar Uluğ Bey (13931449) Timurun torunlarından. Asıl adı Mehmet Turgay. Iran'ın Sultaniye kentinde doğmuş. Dedesi gibi cihangirliğe özenmemiş, bilime gönül vermiş. Nitekim, Semerkant, onun zamanında Islam dünyasının bilim merkezi olmuş. Tarihçiler, Uluğ Bey'in, önce bir gökbilimcl (astronom) olduğunu yazar: Bu yüzden, Semerkant'ta büyük bir rasathane (gözlemevi) başlattı (1428). Ikinci olarak, Batlamyüs'ün (Ptolemy'nin) 1200 küsur yıl önce hazırladığ Yıldızlar Tablosu'ndaki bilgilerin kendi tablosundakilere uymadığını görerek yeni bir tablo hazırladı. Bunda saat ayarlarını, yalnızların gökte izledikleri yörüngeleri, yıldızların yerlerini kendi gözlemlerine göre belirtti (Yapıt Oxford Universitesi'nden John Greaves'in dikkatini çekti, 1665'te Latince'ye çevrildi). Uluğ Bey bayındırlık işlerine de önem verdiğinden Semerkant'ı büyük binalarlasüsletti. Uluğ Bey, tarihçilik yanı ile Cengiz'in 4 oğlunun tarrhini yazdı. Ama, üstadın matematikçilik yanı daha ağır basar. Bu alandaki merakı nedeni ile (800.355.168) köşeli bir çokgen yaptı. Ayrıca, "Pi" sayısının virgülden sonraki rakamlarını 16'ya kadaryürüttü (3,1416....) Uluğ Bey, oğlu Abdüllatif'in kışkırtması ile, 27 Ekim 1447'de idam edildi. Ama Abdüllatlf de, 6 ay sonra fecî bir akıbete uğradı. (Uluğ Bey, 2 yıl 8 aylık bir saltanattan sonra uydurma bir dava sonucu idam ettirilmiştir.) ne inananlara meydan okuma diye tanımlanıyor. Hani "Horozun çok olduğu yerde sabah erken olur" diye bir sözümüz var ya? Televizyon kanallarının inanılmaz derecede çokluğu yüzünden programlar da ne yapacaklarını şaşırıyor. Hem de her konuda ömek aldığımız ABD'de. Bu ülkede yayınlanan "Serbest AraştırmaFree lnquiry" adlı derginin bildirdiğine göre 20 Şubat 1993 günü CBS televizyonunda, yazımızın başlığını taşıyan bir program yayınlanmış. Yanlışlar, sahte biiimcilerin görüşleri ile dolu bir program. Tabiı rezalet ayyuka çıkmış. Protestolar, i "Nuh'un gemisinin inanılmaz bulunuşu" Kimi hayvanların doğa olaylarını önceden duyup haber verdikleri iddiası var ya? Kurtlar da büyük fırtınaları önceden haber veriyormuş. Doğru mu, yanlış mı, yalan mı? Amerikan Hava Kuvvetleri meteoroloji uzmanı Conrad Nelson'a göre haber doğrudur. Nedeni de şudur: Kurtların kulakları hava basıncı değişikliklerine karşı çok duyarlıdır Hava değişimlerini 12 saat öncesinden anlıyorlar. Iddia akla yatkın geliyor Hava basıncı bir anda değişmiyor ki? Bunu barometrelerden anlıyoruz. Buradan yola çıkarak, kimi havanların da depremleri onceden haber verdikleri Fırtınadan önceki kurt ulumaları Güzel bir fıkramız var: "Hocam, 90 yaşındaki erkeğin çocuğu olur mu?" "25 yaşında delikanlı komşusu varsa olur." Tıpkı bunun gibi: "Kuyri'kluyıldız tesbih taneleri gibi parçalara bölünür mü?" "Çekim gücü yüksek olan bir gezegenin yanından geçerse bölünür." Böyle bir olaya 1992'de tanık olduk. "ShoemakerLevy" adı ile kayıtlara geçmiş kuyruklu yıldız, güneş ailesinin en büyük gezegeni Jüpiter'in yakınından geçerken 17 parçaya bölünmüş: Uzaktan görülen bir geminin bir dizi ışıkları gibi... Sonra ne olmuş denecek? Parçalar sonradan bir araya gelmiş, kuyruklu hale dönüşmüş mü? Tabii... Gelmeyip de ne yapacak? Bu işlerde doğa yasaları egemen. Çekim gücü geçilince yıldız gene kuyruklanmış.. Havay Gözlemevi gökbilimcileri saymış17parçayı. Kimi kitaplar, ekinlerin, papatyaların, rüzgârda sallanmalarını "Tanrıya secde edıyorlar" diye yorumluyor Kuyrukluyıldız da öyle mi yapıyor acaba? Ettiği secdelerın sayısını tesbihle mi aklında tutuyor veya âleme gösterıyor? 17 parçaya bölünen kuyrukluyıldız Elektronik tuvalet New York halkının ve ziyaretçilerinin acil ihtiyaçları için, kentin parklarında çok modern 30 tuvalet yapılıyor. Bir Alman şirketinin aldığı projeye göre tuvaletler kent dokusuna uyumlu olacak. Kentteki gazete satış kulübelerınin çatısını andıran tuvaletlerin dış kaplaması granit olacak. Tuvaletin içinde müzik dinlenilebilecek. Tesis her kullanımdan sonra kendisini otomatik olarak yıkayacak ve mikroplardan arındıracak. Tuvalete verilebilecek zararlar elektronik ve otomatik olarak bir servis istasyonuna bildırılecek ve alarm çalacak Tuvalet kapısı 25 cent ile açılacak 35013