Katalog

1 EYLÜL 2021 ÇARŞAMBA 14 kültür BUGÜN SAHNEDE HÜZÜN VAR... mayı da unuttum, çıkasım yok! kuyorlar” diye sorduğumda, Vururlar”ı oynayacağız sende gelirsin” ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK Gördüğüm şeyler beni mutsuz cevabı çok netti: “Yandaş demişti. n Türkiye’nin stayı aradım, Bodrum’daydı. “Na- ediyor. Geriş’e evimize çekil- sanatçı diye bir kavram koronavirüs Şensoy, “Levent Ünsal kardeşi- Usılsınız” dedim, “Ülkem gibi Öznur” dik. Benim boş durmak gi- dışında en büyük olamaz...” mizin vefatı dolayısıyla Şahları Da Diskant’ı ve dedi. “Konuşalım mı? Sohbet edelim, derdi nedir? Şensoy, “Korkmama- bi bir durumum olamaz. Vururlar’ı oynayamadık. Levent’in ye- FŞ: Ayıptır sonra ben bu sohbeti yazarım” dedim. ları için somut bir se- Masamın üstü kitap olma- ri doldurulamaz tabii ama bir şekil- söylemesi, ülkeyi Usmanbaş’ı “Tabii yazacaksın senin ve benim gibi- yı bekleyen dosyalarla do- bep yok. Sanatçı muha- de oynayacağız Şahları Da Vururlar’ı. yönetenler! lif olur. Bunu daha ön- ler yazmalı hep” dedi. lu. Bin yıl yaşayacak deği- Sahnede olur, internet üzerinden “Benim çok vaktim yok gibi, iyi deği- ce de söylemiştim; benim lim. Her yazarın ardında bı- olur, bilemiyorum. Maskeli tiyat- dinlemek dünya görüşümde yandaş lim” dedi. Ben sordum o cevapladı, siz- raktığı bitmemiş dosyaları var- ro fikri beni rahatsız ediyor. Aralık- sanatçı diye bir kavram olamaz. ler de bu sayfada Ferhan Şensoy’un dır. Ben ölünce eşim Elif’im toparla- lı oturma düzeni komedinin mantı- asımpaşa’nın ortasında, Me- Ferhangi Şeyler’de sataşmadığım lider lih Fereli’nin kurduğu modern söyleşisini okudunuz. Bugün ise Ferhan yacak dosyalarımı.” ğına aykırı! Dirsek dirseğe oturmaz- yok. Otosansür sevmem, sahnede dili- Ksanat merkezi Arter’in “Arka Şensoy, yeni oyunuyla perdeyi açıyor sa gülmez izleyici. Bu kuralı bütün min kemiği yoktur. Yıllarca Özal’a de- Bahçe”sindeyiz. Yavaş yavaş tozpem- gibi satırlara yer vermek isterdim say- ‘Ayıptan da öte ayıp’ Ortaoyuncular ekibi bilir. Yeni pro- mediğimi bırakmadım. Demirel’e, Deniz be bir renk içinde gün batıyor. Eski İs- famızda, olmadı. Bugün benim gibi ti- jeleri pandemi süreci belirleyecek. Şensoy, “Ben Ayfer Feray Tiyatro- tanbul mahalleleri, camileri ve yan ya- Baykal’a... Birçoğu gelip oyun izlediler, yatroda oyunculuk, öğrencilik yapmış Ortaoyuncular’ın genç bir takımı var, su’ndayken Beyoğlu’nda İstiklal Cadde- na yapılaşmış evleriyle çevremizi sar- gülerek ayrıldılar. Erdal İnönü gizli giz- herkes ustasını kaybetti. Bugün bu ülke si üstünde kırk tiyatro vardı. Şimdi sa- hepsini ben yetiştirdim. Tiyatro mü- mış. Arter, sanki bunca yoksulluğun, li bilet alıp izlerdi, 500 koruması falan en büyük aydınını, vicdanlı, duyarlı, ça- dece Ortaoyuncular var Ses-1885’te. dürümüz bile Nöbetçi Tiyatro’dan. bunca eskilliğin ortasında bir vaha. yoktu. İnsanın gelişmişlik düzeyini gös- lışkan, öğreten, cesur, yürekli en büyük Benim hiç anlamadığım internetsel Geçmişte de tiyatro ve genel anlamda İlhan Usmanbaş’ın 100. yaş kut- teren önemli unsurlardan biri de ken- oyuncusunu ve hatta yazarını kaybetti. sanat birçok baskıyla, sansürle karşı- şeyler yapıyorlar. Ben interfluğ’yum, lamaları için onun yapıtlarından olu- disiyle ilgili şakalara, eleştirilere karşı Kayıplar artıyor, bu ülkenin umudu laştı. Benim tiyatrom yakıldı, gece bek- Elif’le çalışıyorlar. Elif çok deneyim- şan bir konser dinleyeceğiz. İlhan tavrıdır. Biz, bugün aşağılık kompleksiy- olan sanatçıları bir bir yitiriyoruz. çisi hayatını kaybetti. O an orada bu- li; 25 yıldır Ortaoyuncular’da. Hem Bey, bugünlerden bir ay sonra, 28 le boğuşan siyasilerle uğraşıyoruz. Mu- Sahnelediği her oyunu büyük bir heye- sahnede hem yayınevinde çok so- lunmaktan başka kabahati yoktu. Kor- Eylül 1921’de, İstanbul Beşiktaş- halefetin her türlüsünden korkuyorlar, canla seyrettim birini bile atlamadan, yine kunç bir şeydi. Yine de işlerin hiçbir dö- rumluluk üstleniyor. Onlar internet Akaretler’de dünyaya gelmiş. Bugün muhalif izleyicimiz de buna dahil.” seyredemeyecek olmanın hüznü içindeyim. nem bu kadar pespayeleştiğini görme- aleyhisselamla uğraşırken ben ki- sayısı 100’ü aşkın bestesindeki yeni O günkü sohbetimizde bakın ne di- taplarımı yazmakla meşgulüm. Der- dim. Metin Akpınar’ı gözaltına almak deyiş ile Türk bestecilik tarihinde mo- ‘Şahları da Vururlar’ yor usta “Perde açamamak elbette üzü- nedir? Müjdat Gezen’i sorgulamak ne- deste çıktı, Ferdeste’yi bitirmek üze- dernizmin öncüsü olmuş. Önce onun perde açamayacak... yor beni, sahneye çıkmayı özledim. Bu- dir? Bu, çaresizliktir, korkudur! Ayıptan reyim. Belki sonra üçüncü otobiyog- tekniğini ve çağdaş Türk müziği için- nun dışında eve kapanmakla ilgili bir da öte ayıptır!” Yeni mevsimde perde açmak için çok rafik romana otururum; Nezle Ol- deki yerini konu alan bir panel izledik. sorunum yok. Son yıllarda sokağa çık- Ustaya “Neden sanattan bu kadar kor- heyecanlıydı usta, “Mutlaka ‘Şahları Da muş Dolmakalem!” Aydın Büke’nin yönettiği panele Ha- san Uçarsu, Özkan Manav, Meh- met Nemutlu, Ahmet Altınel katıl- dı. Bu konserin sponsoru Murat Ya- sa ve Aromsa Suni Gıda ve Aromala- rı şirketiydi. Panele katılan ve eserleri çalınan bestecilerin tümünü de İlhan Bey ye- tiştirmişti. Ferhan Şensoy: Çok Diskant topluluğunun üyeleri İlhan Bey’in yanı sıra Özkan Manav’ın ve Ahmet Altınel’in bu konser için beste- ledikleri yapıtları da sundular. “Biz bestecileri yaşatanlar icracılar- dır” der İlhan Usmanbaş. “Onlar ese- ri son dakikasında görürler ve yaşama kavuşturmak için çaba harcarlar.” üretti, kendini tüketti Doğal ki eserin bundan sonraki yol- culuğu icracıdan çıkıp dinleyicinin ku- lağına varacaktır. Besteci artık dinleye- Ferhan Şensoy’un kısa nin beyninde yaşayacaktır. yaşamında yazarlık, İlhan Usmanbaş’ın 1960 tarihli Seki- başta tiyatro olmak üzere VEDAT zil adlı yapıtı ve solo çalgı müziklerin- ARIK den seçmelerle birlikte, öğrencileri Ah- sinema ve televizyonlarda met Altınel ve Özkan Manav’ın bu özel oyunculuk ve yönetmenlik konser için besteledikleri yapıtların da ilk çalınışlarını dinledik. yaptığı uzun sanat deneyimini görünce niye Diskant Ensemble erken kaybettiğimizi de Diskant Ensemble çağdaş dünya anlıyoruz; maddi manevi müziğinin en önemli yapıtlarını reper- tuvarına alan, yeni teknikler, tarzlar ve yorgunluk! İnsanüstü bir Rasim yönelimlerle dinleyicisini tanıştırıyor. çaba, hoyratça muamele. Öztekin Kimi zaman bestecilere eser ısmarlı- yorlar, kimi zaman var olan ve gün yü- züne çıkmamış yapıtları dinleyiciy- ürk sanat dünyasının duayen ismi Şensoy, 2016 yılında Ses Tiyatrosu’nda le buluşturuyorlar. Temel çalgıları flüt, Ferhan Şensoy, dün gece 70 ya- düzenlenen törenle kavuğu klarinet, arp, piyano, perküsyon. Top- Tşında hayatını kaybetti. Şensoy’un Rasim Öztekin’e devretmişti. luluk çelesta, korno gibi çalgıları, çalı- ölümünü kurucusu olduğu Ortaoyuncu- nacak yapıta göre ekliyor. lar Tiyatrosu sosyal medya hesapların- Tiyatromuz’da son 45 yılımızın po- İlhan Bey’in yapıtlarını dinlemek için dan, “Tiyatromuzun kurucusu, ustamız o unutulmaz “Şahları Da Vururlar”ın adın Türk tiyatrosunda sonsuzca ya- litik kabare tarzında en değerli ya- Arter Arka Bahçe mesafeli oturma dü- Ferhan Şensoy’u, dün gece, bir süredir yeni versiyonu ile. Ama, pandemi şayacak. zarı...ustası, Haldun Taner’den son- zeni ile hazırlanmıştı. Bu düzende- tedavi gördüğü hastanede, yapılan tüm şahları da vurdu ve Ferhan’ın saye- n Bedri Baykam (Gazetemiz yaza- ra. Şair, yazar, oyun yazarı, oyuncu... ki mekânın hemen hepsi doluydu. Ki- müdahalelere rağmen kaybetmiş olma- sinde soluklanmış olan Ses-1885’in rı): Sanat dünyamızın muhteşem yaratı- Ortaoyuncular Tiyatrosu’nun kuru- mi eski öğrencisi, kimi onun yapıtlarını nın derin üzüntüsü içerisindeyiz. Tüm perdeleri açılamadı. Ortaoyuncular cı ismi, tiyatromuzun yeri doldurulmaz seslendirmiş yorumcu, kimi müzik ku- cusu...Ses Tiyatrosu’nu kendi yaptı- sevenlerinin başı sağ olsun” sözleriy- rumlarının öğretim üyesi, kimi de me- Ferhan’ın tanımıyla, “çok sesli bir ti- duayenlerinden, Sanatçılar Girişimi’nin ğı turnelerle, oyuncu nefesi ile resto- rak edip bu dinletiyi seçmiş festival le duyurdu. Şensoy için yarın (2 Eylül) yatro” olarak yıllardır güldürünün, en değerli kurucu üyelerinden, çok de- re ettirip İstanbul’a kazandıran. Ses dinleyicisi. saat 13.00’te Ses Tiyatrosu’nda sınırlı hicvin Ferhanca örneklerini sundu- ğerli dostumuz Ferhan Şensoy’un vefatı- Tiyatrosu’nun ruhu... Benim canım Şef ve besteci Ahmet Altınel ile ko- katılım ile tören düzenlenecek. Ardın- lar. Politik tiyatronun en vurucu ör- nı derin bir teessür ve acı ile öğrendim. dostum... Işıklar içinde uyu. nuşuyorum, “Çağdaş müziği merak dan Teşvikiye Camii’nde ikindide kılı- neklerini keyifle çıkardılar “güldü- Ülkemizin sanat ortamında asla unu- n Mehmet Nuri Ersoy (Kültür ve Tu- eden veya dinleyen tanımadığımız bir nacak cenaze namazı sonrasında Zin- rü sandığının” içinden. Aristofanes’in tulmayacak olan sevgili Ferhan’ın her rizm Bakanı): Tiyatro ve sinema dünya- kitle var. Hiç duymamış olması önemli cirlikuyu Kabristanı’nda defnedilecek. oyunlarından Boris Vian’dan düşüncesini, tiyatro ve sa- mız büyük bir çınarını kaybetti. Ferhan değil, alıştığı kalıpların dışındaki yeniliği Şensoy’un ölümünün ardından kızı “Kahraman Bak- nat dünyamız için ortaya Şensoy’un vefatını derin bir üzüntüyle merak edebilen bir kitle!” diyor. Müjgan Ferhan Şensoy sosyal medya kal Süpermarket’e koyduğu her özgürlükçü öğrendim. Kederli ailesi ve tüm seven- Diskant topluluğu 2011’de kurul- hesabından “Babam uçtu göklere...” Karşı”ya ve de bu- idealini yaşatmak için bu lerine başsağlığı diliyorum. muş. İlk kez Santral İstanbul’da konser yazarken diğer kızı Derya Şensoy ise güne kadar 2 bin- ülkenin sanatçıları, yara- n Kemal Kılıçdaroğlu (CHP Genel vermişler. İlhan Bey’in hiç çalınmamış “Çok ama çok üzgünüm. Seni çok se- den fazla oynan- tıcı insanları ve aydınla- eseri “Sekizli”yi ilk orada çalmışlar. Bu Başkanı): Tiyatromuzun kıymetli üs- viyorum babacım” ifadesini kullandı. mış olan “Ferhan- rı olarak her gün müca- konser için de besteciyle birlikte ese- tadı Ferhan Şensoy’un vefatını derin İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi’nden rin içinde yaptıkları yeni düzeltilerle ye- gi Şeyler”e kadar deleye devam edeceğiz. bir üzüntü ile öğrendim. Ülkemiz bü- ni bir prömiyer yapılmış oldu. yapılan açıklamada, Ferhan Şensoy’un daha pek çok oyun Türkiye’de faşizme kar- yük bir sanatçısını kaybetti. Ailesine, “Diskant”ın anlamına gelince orta- ciddi kalp damar hastalıkları ve solu- onun yaratıcı de- şı daima demokrasi, in- sevenlerine, sanat camiasına, ülkemi- çağdan gelen bir isim. “Diskantus” num yetersizliği nedeniyle yaşamını hasının köşe taşla- san hakları ve ödünsüz ze başsağlığı diliyorum. ses, polifoni, melodi, anlamında. Orga- yitirdiği belirtildi. rı olarak aklımızda, sosyal mücadeleyi sa- n Ahmet Mümtaz Taylan (Oyun- numdaki çizgilerin birbirinden bağım- kalbimizde yer etti. vunan değerli arkada- cu): Kül yutmaz mizahıyla tiyatromu- sızlığı, anlamına geliyor. Belki çağdaş Erken gittin be sev- şımız Ferhan Şensoy, zun dağarcığının gelişmesine unutul- NE DEDİLER? müzik düşüncesinin de önceki çağlar- gili Ferhan bu dünya- bundan böyle sonsuz hayatına geçiş maz katkıları olmuş bir ustayı kay- dan bağımsızlığını simgeliyor. n Dikmen Gürün (Gazetemizin ti- dan. Daha söyleyecek çok sö- yapan bir efsane…Anılarıyla kalbimiz- bettik. Çok daha güzel günler görme- yatro yazarı): Ferhan Şensoy’u met- zün vardı senin bizlere... de her zaman tüm tazeliği ile kalacak, yi hak ediyordu. Nur içinde yatsın. hederek başlamayacağım söze. Onu n Ataol Behramoğlu (Gazetemiz kahkahaları zengin kimliği ve anekdot- n Mert Fırat (Oyuncu): İlham ol- tanımayan var mı? Onun zekâsını, yazarı): Sevgili Ferhan Şensoy’umu- ları hiçbir zaman belleğimizden düş- duğun, çığır açtığın meslek hayatı- onun oyunlarına, kitaplarına yansı- zu kaybettik. Bu büyük kaybı şu kö- meyecek! Bulunduğu her mekânı cen- mızın medarı iftiharı, ustamız, dik yan dil ustalığını bilmeyen var mı? tü ve karanlık günlerde yaşıyor ol- nete çeviren Ferhan, gittiğin yerde de duruşunla, hiç durmayan üretme Ferhan Şensoy, 1980 yılında kurdu- mamız acımızı artırıyor. Fakat onun saçacağın kahkahalar eksik olmasın! azminle bizlere hep ışık oldun. Yat- ğu Ortaoyuncular’ın 40. yılını kutla- da özlediği aydınlık, güzel Türkiye’ye n Zeliha Berksoy (Oyuncu): Bu tığın yer incitmesin, devrin hep da- maya hazırlanıyordu 2020 Martı’nda, ulaşmamız yakındır. Sevgili Ferhan, dünyadan Ferhan Şensoy geçti... im oldu, daim olacak. erhan Şensoy sadece tiyatrocu sa- neyimini yaşadı. Şensoy, 1972-1975 yıl- skeçlerini yazmaya başlayan Şensoy, sonra öğretmenlerin manevi şahsiyatını Fnatçılığıyla değil, yazarlığıyla da ları arasında Fransa ve Kanada’da tiyat- Ali Poyrazoğlu’yla beraber rol aldığı tezyif ettiği gerekçesiyle TRT’de yasak- Türkiye’de çığır açan isimlerden biriy- ro eğitimine ve çalışmalarına Jerome Sa- bu skeçlerin birinde, ilk kez televiz- landı. Daha sonra “Bizim Sınıf”, Ali Poy- di. Roman, deneme, günlük, tiyatro, te- vary, Andre-Louis Perinetti gibi isimlerle yona çıktı. Nisa Serezli-Tolga Aşkıner razoğlu Tiyatrosu’nda sahnelenecekti. levizyon dizisi ve film senaryoları yazarı devam etti. Montreal’de Ce Fou De Go- Tiyatrosu’nda da oyunculuk yapan Oyuncu olarak katıldığı “Evdekiler” ve olan Şensoy, 1951’de Samsun’un Çar- gol adlı oyunuyla 1975’te En İyi Yaban- Şensoy, aynı yıl, TRT’ye ve Devekuşu “Giyim Kuşam Dünyası” televizyon dizi- şamba ilçesinde doğdu. cı Yazar Ödülü’nü aldı. Yine Montreal’de Kabare Tiyatrosu’na skeçler yazdı. leri de yayından kaldırıldı. Annesi Müjgan Şensoy ilkokul öğret- Theatre De Quatre-Sous’da da yönet- TRT yasakladı Cumhuriyet’te yazdı meni, babası Yusuf Cemil Şensoy ise menliğini yaptığı, “Harem Qui Rit” mü- zikalinde oynadı. tüccar ve o dönem Çarşamba Belediye İlk kitabı “Kazancı Yokuşu” 1978’de ya- Daha sonra Cumhuriyet gazetesi- Başkanı’ydı.. yımlandı. Ardından, yönetmenliğini Temel nin haftalık mizah eki Dinozor’da yaz- İlk öykü ve şiirleri Yeni Ufuklar ve So- İlk kez televizyon Gürsu’nun yaptığı “Kızını Dövmeyen Dizini maya başlayan ve “Güle Güle Godot” yut dergilerinde 1969 yılında yayımla- Türkiye’ye dönmesinin ardın- Döver” ile ilk kez sinema yapan Şensoy, oyunu Huroman Nevruzova’nın çeviri- nan Şensoy’un yazdığı skeçler Deveku- dan, 1976’da Ali Poyrazoğlu aynı yıl Mete İnselel ile “Anyamanya Kum- siyle Rusya’da yayımlanan tiyatrocu- şu Kabare’de 1970 yılında oynanmaya Tiyatrosu’nda, yazarlığını da yaptı- panya” Tiyatrosu’nu kurdu ve kendi eseri nun 1989’de onardığı Ses 1885, sta- başladı. Galatasaray Lisesi’nde de bir sü- ğı “Dur Konuşma Sus Söyleme” ad- olan, yönetmenliğini de yaptığı “İdi Amin tik sorunlardan ötürü kapandı. Bu ikin- re okuyan Şensoy, Çarşamba Lisesi’nden lı oyunda rol alan Şensoy, Türk Ya- Avantadan Lavanta” oyununda oynadı. ci onarım döneminde Ortaoyuncular, Ferhan Şensoy, Kel Hasan Efendi’den mezun oldu. 1971 yılında Grup Oyuncula- zarları Tiyatrosu’nda da oyunculuk ve Yine 1978’de, yazdığı “Bizim Sınıf” yurtiçi, yurtdışı ve İstanbul’un değişik günümüze gelen Ortaoyuncuları Kavuğu’nu rı çatısında ilk profesyonel oyunculuk de- yönetmenlik yaptı. O yıl ilk televizyon adlı televizyon dizisi ikinci bölümden semtlerinde turnelere çıktı. 1989’da Münir Özkul’dan devraldı. KİMDİR?