Katalog

EKONOMI DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr AVRO STERLIN FAİZ BORSA 11 27 MART 2021 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 8.0220 7.7 kuruş 9.4840 6 kuruş 11.0550 15.5 kuruş 19.28 Sabit 1.382 12.21 puan 3025.72 13.96 lira 446.35 1.91 lira Tartışmaların odağındaki VakıfBank, Ziraat Bankası ve Halkbank genel kurullarını yaptı Güreşçi Yerlikaya gitti! Ziraat’ta Hüseyin Aydın’ın yerine genel müdür yardımcısı Alpaslan Çakar yeni genel müdür olurken, eski milli güreşçi Hamza Yerlikaya VakıfBank yönetiminden çıkarıldı. AKP iktidarı yönetiminde kredi kullandırma politikaları, görev zararları ve yönetim kurullarındaki partili kişiler nedeniyle sürekli tartışma konusu olan kamu bankaları; Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank dün olağan genel kurullarını yaparken, açıklanan sonuçlar özellikle yönetim kurullarında dikkat çekici değişikliklerin olduğunu ortaya koydu. 4 ZIRAAT BANKASI: Temmuz 2011’den buyana genel müdür olan Hüseyin Aydın, bu görevi perakende bankacılıktan sorumlu genel müdür yardımcısı Alpaslan Çakar’a devretti. Çakar yönetim kurulu üyesi de olurken, yönetime Nihat Ömeroğlu yerine Fazlı Kılıç, Yusut Bilmez yerine Burhanettin Tanyeri girdi. Diğer isimler şöyle: Ahmet Genç, Veysi Kaynak, Feyzi Çutur, Mahmut Kaçar, Serruh Kaleli, Faruk Çelik. 4 VAKIFBANK: Bankacılık tecrübesi olmadan yönetim kuruluna atanması tartışma konusu olan eski milli güreşçi Hamza Yerlikaya, bu görevden alınırken, yerine bankanın genel müdür yardımcısı Mustafa Saydam seçildi. Yönetim kurulu başkanı Abdülkadir Aksu da artık bağımsız üye olarak yönetimde yer alacak. Haziran 2019’da genel müdür olan A. Serdar Üstünsalih yerini korudu. Diğer üyeler şöyle: Adnan Ertem, Cemil Ertem, Alpaslan Çakar Hüseyin Aydın Dilek Yüksel, Sadık Yakut, Serdar Tunçbilek, Şahin Uğur. 4 HALKBANK: Haziran 2017’de genel müdür olan Osman Arslan yerini korudu. Kerem Alkin’in yerine ise Şeref Aksaç yönetime girdi. Diğer üyeler şöyle: Süleyman Özdil, Himmet Karadağ, Meltem Taylan Aydın, Maksut Serim, Ebubekir Şahin, Sezai Uçarmak, Mevlüt Uysal. l Ekonomi Servisi BANKACILAR YENI BAŞKAN SEÇECEK Türkiye Bankalar Birliği (TBB), dün bir açıklama yaparak “TBB Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü görevini 26 Mart 2021 tarihinde devrettiğinden, TBB Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi de tamamlanmıştır. Birliğin statüsüne göre yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi genel müdürler arasından ismen seçilmektedir” dedi. Açıklamada ayrıca yönetim kurulu başkanlığını 20 Nisan 2011’den bu yana sürdüren Aydın’a, Türkiye ekonomisi, bankacılık sektörü ve TBB çalışmalarına sağladığı katkılar ve çözüm odaklı yaklaşımları için teşekkür edildi. TÜİK GÜVEN ENDEKSİ İnşaat sektöründe sorunlar büyüyor TÜİK’in “Sektörel Güven Endeksleri, Mart 2021” raporuna göre mevsim etkilerinden arındırılmış endeks martta önceki aya kıyasla hizmette yüzde 5.1 artışla 105.5, perakende ticarette yüzde 0.2 artışla 109.2 puana çıkarken, inşaatta yüzde 4 azalarak 79.8 oldu. İnşaat kapsamında, martta önceki aya göre alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi alt endeksi yüzde 0.8 (76.3 puan), gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi alt endeksi ise yüzde 6.8 (83.2 puan) azaldı. Ayrıca Merkez Bankası’nın açıkladığı reel kesim güven endeksi ise martta önceki aya göre 1.5 puan artarak 110.8 oldu. l Ekonomi Servisi ‘DAYANIKLI’DA SORUN Kapasite kullanımı yüzde 74.7’ye indi Merkez Bankası’nın 2021 yılı mart ayıyla ilgili açıkladığı imalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO) verileri, sanayi üretiminde sıkıntılar olduğunu ortaya koydu. Kasım 2020’de yüzde 75.8’e kadar çıkan KKO, mart ayında bir önceki aya göre 0.2 puan azalarak yüzde 74.7 oldu. Ayrıca bu oran pandemi öncesinde; Mart 2020’de yüzde 75.3’tü. Yine, şubat ayına kıyasla mart ayında KKO tüketim mallarında yüzde 71.6’dan yüzde 70.1, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 76.8’den yüzde 73’e inerken dayanıksız tüketim mallarında yüzde 70.6 ile değişmedi. Ara mallarda ise yüzde 78.1’den yüzde 78.3’e çıktı. l Ekonomi Servisi İlker Güney KİŞİ BAŞINA 10 LİTRE Meyve suyunda ÖTV oranı yüksek Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin (EGD) online buluşmalarına katılan Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) Başkanı İlker Güney, Türkiye’de en çok tüketilen üç ürünü şeftali, kayısı ve vişne olarak sıraladı ve “Bu üç ürün, tüketimin yarısı” dedi. Dünyada ise portakal, elma ve nar önde. Soruları da yanıtlayan Güney şu noktaya dikkat çekti: “Kişi başına tüketimde Türkiye henüz yıllık 10 litre ile düşük seviyede. Bu Almanya’da 30, ABD’de 40 litre. Bunda ÖTV yükünün de payı var.” Güney, ayrıca çiftçiyi “doğrudan gelir” ve diğer desteklerle tarımda tutmanın Türkiye için çok önemli olduğunu belirtti. l Ekonomi Servisi HAKKINI ARAYANA POLIS ENGELI Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’nun (KESK), “Çalışma Hakkımı/İşimi İstiyorum“ eylemi kapsamında 24 Mart’ta çeşitli illerden başlattığı yürüyüş ve açık hava toplantıları, dün, Ankara’da tamamlandı. Ancak hem Ankara dışından gelenleri karşılamak isteyen Ankara Şubeler Platformu hem Çalışma Bakanlığı önünde açıklama yapmak üzere yürüyen KESK’lilere polis müdahale etti. KESK ise müdahaleye, “AKP iktidarının emek düşmanı politikalarını protesto ediyoruz” tepkisi verdi. Eylem, OHAL döneminde işten çıkarılan memurlardan özellikle KESK üyelerinin dosyalarına bakılmaması nedeniyle düzenlendi. l Ekonomi Servisi TÜRKİŞ’E GÖRE YILIN ILK ÇEYREĞINDE FIYAT ARTIŞ ORANI YÜZDE 5.64 OLDU Yeni açlık sınırı 2 bin 736 TL Türkİş’in çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla her ay yaptığı “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması”nın mart ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre dört kişilik ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarını ifade eden “açlık sınırı” bu ay için 2 bin 736 lira olarak belirlendi. Gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen “yoksulluk sınırı” ise 8 bin 912 lira oldu. Bu rakamlar geçen şubat ayında sırasıyla 2 bin 719 TL ve 8 bin 856 TL idi. Geçen yılın aynı ayında ise sırasıyla 2 bin 345 lira ve 7 bin 639 liraydı. Bekâr bir çalışanın “yaşama maliyeti” ise aylık 3 bin 317 lira olarak hesaplandı. Ankara’da yaşayan dört kişilik ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 0.63 artış gösterdi. Yılın ilk çeyreği itibarıyla fiyatlardaki artış yüzde 5.64’ü bulurken gıda enflasyonunda son 12 ay itibarıyla artış oranı yüzde 16.66 oldu. Fiyatı değişen ürünler arasında tavuk, yumurta, zeytinyağı yer alırken mevsim değişiminin de etkisiyle sebzemeyvede 28 üründe fiyat değişimi izlendi. Yaş sebzemeyve ortalama kilogram fiyatı, bu ay 7.25 liradan 7.48 liraya çıktı. l Ekonomi Servisi Yatırımda tercih yüzde 40 altın, yüzde 18.9 dolar TL’ye güven yüzde 11.4 SEFA UYAR “yüzde 39.6’sı altın, yüzde 18.9’u dolar, yüzde 14.3’ü ise kripto para alıCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, AKP kongresinde bir rım” yanıtını verdi. Parasını Türk Lirası olarak tutmayı tercih edenlerin kez daha gündeme getirdiği “altın ve oranı yüzde 11.4’te kaldı. dövizlerin bozdurulması” çağrısının vatandaşta karşılık bulmadığı ortaya ‘Faiz kararına uymama’ çıktı. Aksoy Araştırma’nın anketine Naci Ağbal’ın görevden alınma negöre tasarruf yapacak parası olan denine ilişkin soruya ise yanıtyurttaşın yatırımda ilk tercilar Meclis’te grubu bulunan hi altın ve dolar. Vatandapartilere göre farklı oluşşın bikimini Türk Lirası tu. Ağbal’ın, “Cumhurolarak tutma görüşü ise başkanı Erdoğan’ın yüzde 11.4’te kaldı. ‘faizleri düşürün’ kaHaftalık ve aylık çararına uymadığı lışmaları ile gündeiçin görevden alınme ilişkin araştırmadığı” görüşünü belar yapan Aksoy Araşlirtenlerin oranı İYİ tırma, Türkiye gündePartililerde yüzde mine ilişkin Mart Ayı 4. 72.2, HDP’lilerde yüzHafta Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. 23 Mart’ta, de 61.3, CHP’lilerde yüzNaci Ağbal de 59, MHP’lilerde yüzde 1067 kişi ile görüşme yapılarak 51.4 ve AKP’lilerde yüzde 45.6 oldu. gerçekleştirilen araştırmada Naci AKP’lilerin yüzde 20.6’sı, CHP’lilerin Ağbal’ın görevden alınması ve yeri yüzde 11.5’i, MHP’lilerin yüzde 8.5’i, ne Şahap Kavcıoğlu’nun atanması ile HDP’lilerin yüzde 4’ü ve İYİ Partiligerçekleşen değişikliğe ilişkin “Siz lerin yüzde 2.9’u, “Başarısız olduğu ce Merkez Bankası’nda yapılan bu için görevden alındığını” kaydetti. değişikliğin nedeni hangisidir” soru MHP’lilerin yüzde 40.1’i, HDP’lilerin su ile vatandaşın yatırım tercihleri yüzde 34.7’si, AKP’lilerin yüzde sorgulandı. “Bugün fazladan 10 bin 33.7’si, CHP’lilerin yüzde 29.5’i ve Türk Liranız olsa hangisine yatırım İYİ Partililerin yüzde 24.9’u ile “fikyaparsınız” sorusuna yurttaşların rim yok” dedi. l ANKARA BİST dün dikkat çekici şekilde dalgalandı. Katarlılar BİST’in yönetimine girdi Borsa İstanbul’un (BİST) dün yapılan genel kurulunda, geçen kasım ayında BİST’in yüzde 10’unu alan Katar Yatırım Otoritesi de yönetim kuruluna girdi. Katarlı ortağın yönetim kurulu üyesi Ahmed Ali Al Hammadi oldu. Hatırlanacağı gibi o tarihte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad el Sani arasında yapılan anlaşmalardan biri ile BİST’in yüzde 10’u 200 milyon dolara Katar’a satılmıştı. Genel kurulda ayrıca genel müdür yardımcılarından Korkmaz Ergün yönetime seçilirken genel müdür olarak da görevi devralacak. Hakan Atilla ay başında bu görevi bırakmıştı. Dolar 8.10’a çıktı Öte yandan dün mali piyasalarda dolar 8.10 liraya kadar çıkarken, Avro da 9.53 lirayı test etti. Dolara karşı TL’de haftalık erime yüzde 10 oldu. BİST100 ise 1359 puana kadar geriledikten sonra haftayı yüzde 0.88 düşüşle kapattı. l Ekonomi Servisi Aklına eseni yapma yönetimi Saray’ın, yasa çıkarmayı rafa kaldırmış olarak, kararnamelerle, torba yasalar paketleri içinde, ülkeyi yönetme yönteminde gelinen pervasız, kuralsız, hakhukukun işlerliğini yoka sayan noktayı, “yazboz tahtası”, “deneme yanılma” olarak da düşünebiliriz. Kararlar zincirini, peşpeşe sayısız konuda, yaşamsal değerde konular üzerinden geçerli kılınan icraatlar düzeninde, bazen bir gün içinde gelen yenilerini anlamaya çalışmak, yaratılan sorunların vahim sonuçlarını görebilmek, hele de algılayabilmek hak götüre.. Yandaşlar korosu zorunlu savunma, lehte kamuoyu oluşturabilme görevlerini yerine getirebilmek için giderek daha çok zorlanmanın potu üstüne potunu kırabiliyorlar. Yeni işin içinden çıkabilme yolu, yöntemini bulmuş olmalılar ki öncelikle karanın ak olduğu üzerinde konuşma, savunmalarında kararname hükmü ile gelmiş çok çıplak net sonuçları, olacakları onaylayabilmekte zorlandıklarında, öncelikle muhalefetin sesi olarak çıkan eleştiriler, karşıt görüş sahiplerini sevgi ve saygı, dostluk, beğenilerini, dahası görüşlerinin içindeki en damardan eleştirileri reddetmemekte özen gösteriyorlar. Tersini savunurken, kaygıları paylaşmak nasıl bir çıkış yolu, yöntem olabiliyorsa, kimi zaman çaktırmadan, yasa gücünde gelen icraatlara ilişkin sonuçları özünden reddetme gibi bir söylem geliştiriyorlar.. Örneğin hukukçu Meclis Başkanları Şentop, çok net cümlelerle, Başkan Erdoğan’ın imzalanmış uluslararası tüm sözleşmeleri kaldırabilme yetkisinin anayasanın ihlali olmayacağını söyleyebiliyor. Bakan Akar’a gelince, sorumluluk alanındaki gündem üzerinden, harp okullarına giriş koşulları içinden “irtica”nın kaldırılmasının sorun yaratmayacağını savunabiliyor. Virüse ilişkin sayılardaki ürkütücü patlama, mutasyonlar da bağlantılı yeni risklerin verileri, yakalanma, ölüm oranlarındaki yüksek patlama tablosuna göre, ülkenin her tarafı koyu kırmızıya doğru kızarırken, önlemsiz AKP kongrelerindeki lebaleb kalabalıkların fotoğrafları hâlâ siyasal propoganda aracı, övgülü, alkışlı gösterinin aracı yapılabiliyor.. Hastanelerde yılı bulan yaşamsal hastalıkların tedavilerinin birikimleri çarpıcı sayılarla gerçeklik olarak ortada dururken, virüse yakalananlara yatak bulunabilmesi için yeniden tedavi bölümleri kapatılıp virüsten gelen yeni hastalar için ayrılmak zorunda kalınıyor.. HHH Hani akıl almaz ölçeklerde işsizlik patlaması, yoksulluk, yoksunluk, iflaslar.. ekonomik çöküşe ilişkin akıl almaz geriye gidişi gündem dışına atabilmek adına gündem değiştirme çabaları “güvenlik” üzerinden gündem, çatışmacılık yaratma siyaseti, çabalarından yakınılıyordu ya.. Bu haftanın bu amaç odaklı kararnameler icraatlarının bombardımanı öylesine şiddetli geldi ki.. Hatanın, muhalefet çıkışlarında bile ekonomik verilerdeki haftanın çarpıcı sonuçları yeterince işlenememenin ötesinde, doğru dürüst gündeme bile taşınamadı. Dün Hrant Dink davasında karar çıktı. Cinayetin tetikçilerinin ortada olmasına karşın, Hrant Dink’in, öldürülmesinden önceki yakın tarihlerde, çok açık ifadelerle öldürülmesinin derin devlet gücü katlarında kararının verildiğini, aldığı tehditler ile bağlantılı olarak açık açık kamuoyuna ilan etmiş olması gerçeğini yok saymamız, unutmamız olası değil. Gelin görün ki katledilmesinin ardından tetikçileri bile ortada, suçüstü yakalanmışlarken azmettiren derin devlet katillerinin odağında “Ergenekoncuların” olduğu tezi, iddianame içerikleriyle kanıtlanmaya çalışılmıştı.. İktidarlarının Gülen Cemaati ile ortaklıkları bozulup FETÖ’cü 15 Temmuz darbesi ortaya çıktıktan sonra.. dönemin cemaatçi savcısı Zekeriya Öz’ün, nasıl oluyorsa derin devlet iktidar erki adına kollanıp yurtdışına kaçmasının sağlanmasından sonra, dava iddianamesinin içindeki değişiklikler, yeni suçlamalarla aynı tetikçiler üzerinden azmettiren derin devlet suçlularının “FETÖ’cüler” oldukları noktasına gelindi. Dink ailesinin karar sonrası dünkü ilk açıklamalarında, azmettiren gerçek suçlulara ulaşılabildiği yolundaki karara inanmadıklarını söylemeleri haksız mı? Ülkemizdeki bire bir siyasi katliamlar sayamadığımız kadar çokken; kişisel gazetecilik ömrümün içindeki 1966’dan günümüze, iki çok çıplak askeri darbe ile iki sivil darbenin yanlarında, irili ufaklı birçok askeri, sivil darbecikleri de katarsak sayısız katilamın içinden birkaçı için bile vicdanımız rahat olarak “failleri, derin içdış devlet odakları da biliniyor” diye söyleyebiliyor muyuz? Yok değil mi?