Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 7 MAYIS 2022 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler diye bilinen raporda, “yakılıp yıkılan köy- lerin Türk köyleri ve evleri olduğu, saldır- ganın Rum tarafı olduğu ve Rum savlarının dayanaktan yoksun bulunduğu” vurgusu y ğ Kıbrıs’ta eni tuza a dikkat! yapılıyor. Raporda öne çıkan en önemli hu- sus Türklerin 103 köyden kovulduktan son- yor. GYÖ diyerek yollara düşenle- Ahmet Göks An Maraş’ın kapalı bölümü konusunda Rum Yönetimi’nin ra kullanamadıkları Türk malları konusun- rin gerçek niyetlerinin uzlaşmak ol- AİHM’yi de kullanarak yeni tuzak kurma çalışmalarına yazar da herhangi bir işlem yapılmadığıdır. BM madığı ve Kıbrıs Türklerine bir kez başladıklarını ilgililere bir kez daha anımsatmak istiyoruz. bu konuda işlem yapmış olsaydı idi Kıbrıs daha tuzak kurarak onların uzlaş- ıbrıs uyuşmazlığının çözümü Türklerinin de karşı tazminat hakları ken- ne iadesini istiyorlar. Karşılıklı güve- maz toplum olduklarını dünyaya ka- Kullanımdan kalkmalı konusunda aradan geçen uzun diliğinden ortaya çıkmış olacaktı. Zamana- nin iki toplum arasında kurulabilme- nıtlama peşinde oldukları ortaya çı- BMGK’nin 4 Mart 1964 tarihin- Ksüreye karşın, çözüme ulaşıla- şımı söz konusu olmayacağı için tazminat sinin Maraş’la ne ilgisinin olduğunun kıyor. Açıklamasının devamında ise de aldığı 186 sayılı kararının çözüme mamasının değişik nedenlerinin ol- davaları açılabilir” görüşü kaydediliyor. yanıtını görevinden ayrıldıktan sonra Kasulidis’in, “Maraş’ın iadesi en ide- olumlu katkısının olmadığı bilindi- duğu biliniyor. Buna karşın dışarıdan Özellikle Kıbrıs Türk vakıflarına ait olan yeniden göreve çağrılan Dışişleri Ba- al GYÖ olabilir” diyerek gerçek niyet- ği için fazla zaman yitirmeden kulla- yapılan müdahalelerle çözüm karma- mallar konusunda ilgililerin uluslarara- kanları Bay Yannakis Kasulidis net lerini taçlandırmaya hazırladığını be- nımdan kaldırılması gerekiyor. Kıbrıs şık bir noktaya doğru evriliyor. Son sı yargıya başvurarak BM’de, sorumlulu- olarak veriyor. Yanıtında “Kıbrıs Türk lirtmek gerekiyor. Türklerinin bugüne değin adı geçen olarak Amerikan Dışişleri Bakanlığı ğunun anımsatılması ile Türkiye ve Kıbrıs tarafı havaalanı ve Mağusa Limanı’nın Kıbrıs çözümünün temelinde BM ge- kuruma sundukları çözüm önerileri- Müsteşarı Victoria Nuland, ülkesinin Türklerinin haklılıklarının gündeme taşına- açılmasına karşılık Maraş’ın açılma- nel yazmanlarının yanlı tutumları ol- nin dikkate alınmadığı biliniyor. Bu adada iki bölgeli iki toplumlu çözüm sı ve kapalı Maraş’ın iadesini kabul rak Rum yalanlarına dur denileceğine ina- duğu hemen herkes tarafından bili- nedenle de iki bölgeli iki toplumlu ya- konusundaki tavrının net olduğunu nıyoruz. GYÖ’nün Maraş’ın iadesi ile ilgi- ederse bunun Rum tarafının sağlaya- niyor. Bu yargımızın en tipik örneği pının kurulmasına da adeta mahkûm belirtiyordu. Dört yıl önce ülkesi ile cağı kâr bedelinden daha fazla olacak” sinin olmadığının kaydedilmesi gerekiyor. 1964 yılında BM diplomatı Mr. A. Or- durumuna düşürülmüşlerdir. Kıbrıs Rum Yönetimi arasında imza- diye konuşuyordu. tega tarafından hazırlanmış olan ra- Maraş’ın kapalı bölümü konusunda Rum Güven Yaratıcı Önlemler (GYÖ) ladıkları güvenlik anlaşmasını değer- Yönetimi’nin AİHM’yi de kullanarak yeni Rum Yönetiminin sıkıntısının Ma- pordur. Bu rapor o günlerden bu ya- lendirirken her şeyi birlikte yaptıkla- diyerek yola çıkanlar şimdilerde raş olmadığı ya tutarsa yaklaşımı ile na BM’in tozlu raflarında uygulanaca- tuzak kurma çalışmalarına başladıklarını il- rını dillendiriyordu. Maraş’ın kapalı bölümünün kendileri- yapılan açıklama ile kanıtlanmış olu- ğı günü beklemektedir. Ortega Raporu gililere bir kez daha anımsatmak istiyoruz. İdeal Cumhuriyet Köyü Projesi Doğan HaSoL HIFZI VELDET İNDİRİMLİ Dr.Y. Müh. (MiMar) FİYATI umhuriyetin erken döneminde, konuk ya- VELİDEDEOĞLU Cbancı mimarlar ve şehir plancılarıyla sürdü- rülen kentsel planlama çalışmalarının yanı sı- 34,50 TL ra kırsal bölgeler için de bir çeşit köykent pro- kitapları jesi düşünülmüş. Adı, “İdeal Cumhuriyet Kö- yü Projesi” olan köyün yerleşme planı Prof. Dr. Afet İnan’ın, Türk Tarih Kurumu’nca ya- yımlanmış olan, “Devletçilik İlkesi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Birinci Sanayi Planı 1933 ad- lı kitabında yer almıştır. Afet İnan kitabın önsö- ERDAL ATABEK zünde bu projeden şöyle söz etmiş: “İdeal Cum- huriyet Köyü planını, doğrudan doğruya bu ki- kitapları tabın konusu ile ilgili olmamakla beraber bura- ya ekledim. 1937 yılında Trakya Umumi Müfetti- şi General Kâzım Dirik tarafından bana verilmiş İNDİRİMLİ olan bu planı yapan mimarın adı konmamıştır. 76,00 TL Ancak üzerinde ‘Her hakkı mahfuzdur’ diye ka- FİYATI yıt vardır. Planda 43 kamu kuruluşu yer alıyor. Bir köye gerekli olan her şey düşünülmüştür. O zaman bu planın herhangi bir yerde uygulanma- ması büyük bir kayıptır. İdeal Cumhuriyet Köyü planının bugün yeni kurulmakta olan köylerimi- ze uygulanmasını candan dilerim.” Önsözün ya- zıldığı tarih 31 Ağustos 1971. Köy Enstitülerinin öncülü Mustafa Kemal’in ileri görüşlülüğü ve bilime say- gısıyla daha Cumhuriyetin ilanından sekiz ay ön- ce 17 Şubat 1923’te toplanan ve 16 gün süren İzmir İktisat Kongresi’nde tarım ve eğitime ilişkin olarak alınan bir kararda, “Her bölgede birbirine yakın köyler için, yeteri kadar toprağı olan yatılı birer ilkokul açılması ve ilkokul dersleri yanında, uygulamalı ve teorik, basit tarım derslerinin gös- terilmesi” öngörülmüştü. Yine aynı kararlar ara- sında, “Köylerdeki ilkokulların, kesinlikle beş dö- nümlük bir bahçesi, tekniğe uygun iki inekli ahır ve kümesi, yeni tarzda bir arılığı ve öğretmenler için iki odalı bir evi olması; toprağın bir kısmı seb- ze yetiştirilmesine, bir kısmı çiçek ve bir kısmı da fidancılığa ayrılarak, öğretmenlerin kontrolü altın- da, toprağın öğrenciler tarafından işlenmesi; har- cama ve gelirinin köy öğretmenlerine ait olması Tuncay Özkan 26 Serdar Kızık 55 45 45 35 ve bu yolla çocuklara uygulamalı olarak, çiftçili- Örs Zorbalığın Aydınlanan ğin öğretilmesi ve aydın kişilerin köylere yerleş- Alışma 10.40 10.50 13.50 13.50 10.50 Yollar melerinin teşviki” yer alıyordu. Sonraki yıllarda açılacak olan Köy Enstitüle- rinin bu kararların uzantısı olabileceği ya da en azından bu kararların köy enstitülerinin tohum- ları niteliğinde olabileceği düşünülebilir. İdeal Cumhuriyet Köyü Projesi ise bu kararların çok NECATİ ötesinde bir örgütlenme modelidir. CUMALI kitapları İNDİRİMLİ FİYATI 150,00 TL Plan, şemasında, ünlü İngiliz şehir plancısı Sir ORHAN Ebenezer Howard’ın (1850-1928) 1898 tarih- li bahçekent önerisinden esinlenilmiş gibi görü- nüyor. Dairesel bir yerleşme. Dairenin merkezi- VELİ ne yönelen ışınsal yollarla, bunları kesen daire- sel yollardan ve daire parçası sektörlerden olu- şan bir yerleşme düzeni... Merkezde bir alan, ortasında bir anıt... Bu ala- kitapları nın çevresinde okul ve uygulama bahçesi, alışve- riş alanları, konaklama birimleri, köy konağı ve köy parkı ile çocuk bahçesi bulunuyor. “Radyo- lu” olacağı vurgulanmış bir köy gazinosu bile var. 69,30 TL Ayrıca, konferans salonu, okuma odaları, cami, hamam-etüv, ziraat ve elişleri müzesi ile gençler kulübü ve sağlık birimi bulunuyor. İkinci ve üçün- cü kuşakta, yeşillikler içinde evler yer alıyor. Yi- İNDİRİMLİ ne üçüncü kuşağın bir bölümünde kolektif fidan- lık, pazaryeri ve köy zahire (tahıl) loncası ile ge- FİYATI niş bir koruluk içinde spor alanları bulunuyor... Görüldüğü gibi, daha 1930’lu yıllarda hazır- lanmış olan planda, donanımlı, çağdaş bir köy için her şey düşünülmüş. Bu projenin, plan fikri- ne inancı bilinen Atatürk’ten sonra rafa kaldırıl- dığı anlaşılıyor. Kaynak: 20. Yüzyıl Türkiye Mimarlığı, D.Hasol, s.89-91, YEM Yayın.