Katalog

EKONOMİ 13 EYLÜL 2022 SALI11 DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİY ET ALTIN 24 AYAR 18.2300 18.4800 21.4650 14.19 3649 6834.36 1021.58 0.9 kuruş 13.3 kuruş 19.2 kuruş 0.38 127.83 puan 60.88 lira 4.32 lira Bir ayda 800 milyon dolarlık giriş olurken banka hisselerinde günlerdir satıcı yok Borsa’da görünmeyen el Özellikle kamu bankaları hisseleri ile başlayan yükselme pi- Yaşımı doldurana yasalarda Varlık Fonu’nun devreye girdiği söylentilerini do- kadar çalışırsam ğururken ekonomistler küçük yatırımcıyı uyarıyor. üksek enflasyonun yarattığı eko- yük kurumsal alıcı ve/veya yabancı aylığım artar mı? nomik tahribat her geçen gün ar- kurum hesabı üzerinden alım işlem- ORU: 1975/Mart doğumluyum. Ytarken ekonomi dünyasında da leri yapan yerli kurumsal yatırımcı Sigorta başlangıcım 1992/Ağus- yatırım eğilimleri değişiyor. Son gün- olma ihtimalini hissettiriyor” dedi. Stos. Toplam 7886 prim günüm lerde borsadaki hareketlilik de bunun var. Özel sektörde çalıştım. Primlerim bir göstergesi. Borsa İstanbul, son bir Varlık Fonu iddiası asgari ücretin üç katı ve üzerinde ya- tırıldı. 2020/Eylül itibarıyla çalışmıyo- ayda yüzde 27 değer ka- Uzmanların borsadaki yükselişi zandı. BİST BANKA’da ise seçimden sonra beklediklerini söyle- rum. Şu anda bulduğum işler asgari ücretin biraz üzerinde. Asgari ücretin bu artış aylık yüzde 91 ol- yen Prof. Dr. Cem Başlevent ise şun- iki katının altında çalışmaların maaşla- du. Banka hisseleri içinde ları söylüyor: “Birden bire bir güç ve- ra olumsuz yansıyacağı söyleniyor. Bu ALİ CAN ise en yüksek artış kamu ya büyük oyuncu ucuz fiyattan ban- doğru mu? Sevgi E. bankalarında oldu. Halk- kaları alıp yukarı götürmeye karar 1992/Ağustos sigortalılık başlangıcını- POLAT za göre emeklilik koşullarınız: 20 yıllık si- bankası hisselerindeki son vermiş gibi duruyor. Ekonomi poli- gortalılık süresi + 49 yaş ve en az 5600 bir aylık yüseliş yüzde 173 olurken tikaları değişmeden böylesi bir yük- selme beklenmiyordu. Ben de burada gün olup prim gün sayınız ile 20 yıllık sü- VakıfBank’ta bu artış yüzde 215’i bul- reniz 2012 yılında yerine gelmiş. An- du. Ekonomistler bu artışları şüpheli Ankara’nın payı olduğuna, Varlık Fo- cak, 49 olan emeklilik yaşınızı 2024/Mart bulurken piyasalarda Varlık Fonu ara- nu gibi bir gücün devreye girdiğine ayında dolduracaksınız. “Emeklilik yaşını cılığıyla banka hissesi alımı yapıldı- inananlardanım. Borsanın yükselişi çalışarak mı yoksa çalışmadan mı bekle- ğı ve borsanın yükseltildiği iddia edil- seçim öncesi bir propaganda malze- yelim? Eğer çalışırsak primlerimiz asgari kazancın en az kaç katı üzerinden öden- di. Hazine ve Maliye Bakanı Nured- mesi olarak kullanılacaktır. Ama bu meli” soruları özellikle prim günlerini dol- din Nebati de Hazine’nin kendi ihra- sonsuza kadar gidemez; büyük oyun- durdukları halde, yaş koşulunu bekleyen cı olan bono ve tahvil dururken bor- cular seçim öncesi bazı riskleri gö- sigortalılar tarafından sıkça sorulmakta. sadaki artış ile övünerek yatırımcıla- rüp satışa geçebilirler.” Tablo 1’de sigortalıların, prim ödeme EN YÜKSEK PORTFÖY 859 ABD’LI, 8 KATARLI YATIRIMCIDA gün sayılarına ve ödenen primlerin asga- rı borsaya yönlendirdi. Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ise borsa- daki hareketliliği şöyle değerlendirdi: ri veya asgari kazancın katları üzerinden ‘Kontrollü Finans Merkezi’ n olup her yıl artan şekilde çalışmaları ha- Enflasyon ortamında şirketlerin Kazanan Katarlılar oluyor linde, taraflarına bağlanacak emekli ay- Borsadaki yükselişte başta kamu değeri paralel bir artış gösterir. Şu lıklarının miktarları gösterilmiştir. Emekli- bankaları olmak üzere bankacılık anda diğer yatırım araçları cazip de- MUSTAFA ÇAKIR rinin 992.4 milyar liralık kısmı 2 mil- lik için aranan prim gününü doldurup as- hisselerindeki anormal artışların et- ğil. Bu da borsayı çekici kılıyor. yon 623 bin yerli, 496 milyar TL’lik gari ücret üzerinden çalışmaya devam kili olduğunu söyleyen Doç Dr. Ev- n Bankacılık sektörünün kârları özel- ktidar borsayı gösterip ekonomi- kısmı ise 13 bin 887 yabancı yatı- edilmesi halinde, aylıkların düşeceği ko- İde işlerin yolunda gittiğini anlatma- rımcının kontrolünde. Yerli yatırım- nusunda sigortalılarda oluşan kanaatin ren Bolgün, faizler ve döviz kurunun likle Merkez Bankası’nın düşük faiz ardından kamunun borsada da etkin pompalamasıyla sıçradı. Bu da banka- ya çalışsa da genel tablo çok farklı. cıların sahip olduğu hisse senetleri- aslında 2018 yılına kadar doğru olduğu CHP TBMM Grubu’nun raporuna gö- nin 843.4 milyar liralık kısmı, 1 mil- ancak bu tarihten sonra özellikle son yıl- olmaya başladığını belirtti. “İstan- cılık hisselerine talebi artırdı. Bu gü- re hisse senedi fiyatlarının son haf- yon lira ve daha yüksek portföyü bu- lardaki enflasyon oranının yüksek olma- bul Kontrollü Finans Merkezi” ben- dümlü paranın özellikle kamu banka- sı nedeniyle değiştiği görülüyor. Hizmet talarda oldukça yüksek oranlı artış- lunan 64 bin 202 yatırımcıya ait. zetmesini yapan Bolgün, “Bankacılık larında alıma geçtiği tahmin edilebilir. lar kaydettiği Borsa İstanbul’daki Büyük yatırımcılar yerlilere ait his- günü dolanlar, emeklilik yaşını doldura- hisselerinin çoğunda günlerdir satıcı n Hükümet borsa üzerinden ögün- yerli yatırımcılara ait hisse senetleri- se senetlerinin yüzde 85’ini kontrol na kadar asgari ücret üzerinden çalışsa- lar bile aylıkları artmaya devam ediyor. yok, açılıştan sonra yüzde 10 yükse- me payı çıkarıyor. Temmuz net hata nin yüzde 85’i, 1 milyon lira ve üze- ediyor. Borsada hisse senedi bulu- Asgari ücretin katları (2 ila 7.5 katına ka- lişle tavan oluyorlar burada bir ano- noksan kalemine 4 milyar dolar yan- rinde portföyü bulunan büyük yatı- nan yabancı yatırımcıların ise 7 bin rımcıların kontrolünde. Bu hisse se- 481’ini Türkler meydana getiriyor. dar) üzerinden çalışanlarda, emekli aylık- mali var. Banka hisseleri emsal ül- sıyan meçhul paranın bir kısmı da larındaki artışın miktar olarak daha yük- kelerin bankalarına göre aşağıdaydı borsaya yönelmiş olabilir. netlerinin 992.4 milyar liralık kısmı Yabancı yatırımcı gibi gözüken Türk- sek olduğu görülüyor. yıllardır ama son gelişmelerle den- n Büyük yabancı çıkışının ardın- 2 milyon 623 bin yerli, 496 milyar lerin 50.7 milyar liralık bir portföyü TABLO 1: Her Yıl Artan Şekilde As- TL’lik kısmı ise 13 bin 887 yabancı bulunuyor. Yabancı yatırımcılar içe- gesini bulmuştu. Buna rağmen hâlâ dan son hafta 97 milyon dolar olan gari Ücret ve Katları Üzerinden Çalışıl- satıcısız tavan bir şekilde ilerlemesi sınırlı bir giriş var. yatırımcının kontrolünde. risinde en yüksek portföy 158.4 mil- ması Halinde Hesaplanan Emekli Ma- Ağustos sonu itibarıyla toplam 2 yar lira ile 859 ABD’li yatırımcıya ait. aşları (2022/Temmuz) garip” dedi. Son bir aydır 800 milyon n Amatör yatırımcılar borsa yükse- milyon 637 bin yatırımcının hesabı İkinci en yüksek portföyü ise Katar- dolara yakın yabancı girişi olduğunu lince geç de olsa trene atlama telaşına bulunan Borsa İstanbul’da işlem gö- lı 8 yatırımcı yönetiyor. Bu 8 Katar- da belirten Bolgün, “Tabii bu kesin kapılır, momentumu güçlendirir. Ge- ren hisse senetlerinin piyasa değeri lı yatırımcının 68 milyar liralık hisse yabancıdır diyemeyiz. Yerli bir bü- nellikle de ilk düşüşle zarara uğrarlar.” ise 1.4 trilyon TL. Bu hisse senetle- senedi portföyü var. İlk 7 ayda 36.7 milyar dolara ulaştı, temmuz artışı yüzde 1193 UCUZ KONUT HAYAL Cari açığa ‘hatalı’ ilaç erkez Bankası’nın temmuz ayı tının güçlü seyretme- 95.6 artışla 7.74 mil- İnşaat maliyeti KAYNAĞI BEL RS Z Mödemeler dengesi istatistikle- si ve hızlanan altın I I yar dolar olmuştıu. rine göre cari açık geçen yılın aynı ithalatı neden- FON ZIRVEDE Söz konusu itha- yüzde 114 arttı ayına göre yüzde 1193 artarak 310 leriyle 12 ay- lat kalemi ocak- Diğer taraftan, özellikle emeklilik ya- urttaş barınma krizi ile boğuşur- milyon dolardan 4 milyar 10 milyon lık cari işlem- ari açık verilerini sosyal medya hesa- temmuz döne- Yken iktidar birbiri ardına önlem dolara çıktı. Kaynağı bilinmeyen dö- ler açığındaki Cbından değerlendiren Prof. Dr. Hakan minde de yüz- şını bekleyen sigortalıların, bekleme sü- paketleri açıklıyor. Son paketle ge- Kara, şu paylaşımı yaptı: “Bu cari açık nasıl resinde çalışmaya devam etmeleri veya viz girişi net hata noksan kalemi ise genişlemenin finanse ediliyor diye merak ediyorsanız ta- de 145 artışla çalışmadan geçirmeleri halinde, bunun len yüzde 25’lik kira zammı kısıtlama- 5.5 milyar dolar olarak açıklandı. devam ettiğini 55.5 milyar do- emekli maaşına nasıl yansıyacağı husu- sı derde çare olmayınca iktidar son rihi zirvede olan net hata noksana bakınız. olarak bugün içinde 250 bin konutluk 2022’in ilk 7 ayında cari açık ge- hesaplıyoruz. Cari açığın üçte ikisi net hata noksanla lar olarak ger- su sık sık gündeme gelmekte. çen yılın aynı dönemine göre yüz- 2022 yılında ca- (kaynağı tespit edilemeyen çekleşti. Tablo 2’de, hizmet süreleri dolduğu hal- sosyal konut projesi başlatacağını du- de, emeklilik yaşını, asgari ücret ve katları yurmuştu. Projenin maliyeti ve daire- de 168 artarak 36 milyar 672 milyon ri işlemler açığı- şekilde) fonlandı.” Veriler temmuz- üzerinden prim ödeyerek veya çalışmadan lerin satış fiyatının ne olacağı tartış- dolara ulaştı. Net hata noksan kale- nın 50 milyar dolar da 4.42 milyar dolar mi ise bu yıl 24.6 milyar dolara ula- civarında gerçekleşeceği- net rezerv artışı yaşandığı- bekleyenler için hesaplanan emekli maaş- maları sürerken dün Türkiye İstatistik ları gösterilmiştir. Gerçekten 2017 yılına ka- Kurumu, temmuz ayına ilişkin inşaat şarak açığın finansmanındaki en ni tahmin ediyoruz” dedi. na işaret ediyor. Doğrudan yatırımlar- dar, emeklilik yaşını çalışmadan bekleme- maliyet endeksi verilerini açıkladı. Bu- önemli kalem oldu. Enerji maliyetlerindeki artışla bir- dan kaynaklanan net girişler temmuz- nin, asgari ücretle çalışmaktan daha avan- na göre, endeks temmuzda bir önceki likte yükselişe geçen cari açık hükü- da 252 milyon dolar oldu. Portföy ya- tajlı olduğu görülürken bu durumun 2017 aya göre yüzde 6.46, geçen yılın aynı 50 milyar dolar metin cari fazla hedefini önümüzde- tırımları temmuzda 631 milyon dolar yılından sonra enflasyon oranının yüksel- ayına göre yüzde 114.74 arttı. Bir ön- mesi nedeniyle değiştiği ve bu tarihten son- ceki aya göre malzeme endeksi yüzde Garanti Yatırım, “Turizm gelirle- ki üç yıl boyunca azalan açığa çevir- tutarında net çıkış kaydetti. Resmi re- ra emeklilik yaşını beklerken her halükârda rindeki toparlanmaya rağmen ihra- di. Türkiye’nin enerji ithalatı tem- zervlerde temmuzda 4.42 milyar dolar 1.29, işçilik endeksi yüzde 27.57 yük- catın hız kaybetmesi, enerji ithala- çalışmanın, çalışmadan bekleme durumu- seldi. Ayrıca geçen yılın aynı ayına gö- muzda geçen yıl aynı aya göre yüzde net artış gözlendi. na göre daha avantajlı olduğu görülüyor. re malzeme endeksi yüzde 126.46, iş- TABLO 2: Emeklilik Yaşının Çalış- - çilik endeksi yüzde 83.89 artış gös- madan veya Asgari Ücret ve Katla terdi. Bina inşaatı maliyet endeksi, rı Üzerinden Çalışarak Tamamlanma- temmuzda bir önceki aya göre yüzde sı Halinde Hesaplanan Emekli Maaşla- rı (2022/Temmuz) 7.1, geçen yılın aynı ayına göre yüzde İşsizlik değil işgücü azalıyor 110.56 arttı. Bina dışı yapılar için in- şaat maliyet endeksi, temmuz ayında TÜİK’e göre işsiz- ürkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) rak 3 milyon 445 bin kişi oldu. İş- tılma oranı ise 0.5 puanlık azalış bir önceki aya göre yüzde 4.48, geçen Tgöre Türkiye’de işsiz sayısı sizlik oranı erkeklerde yüzde 8.6 ile yüzde 52.6 olarak gerçekleş- yılın aynı ayına göre yüzde 129.10 lik 0.3 azalarak son bir yılda 542 bin artarken iken kadınlarda yüzde 13.1 ola- ti. İşgücüne katılma oranı erkek- yükseldi. Sektör temsilcileri, bu ma- yüzde 10.1’e geri- TÜİK’e göre 307 bin azaldı. rak tahmin edildi. Mevsim etki- lerde yüzde 70.7, kadınlarda ise liyet artışları düşürülmeden atılacak lerken atıl işgücü Türkiye İstatistik Kurumu’nun sinden arındırılmış istihdam ora- yüzde 34.9 oldu. adımların konut krizini çözemeyeceği- Hanehalkı İşgücü Araştırması so- nı ise yüzde 47.3 oldu 15-24 yaş grubunu kapsayan ni belirtti. l Ekonomi Servisi yüzde 22.5’e çıktı. nuçlarına göre dar tanımlı işsiz İstihdam edilenlerin sayısı 2022 genç nüfusta işsizlik oranı bir ön- sayısı 0.3 puan azalarak yüzde yılı temmuz ayında bir önceki aya ceki aya göre 0.8 puanlık azalış 10.1 seviyesine gerilerken atıl iş- göre 148 bin kişi azalarak 30 mil- ile yüzde 19.1 oldu. BAROMUZ ÜYESİ gücünü kapsayan geniş tanımlı yon 608 bin kişi, istihdam ora- Zamana bağlı eksik istihdam, AVUKAT işsizlik ise yüzde 22.5’e yükseldi. nı ise 0.3 puanlık azalış ile yüz- potansiyel işgücü ve işsizlerden Verilere göre 15 ve daha yu- de 47.3 oldu. İşgücü 2022 yılı oluşan atıl işgücü oranı ise 2022 karı yaştaki kişilerde işsiz sayısı temmuz ayında bir önceki aya yılı temmuz ayında bir önceki Buna göre, emeklilik yaş koşulunu- SAMET GÜRAN zun yerine gelmesi için 1.5 yıllık bir süre- 2022 yılı temmuz ayında bir ön- göre 262 bin kişi azalarak 34 aya göre 2.0 puan artarak yüz- (34212) ceki aya göre 113 bin kişi azala- milyon 52 bin kişi, işgücüne ka- de 22.5 oldu. nizin kaldığı görülüyor. Bu süreyi çalışa- rak tamamlamanız, tarafınıza bağlanacak vefat etmiştir. emekli aylığının miktarı yönünden daha l DİSK-AR: Geniş tanımlı iş- zıt bir eğilim izlemektedir. TÜİK verileri bin bir yalan ve avantajlı olur. siz sayısı 8.5 milyona yük- l VELİ AĞBABA (CHP): aldatmaca ile dolu.” Cenazesi, 12.09.2022 tarihinde seldi. Geniş ve dar tanımlı “Ne mutlu ki resmi kayıtlı l BETAM: İşsizlik, istihdam Yozgat İli Sorgun İlçesi’nde defnedilmiştir. işsizlik arasındaki puan farkı işsizlerden bile işsizliği da- ve işgücünde düşüşler so- SORULARINIZ İÇİN Meslektaşımıza Allah’tan rahmet, 12.4’e yükseldi. Geniş tanım- ha az açıklayan TÜİK adın- nucu azaldı. nergis.simsek@cumhuriyet. ailesi ve Baromuz üyelerine başsağlığı dileriz. lı kadın işsizliği yüzde 29.9. da bir kurumumuz var. İster l BAKAN NUREDDİN NEBA- com.tr adresine e-posta ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI İşkur ile TÜİK’in işsiz sayıları aşağıdan, ister yukarıdan Tİ: Tek hane hedefimize adım yollayabilirsiniz. arasındaki farklar birbirinden nereden bakarsak bakalım adım yaklaşıyoruz. EKONOMİ [email protected] 15 EYLÜL 2022 PERŞEMBE9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.2430 18.2100 21.3330 14.38 3.446 6727.91 1015.68 15.7 kuruş 21 kuruş 4 kuruş 0.02 puan 20.08 puan 60.33 lira 0.7 kuruş Beş büyükşehirde seçilen 32 ilçede 24’ünün belediye yönetimi AKP ve MHP yönetiminde TOKİ’nin sicili kabarık Hem sıra dışı hem değil! Sosyal konut projesinin detayları açıklanırken TOKİ’nin geç- konomide garip şeyler oluyor. Kırk mişte bitiremediği projeler de gündeme geldi. TOKİ’nin hâlâ yıl sonra stagflasyon geri geldi. Dev- temel atmadığı projeler dururken 55 bin davası bulunuyor. Eletler fiyatları belirlemeye, enerji dev- lerinin süper karlarına ek vergi koymaya, ktidarın “Cumhuriyet tarihinin ‘Bu daireleri almayım mı?’ diyor- tüketimi sınırlamaya çalışıyorlar. Dünya en büyük sosyal konut projesi” sa al kardeşim. İki sene sonra ev- ticaretinde siyasi nedenlerle devreler ko- İolarak tanıttığı yeni projenin leri biz teslim edeceğiz. Bu işleri puyor. Kapitalist uygarlık çok “sıra dışı” ayrıntıları ortaya çık- temizlemek bize kalacak” diye ko- bir döneme giriyor. tıkça projeyi üstlene- Diğer taraftan bunlar “sıra dışı” değil; nuştu. kapitalizmin varoluş koşullarına ilişkindir. cek olan TOKİ’nin eski “Bunlar daha önce de oldu”. Bizi yö- ‘Yarım kalma tehlikesi var’ projelerde yarattığı so- 60 bin TL’lik peşinat netenler, “Aa çok şaşırdık hiç beklemi- runlar da yeniden gün- İstanbul Büyükşehir Belediye- için kredi çeken bir yorduk” demek yerine “Bunu bize söy- ALİ CAN yurttaş aylık 3304 lira si’nin toplu konut şirketi KİP- deme geldi. TOKİ’nin POLAT leselerdi bizi yönetemezlerdi”. taksit ödeyecek. bitiremediği konutlar TAŞ Genel Müdürü Ali Kurt da TOKİ’nin yıllar önce söz verip he- nedeniyle 55 bine yakın davası Uzun 20 yıl bulunuyor. nüz temelini atmadığı projeleri ol- Yeni yüzyıl başlarken mali piyasa- Çevre ve Şehircilik Bakanı Mu- duğunu hatırlattı. TOKİ’nin nor- lar sarsılmaya, derin bir resesyon şekil- Cumhur belediyeleri öncelikli lenmeye, ekonomistler 1929 buhranı- rat Kurum’un dün yaptığı açık- malde yıllık 58 bin konut yapabil- nı anımsamaya başlamıştı. Asya kriziy- lamaya göre sosyal konut projesi me kapasitesi olduğunu söyleyen OKİ, konutların yapılacağı il ve il- lediye de İzmir’in etkisiyle ortaya çı- le birlikte neoliberal küreselleşme mo- için ilk gün 500 bini aşkın başvu- Kurt, şunları söyledi: Tçeleri de açıkladı. Burada ilk dik- kıyor. Projeden İzmir’i çıkarınca ka- deli hızla verimliliğini kaybediyordu. Di- ru yapıldı. Arsa ve işyeri için baş- “Bunu bir anda 128 bine çıkardı- kat çeken nokta, konutların büyük lan dört büyük ilde sadece iki CHP’li ğer bir deyişle küreselleşme (sermayenin vuruların ise 10 Ekim’de başlayıp lar. Umarım altyapı çalışmalarını şehirlerde sadece Cumhur İttifakı’nın belediyenin sınırları yer alıyor. An- ulusararasılaşması) kendi iç çelişkileri- 7 Kasım’a kadar süreceğini açıkla- tamamlamışlardır. yönettiği belediyelerde yapılması ol- kara ve İstanbul’da sosyal konutla- nin basıncı, yarattığı sorunların ağırlı- yan Kurum, bu yatırımın yaklaşık du. Türkiye’nin beş büyük ilinde top- rın yapılacağı yerlerin hepsi Cumhur Eğer tamamlanmadıysa bu proje- ğı altında çatırdamaya başlamıştı. İki ör- lam 32 ilçe belediyesinde yapılacak İttifakı’nın yönettiği belediyelerde yer 900 milyar liralık yatırım değeri- ler de diğerleri gibi yarım kalırsa nek vereyim: 1999 ve 2001 arasında kü- olan konutların sadece sekizi CHP’li aldı. Bu durum, belediyeler üzerinden resel çapta bir “küreselleşme karşıtı” ha- ne sahip olduğunu söyledi. ciddi bir kriz ortamı olur. Piyasayı belediyelerde yer alacak. Bu sekiz be- yeni bir rant kuşkusuna neden oldu. reket yükseldi. ABD’nin askeri sınai ener- Projeyi değerlendiren CHP Grup bozar, arzı karşılamazsa hem fiyat- ji kompleksi, daha çok askeri güce daya- Başkanvekili Özgür Özel, TOKİ’nin lar daha da artar hem de arz pat- nacak yeni bir dış politika arayışına girdi. maaşı kadar zamlanması ayrıca 60 lerle 60 bin TL ihtiyaç kredisi çe- geçmişinin parlak olmadığını be- lar” dedi. “İkiz Kuleler” olayına karşı ve 1929 bin liradan başlayan peşinat tuta- ken bir dar gelirlinin her ay 3 bin lirterek Sayıştay raporlarını hatır- buhranının tekrarını önlemek için dev- Aylık 11 bin TL ödeme lattı. Özel, “Satılan konutların geç rı dar gelirliyi zorlayacak detaylar. 304 lira ödemesi gerekiyor. Bunun reye giren iki askeri ve mali tepki, 2007 Emlak piyasasında bankaların ko- yanında Türkiye’de ortalama kira- teslim edilmesi nedeniyle 2018’de Bu arada projeye ilişkin ayrıntı- mali krizine giden ekonomik, finansal yo- 54 bin 410 dava açılmış. Şimdi ‘İki lar ise dar gelirlinin bu konutlara nut kredisini kesmiş olması peşi- nın 5 bin 396 TL olduğu da hesap- lu açtı. Buraya kadar yaşananlar, önce- ki yüzyılın mali krizlerinden, sömürgeci- yıl sonra evleri vereceğiz, 60 bin ulaşabilmesinin zorluğunu ortaya natı kredi ile karşılayacak dar ge- lanınca “dar gelirli”nin cebinden liğe karşı tepkilerden çok farklı değil. Bu TL ver’ diyorsunuz. koyuyor. 2 bin 280 TL’den başla- lirliyi düşündürüyor. aylık ortalama 10 bin 980 lira çık- benzerlikler, 2007 finansal krizi ve onu TOKİ’den alacak olan vatandaş yan taksitlerin altı ayda bir memur Kredi verilse dahi 24 aylık taksit- ması gerekiyor. izleyen durgunluk sırasında devam et- ti. Rusya’nın 2007 Münih Konferansın- da açıkladığı yeni dış politika, “Büyük Durgunluk”, pandemi, Çin’in hegemon- FT’DEN YORUM: ya adayı olarak yükselmesi, adeta libe- ral-emperyalist sürecin tarihsel senaryo- 24.4 milyar dolar su içinde yazılıydı. Sığınmacılar dalgası, iklim krizi yeni ol- Rus parası olabilir gular gibi duruyorlar. Ancak birincisi, dün olduğu gibi bugün de küreselleşme- on dönemde Türkiye ekono- nin yerleşik ekonomiler üzerindeki tahri- Smisine giren 24.4 milyar do- batının, büyük güçler arasında başlayan ların kaynağına yönelik tartış- vekâlet savaşlarının ürünü. İkincisi de kü- malar sürüyor. Temmuz öde- reselleşmenin hızlandırdığı tüketimi karşı- meler dengesi verilerine göre, lamaya yönelik fosil yakıt, doğal kaynak- ocak-temmuz döneminde 36.7 lar, mineraller tüketiminin (sondaj-çıkar- milyar dolarlık cari açık oluş- ma emperyalizminin) hızlanmasıyla ya- muş, bu açığın yaklaşık 24.4 kından ilişkiliydi. milyar doları net hata ve noksan kalemiyle finanse edilmişti. ‘Amaçlanmamış sonuçlar Financial Times’ın haberin- teorisi’ de TL’deki değer kaybının, bü- Peki, petrol, gaz, tahıl fiyatları ve geçim yük çıkışların ülkenin döviz re- sıkıntısı krizi? Genel eğilim bunları, Uk- zervlerine olumsuz etki ettiği rayna savaşına, Rusya’nın dış politikası- hatırlatıldı. Açığın kaynağı belir- na bağlıyor. Ukrayna savaşı, uzun, karı- siz para ile finanse edildiği be- Borsa İstanbul’daki düşüş, vagona son binen küçük yatırımcıyı vurdu şık bilinmeyen etkenlerle dolu bir felaket. lirtilen haberde görüşlerine yer Ancak şu yorum bence akla yakın: NATO verilen analist Timothy Ash, genişlerken AB, Ukrayna’yı da içine alma- Türkiye’nin Moskova ile yakın ti- ya hazırlanırken ABD’nin hesabı hızla ge- caret ilişkilerine işaret etti. Ha- lişen büyük güçler rekabeti içinde Avru- berde Ash’in, “Türk yetkililerin pa üzerinde hegemonyasını pekiştirmek, Rusya’ya uygulanan yaptırımlar- Dalgalanma sürecek bu amaçla da Almanya Rusya arasında- dan şu veya bu şekilde kazançlı ki enerji-ticaret alanında gelişmekte olan çıkacaklarını düşündüğü” belir- Spekülatif bir izlenim edin- malumu. Yüzde 80 enflasyo- karşılıklı bağımlılık ilişkisini kopartmaktı. ALİ CAN POLAT tildi. l Ekonomi Servisi Tarihsel olarak Mackinder’den (1904) bu diklerini belirten ekonomist- na karşın bankalarda yüzde yana, hep belirleyici bir etken olarak gö- urttaş, AKP’nin ekonomi kurmaylarına ler, borsada görünmez bir 17-20 faiz olunca herkes yatı- rülen bir Rusya-Almanya (şimdi AB) ittifa- Ygüvenmenin bedelini bir kez daha bi- el olarak Varlık Fonu’nu işa- rım için başka alanlara yönel- kının önünü kesmekti. rikimleriyle ödüyor. Enflasyona karşı yatı- ret ederken küçük yatırımcı- di. Çok parası olanlar konut al- Almanya-Rusya ilişkileri kopmaya baş- rımlarını korumak isteyen yurttaş, bu kez yı uyarmıştı. Gazetemizde de dı, konut fiyatları çok arttı. Do- ladı ama Almanya’nın stratejik bakışı de borsada hayal kırıklığı yaşıyor. Banka yer alan uyarı haberinin er- layısıyla hem parası olan büyük- da değişti, “Zeitenwende”, hızlı silahlan- hisseleriyle hızlı yaşanan ralli, yine banka tesi günü borsa düşüşe geç- ler hem de küçükler borsaya yö- ma eğilimi, militarizmin önünü açtı. Ge- hisselerinde yoğun satışla sona erdi. Kay- ti. Dün bankacılık hissele- neldi. Borsa son haftalarda çok çen hafta ABD’nin etkin dergilerinden beden ise borsaya son giren küçük yatı- rinde yoğun olarak yaşanan hızlı bir yükseliş yaşayınca da Foreign Policy’nin bir yorumu da ak- rımcı oldu. Borsa İstanbul dün de 3.649 düşüşü durdurmak için sa- birden bire aracı kurumların riski Cumhuriyet önceki gün la “amaçlanmamış sonuçlar teorisini” uyarmıştı. seviyesinden 3.446 seviyesine geriledi. bah saatlerinde Vakıfbank ile arttı. Aracı kurumlar kendilerini getiriyordu. Dergi, “Zeitenwende” (dö- PİYASA CEZALANDIRIR Borsa İstanbul’da yaklaşık bir aydır ka- başlayarak Akbank, Albaraka korumak için teminat tutarlarını nüm noktası) kavramını jeopolitiğe sokan mu bankaları başta olmak üzere özellik- Türk, Yapı Kredi, Garanti BBVA gibi büyük artırdılar ve piyasa sarsıldı diyebiliriz. Ara- Almanya Başbakanı Scholz ile ABD’nin le bankacılık endekslerinde büyük yükse- bankalar için kayıpları durduran devre ke- cı kurumlar bu teminat önlemini geç aldı. ‘Zincirlerin fiyat Rusya politikasına mesafeli duran Fran- lişler yaşandı. Borsa İstanbul’da üst üste sici sistemi devreye alındı. Daha erken alınsaydı piyasalar böyle ol- sa Devlet Başkanı Macron’un Branden- günlerce satıcısız kapanan BİST Banka en- mayabilirdi. Borsada yabancı satıcı kalma- artırma lüksü yok’ burg Kapısı önünde çekilmiş bir resmi- Önlemde geç kalındı deksindeki artış piyasada kuşkuyla takip dığı içinde bir dengelenme olamadı. Oy- ni sergilerken AB’nin “stratejik otono- ürkiye Perakendeciler Fede- edilirken Hazine ve Maliye Bakanı Nured- Ekonomist Ali Ağaoğlu, düşüşün ara- naklık sürecek.” mi” niyetinin tehlikelerinden yakınıyor- Trasyonu (TPF) tarafından dü- cı kurumların risklerini azaltmak için temi- din Nebati, borsayı överek gelirini koru- Borsanın yönünün nasıl olacağı henüz du. Diğer bir deyişle 18 trilyon dolar ha- zenlenen 13. Yerel Zincirler Bu- mak isteyen yurttaşı borsaya yönlendirdi. nat önlemi almaları nedeniyle yaşandığını bilinmiyor. Analistler, dengelenme süreci- sılası, 450 milyon nüfusu ve 200 milyar luşuyor 2022 Konferansı ve belirtti ve şu yorumu yaptı: Ancak ekonomistlere göre borsadaki yük- nin izleneceğini belirtirken yatırımcıların dolar askeri harcamalarıyla, dünyanın 3. Fuarı, İstanbul Haliç Kongre selme ekonomik temellere dayanmıyordu. “Piyasada faiz uyumsuzluğu herkesin temkinli olması uyarısını da tekrar ediyor. büyük ekonomik, siyasi ve askeri gücü Merkezi’nde başladı. Konferansın AB, dünyanın 3. merkezi olmak doğrultu- açılış konuşmasını yapan TPF Yö- sunda kendi yolunu çizmeye başlıyordu. netim Kurulu Başkanı Ömer Düz- Rönesans Avrupa’nın 8., dünyanın 24. en büyük müteahhitlik şirketi oldu Dünya 19. yüzyılın sonundaki çok kutup- gün, bugünlerde çok yüksek ma- lu haline geri dönüyordu. Sıra dışı bir ğaza enflasyonu ile karşı karşıya dönem ama, o kadar da değil! kaldıklarını söyledi. Gıda enflasyonunda zincir marketlerin suçlu ilan edilme- Satın almalarla büyüyor sine de değinen Düzgün, “Ye- KISA... KISA... KISA... rel zincirler olarak bizlerin fiyat önesans Holding, inşaat firmaları- şirketle yer alan Türkiye, müteahhitlikte Rönesans Holding Başkanı Dr. Erman Ilı- artırmak gibi bir lüksü yok. Bu Rnın yurtdışı gelirleri esas alınarak ha- dünya ikinciliğine yerleşti. Rönesans ise cak şunları söyledi: “Rönesans’ın stratejik l Akbank, Bankalarda Saatlik Kesinti Yaşan- ekonomik ortamda fahiş, hak- zırlanan “Dünyanın En Büyük 250 Ulus- 42 Türk şirketinin toplam yurtdışı gelirle- olarak gelirleri altı farklı işkoluna yayılmış dı başlıkla önceki gün yer alan haberimiz- sız, rakiplerinden yüksek fiyatla lararası Müteahhidi” sıralamasın- rinin yaklaşık yüzde 18’ini gerçekleştirir- durumda. Rönesans, bu altı farklı alanda de 13 Eylül 2022’de bir hizmet kesintisi ürün satan bir üretici ya da sa- da Avrupa’da 8., dünyada ise dört ken toplam yurtdışı yeni kontratların da devam eden 99 projeyle işkolu çeşitliliğin- yaşandığına ilişkin bilginin gerçeği yansıt- tıcının cezasını herkesten önce basamak atlayarak 24. oldu. Rö- yüzde 29’unu üstlendi. Türkiye ve Avru- de de önde bulunuyor. Son dönemde ye- madığını söyledi. Akbank, “Bankamız sis- hem tüketiciler hem de piyasa nesans Holding Başkanı Erman pa faaliyetlerinin yanı sıra Orta Asya, Orta nilenebilir enerji alanındaki yatırımlarımızı temlerinde hiçbir kesinti yaşanmamış, hiz- verir” diye konuştu. Düzgün, in- Ilıcak, “Finansman yaratma kabi- doğu ve Afrika’nın da bulunduğu geniş bir da arttırıyoruz. Yeni ülkelerde büyümeye metlerimiz kesintisiz sürmüştür” dedi. dirim marketlere karşı uyarılar- liyetini inşaat tecrübesiyle bir- coğrafyada faaliyet gösteren Rönesans’ın yönelik şirket satın almalarına devam et- l İş Bankası Grubu, elektrik üretimi baş- da bulunarak “Discount ve ulu- leştirip yeni pazarlarda, ye- hedefi yeni pazarlarda büyümek. meyi planlıyoruz. Doğru işbirlikleri önemli. ta olmak üzere enerji sektörünü de bünye- sal marketlerin sayıları 55 bine ni işkollarında başarı elde 2014 yılında Alman Heitkamp’ı, 2016’da sine alarak faaliyet alanlarını daha da ge- ulaşmadan Perakende Yasası ile ediyoruz” dedi. ise Ballast Nedam’ı bünyemize katmıştık. Yeni ülkelere odaklandı nişletmeyi hedefliyor. Grup, başta elekt- önlem alınmalı” diye konuştu. Engineering News Re- Rönesans, bu büyüme adımları sonucu rik üretimi ve ticareti olmak üzere entegre Yurtdışındaki mevcut pazarlarının yanı l Ekonomi Servisi cord (ENR) tarafından yurtdışı gelirleriyle Avrupa’nın en büyük bir enerji portföyü oluşturmak amacıyla İş sıra yeni ülkelerde de altyapı ve sosyal do- Erman Ilıcak yapılan sıralamada 42 10 şirketi arasında yer alıyor.” Enerji Yatırımları AŞ’yi kurdu. natı projelerine odaklandıklarını söyleyen