Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 1 EYLÜL 2021 ÇARŞAMBA 2 olaylar ve görüşler Sadece ‘bağımsız, görkemli ve de kubbeli bir binaya’ taşınmakla bağımsızlık yargı olunmaz! Yeni adli Yılda YargıtaY Yargıtay’ın üye ve daire sayısı son 10 yılda yeni HSK (HSYK) döneminde neden üstelik de abartılı biçimde artırıldı? Bağımsızlığı elinden alınan HSK (HSYK) yoluyla geçmişinden de koparılıp “sıfırlanan” ve üst üste birkaç kez yapılandırılan Yargıtay, ne derece hukukun üstünlüğünü esas alıp etkin ve verimli çalışabilecek. ÖMER FARUK EMİNAĞAOĞLU ise HSYK’de, FETÖ ve AKP çatışmaları iyice açığa çıkmaya başladı. EsKİ YARsAV BAşKANı 2014 Ekim ayındaki HSYK seçimleri ile 010’daki anayasa değişikliği sonrasın- oluşan “ikinci HSYK”de, bu sefer AKP ik- da, Yargıtay Yasası’nda, Yargıtay’ın ya- tidarının etkin olduğu bir yapı ortaya çık- 2pısına müdahale niteliğinde değişiklik- tı. HSYK’nin böyle biçimlenmesinden son- ler yapıldı. Yargıtay üyelerinin tamamını se- ra aynı yıl yine Yargıtay Yasası’nda deği- çen HSYK’nin, iktidarın ve FETÖ’nün mü- şiklik yapıldı (6572 SY). Yargıtay’daki ceza dahalesine açık biçimde yapılandırılması- dairesi sayısı da 23’e çıkarıldı. Yargıtay’a nın Yargıtay’a yansıması çok ağır oldu. Yar- 9 daire başkanı, 121 de üye kadrosu tah- sis edildi. Bu üye kadroları için aynı yıl so- gıtay’daki 2010 öncesi sorunların çözümü nunda seçim yapıldı ve seçim tarihi itiba- yerine, sorunların artmasına ve neredeyse rıyla boşalan kadrolar da gözetilerek bu ye- içinden çıkılmaz bir duruma yol açıldı. ni HSYK, Yargıtay’a 144 üye seçti. Bir parantez açarsak, 2010’daki anaya- larının kademeli olarak 12 ceza dairesi, 12 Halen çalışmalarını yedi ayrı binada sür- sa değişikliği öncesinde Yargıtay’da 11 ce- Büyük dönüşüm hukuk dairesine indirilmesi, üye sayısının düren Yargıtay, “sıfırlama yasası” ile bi- za dairesi, 21 hukuk dairesi ve de 250 yük- çim verilen yapısıyla 2021 adli yılı açılı- AKP, bu yasa ile bir başka adım daha at- da 200’e indirilmesi ve bu sayıya ininceye sek yargıç kadrosu bulunmaktaydı. Daire- tı. Yargıç ve savcıların, 2005-2013 arasında- kadar boşalan üye sayısının yarısı oranında şı sonrasında kendine ait yeni hizmet bi- lerin görevleri de güvence ve bağımsızlığın ki uyarma ve aylıktan kesme disiplin cezaları üye seçimi yapılması benimsendi. nasında çalışmalarını sürdürecek. Yargı- gereği olarak “yasa” ile belirlenmekteyken tüm sonuçlarıyla affedildi. Bu dönemdeki di- 2017’deki anayasa değişikliğiyle HSK’nin tay Yasası’nın yürürlükteki hükümlerine 2010’daki anayasa değişikliği sonrasında ğer tüm disiplin cezalarına karşı da bu yeni oluşum şekli daha da farklı düzenlendi. ve yapılan açıklamalara bakıldığında “da- 2011 yılında Yargıtay Yasası’nda bir deği- HSYK’ye başvuru olanaklı kılındı. Böylece bu HSK, tamamen yargı bağımsızlığına aykırı ha etkin ve verimli çalışabilmesi” gerekçe- şikliğe gidildi (6110 SY). Bu yasa değişikli- ikinci HSYK döneminde, Yargıtay’a üye se- biçimde iktidarın etkisinde yapılandırıldı. siyle ve “sıfırlama yasası” yoluyla bazı dai- ği ile dairelerin görevlerinin yasa ile belir- çimlerinde ve diğer atamalarda geçmişten ka- Aynı yıl, ilk HSK’nin 13 üyesinin 13’ü de reler kapatıldı, üye sayısı da zaman içinde lenmesi kuralından dönüldü. lan disiplin cezaları engelinin ortadan kaldı- seçimlerle azaltıldı. Yargıtay’ın üye kadro iktidarın etkin olduğu işlemlerle belirlen- rılmasının zemini yaratıldı ve HSYK bu yolda sayısı 200 ile sınırlandı. 46 olan daire sa- di. Yeni HSK göreve başladığı yıl yapılan Açığa çıkan çatışma çok da keyfi kararlar aldı. yısı da 12 hukuk ve 12 ceza dairesi olmak düzenleme ile Yargıtay’a 100 üye kadrosu Bugünkü mahkûmiyet kararlarına bakıldı- Bununla da yetinilmedi. İkinci HSYK dö- üzere 24 daireye indirildi. Bu gerekçeyle daha tahsis edilerek daire sayılarının ön- ğında 2010’daki anayasa değişikliği ile ye- neminde 2016 yılında 15 Temmuz’un he- üye ve daire sayısı azaltılıyorsa o zaman is- görülen sayıya “altı yıl içinde” indirilmesi niden yapılandırılan ve aynı yıl oluşturulan men öncesinde, Yargıtay Yasası’nda değişik- ter istemez sormak gerekiyor: Yargıtay’ın kabul edildi (696 sayılı OHAL KHK / 7079 “ilk HSYK”de FETÖ’cü üyelerin çoğunluğu el- lik yapan ve kamuoyunda “sıfırlama yasa- üye ve daire sayısı son on yılda yeni HSK SY). 2018’de HSK Yargıtay’a toplu olarak de ettiği ortada. Yargıtay Yasası’nda 2011’de- sı” olarak bilinen yasa çıkarıldı (6723 SY). (HSYK) döneminde neden üstelik de abar- 100 üye seçimi daha yaptı. ki belirtilen yasa ile yapılan değişiklikle, ceza Bu yasa ile Yargıtay’daki tüm (başkan, baş- tılı biçimde artırıldı? Bağımsızlığı elinden dairesi sayısı 15’e, hukuk dairesi sayısı 23’e Bağımsızlık binayla olmaz savcı vb. sıfatı taşımayanlar hariç) “unvan- alınan HSK (HSYK) yoluyla geçmişinden çıkarıldı. Ayrıca Yargıtay’a 6 daire başkanı, sız” üyelerin üyeliklerine son verildi. Yar- Sayılan toplu seçimlerde öne çıkan, biri- de koparılıp “sıfırlanan” ve üst üste birkaç 131 de üye kadrosu tahsis edildi. Yeni HSYK gıtay’daki yüksek yargıç kadro sayısı önce kim ve donanım yerine, HSYK’nin (HSK) kez yapılandırılan Yargıtay, ne derece hu- aynı yıl bu kadrolar için seçim yaptı. Seçimin 310’da donduruldu. 2014’te göreve gelen bu o anki üye yapısı oldu. Her bir toplu seçim kukun üstünlüğünü esas alıp etkin ve ve- gerçekleştirdiği tarih itibarıyla boşalan diğer ikinci HSYK, boşaltılan tüm “unvansız” üye Yargıtay’a müdahale niteliği taşıdı. Toplu rimli çalışabilecek. Sadece “bağımsız, gör- kadrolar da gözetildiğinde bu HSYK, toplu kadrolarına 15 Temmuz’un hemen ertesinde seçimler dışındaki üye seçimleri de farklı kemli ve de kubbeli bir binaya” taşınmakla olarak 160 üye seçti. 2013 yılından itibaren 267 üye seçti. Sıfırlama yasası ile daire sayı- gerçekleşmedi. mı bağımsızlık gerçekleşebilecek!