Katalog

8 EYLÜL 2022 PERŞEMBE EKONOMİ [email protected] 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.2250 18.0780 20.8680 13.50 3.402 6798.76 1016.26 0.3 kuruş 7.2 kuruş 24.1 kuruş 0.22 puan 11.43 puan 74.27 lira 91 kuruş Avrupa ile yarıştan kopan Türkiye, 8 aydır dünyanın en yüksek enflasyon oranına sahip Enflasyonda lideriz Nihayet gitti ama… AKP’nin açıkladığı yeni ekonomi planı ile birlikte dünya enf- alı günü, Boris Johnson, başba- lasyon liginde Arjantin’i sollayarak birincilik koltuğuna otu- kanlık konutu önünde, “ilginç” bir Skonuşma yaparak nihayet “bayra- ran Türkiye için ekonomistler dalgalanma uyarısı yaptı. ğı” Tory Partisi yeni başkanı ve başba- kan Liz Truss’a devretti. on 24 yılın rekorunu kıran enf- lülde enflasyonu yüzde 19.58 olan lasyon yurttaşı yoksullaştırır- Türkiye ise bilime inat uygulanan Lider kıtlığı... Sken iktidar kanadı sürekli glo- politikalarla enflasyon rakamlarını Boris’in yerine geçmek için yarışa- bal enflasyonu öne sürerek yurttaş- yüzde 80’e çıkardı. cak adaylar belli olduğunda, Financi- tan sabır istiyor. Enflasyon canava- al Times’dan Janan Ganesh, “Batı de- Faiz vurgusu rını tek haneye düşürme hedefi ile mokrasilerinde bir yetenek sorunu var” Türkiye’nin resmi enflasyon ra- yola çıkan AKP hükü- ... “Galiba liberalizm artık büyük, hatta kamlarının bile dünyadaki enflas- meti, aradan geçen 20 iyi, kadın/erkek (liderler) üretemiyor” di- yonun 8 katı olduğunu söyleyen yılda Türkiye’yi ulusla- yordu. Gerçekten de İngiltere’de Thatcher Prof. Dr. Selva Demiralp, “Hissedi- rarası arenada da dün- ve Blair’den sonra gelen liderlere bak- len enflasyon daha da yüksek. Ara- yanın en yüksek enflas- ALİCAN mak yeterli. ABD’de Trump ve kopya- da böyle ciddi bir ayrışma olduğu yonuna sahip ülke ha- POLAT ları var. Demokrat Parti içinde dikkat zaman nerede hata yapıldığını sor- line getirdi. Ekonomik çeken bir isim yok. Almanya’da Mer- mak gerek. Cevap basit, global enf- Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün kel gitti, Scholz ortalamanın üzerinde lasyona karşı sene başından beri (OECD) Temmuz 2022 enflas- bir resim sunamıyor. Fransa’da Macron en az 75 merkez bankası faiz artışı- yon oranları ile hazırladığı veriler- tükendi. İtalya’da Berlusconi hâlâ geri na giderken, TCMB’nin adı dünya- de Türkiye, yeni ekonomi modeli- gelmeye çabalıyor... oynaklığının da iç piyasaya büyük ya fiyat veremez hale getirir” dedi. Çünkü kapitalizm, insanlara bugün- da en negatif reel faiz veren merkez nin uygulanmaya başlandığı Eylül den daha iyi bir gelecek sunamıyor. Ya- bankası olarak geçiyor” dedi. yaralar açtığını söyleyen Ulusoy, Ulusoy, OECD verilerinde yer alan 2021’den itibaren depara kalkarak pısal kriz uzadıkça uzuyor ama, çıkı- “Arjantin’de enflasyon geçen yıl enflasyonun resmi enflasyon oldu- yıllardır krizle boğuşan Arjantin’i şa giden yolun bir haritası, “iyi bir gele- Dalgalanma zararı katlar yüzde 50 idi şimdi 71 ve bakın ka- ğunun altını çizerek “Bir de halkın geçti ve dünyada en yüksek enf- cek” projesini tutkuyla savunacak bir li- Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise deme kademe yükselmiştir. Bu da maruz kaldığı yüzde 180’lik enflas- lasyonu yaşayan ülke oldu. Eylül der yok. Liberalizm içinde ortaya çıkan Arjantin’in yüksek enflasyonunda- zararlı ama bizimki gibi bir yılda yonu bu dalgalanmayla okuyunca ayı enflasyonu yüzde 52.47 olan “liderler”, nostalji satmaktan öteye ge- ki sabitliğe dikkat çekti. Türkiye’de yüzde 19’dan 80’e yükselmesi bam- tahribatın büyüklüğünü görebiliyo- Arjantin’de şu anda enflasyon yüz- çemiyorlar. Boris kendini Churchill’e enflasyonun yüksekliğinin yanında başka bir şey. Üreticiyi iç piyasa- ruz” diye konuştu. benzetiyor. Truss, Margaret Thatcher’i de 71 seviyesinde bulunurken ey- anımsatan fotoğraflar çektirmekten bir hal oldu... ‘Kış aylarında 50 lira olacak’ korkusu yüzünden konserve salça ihracatı kısıtlandı Zamanın semptomu Boris, zamanın bu ruhunun bir semp- tomu. Londra Belediye Başkanlığı, baş- bakanlığı, seri seks, para, nüfuz ticare- ti skandalları resmigeçidiydi; yalan, ırk- çılık, yasa-gelenek tanımamak sıradan- Semih Girgin Domates krizi kapıda laşmıştı. Adam, mizah konusuydu ama bu onun kendini tarihin büyük isimle- İKİ BİN LİRA YETERSİZ MUSTAFA ÇAKIR rinden biri olarak görmesini engellemi- yordu. Bizzat partisinin milletvekillerinin Kemeraltı esnafı ktidar, tarımda maliyetleri düşürüp peş peşe gelen istifaları karşısında par- İüretimi artırmak yerine yine geçici ti başkanı olarak istifa ettiğinde, dola- sicil affı bekliyor çözümlere yöneldi. Domates fiyatları- yısıyla başbakanlığı düştüğünde, yap- nın tırmanışa geçmesi ve kış ayların- tığı konuşmada, partisini, meclisi “sü- umhurbaşkanı Recep Tay- rü mantalitesine teslim olmakla” suçladı, da “50 lira olacağı” açıklamaları üze- Cyip Erdoğan’ın açıkladı- konuşmasını Terminator filmine atıfla rine domates konservesi ve salça ih- ğı yeni icra affı müjdesi yüzle- “Hasta la Vista” (görüşmek üzere) söz- racatına kısıtlama getirildi. ri güldürmedi. İzmir’in kalbi leriyle bitirdi. O günden bu yana, parti- Ticaret Bakanlığı ihracı kayda bağ- konumundaki tarihi Kemeraltı sinin en gerici kanadı Boris’i geri getir- lı ürünler listesine domates konser- Çarşısı’nın pandemi mağduru meyi planlıyor. vesi ve salçayı da ekledi. Ticaret Ba- Adam da kararlı. Salı günü, nihayet esnafı düzenlemede getirilen kanlığı salça ihracatındaki artış eği- başbakanlık konutunu bırakırken yaptı- iki bin lira şartına takıldı. Ha- ğı konuşmada, aslında ne kadar başarılı liminin devam edeceğinin tespit edil- yal kırıklığı yaşadıklarını ifade olduğunu ısrarla vurguladı, kendini “fü- diğini belirterek şu açıklamayı yap- eden Kemeraltı Esnaf Derneği ze uzayda giderken yolda işi bitince ok- tı: “Yurtiçi arz ve yurtdışı talep den- Başkanı Semih Girgin, düzen- yanusun bilinmedik bir köşesine düşen gesi ile fiyat istikrarının korunma- lemenin yetersiz olduğunu be- hız kazandırıcı roketlere” benzetti (si- sı amacıyla yurtiçi piyasa ve tüketi- Ferrero İçİn rekAbet lirterek esnaf için kapsamlı bir zi buraya ben taşıdım...) orada da dura- ci enflasyon dinamikleri de göz önü- sicil affı beklediklerini söyledi. madı ben de Romalı Cincinnatus gibi... ne alınarak ihracata yönelik gerek- diyerek devam etti. kurumu’nA çAğrı Girgin, şöyle konuştu: li tedbirlerin ivedilikle alınmasını te- Boris’in karanlık bir yanı da olmasaydı, “Bugün Kemeraltı’nda bor- bunlara gülüp geçebilirdik. Ancak adamı minen salça ihracatımızın yakından ürkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) “Ferrero fındık alım fiyatını TMO’nun cu olmayan esnaf yok. Biz de af zamanın ruhu içinde düşünce, parlamen- takibine ihtiyaç duyulduğu değerlen- TGenel Başkanı Şemsi Bayraktar, fın- açıklamış olduğu 52-54 TL fiyatın ge- bekliyoruz. Bu zamanda iki bin toyu askıya alma girişimini, kendi koydu- dık piyasasında kartelleşmeye karşı risinde kilogramı 48 ve 49 lira olarak dirilmiştir.” lira borcu olan esnaf mı kal- ğu kurallara uymadığını, Covid de ikin- Rekabet Kurumu’nu göreve davet et- açıkladı. Kendisi ile işbirliği yapan tüc- dı? Esnafın borcu 100-150 bin ci kapatmaya direnirken “Bırakın cesetler ti. Türkiye’nin, dünya fındık üretiminin cardan fındık alıyor, işbirliği yapmayanı 50 TL beklentisi liralar ile ifade ediliyor. Esna- yığılsın” sözlerini, meclise yalan söyledi- yüzde 62’sini ve ihracatının yüzde 61’ini kendince cezalandırarak piyasadan çe- Bu yıl domates fiyatları hem mali- ğini anımsayınca gülemiyoruz. fın elektrik faturası, su fatura- gerçekleştiren lider ülke olmasına kar- kilmelerini sağlıyor. Ferrero firmasının yet artışları hem de ihracat nedeniy- Cincinnatus, alt sınıfların (plebler) şın fiyatları serbest piyasada “tekelci piyasaya yaptığı baskılara ‘dur’ denme- sı, dünya kadar masrafı var. İki le yaz aylarında da çok fazla düşme- firma ve ona bağlı alıcıların” belirlediği- si gerekiyor. Devlet güçlü bir şekilde haklarına düşmanlığı ile ünlü bir Ro- bin lirayı ödeyemeyen esnafın di. Özellikle bu yıl Avrupa’da doma- ni savunan Bayraktar, şunları kaydetti: piyasaya girmelidir.” malı asker ve “erdemli” bir politika- elektriği zaten ertesi ay kesili- cı. Cincinnatus, emekli olup kendi is- tes üretimi az olduğu için Türkiye’ye yor. Bu paket ancak kredi kar- teğiyle ayrılıp mütevazı çiftliğine dön- yoğun bir talep olduğu bu nedenle rı yüzünden herkes ayağa kalkacak. marka ise 700 gram salçayı 24.90 li- tı borçlularını sevindirir. Bu müş. Cincinnatus, zengin bir patrici- de kış aylarında domates fiyatlarının Domates fiyatı 50 TL olacak” demişti. radan satışa sunuyor. esnafa yarayacak bir düzenle- nin, halkın desteğini alarak iktidara gel- zirve yapacağı tahmin ediliyordu. Se- Marketlerde domatesin fiyatı çeşi- Yurttaş ise kış aylarında pahalı sal- me değil” dedi. l ERMAN ŞEN- mek amacıyla başlattığı hareketi bas- ra Yatırımcıları ve Üreticileri Birli- dine göre değişiyor. Ankara’da nor- ça yerine kendi hazırladığı “konser- tırmak üzere, yeniden göreve, diktatör TÜRK/İZMİR ği (Sera-Bir) Başkanı Müslüm Yan- mal domates 10 lira. Salkım domates velerini” kullanmaya hazırlanıyor. olarak çağrılıyor; işi bitince yine çiftli- maz, geçen hafta yaptığı açıklamada, 18.90 lira, kokteyl domates 19.90 li- Bunun için bazı marketlerde ortala- ğine dönmüş. Cincinnatus ile (“erdem- EŞİTSİZLİK ARTIYOR “Yüzde 238 artan bir enerji maliye- ra, pembe domates 19.90 lira, salça- ma 5 liraya salçalık sivri domates sa- li politikacı” iddiasını bir kenara bıra- kırsak) Boris arasında kimi benzerlik- tiyle, yüzde 250 artan bir gübre mali- lık domates 7.95 lira, yeşil domates tılıyor. Bazı “ucuzluk marketlerinde” İşsizlikte rekor ler bulunabilir. Boris de kendini Brexit’i yetiyle bizim bu yıl 50 TL’nin altında 11.90 lira. Yine salça fiyatları da fir- ise fiyatı 6 liraya çıkıyor. Ancak di- gerçekleştirmek için göreve çağrılmış domates satmamamız gerekiyor. Bu masına göre değişken. 830 gram ku- ğer domates çeşitlerindeki yüksek fi- Anadolu’da bir lider (Cummings’i unutarak) ola- kadar net ifade ediyorum. Aralık-ni- tu salça 29.90 lira. Aynı miktarda- yat karşısında zorlanan yurttaş, sal- rak görüyor. Ulusal Sağlık Sistemi’nin, ahçeşehir Üniversitesi Eko- san arasında dünyada domates yok. ki salçayı kendi etiketi ile 24.50 lira- çalık domatesleri şu anda sofra ve ye- ağır kriz içinde gerçekleştirdiği aşılama Bnomik ve Toplumsal Araş- Kış ayları geldiğinde domates fiyatla- ya satan marketler de var. Başka bir meklerde de kullanıyor. l ANKARA kampanyasının başarısını, Maliye Ba- tırmalar Merkezi (BETAM) kanı Sunak’ın Covid sırasında uygu- “Bölgesel işsizlikte muazzam ladığı mali yardım politikasını sahiple- niyor. Bir ABD, NATO projesi olan Uk- eşitsizlik ve çarpıcı gelişme- Türkiye’de yılda 400 milyon pil satılıyor. Varta pazar ikincisi rayna politikasını sahiplenip Churchill’e ler” araştırmasını yayımla- benzemeye çalışıyor. Şimdi de Truss’ın dı. Buna göre 2018’den 2021’e hükümeti yüzüne gözüne bulaştırma- Türkiye’de tarım dışı işsizlik Pillerin yüzde 90’ı toplanmıyor sıyla kriz daha da derinleşince göreve oranı yüzde 13.1’den 14.1’e dönmeyi hayal ediyor; her zamanki gibi tışının pilde adetsel satışları düşürdüğü- yükseldi. İşsizlikte en yük- ŞEHRİBAN KIRAÇ ülkesinin, partisinin çıkarlarını değil yal- nü anlatan Brandstaetter, Türkiye’nin po- sek artışın 14.3 yüzde ile Ku- nızca kendisini düşünüyor. Voleybola sponsor ürkiye’de yılda 400 milyon adet civarın- tansiyeline inandıklarını, adetsel satışlarda zeydoğu Anadolu, en çok dü- Tda pil satılıyor. Bu pillerin en fazla yüzde Türkiye’nin bölgenin en büyük ülkesi oldu- şüşün 5.8 yüzde ile Şanlıurfa- Mercedes-Benz 8’i geri toplanıyor. İsviçre’de geri toplanan ğunu ifade etti. Diyarbakır bölgesinde olduğu ürkiye Voleybol Federasyonu pil miktarı yüzde 80-85 iken Almanya’da Varta Pilleri Türkiye Genel Müdürü Ke- KISA... KISA... KISA... kaydedildi. Kuzeydoğu Anado- Tile Mercedes-Benz arasında üç bu oran yüzde 55’lerde. rem Acar da geçen yıldan bu yana pil fi- lu’daki yükselişin işgücünde- yıllığına voleybol milli takımlar ana 135 yıllık geçmişe sahip Almanya mer- yatlarının yüzde 100, yılbaşından bu yana l Karadeniz Yağlı Tohumlar Tarım Satış Koo- sponsorluğu sözleşmesi imzalandı. ki çok yüksek artıştan, Şanlı- kezli Varta, Almanya’nın Dischingen şeh- ise yüzde 30 arttığını vurgulayarak “Kur peratifleri Birliği Genel Müdürü Ünal Erars- Törene, Federasyon Başkanı Meh- urfa-Diyarbakır’daki azalışın rinde yılda 1.7 milyar adet alkalin pil artışına göre fiyatlara bakacağız. Biz pazar lan, 2022 yılı yağlık ayçiçeği ön alım fiyatı- met Akif Üstündağ, Mercedes- ise yüksek azalıştan kaynak- üretiyor ve yüzde 85’ini ihraç ediyor. ikincisiyiz” dedi. Acar, yükselen fiyatlar ve nı kilogram bazında 10.5 lira olarak belirle- Benz İcra Kurulu ve Otomobil Gru- Dischingen’deki fabrikada dü- enflasyon nedeniyle markalı pil satışında landığına işaret edildi. 2021’de diklerini bildirdi. bu Başkanı Şükrü Bekdikhan ile zünlenen toplantıda konuşan yılın ilk beş ayında küçülme oluduğunu, l Çevrimiçi hizmet platformu Armut, İtalyan tarım dışı işsizlik oranı sırala- milli sporcular Zehra Güneş ve Efe Türkiye’nin de içinde bulunduğu halkın indirim marketlerdeki pillere yö- rakibi ProntoPro ile birleştiğini duyurdu. masında yüzde 33.3 ile Mar- Mandıracı katıldı. İmza töreninde Varta’nın Doğu Avrupa Bölge Mü- neldiğini, bu pillerin pazar payının arttığı- l Gençlik ve Spor Bakanlığı ile spor federas- konuşan Mercedes-Benz İcra Ku- din-Batman-Şırnak-Siirt bölge- dürü Clemens Brandstaet- nı söyledi. Türkiye’de pil pazarının büyük- yonlarının faaliyetlerine katılmak amacıy- rulu ve Otomobil Grubu Başka- si ilk, Kastamonu-Çankırı-Si- ter, 2026’da adetsel satışlar- lüğünün 1 milyar TL olduğunu, yılda 400 la bakanlığa tescilini yaptıran spor kulüple- nı Şükrü Bekdikhan, federasyon ile nop bölgesi yüzde 9.1 ile son da Türkiye pazarında lider ol- milyon civarında pil satıldığını aktaran ri ve üst kuruluşlar, faaliyetleri ve finansal uzun soluklu bir işbirliği hedefle- sırada bulunuyor. mak istediklerini söyledi. Dö- Acar, satılan pillerin ancak yüzde 8’inin diklerini belirtti. durumu hakkında fikir verebilecek şekilde Kerem Acar viz kurunun kontrol dışı ar- toplanabildiğini açıkladı. l MÜNİH defter tutacaklar.