Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
EDİTÖR: ÇAĞDAŞ BAYRAKTAR
7 MAYIS 2022 CUMARTESİ
6 CUMHURİYET 98 YAŞINDA7
Adını ulu Önderin koyduğu g Azetemiz, kurulduğu 7 m Ayıs 1924’ten bu y An A Aydınl Anm Anın, l Aikliğin ve devrimlerin s Avunucusu oldu
98 yıldır Atatürk’ün yolunda
2 Eylül 1918’de, mütareke İstanbulu’nda yayın yaşamına başlayan Gazete, kurucu başyazarı Yunus Nadi’nin Ulusal Bağımsızlık Savaşı’na
3 Mart 1924’te beklenen oldu, ha- görmüş olan Zekeriya Sertel’i getirdi. lük bayrağını en önde taşıdı. Kuru- çü, emekçiden ve demokrasi idealle-
Yeni Gün, yayınını aralıklarla 12 Nisan 1920’ye kadar sürdürdü. destek olmak için Ankara’ya geçmesiyle “Anadolu’da Yeni Gün” olarak lifelik ve şeyhülislamlık kaldırıldı, Öğ- cusu Atatürk’ün yolunda Aydınlanma rinden yana yoluna devam etti.
retim Birliği Yasası kabul edildi, ma- Cumhuriyet ilkeleri devrimlerine sahip çıktı ve kurucusu
Mondros Mütarekesi dönemindeki sansür nedeniyle kapatılınca Ankara’dan yayımlanmaya başladı. Milli Mücadele’nin en zor dönemin-
Güçleniyor
halle mektepleri kapatıldı. Atatürk’e 98 yıldır ihanet etmedi...
7 Mayıs 1924 günü yayımlanan ilk
bir süre Eski Gün adıyla da çıktı. 27 Mart 1919’dan sonra altı bu- de kuruluşun ve kurtuluşun sesi oldu. Cumhuriyet gazetesi, 7 Mayıs
Bu, çok büyük bir devrimdi. Top- Bugün gazetemizin kuruluşunun
sayısındaki başyazısında, gazetenin
çuk ay kadar kapalı kalan gazete, 11 Ekim 1919-12 Nisan 1920 ta- 1924’ten beri tarihsel sorumluluğunun bilinciyle 98. yılında da mücadele-
Yolundan dönmez
lumu etkileyen ortaçağın kurumları 98. yıldönümünü kutluyoruz. Cumhu-
“Cumhuriyet ilkelerini savunacağı”
bir bir temizleniyordu. Ancak, kafala-
4 4 Cumhuriyetin ilanından bugüne riyet gazetesi her geçen gün daha da
rihleri arasında çok zor şartlarda yayın yaşamına devam etti. sini Atatürk devrimlerinin çizdiği yolda kararlılıkla sürdürüyor. belirtiliyor ve “Gazetemiz ne hü-
rı geride olanlar ve İstanbul basını bu güçleniyor... Günün teknolojik geliş-
geçen yaklaşık yüz yıllık za-
kümet gazetesi ne de par-
umhuriyet gazetesinin gücü-
büyük devrimleri anlayamıyordu. melerini yakından izliyor. Cumhuriyet,
man diliminde Cumhuriyet
ti gazetesidir. Cumhuri-
nü, niteliğini ve etkinliğini en internet gazeteciliğinde son üç yıl-
ilkelerine Aydınlanma
yet sadece Cumhu-
Ciyi onun sadık okuyucusu bi- Mustafa Kemal’in önerisi dır büyük hamle yaptı. Günde iki bu-
ve çağdaş toplum ide-
riyetin bilimsel ve
çuk milyon, ayda 72 milyon okuyu-
lir ve takdir eder. Ancak 98. yıldönü-
Bu durumda Mustafa Kemal, ka- allerine karşı çıkanlar,
yaygın ifadesiy-
cuya ulaşılarak bu alanda Türkiye’de
mü için kısa bir giriş yapmalıyız. Mil-
fasındaki modeli yürürlüğe koymak Cumhuriyet gazetesini
le demokrasinin
ilk beşe girdi. Ayrıca, doğru haber
li Mücadele kazanılmış, saltanat kal-
için Yunus Nadi’yi çağırdı ve şunla- en büyük engel olarak
savunucusudur”
ve güvenilir olma konusunda Türki-
dırılmış, 29 Ekim 1923’te Cumhuri-
rı söyledi: gördüler.
deniliyordu.
ye’deki birinci konumunu korudu.
yet ilan edilmişti. Hilafetin de yakın-
“Benim Hâkimiyet-i Milliye Cumhuriyet gazete-
Geçen yıl enflasyondan önce sa-
da tarihin derinliklerine gönderilece-
(Ankara’da yayımlanan gazete) ve sinden korkanlar çeşit-
Atatürk’ün
tın aldığımız, tamir ettiğimiz, yeniden
ği anlaşılmıştı.
senin Anadolu’da Yeni Gün görev- li yollara başvurdular:
kurumu
düzenlediğimiz, Cumhuriyet Vakfı’nın
İstanbul basını, Cumhuriyetin ilanı-
lerini hakkıyla yerine getirdiler. Şim- Gazetemiz sansür edil-
kendi malı olan altı katlı binamız bu-
Kurulmasına ön
na ve halifeliğin kaldırılışına karşı çı-
di, İstanbul’da Babıâli’de Cumhuri- di, kapatıldı, resmi ilan-
gün gazetemizin Ankara Temsilcili-
ayak olduğu, yönetim
kıyordu.
yet düşmanlarına ve hilafet yanlıla- ları kesildi, yazarları şehit
ği olarak açılıyor. Bunun mutluluğu-
ve matbaası için bina
İstanbul-Ankara arasındaki bu
rına karşı mücadele verecek bir ga- edildi, bahçesine bomba
nu yaşıyoruz. Cumhuriyet gazete-
verdiği ve ayrıca para-
önemli çelişkiyi çözmek ve uzlaş-
zete çıkaralım, adını da Cumhuriyet atıldı. Korkutulmak, sin-
si Türkiye’nin 100 yıllık basın çınarı-
sal yardım yaptığı Cum-
ma sağlamak amacıyla Cumhuri-
koyalım. Bunu yapar mısın?” dirilmek, susturulmak, yo-
dır, çağdaşlaşmanın kalesidir. Laiklik
huriyet gazetesi aslında ta-
yetin ilanından iki ay sonra 5 Ocak
Mustafa Kemal’in bu önerisine Yu- lundan döndürülmek isten-
ilkesini, çağdaş toplum düşüncesini,
mamen Atatürk’ün bir kuru-
1924’te İzmir’de bir toplantı yapıldı.
nus Nadi coşkuyla olumlu yanıt verdi. di. Ancak onu kimse dur-
özgürlüğü, emeğin en yüce değer ol-
mudur.
Atatürk başkanlığındaki bu toplan-
Mustafa Kemal, Cağaloğlu’nda duramadı, Aydınlanma,
duğunu, kadın haklarını, hukukun üs-
Bu kurum, Cumhu-
tıya İstanbul gazeteleri; Tanin’den
bulunan ve “Pembe Konak” adıyla çağdaşlık ve özgür-
tünlüğünü, demokrasiyi savunan en
riyetin ilanıy-
Hüseyin Cahit Yalçın, Vatan’dan Ah-
anılan İttihat ve Terakki’nin eski ge- lük yolundan
önemli kaledir.
la doğdu,
met Emin Yalman, Tercüman’dan
nel merkezini gazetenin kullanma- döndü-
Bu kale susmayacaktır. Çağdaşlık
köklü dev-
Şükrü Baban, İkdam’dan Celâl Nu-
sı için tahsis etti. (Not: Yunus Nadi remedi.
ve Aydınlanma mücadelesine bütün
rim ve dö-
ri İleri ve Akşam’dan Necmettin Sa-
yıllar sonra bu binayı ihaleye girerek Cum- gücüyle devam edecektir.
nüşümle-
dak katıldılar.
satın almıştır.) huriyet Durmak yok... Gazeteyi Atatürkçü
Toplantıdan ciddi bir sonuç alınama- re tanık-
yolda her gün yapan genç emekçilerle
Yunus Nadi, İstanbul’daki gaze- gazete-
dı. Cumhuriyet karşıtlığı sinsice ve ha- lık etti, laik-
te için çalışmalara başladı. Gazete- si daima ve gazetemizin asıl sahibi okuyucuları-
lifelik yandaşlığı da açıkça sürüyordu. lik ve özgür-
nin başına ABD’de gazetecilik eğitimi Atatürk- mızla birlikte mücadeleye devam..
PENCERE
Elinizdeki
yaşamlarıyla bedel ödeyenler
Bu Gazete...
Her gazete bir zaman ve mekânda kurulur...
Türkiye Cumhuriyeti, Niçin Cumhuriyet gazetesi, Devleti kendi çiftliği,
Cumhuriyet 20’nci Yüzyılın ilk çeyreğinde
ulusçu, halkçı ve Kemalist okur sayısının ötesinde, Türki- kamu görevlilerini kendi
kuruldu...
olmak zorundadır. Ve ola- ye’deki siyasal gelişmeleri bu özel kâhyaları sanarak ar-
Şimdi 21’inci Yüzyılın ilk çeyreğini yaşıyo-
caktır. Biz Kemalist devle- ölçüde etkileyebilecek bir gü- palık dağıtan ve modern
ruz...
tin Cumhuriyetini savunu- ce sahip. Çünkü Cumhuriyet haraç yöntemleriyle ke-
Ancak, gazete olarak, geçmişimizi anım-
yoruz. Devrimcilerin ilk ulu- gazetesi ‘Entel’lerin değil ‘ay- sesini dolduran siyaset
sadığımız ve geleceğimizi düşündüğümüz
sal görevleri bu Kemalist dın’ların gazetesi olma özelliği- madrabazlarını ve avane-
zaman hem özelliğimizi hem de kimliğimizi
Cumhuriyeti korumaktır. ni korudu. Çünkü, düşünceler, sini hoşgörürlülükle kar-
saptamak olanağını bulabiliriz...
Mustafa Kemal Cumhuri- ancak doğrulara oturdukları şılamak, Atatürkçülükle
H
Uğ UR MUMCU A. TANER KışLALı MUAMMER AKSOY
yetçileri görev başına... zaman güç kazanırlar!.. bağdaşamaz.
Cumhuriyeti -Atatürk’ün isteğiyle- kuran
(1942-1993) (1939-1999) (1917-1990)
Yunus Nadi kimdir?..
Bir anı:
1920’de işgal polisi İstanbul’a egemendir.
Türk subayları yolda gördükleri işgal subayla-
yaşıt ve anlamdaş
rına selam vermek zorundadırlar...
Diyanet, hangi çağ- Yaşadığımız şu karaba- Pusulamız Türk devri-
İşte böyle bir zamanda ve mekânda bir gün
da yaşadığımızı unutmuş san, bir gerçeğin yansıma-
midir. İşte Türkiye’nin te-
işgal polisi Yunus Nadi’nin evini basar...
görünüyor. ‘Türk kadını- sından baş ka bir şey de-
mel sorunu, hangi ‘saat’e
ürkiye Cumhuriyeti ile ya- tı. Mütareke yıllarıydı. İngiliz- dı. Akşam ezanından sonra eşek-
Yunus Nadi bir sandığa saklanır, eşi Nazi-
na gaye çizmek’, ‘alaca- ğilse, ölümsüz gençlik ve
ve ‘pusula’ya göre ha-
şıt, anlamdaş ve özdeş olan; ler, ulusal davayı savunan bu lerine binerek bağlarına gidiyor,
me Nadi sandığın üstüne oturur...
ğı rolü, görevi belirlemek’, bahar düşlerimiz ne dir?
reket edileceği sorunu-
Tadı, Kurtuluş Savaşı’nın dev- gazeteyi sık sık kapatıyorlardı. gece çalışmayı kafalarına sığdıra-
Evi basan polis ortalığı denetlerken Nazime
erkeklerin tekelinde ol- Gerçek değil mi onlar? İs-
dur. Doğruya ulaşma ni-
rimci önderi Atatürk tarafından Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a mıyorlardı. O zaman Matbuat Mü-
Nadi yerinden kımıldamaz...
madığı gibi, laik Türkiye tersen şimdi yalnızca bu-
yeti ve çabası varsa, el-
konulan Cumhuriyet gazetemizin çıktıktan sonra Yunus Nadi de dürü Umumisi (Basın Genel Mü- İşgal polisi gittikten sonra Nazime Hanım
Cumhuriyeti’nin Diyanet nu düşünelim ve bekleye-
bette bir gün doğruya oturduğu yerden kalkar, sandığın kapağını
98 yıllık tarihi, yalnızca bir gaze- Anadolu’ya kaçtı. Bu işi yapma- dürü) Muhittin Birgen olmuştu.
İşleri Başkanlığı’na verilmiş lim yarını. Yarın her zaman
açar...
BAHRİYE ÜÇOK ONAT KUTLAR da ulaşılır. C. ORHAN TÜTENGİL
tenin tarihi değil, bir devrimin de saydı yakalanıp Malta’ya sürü- İstanbul’da gizli surette çalışmaya
bir görev de değildir. güzel dir.
H
tarihi aynı zamanda. Gücünü adı- lecekti. başlamış bulunan ‘M.M.’ grubun- (1919-1990) (1936-1995) (1921-1979)
Yunus Nadi, Nazime Hanım’ı ve çocukla-
nın anlamından, bilimden ve ay- Yunus Nadi, İstanbul’dan dan mürettip istendi. Fakat kim-
rını İstanbul’da bırakarak Ankara’ya kaçar;
dınlanmadan alan, okurlarıyla bü- 2 Nisan 1920 tarihinde ayrıl- se Babıâli’yi bırakıp Ankara’ya
Başyazarlarımız o günlerde sonu belirsiz bir macera sayılan
tünleşmiş tek gazete. Çağdaşlaş- mıştı. Ankara’da Karaoğlan gelmedi. Yalnız Ahmet adında bir
Kemalist direnişe katılır...
ma savaşını bugüne kadar ödün- Caddesi’nde hapishaneye bitişik mürettip geldi. Muallim yapılarak
Peki, bu anı bize neyi anlatıyor?..
YUNUS NADİ NADİR NADİ İLHAN SELÇUK edyanın başkalaştığı, med- Cumhuriyet de bütün bu değişimlere
süz sürdüren Cumhuriyet bu ahşap bir ev bulunmuş, alt katta- yerli çocuklara mürettiplik öğre-
Cumhuriyet gazetesinin tarihçesinde Ulusal
ya gücünün yerini güçlerin özünü değiştirmeden ayak uyduruyor.
(1924-1945) (1945-1991) (1992-2010)
uğurda pek çok saldırıya uğradı, ki odaya elle çalıştırılan bir köh- tildi. Bu mürettiplerden bir kıs-
Kurtuluş Savaşı direnişiyle Kemalist devrimin
Mmedyasının aldığı bir ortam-
Zira doğada en güçlü olan değil, deği-
yazarlarını şehit verdi. Ancak yo- ne baskı makinesi konulmuştu. mı Hâkimiyet-i Milliye gazetesine, harcı karılmıştır...
1880’de Fethiye’de Yunus Nadi’nin ardından 1925’te Aydın’da dünyaya
da Cumhuriyet gazetesi 98 yaşına
şime en iyi ayak uyduran hayatta kalır.
Bugün Cumhuriyet gazetesinde çalışanlar
lundan asla dönmedi... Ancak mürettip yoktu. bir kısmı da Yeni Gün matbaasına
dünyaya gelen Yunus başyazarlık görevini gelen İlhan Selçuk, 1950’de
giriyor. HHH
hangi tarihte ve hangi mekânda çalıştıklarını
Yunus Nadi, Yeni Gün’ü “Ankara’da Vilayet matbaasında verildi.” (Enver Behnan Şapolyo, Nadi, Rodos Adası’ndaki devralan Nadir Nadi, 23 İstanbul Üniversitesi Hukuk
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Cumhuriyet’te salı, çarşamba, per-
çok iyi biliyorlar...
Süleymaniye Medresesi’nde Haziran 1908’de Fethiye’de Fakültesi’ni bitirdi. Bir süre
1918’de çıkarmaya başlamış- yerli birkaç ihtiyar mürettip var- 20.8.1945, Cumhuriyet)
yaşadığı tüm aşamaların tanığı şembe ve pazar günleri yazıyorum.
Bilmek yetmez...
ve Galatasaray Lisesi’nde doğdu. 1950’de bağımsız avukat olarak çalıştıktan
olan Cumhuriyet, 20. yüzyıldan 21.
Gazete yönetimimiz yeni bir düzen-
Bilginin bilincini hem beyinlerinde, hem
okuduktan sonra hukuk Muğla milletvekili seçilerek sonra, önce yayıncılığa
yüzyıla kimliğini koruyarak ayakta
leme yaptı, pazar yerine cumartesi
yüreklerinde taşıyorlar...
öğrenimi gördü. Gazetecilik parlamentoya girdi. 1954’te sonra da gazeteciliğe
Bir Cumhuriyet
giren çok az kurumdan biri. Gazete günü yazacağım. Bunun kuruluş
H
ve yazarlık hayatına Malumat de bağımsız İstanbul yöneldi. Kardeşi Turhan
sayfalarının dili olsa da konuşsa! yıldönümüne denk gelmesi güzel
Yunus Nadi Cumhuriyet gazetesini kurdu...
gazetesinde başladı. milletvekili seçildi. 9 Haziran Selçuk’la birlikte 41 Buçuk
Türkiye gibi ülkelerde fikir ga- oldu.
kurumu: Cumhuriyet!
Nadir Nadi bu kuruluşu binbir zahmet ve
Nadir Nadi, Yunus Nadi’nin 1901’de yönetim karşıtı 1964’te Cumhurbaşkanı (1952) ve Dolmuş (1956),
zetelerinin kimliğini korumasının
Bu yazının bir başka özelliği de
dirençle kurumlaştırdı...
gizli bir derneğe katılmak Cemal Gürsel tarafından Aziz Nesin ve Karikatür
ve ayakta durmasının ayrı bir şu:
kirse, sigorta devreye girer. O sigorta Bugünkü Cumhuriyet çalışanları bu tarihin
suçundan üç yıl hapse Kontenjan Senatörlüğü’ne (1958) adlı mizah dergilerini
zorluğu vardır. Sadece Türkiye’de Evimizden yazıyorum!
okurudur. mirasını üstlenmişlerdir...
mahkûm oldu ve Midilli seçildi. Ancak senatörlük çıkardı. İlk yazıları 1952 yılında
değil, Avrupa’da da küresel sistemler Yani Ankara’da Cumhuriyet gaze-
Cumhuriyet yalnız Türkiye’de değil, dünya
Nutuk’ta tam 784 kez telgraf ve telg-
Anadolu’ya geçişini anlatıyor Kalesi’ne gönderildi. süresi daha dolmadan 3 41 Buçuk dergisinde çıkan
değiştikçe, fikir gazeteleri değişime tesinin kendisine ait binasından. Alev
ölçeğinde, bir eşi daha bulunamayacak bir
rafçılar sözcükleri geçer.
Meşrutiyet’in ilan edilmesi Nisan 1970’te görevinden Selçuk, 1961’den itibaren
ayak uyduramamış, ya batmış ya baş-
Coşkun’un başkanlığındaki Cumhuri-
tarihçeye sahiptir...
Samsun’a çıkmadan önce
üzerine İstanbul’a döndü. ayrılarak yine Cumhuriyet Yeni İstanbul, Akşam, Tanin
7 Mayıs 1924
adir Nadi, babası Yu- dı babamın nerede olduğu-
kalaşmıştır! yet Vakfı’nın Ankara’da bir taşınmazı
H
İstanbul’da “Minber” adında gaze-
İkdam ve Tasvir-i Efkâr gazetesine döndü. 13 ve Vatan gazetelerinde
Cumhuriyet’in ilk sayısı
Nnus Nadi’nin İngiliz iş- nu. Fakat beni daima yanın-
Türkiye’de de geçmişe doğru ortala- oldu.
Bizim yüzümüz bu tarihçede mayalanmış
te çıkarıp başyazılarını yazan, 27
gazetelerinde yurt Ağustos 1961’de yayımlanan fıkra yazarlığı yaptı. Nadir
galindeki İstanbul’dan da götürürdü. Babamı saklan-
ma her 20 yılda bir fikir gazeteciliğinde Bunun mutluluğunu anlatamam...
bir geleceğe dönük...
sorunlarını işleyen yazılarıyla “Tuhaf Bir Tasarı” başlıklı Nadi’nin çağrısı üzerine Aralık 1919’da Ankara’ya geldikten
Ankara’ya, Milli dığı yerlerde görürdüm. Son-
iddialı olan yayın organları yelpazesi Yakın geçmişte Ahmet Rasim So-
Okuruyla, yazarıyla, çalışanıyla kurumlaşan
dikkat çekti. yazısının 23 Ocak 1983’te 1963’te Cumhuriyet’te kısa bir süre sonra 10 Ocak 1920’de
Mücadele’ye gidişini şöyle ra babam Anadolu’ya kaç- değişmiştir.
kak’taki binamızın satılmasına bede-
Cumhuriyet, kendi varlığının Atatürk Cumhu-
1910’da Selanik’te çıkan beliren yeni durumlar yazmaya başladı. 1991 yılından Hâkimiyet-i Milliye gazetesini çıkaran,
anlatıyor: tı. Milli Mücadele’ye katıl-
Kıdemli Cumhuriyet okurları hafıza- nimden bir parça kopmuş kadar üzül-
riyetiyle özdeş olduğunu çok iyi biliyor...
İttihat ve Terakki’nin yayın karşısında yeniden ölümüne kadar Cumhuriyet’in 23 Nisan 1920’de Meclis’i açmadan
Bir gün evimizi polisler mak için... Onun bu kaçışın- larını zorladıklarında, “Şu gazete de müştüm. Yeni bir bina satın alınmasına
Atatürk Cumhuriyeti bittiği gün Cumhuriyet
organı Rumeli gazetesinde yayımlanması dolayısıyla 12 başyazarlığını yaptı. hemen önce 6 Nisan 1920’de Ana-
bastı. Her yanı didik didik da annemin büyük yardımı ol- vardı” diyecekleri bir listeyi kolayca bir o kadar sevindim.
de biter...
başyazarlık yaptı ve ertesi Eylül sıkıyönetiminin 1 No’lu İlhan Selçuk, “9 Mart
dolu Ajansı’nı kuran Mustafa Kemal,
yapacaklardır. Cumhuriyet’te çalışmaya başladı-
ediyorlardı. Dolapları açı- du tabii... Babam yalnız git- Ve ne yazık ki 20’nci Yüzyılın ilk çeyreğinde
yıl Mebusan Meclisi’ne mahkemesince 2 ay 20 gün Cuntası” içerisinde yer
Cumhuriyetin ilanından altı ay sonra da
HHH
yorlar, tabak çanağa ka- mişti Anadolu’ya, Beykoz üze- ğımda gazete 60’lı yaşlardaydı. Şimdi kurulan gazetemiz, 21’inci Yüzyılın ilk çeyre-
Aydın milletvekili olarak hapse mahkûm oldu. almak savıyla tutuklandı
Cumhuriyet gazetesinin adını koydu.
Cumhuriyet’in en büyük gücü kuruluş 100’e yürüyor. Bu yolculukta en büyük ğinde bu tehlikeyle karşı karşıya...
dar her şeyi ortalığa saçı- rinden... Babamın sahibi bu-
katıldı. 1918’de kurduğu Hapse girmeden iki ve Ziverbey Köşkü’nde
Basının gücünü çok iyi biliyordu.
dan şöyle değerlendirdim: Baba- kökenleri ve okurları. Sosyologlar şöyle pay okurların. Cumhuriyet Okurları H
yorlardı. lunduğu Yeni Gün gazetesi de
Yeni Gün gazetesinde gün önce Milli Savunma işkence gördü. 21 Mart
Nutuk’ta telgrafçıların adı neden çok
bir değerlendirme yapar: (CUMOK) dünyanın en örgütlü gazete Ancak biz, bugünkü koşullar ne olursa ol-
mı arayan polisler herhalde ulu-
O sırada babam sandık odasın- bu arada kapanmıştı. Hayli güç du- işgal devletlerine karşı Bakanı’nın son anda temyiz 2008’de, saat sabah 04.30
geçiyor?
Bir ülkenin kurucu gücünü oluşturan okurudur. CUMOK’lara ilişkin o kadar sun, Atatürk Cumhuriyeti’nin yaşama gücünü
sal kurtuluştan yana polisler ol-
daydı. Büyücek bir sandığın içine rumdaydık bu nedenle. yazdığı yazılardan dolayı hakkını kullanmasıyla sıralarında FETÖ kumpası
Çünkü o dönemin en hızlı iletişim
kesimler adeta genetik olarak o ülkenin koruduğuna ve varoluşunu savunduğuna
çok anım var ki... Silivri’deki ilk günler-
malıydılar. Yoksa büfelere kadar tutuklanacağını anlayınca Yargıtay kararı bozdu ve Ergenekon operasyonu
girmişti... Polisler sandık odasına Üstelik bir gün İngiliz işgal kuv-
aracı oydu. Gazeteler aracılığıyla top-
inanıyoruz...
sorumluluğunu hep hissederler, sahip- de bir gardiyan demir kapının dar pen-
evi arayan bir insanın koca sandı- 1920’de Ankara’ya geçti aklanmasına karar verdi. kapsamında gözaltına alındı
da geldiler. Annem babamın sak- vetleri oturduğumuz eve de el koy-
lumla bağ kuran, değişimi, yenilikleri
İşte bu inancın heyecanıyla 85’inci yılımızı
lenirler. ceresini açtı, usulca seslendi:
ve gazetesini Anadolu’da Nadir Nadi, güzel Türkçemizi ve iki gün sorgulandıktan
ğı açtırmaması gibi başka bir ne-
landığı sandığın üzerine oturmuş- dular. Evi beğenmişler. Bir gün an- buradan duyuran Mustafa Kemal, hızlı
kutluyoruz...
Bu tam Cumhuriyet gazetesine göre “Mustafa Bey sana ismi enteresan
Yeni Gün adıyla orada kullanmada usta bir yazar sonra tutuksuz yargılanmak
den olamazdı..
tu... Her yeri didik didik etmiş olan neme gelip “Burada oturacağız, siz
iletişim için de telgrafı kullandı. Telg-
Okurlarımızla birlikte geleceğe Atatürk’ün
bir tanımlama. Cumhuriyet, Türkiye’nin
çıkarmaya devam etti. Muğla olduğu gibi özleşen dilimizin üzere serbest bırakıldı. birinin selamı var. Hafta sonu parkta
Babam tabii evde duramazdı ar-
polislerin hiçbiri de nedense anne- buradan çıkacaksınız” dediler. Yapı- rafçılar olmasaydı özellikle Kurtuluş
laik Cumhuriyetinde yürümek istencimiz
kuruluş değerlerinde yaşanan eroz-
milletvekili olan Yunus Nadi, gelişmesine, anlatım Gözaltı sonrası sağlık karşılaştım. ‘Balbay’a CUMOK’un se-
tık. Evi terk etti... Yakalanmamak
me, “Kalkın hanımefendi, oraya da lacak bir şey yoktu. Ayrıca annemi, Savaşı’nın örgütlenmesi çok zor olurdu.
tamdır...
Cumhuriyet’in kurulduğunu gücünün yeni olanaklar durumu kötüleşen Selçuk, 21 yonlara karşı en hızlı tepki veren yayın lamı var de, o anlar’ dedi. Üstümde
için sık sık yer değiştirmeye baş- Bugün iletişim olanakları genişledi,
bakacağız” demediler... “Evden hiçbir şey götüremezsiniz”
85’inci yılımız hepimize kutlu olsun...
bildiren kanun maddesini kazanmasına önemli Haziran 2010 tarihinde çoklu organı. Bu anlamda gazeteden öte, bir kalmasın!”
lamıştı. Arkadaşlarının evinde ka- yaygınlaştı, iç içe girdi, güçlendi. Hepsi
O zamanlar annem, olsa olsa diye tembihlemişlerdi. Ön ve arka
Meclis’te okudu; 28 Haziran katkılarda bulundu. Nadi, organ yetmezliği nedeniyle kurum. Cumhuriyet’in 98 yaşına, emeği ge-
lıyordu. Kardeşlerim küçük oldu- bir arada. Bir anlamda telgrafla gazete
28-30 yaşlarındaydı. Ben de 10 kapılara nöbetçiler yerleştirilmişti...
1945’te yaşamını yitirdi. 1991 yılında yaşamını yitirdi. yaşamını yitirdi. Eğer Cumhuriyet bu tepkide geci-
çen herkese, tüm okurlara selam olsun!
ğu için annem onlardan saklar- birleşti, cebe girdi.
yaşındaydım. Ben bu olayı sonra- (15 Ocak 1975, Cumhuriyet) 7 Mayıs 1930
Harf Devrimi sonrası Cumhuriyet
8 Mayıs 2009