Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 8 MAYIS 2021 CUMARTESİ Ankara, Washington’un F35 yaptırımının ardından zarar tazmininin peşinde Para iadesi diyaloğu Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığındaki heyet geçen çarşamba Mısır’a gitmişti. Ankara’dan görüşmelerin samimi havada ve kapsamlı içerikte gerçekleştirildiği bildirilmişti. Johansson ile Çavuşoğlu. ‘Göç mutabakatı’ görüşüldü Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson, dün Ankara’yı ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile görüştü. Görüşmelerde Türkiye ile AB arasındaki göç mutabakatının güncellenmesi başta olmak üzere TürkiyeAB ilişkileri ele alındı. Johansson, dün ilk olarak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile biraraya geldi. Yapılan heyetler arası görüşmeye Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Arif Çetin, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş ve Sahil Güvenlik Komutanı Tuğamiral Ahmet Kendir de katıldı. Johansson, Soylu ile görüşmesine ilişkin “kapsamlı ve samimi bir toplantı gerçekleştirdik” dedi. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Türkiye’nin Rus S400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle F35 savaş uçağı programından çıkarılması dolayısıyla oluşan zararın tazmini için ABD ile diyalog süreci başlayacağını açıkladı. Demir, Ekonomi Muhabirleri Derneği’nin yönetim kurulu üyelerini kabulünde gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. ABD’nin, Türkiye’yi F35 programından çıkarma kararının ardından kurucu program ortağı olan diğer 8 ülke, geçen ay Türkiye ile yapılan mutabakat muhtırasından çekilerek yeni bir mutabakat muhtırası imzalamış, ABD bir mektupla Türkiye’yi bilgilendirmişti. Demir, yeni mutabakat muhtırasının, Türkiye’nin programdan çıkarılması dolayısıyla oluşan kayıplarının görüşülmesinin önünü açtığını savundu. “Şimdiye kadar konuyla ilgili sadece ‘biz yaptık, oldu’ deyip basına verdikleri demeçlerle bu işi yürütürken, görüşme taleplerimizle ilgili bir suskunluk varken, böylece bir görüşme zinciri açılmış olacak. Neticesinde de bu ortaklık çerçevesinde, uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması, hukuk temelli bir yaklaşımla müttefiklik ruhuna da aykırı olmayacak F35 programı kurucu program ortağı olan diğer 8 ülkenin yeni bir mutabakat muhtırası imzaladığına işaret eden Demir, ABD ile yapılacak müzakerelerde Türkiye’nin yaptığı katkının masaya yatırılacağını belirtti. şekilde bir çözüm bulunmasıyla ilgili diyalog süreci başlayacak” dedi. ‘Adil ölçüde çözülmeli’ Türkiye’nin diğer F35 ortaklarıyla imzaladığı mutabakat muhtırasında yer alan “anlaşmazlıkların çözümü” bölümündeki “anlaşmazlıkların yalnızca katılımcılar arasında görüş alışverişi yoluyla çözülebileceği” hükmüne atıfta bulunan Demir, şöyle konuştu: “Onun için de şimdiye kadar tarafların kendi aralarında konuşmasıyla ilgili de bir zemin oluşturulmamıştı, şimdi bu zemin en azından açılmış oldu. Umulur ki yani hakkaniyet ölçülerinde bir taraf belirli bir katkı yapmış, o katkının karşılığında oluşturulması gereken değerler var... bu değerden ne kadar istifade edildi, çünkü bu miktarın bir kısmı ortak olmak için verilen, bir kısmı uçaklara bedel olarak verilen, bu ikisi kendi içinde ayrı zeminlerde tartışılabilir ama sürece başladıktan sonra bunun neticesi görülecek. Beklentimiz o ki yine işte müttefiklik ruhu, ittifak ruhu içinde birbirleriyle ilişkileri olmuş ve olacak iki müttefikin belirli bir adil ölçüde bu meseleyi çözümlemeleri beklenir.” Türkiye’nin F35 programına dönüşü için bu yıl başında lobi şirketleriyle yapılan anlaşmalara karşın Demir, konuşmasında Türkiye’nin F35 programına dönüş olasılığından söz etmedi. Demir, TFX ismi verilen Milli Muharip Uçak Projesi’ni en kısa zamanda hayata geçirmek üzere çalışacaklarını da belirtti. “Bunu bir hayalperest vizyon olarak kullanmak da istemiyoruz. Meselenin zorluğunu ben her ortamda vurguluyorum... Sürecin kendi içinde safha safha bir geçiş olacağının hatırlanmasını istiyorum” değerlendirmesini yaptı. l ANKARA / Cumhuriyet İsrail polisi Mescidi Aksa’da ‘Somut adım’ beklentisi Filistinlilere saldırdı Çavuşoğlu ise Johansson ile görüşmesine ilişkin açıklamasında “AB’yle olumlu gündemin sürdürülmesine önem veriyoruz. Göç, vize serbestisi ve terörizmle mücadele alanlarında somut adımlar bekliyoruz” ifadelerini kullandı. AB Türkiye Delegasyonu’ndan Johansson’un Ankara ziyaretiyle ilgili yapılan açıklamada da “6 Nisan’daki Başkan Von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Michel’in Türkiye ziyaretinin devamı niteliğini taşıyan görüşmelerde ABTürkiye bildirisinin ilgili unsurlarının uygulanmasının yanı sıra göç yönetimi üzerinde de duruldu” denildi. Türkiye, Avrupa’ya yönelik sığınmacı akınının ardından AB ile 18 Mart 2016’da imzaladığı “göç mutabakatı”nda uzun süredir güncelleme talep ediyor. Mart ayında yapılan AB Liderler Zirvesi’nde göç yönetimi konusunda Türkiye’yle işbirliğinin güçlendirilmesine vurgu yapılmış, Türkiye’ye yapılan göçmen yardıİsrail polisi, Doğu Kudüs’ün Eski Şehir bölgesinde bulunan Mescidi Aksa’daki Kıble Mescidi’nde yatsı namazı kılan cemaate ve Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’nde Filistinli ailelerin yerlerinden edilmesine karşı eylem yapan İsrail meclisindeki Arap milletvekillerine ses bombası ve plastik mermi ile saldırıda bulundu, en az 53 kişinin yaralandığı bildirildi. ABD Dışişleri Sözcü Yardımcısı Porter, Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’nde Filistinlilerin yerlerinden edilmesinden derin endişe duyduklarını açıkladı. Ankara’dan da İsrail’e tepki yükseldi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “İlk kıblemiz Mescidi Aksa’ya yapılan saldırıyı şiddetle kınıyorum. İsrail’in mübarek ramazanda ibadet eden masumları hedef alması insanlık dışı bir olay” ifadelerini kullandı. Kılıçdaroğlu’ndan kınama CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da sosyal medyada yaptığı açıklamada, “İsrail polisinin Mescidi Aksa cemaatine yaptığı saldırıları şiddetle kınıyorum. Filistinli kardeşlerimizle dualarımız aynı, yüreklerimiz birdir” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise “İsrail polisinin Mescidi Aksa’ya girerek ses bombalarıyla saldırmasını şiddetle kınıyoruz. Mübarek ramazan günlerinde hiçbir kutsala saygısı olmayan İsrail işgal güçleri Mescidi Aksa’yı derhal terk etmelidir. Bu menfur ve pervasız saldırılar derhal durmalıdır” paylaşımını yaptı. Saldırıya TBMM Başkanı Mustafa Şentop, AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun da sert tepki gösterdi. mının süreceği mesajı verilmişİngiltere’de zafer Muhafazakârların ti. AB İçişleri Komiseri’nin Ankara ziyaretinin ardından, AB’nin mali yardım başta olmak üzere bu konuda atacağı adımları netleştirmesi ve haziran ayında yapılacak AB Liderler Zirvesi’nden sonra bu adımların uygulamaya konulması bekleniyor. l ANKARA / Cumhuriyet Brexit sonrası yapılan ilk seçimler Johnson’ın zaferiyle sonuçlandı. İngiltere’de dün yapılan yerel seçimlerden Muhafazakâr Parti zaferle çıktı. Yerel yönetimler ile bir milletvekilliğinin yanı sıra İskoçya ve Galler’de de özerk parlamento üyelikleri dı, daha önce kendisinde olmayan 4 belediye meclisinin kontrolünü ele geçirdi. İşçi Partisi ise bir meclisin kontrolünü kaybetti. Sayımı belirleyebilecek olan seçimlerde İskoçya’da ilk sonuçlara göre iktidardaki sol eğilimli İskoçya Ulusal Partisi (SNP) oylarıiçin yapılan seçimler Brexit sü sonuçlanan 17 beledinı yüzde 24’ten yüzrecini tamamlayan ve Covid19 ye meclisinden yedisini de 29’a çıkardı. Abersalgını krizini yönetmek duru Muhafazakâr Parti, altıdeen Donside’ı yenimunda kalan Boris Johnson li sını İşçi Partisi alırken, den alan ancak buderliğindeki Muhafazakâr Parti dört belediye meclisinrada oy oranı düşACILARINIZI iktidarının pandemi sonrası ilk de hiçbir parti üstünlük sağla müş olan SNP Brexit sonrasandık sınavıydı. yamadı. Farklı zamanlarda baş sı İngiltere’den ayrılmak için PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız İşçi Partisi eridi İlk sonuçlara göre Hartlepool bölgesindeki milletvekilliği ara seçimini Muhafazakâr Parti açık ara ile İşçi Partisi’nden allayan oy sayım sonuçları, pandemi nedeniyle alınan önlemlerin de etkisiyle yavaş gelecek. Kesin sonuçların pazartesi günü belli olması bekleniyor. İngiltere’nin geleceğini de yeni bir referandum konusunda bastırıyordu. Muhalefetteki Liberal Demokratlar’ın İskoçya’nın kuzeyindeki bir takımada olan Orkney’de kazandığı bildirildi. Riyad ile nabız yoklama ‘zÇiyaavrueştoeğdluecek’ Doğu Akdeniz, Suriye ve Libya gerilimleriyle birlikte, bölge ülkeleriyle İhvan politikasının da etkisiyle yaşanan kırılmaların ardından Ankara dış siyasette yeniden diyalog kurma hamlesinde. Kahire ile 8 yıl sonra masaya oturan Ankara, Riyad ile de teması artırıyor. Muhalif Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Ekim 2018’de İstanbul’da ülkesinin konsolosluğunda katledilmesinin ardından ilişkiler daha da gerilmişti. AFP’nin haberine göre bir yetkili, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun gelecek hafta Suudi Arabistan’ı ziyaret etmesinin planlandığını söyledi. Ziyaretin gerçekleşmesi halinde bunun 2017’den beri Çavuşoğlu’nun Suudi Arabistan’a ilk resmi gezisi olacağına işaret edildi. Geçen perşembe günü de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Suudi Arabistan Kralı Selman ile telefonda görüştüğü gündeme yansımıştı. Arap ülkeleriyle ‘sil baştan’... Bloomberg’in haberinde de Çavuşoğlu’nun Suudi Arabistan’a 11 Mayıs’ta gitmesinin beklendiği savunuldu. Haberde, “Türkiye’nin Libya ile Suriye’deki savaşlarda gerilimi azaltmak, bölgesel ticarete ve enerji aramalarına zarar veren gerilime son vermek için Mısır, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile ilişkileri yeniden başlatmaya çalıştığı” yorumu yapıldı. Türkiye’nin, birçok Arap hükümetince, yönetimlerine tehdit olarak gördükleri Müslüman Kardeşler’e (İhvan) destek verdiğine dikkat çekilen haberde, “Riyad ve Abu Dabi’yi memnun etmek için Ankara’nın İhvan hareketine verdiği desteği kesip kesmeyeceğinin henüz bilinmediği” kaydedildi. ABDİran pazarlığı kızıştı ABD yönetiminin Viyana’da süren nükleer görüşmelere “olumlu katkı” sağlama amacıyla yaptırımlar kapsamında dondurduğu İran fonlarından 1 milyar dolarlık bölümü serbest bırakabileceği ileri sürüldü. CNN’in “3 kaynağa dayandırdığı” habere göre serbest bırakma kararının bir nedeni de söz konusu miktarın İran’ın “insani yardım amacıyla” kullanabilmesine olanak tanımak. Bu yönde bir karar alması durumunda ABD yönetiminin söz konusu miktarı, nakit olarak iletmek yerine İsviçre üzerinden açılan hesapla Tahran’a aktaracağı savunuluyor. Ancak Kongre’deki bazı isimlerin bu plana karşı çıktığı ve bu yöndeki bir adımın, ABD’nin İran karşısında elini zayıflatacağı görüşünü ilettikleri belirtildi. Avusturya’nın başkenti Viyana’da Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan İran nükleer anlaşmasının tam olarak uygulanması ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı görüşmelerde, Washington ile Tahran arasında, hangi yaptırımların ne şekilde kaldırılacağı konusunda bazı anlaşmazlıklar olduğu bildiriliyor. İran, 2017 yılından bu yana getirilen tüm yaptırımların kaldırılmasını talep ederken ABD aşamalı gidiş tutumunda. Naşid’e saldırı Maldivler’in eski devlet başkanı Muhammed Naşid, önceki gün başkent Male’de uğradığı suikast girişimi sonucu ağır yaralandı. Ülkenin ilk seçilmiş devlet başkanı olan Naşid, halen meclis başkanlığı görevini de sürdürüyor. Saldırının Naşid’in evinin yakınında bomba patlaması sonucu gerçekleştiği belirtildi. Devlet Başkanı İbrahim Muhammed Salih, televizyonda ulusa hitaben yaptığı konuşmada, suikast girişimini yeni başlayan demokrasiye yönelik bir saldırı olarak nitelendirdi. Saldırıyı üstlenen olmazken yerel basında kimi yorumda Naşid’in, eski devlet başkanı Yemin döneminde turizm gelirlerine yönelik yolsuzluk iddialarını gündeme getirdiğine işaret edildi. ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74 VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI Yazarımız Zeynep Oral’ın sevgili eşi Y.Mimar AHMET ORAL’IN vefatını üzüntüyle öğrendik. Merhuma Allah’tan rahmet sevenlerine ve ailesine başsağlığı dileriz. C ÇALIŞANLARI VEFAT Şükran ve Muhtar Oral’ın oğlu; Semih ve Selçuk Birsel’in damadı; SerapHilmi, Sudiİdil, YakutSemih, Ekrem Zeynep, Ayşe–Murat’ın “Eniştesi” Emre ve Kerem Oral’ın Babası, Nuşin ve Virginie Oral’ın “Ahmet Ağabey’i; Lara, Yuna, Aslan, Maya, Noah, Tara ve Emma’nın Dedesi Tüm dostlarının “AHMEDİM”i; Zeynep Oral’ın eşi, sevgilisi, yoldaşı, Y.Mimar AHMET ORAL’I Bugün sonsuzluğa uğurluyoruz. Ona çiçekle veda etmek isteyenler Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’ne bağışta bulunabilir. AİLESİ