Katalog

19 AĞUSTOS 2021 PERŞEMBE ekonomi ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.4850 9.9350 11.7070 18.97 1450 3283.67 487.53 4.7 kuruş 4.5 kuruş 8 kuruş Sabit 12.1 puan 14.2 lira 1.35 1 lira Uzmanlar, ‘yüksek enflasyon’ ve ‘hormonlu büyüme’ sürecinin risklerine dikkat çekti Tehlikeli oyuna devam ‘Emperyalizm canavarı’ TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın raporuna göre, fganistan’da Taliban’ın zaferi ve iktidarın tırmanan enflasyona aldırmadan hızlı büyüme göçmenler sorunu etrafında yine Aolup biteni emperyalizmin oyun- sevdası, Türkiye’yi yeni bir riskli sürece sürüklüyor. larıyla açıklama eğiliminin güçlenmesi, bana, Alain Lipietz’in 1980’lerde dok- MMOB Makina Mühendisleri lı ve siyasi gözlemcilere göre, bura- toramı yazarken okuduğum “Imperia- Odası, “Sanayinin Sorunları ve dan yakalayacağı rüzgâr ile erken lism or the beast of apocalypse” başlık- TAnalizleri” bülteninin 72’nci- seçime gitme planı peşinde. Ne var lı makalesini anımsattı. Lipietz’in, dün- sinde “Enflasyona aldırmadan, hor- ki Türkiye’yi yeni bir riskli süre- ya ekonomisinde başlayan yeni şekil- monlu büyüme macerası” başlığıyla ce doğru da sürükleyen bu senaryo, lenmeyi, yeni sanayileşmekte olan ül- yaşanan süreci yorumladı. dövizde yukarı yönlü harekete ne- keleri vuran borç krizini, emperyalizmin 2002-2013 arası dönemdeki “dü- den olabilir ve yeni bir dolarlaşma oyunlarına bağlama eğilimini eleştirdiği- şük enflasyon-yüksek büyüme”nin sürecine, yeni kırılmalara yol açabi- ni anımsıyorum. büyük oranda dış kaynakla sağlan- lir. Bu riskli oyun, son yıllarda bir- dığı, bu sürecin artık tersine döndü- kaç kez oynandı ve ihmal edilme- Dış dinamik ve iç dinamik ğü hatırlatılan raporda, yüzde 19’a yecek büyüklükte kayıplara yol aç- sorunu dayanan enflasyonun (TÜFE) artık tı. AKP, bu oyunla kendi seçmenin- 1980’ler kapanırken, sosyalist hare- düşüşe geçeceğini iddia eden ve fa- den de kayıplara uğramışken, aynı ketin küresel çapta geri çekilmesiyle iz indirimlerine gidileceğini belirten oyunda ısrarı, başka bir oyun planı birlikte, “emperyalizmin” yerini, her ka- Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, olmamasına bağlanıyor.” pıyı açan bir anahtar olarak “küreselleş- piyasaları dalgalandırdığı hatırla- me” kavramı aldı. Gıda alarm verdi tılırken şu vurgu yapıldı: “Tırma- Küreselleşme de emperyalizm gibi, nan enflasyona aldırmadan hor- Ekonomik verilerle ilgili detayla- kapitalizmin kriz döneminde güçlenen monlu bir büyüme sevdasında ısrar- bir eğilim olarak yadsınamaz bir ger- rın yer aldığı rapora göre, 2021 yı- çekliğe sahip. Sorun, ülkelerin yaşadı- lı temmuz ayı itibarıyla geniş an- ğı dönüşümler, felaketler, iç dinamikler lamda sanayici fiyatlarında (Y-ÜFE) ÖZel sektÖrün yadsınarak, salt dış dinamiklere atıfla yıllık artış yüzde 45’e yaklaşırken, açıklanınca ortaya çıkıyor. Dış dinamik- imalat sanayisinde yüzde 48’i bul- Dış borcu Arttı lere atfedilen belirleyicilik, felsefi bağ- du. Tüketici fiyatlarında yıllık ar- lamda Tanrı düşüncesiyle buluşma- tış yüzde 18.95 olurken, ücretli ke- CMB’nin “Özel Sektörün Yurt- nın ötesinde hem söz konusu ülkede, sim açısından en önemli dallarda gı- Tdışından Sağladığı Kredi Borcu DolArDA gevşeme DurDu “dış” dinamiğin etki yapmasının önünü da ve ulaştırmada yıllık artış yüzde Gelişmeleri, Haziran 2021” raporu- açan, hatta onu çağıran iktidar ilişkile- na göre haziran sonu itibarıyla özel 25’e yaklaştı. rinin hem de ülke içindeki dönüştürücü erkez Bankası’nın (TCMB) faizle- tırmandı ve günü 8.49 seviyesinde ta- sektörün yurtdışından sağladığı Gıda enflasyonu özellikle alarm güçlerin üzerini örtüyor: Bir bağımlı ül- Mri sabit tutması ve önümüzdeki dö- mamladı. Avro da 9.96 lirayı gördü. kredi borcu, 2020 sonuna kıyasla verici. Kuraklık ve ardından gelen kede, yerel kapitalizmi bir kenara koya- nem için de faiz indirimi mesajı içerme- Öte yandan öğretmen ve öğrenciler- 486 milyon dolar artarak 174 milyar orman yangınlarının, sellerin eko- rak emperyalizmi konuşmaya çalışan- yen PPK metni ardından, dolar/TL’de le buluşan ABD Merkez Bankası (Fed) dolara çıktı. Bu kapsamda uzun va- lar, egemen sınıfı gizliyor, emekçi sınıf- nomik maliyeti, tarımsal ürün fi- bir süredir sınırlı düşüş yaşanırken, Başkanı Jerome Powell, Covid-19 salgı- deli kredi borcu 686 milyon dolar ları ve solu iktidarsızlaştırıyor. yatlarında tırmanış biçiminde ya- bu durum dün sabah saatleri itibarıy- nının hâlâ ekonomik faaliyete gölge dü- artarak 164.5 milyar dolar, kısa va- Kapitalist emperyalizm günlük ya- şanacak. Bu bile tek başına, gele- la yerini yeniden yükselişe bıraktı. Gü- şürdüğünü belirterek Delta varyantının deli kredi borcu (ticari krediler ha- şamda, tek tek ülkelerin eylemlerinde cek ayların gıda ve genelde tüketici ne 8.4244 liraya kadar inerek başlayan ekonomi üzerindeki etkisinin belirsizli- riç) ise 200 milyon dolar azalarak kendini gösterse bile, küresel kapita- enflasyonu için önemli bir uyarı. dolar, daha sonra 8.5123 liraya kadar ğini koruduğunu ifade etti. 9.5 milyar dolar oldu. lizmi düzenleyen bir sistem olarak işli- l Ekonomi Servisi yor. Bir hegemonyacı gücün değişmesi, bu durumu değiştirmiyor. Hegemonya adayları arasındaki rekabet, karşımıza TARSİM’e yangınlar nedeniyle 890, sel nedeniyle 2 bin 155 başvuru yapıldı “Kimin düzenleme modeli başat olacak” sorusu biçiminde çıkıyor. Her ülkenin ekonomik sistemi de kapitalist dünya sisteminin bir parçası olduğundan, ka- pitalist emperyalizmin (işgal ve sömür- Hasar i Hbarı yağıyor gecilik dışında) etkileri de kendilerini, ül- ke içindeki kimi sınıfların ekonomik, si- arım Sigortaları Havuzu (TAR- yasi hatta kültürel projelerinin gerçek- kıvAnç tAtlıtuğ, ‘YArının suYu’ hAreketİne kAtılDı leşmesi olarak gösteriyor; Lipietz’den TSİM) Türkiye’de geçen haftalarda ELEKTRİK KESİNTİSİ İSYANI en az on yıl önce formüle edildiği gibi meydana gelen yangın ve sel afetle- “içsel bir olgu” olarak! ri nedeniyle ortaya çıkan hasarların Protesto eden 57 lİtre 84.5 puAn son durumu hakkında bilgilendir- Sudan geçirmeden Finish Su Emperyalizm ve melerde bulundu. makineye konulan bu- Endeksi’nin güncel çiftçilere gözaltı Bu kapsamda Adana, Osmaniye, Afganistan laşıkların yıkama başı- değeri. 100 puanın al- Antalya, Mersin, Muğla, Balıkesir, Afganistan’ın ekonomisi de kapitalist na sağladığı tasar- tı “su stresi”nin art- anlıurfalı çiftçiler, elektrik kesin- Ş ruf miktarı. tığını ifade edi- İzmir, Karaman, Aydın ve Burdur il- dünya sisteminin bir parçası ve orada tileri nedeniyle dün Dicle Elekt- yor. lerindeki yagınlar nedeniyle 890 da “iç dinamik” ile “dış dinamik” arasın- rik Dağıtım AŞ’yi (DEDAŞ) protes- da süreklilik var. Bu nedenle, ABD’nin adet ihbar alındığını belirten yetki- to etmek için bir araya geldi. Akça- Afganistan’dan çıkışını, emperyaliz- liler, bunların 698 adedinin Antal- kale-Ceylanpınar karayolu Pekmez- min bir yenilgisi olarak okumak eksik, li mevkiinde buluşan ve kesintiler ne- ya kaynaklı olduğunu, ihbarların bü- Taliban’ın bir ulusal bağımsızlık getir- deniyle ekinlerin sulanamadığını ifa- yük bir kısmının ise hayvan hayat mesini beklemek yanlış olur. de eden çiftçiler, lastik yakarak yo- sigortaları branşında gerçekleştiği- ABD, Council on Foreign lu kapattı. ni ifade etti. Relations’un bir araştırmasına göre, Bu nedenle uzun araç kuyrukları 20 yılda Afganistan için 2 trilyon dolara oluşurken, uyarılara rağmen yolu aç- Bitkisel ürün zirvede yakın harcama yaptı. Bu dolarlar, ABD mak istemeyen gruba, jandarma gaz- Bartın, Kastamonu, Ordu, Samsun silah sanayiini, özel savaş şirketlerini, lı müdahalede bulundu ve yolu aç- ve Sinop illerindeki seller nedeniy- bu sektörlerin küresel çapta ileri-geri tı. 11 çiftçi ise il jandarma komutan- le de toplam 2 bin 155 adet hasar ih- bağlantılarını, kültür endüstrisinin Afga- lığınca yol kapattıkları gerekçesiyle ‘Su, anılarda kalmasın’ barı yapıldı. En çok ihbar 1662 adetle nistan temalı projelerini (filmler, kitap- gözaltına alındı. l DHA lar, akademik araştırmalar), bu dolarla- Ordu’dan geldi. Branş bazında yoğun- rın dolaşım ve tüketimini düzenleyen fi- eckitt Türkiye Hijyen’in 2019’da şıkların sudan geçirilmeden makineye luk ise bitkisel ürün sigortalarında. nansal kurumları, uluslararası uyuştu- KATAR’LA YENİ ANLAŞMA Rbaşlattığı “Yarının Suyu” hareketin- konulmasını hedefleyen çalışmamız- Yetkililer, 10 ilden alınan yangın rucu kartellerini, genelde küresel ser- de yeni bir aşamaya geçildi. Bu kap- la 6 milyon hane bu alışkanlığı bırak- nedenli ihbar sonucunda üretici ve maye birikim sürecini destekledi. samda, dizi ve sinema oyuncusu Kıvanç tı ve aylık 3 ton su tasarrufuna ulaştı.” HaVELsa N bakım yetiştiricilere 9.5 milyon TL hasar Taliban, ülkenin iç dinamiklerinden Tatlıtuğ da “su elçisi” olarak projede Bayar’ın verdiği bilgiye göre bu sayede ödemesi gerçekleştirildiği, 1.6 mil- kaynaklanan sorunları aşarak bir “Emir- yer alacak. “ZamanSuGibi” adını taşı- toplamda 25 milyon ton, yani bir göl desteği verecek yon TL daha ödeme yapılacağı, Ba- lik” kurmayı başarsa bile, Afganistan yan yeni kampanyayla ilgili dün online kadar su korundu. Bayar, ayrıca halen tı Karadeniz’deki sel nedenli hasar AVELSAN ile Katarlı Barzan Ma- ekonomisini, 1-3 trilyon dolar değerin- düzenlenen toplantıda konuşan Reckitt 84.5 puanla düşük seviyede olan “Fi- raporlarının incelenmesinin ise hız- Hintenance Shield arasında, “AW- de olduğu hesaplanan doğal kaynakla- Türkiye Hijyen Pazarlama Direktörü Ta- nish Su Endeksi”ni, yıl sonundan itiba- la devam ettiği, ödemelerin yakında 139 Projesi” kapsamında bakım des- rı işletmek için dünya ekonomisinden fi- rık Bayar, suyun Türkiye’de de sürekli ren bölgesel bazda açıklamak için ça- başlayacağı vurgulandı. l AA teğine yönelik sözleşme imzalandı. nansman, bilgi ve teknoloji ithal etmek azaldığını, özellikle üç büyük ilde dünya lıştıklarını duyurdu. IDEF 2021’de imzalanan anlaş- için “dış dinamikle” buluşmaya, “sürek- örneklerindeki gibi su kesintileriyle ya- “Su anılarımızda kalmamalı, gelece- liliği” sağlamaya çalışacak. maya göre Qatar Emiri Air Force AL şamanın şaşırtıcı olmayacağını vurgula- ğimizde de olmalı” diyen Kıvanç Tatlı- ABD, Rusya ve Çin, Taliban’ın UDEID Askeri Hava Üssü/ DOHA ad- ‘ŞEHir’ için plan v E dı. Bayar, şöyle devam etti: tuğ ise şu vurguyu yaptı: “Anadolu kö- Afganistan’ı uluslararası sermaye- resinde bulunan 1 adet AW-139 Tam tü durumda. Kuraklıkla boğuşuyor. nin kullanımına açmasını bekliyor. An- Görev Simülatörü, 1 adet AW-139 Finan SMan ÖnEMli Bölgesel endeks adımı Adanalıyım. Hayatım suyla geçti. Bu cak Taliban rejiminin önce istikrar ka- Uçuş ve Navigasyon Prosedürleri nedenle herkesi geçmişlerini hatırla- “Son 30 yılda Türkiye’de 10 büyük zanması, bunun için de nüfusun bü- Eğiticisi, 1 adet AW-139 Arka Kabin maya çağırıyorum” dedi. Tatlıtuğ, ayrı- göl kurudu. Gelecek 10 yılda benzer cKinsey & Company ve C40 yük çoğunluğunu oluşturan, aşiret iliş- Eğiticisi, 1 adet Taktik Kontrol Mer- ca yemek yapmayı sevdiğini hatırlata- şeyler olacak. Bu nedenle bireysel ola- MKentleri İklim Liderliği ağı, ha- kileri içinde yaşayan kırsal sınıfların te- kezi ve 1 adet Dibriefing Sistemi’nin rak herkesi bulaşıkları sudan geçirme- rak yapılanlar da çok önemli. Tasar- zırladıkları bir raporla şehirlerin ik- mel gereksinimlerini karşılaması; Ta- 36 ay süre ve yüzde 90 faaliyet oranı den bulaşık makinesine koymaya ça- ruf oradan başlıyor. Örneğin hareketi- lim değişimine nasıl uyum sağlaya- cik, Özbek ve Hazara, Beluci, Aymak, ile bakım, onarım, idame ve işletme ğırdı. l Ekonomi Servisi miz kapsamında başlattığımız ve bula- bileceğini araştırdı. Farklı özelliklere Pamiri gibi etnik gruplardan aşiretle- hizmeti sağlanacak. l AA sahip şehirlerde uygulanabilecek 15 rin kır ve kent nüfusunun rızasını ala- yüksek potansiyelli eylem önerisinin bilmesi gerekiyor. Nüfusun en azından yer aldığı raporun yerel yönetimler- yarısını oluşturan kadınların üzerindeki kısA... kısA... de liderlerin stratejilerine destek ol- baskıların yaratması olası tepkiler, Şe- ‘Dijital yardımcı’yı ihraç edecekler ması bekleniyor. ria uygulamalarının, Pashtunvali (kö- l Toyota, çip tedarikindeki sıkıntılar kü İslam öncesine giden töreler) ve Jir- Başarılı bir uygulama için, sürecin nedeniyle Adapazarı’ndaki fabrika- ürkcell’in, kurumsal müşterilerinin kurumsal uygulamalarını hazır modül- ga (aşiretler konseyi) ile çelişme olası- dört adıma bölünerek yönetilmesini Tbütün iş süreçlerini tek platformdan lerin yardımıyla hızla geliştirebil- sında 20 Ağustos ve 5 Eylül arasın- lığı da var. öneren McKinsey & Company Türki- da üretim yapmayacak. yönetebileceği yeni uygulamayı hayata mesi de hedefleniyor. Uygula- Taliban’ın, dini ve aşiret değerleri- ye Ülke Direktörü Can Kendi, “yöne- geçirdiğini açıkladı. ma hem web hem mobil üze- l Dünya Ticaret Örgütü’nün “Ürün ni temsil ediyor olsa bile, ideolojik ya- tişim”, “stratejik planlama”, “izleme- Ticaret Barometresi”, dünkü son “Ultia” adlı bulut tabanlı platformun rinden yönetilebiliyor. Öztürk, pısı, örgütsel becerileri bu karmaşıklığı raporlama”, “kapasite geliştirme- kod yazma zorunluluğu olmadan, eks- ayrıca Covid-19 salgınıyla diji- okumada 110.4 puana ulaştı. Bu yönetecek kadar esnek değil. Taliban’ın paydaş yönetimi” ve “finansman” endeste 95 altı olumsuz, 105 üstü tra uygulama ve platformlara ihtiyaç talleşme ihtiyacının her yerde kendi içinde de ABD, Çin, Rusya gi- unsurlarına mutlaka dikkat edilme- duymadan kurumlara tüm iş süreçlerini arttığını hatırlatarak bu tekno- olumlu sinyal olarak tanımlanıyor. bi ülkelerle, El-Kaide, İSİS gibi yapı- si gerektiğini vurguladı. Yapılan ça- l 650 katılımcı firma ile 35 bin tica- tek bir noktadan yönetmeyi sağlayaca- lojiyi önümüzdeki dö- lanmalarla kurulacak ilişkiler konusun- lışmaya göre deniz seviyesinin yük- ğını belirten Turkcell Genel Müdür Yar- nem yurtdışına ihraç ri satın almacının bir araya gele- da bir uyumsuzluk olduğu aktarılıyor. selmesi ve seller, 2050 yılına kadar ceği Zuchex, “#yenidenbuluşuyo- dımcısı Serkan Öztürk, 13 büyük şirket etmeyi planladıkla- Afganistan’ın iç dinamikleri bize “istik- 800 milyon insanı etkileyebilir. ve kurumun halihazırda bu uygulama- rını da söyledi. ruz” sloganıyla 16 Eylül’de kapıla- rar beklemeyin” diyor. l Ekonomi Servisi rını açıyor. yı kullandığını vurguladı. Yeni sistemle l Ekonomi Ser- Serkan Öztürk orta ve büyük ölçekli şirketlerin kendi visi