Katalog

GE R İ Y E BAKIŞ D Ü Ş Ü N BUL Yetmış yıl once 1921 de Bukreş te Rumen araştırmacı Paulesco şeker hastalarında yukselmış kan şeker atılımını ıdrarda asetonu azaltan bır maddeyı pankreas bezınden elde etmeyı başarmıştı Paulesco nun pankreın adını verdığı bu madde ılk defa kopeklere uzerınde denemış ve normal kopekler damar yoluyla verıldığınde kan şekerını duşurmuştu Paulesco nun bulduğu madde bugun butun dunyada mılyonlarca şeker hastasının kullandığı ınsulin hormonuydu Paulosco nun çalışmaları 1921 yılının Nısan ve Hazıran aylarında dort defa bılımsel dergılerde ve 31 Agustos 1921 de 'Archıves ınternatıonales de physıologıe adlı dergıde yayınlandı Tanhçesı çok eskılere dayanan şeker hastahğı Eskı Mısırda tanınıyordu Bol su ıçme çok mıktarda ıdrar yapma ıdrarda şeker bulunması gıbı belırtılerıyle Ibnı Sına gıbı unlu hekımlerın dıkkatını çeken şeker hastahğının (dıabetes mellıtus) sebebı çağlar boyu ortaya çıkarıl madı 1889 yılında Alman ıç hastalıkları uzmanı Oskar Mınkovvskı (18581931) pankreas ıle seker hastahğı arasındakı ılışkıyı buldu Ancak şeker hastalığına ılışkın en buyuk gelışme pankreas dokusundan ınsulin elde edılmesıdır Paulesco nun pankreastan elde ettığı ınsulin hormonunu hastaların kanında şeker duzeyını normale ındırdığının gorulmesı soz konusu bozukluğu ınsulin eksıklığının yol açtıgını kanıtlamıştı Ne var kı Paulesco başarının tadını çıkaramadı Çunku onun çalışmalarından yaklaşık on ay sonra Şubat 1922 de Kanada nın Toronto kentınde profesor MacLeod un laboratuarında araştırmacı Bantıng ve 22 yasındakı tıp oğrencısı Best elde ettıklerı benzerı sonuçlan Journal of Leboratory and Clınıcal Medıcıne adlı tıp dergısınde yayınladılar Paulesco ıle Kanadalı araştırmacıların kullandığı teknık ve buldukları madde aynıydı 11 Ocak 1922 de pankreastan elde edılen madde (ınsulin) Toronto General Hospıtal de 14 yasındakı şeker hastası Leonard Thompson a derı altından enjektorle zerkedıldı ve hastanın çok yuksek olan kan sekerı duzeyının duştuğu goruldu Hıpoglısemı yapan bu maddeye once pankreasta bulunan Langerhans adacıkları adı verılen hucre grubuna ızaleten (Ingılızcesı 'Islets of Langerhans ) turetılerek ısletın sonra ınsulin adı verıldı Teknıklerın gelıştırılmesıyle saflaştırılan ınsulin Mayıs 1922 den ıtıbaren şeker hastalarının tedavısınde kuanılmaya baslandı 1923 yılında Nobel tıp ve fızyolojı odulu ınsulının keşfı nedenıyle Bantıng ve MacLeod a verıldı Tıp oğrencısı Charles Best ıse "yaşı tutmadığından Nobel alamadı Insulını ılk sentezleyen Rumen araştırmacı Paulesco nun Nobel e ortak bıle olamamıştı Bu haksızlık çeşıtlı eleştırılere yol açtı Ne yazık kı şeker hastalı İnsülin Sentezi basarılıyor to MttA K«uı<,iAS(iVM4y«J ğıyla ılgılı bu onemlı keşfı n seruvenı bazı araştırmacı lar ıçın "tatsız sonuçlanmıştı ama mılyonlarca hastanın yaşamını kurtaracak olan ınsulin hormonu artık doktorların elındeydı Insulin glıkozun (şeker molekulu) hucreye gırışıne ve burada yakılarak enerjı sağlanmasma yardımcı olur Ayrıca ınsulin karacığerde ve yağ dokusunda glıkozun depolanmasını sağlar, amıno asıtlerın kas dokusunda tutulmasını sağlayarak proteın yapımını hızlandırır Domuz koyun ve sığır pankreasından elde edılen ınsulin TıpI (ınsulıne bağımlı) şeker hastalarına duzenlı olarak şırınga edılır Gen teknolojısı yontemıyle çeşıtlı bakterıler de bugun ınsulin sentezınde kullanılmaktadır Şeker has talarını enjeksıyon derdınden kurtarmak ıçın duzenlı aralıklarla vucuda ınsulin salan pompalar buruna sıkılan ınsulin spreylerı ınsulin ureten hucre naklı gıbı yenı yontemler denenmektedır 7 Armağanlı bulmaca Ertan Huseyın ve Zafer unıversıte oğrencılerı Her oğrencı tenıs, futbol basketbol ve yuzme sporlarından uçunu yapıyor Bır gun aralarında konuşurken aşağıdakı cumlelerı soyledıler Ertan Hepımızın yaptığı bır tek spor dalı var Aramızda tenıs oynayan tek kışı benım Hıçbınmız aynı uç sporu yapmıyoruz Zafer e gore Huseyın ve ben futbol oynuyoruz Ancak bu yanlış Huseyın Aramızda yuzme sporunu Kim hangi sporu yapıyor? yapan tek kışı Ertan Zafer ve ben aynı sporlan yapıyoruz Hepımız basketbol oynuyoruz Aramızdan ıkı kışı hem futbol hem basketbol oynuyor Zafer Hepımız tenıs oynuyoruz Huseyın yuzme sporu yapıyor Ertan benden farklı bır tek sporla uğraşıyor Huseyın de Ertan da futbol oynuyorlar öğrencılerın her bırının cumlelerınden yalnızca ıkısı doğruysa kımın hangı spor ları yaptığını bulabılır mısını?'' Bulmacayı doğru olarak çozen 20 okurumuza Düşünmenin Tadı Başka" kıtabını armağan edıyoruz BehiçAk Çözümler ve kazananlar A1B1 A1C1 B4C4 Kemal Pulat Ankara Halil Ibrahim Yaman.NazıllıOsman Çelebı Zonguldak Haşlm Sarısoy AntalyaEce Kalabay Es'uşehırSultan özdemir.AnkaraCaner DoganjstanbulŞükrü Akçay NığdeNurgül Oburoğlu.lstanbulNurten Erus Adapazan Mustafa Surucu.EskışehıcAhmet Etlt.Trabzon Gul Aygun.Bılecık Oeniz Aldemır AntalyaŞule Orkan.lstanbulŞükru Yavas.Kutahyaözden özkubat Istanbul Cem Say,lstanbulLale Boyacıoglu.Ankaralsmail Yeşllkaya Ankara Maçın sonuçlan şöyledir Pastayı beş eşit parçaya bölelim N'apalım Iş gucü pahalılaşınca blz de ileri teknolo|iyı seçmek zorunda kaldık Dunyanın en zor ışlerınden bırı bu galı ba Şımdı A kışısı kafasına gore 1/5 saydığı parçayı kessın B kışısı bu parçanın 1/5 e ındırme hakkına sahıptır 1/5 ten az olduğunu duşunurse sesını çıkaracağını da pek sanmam Aynı sureç sıraylaC D ve E ıçın tekrarlanacaktır Son kalan par ça da ıkıye bolundukten ve yendıkten sonra herkes rahatlayabılır Her bıreyın ıtırazı topluca karara bağlanır Bu sıstemı 100 kışılık bır sofrada da uygulayabılırsınız Tabı, zaman ve sabır varsa 27775