Katalog

22 ARALIK 2021 ÇARŞAMBA KÜLTÜR 13 Her genç kızın rüyasıydı Daha çok dikiş makineleriyle bi- Usmanbaş 101 linen Singer markası, dünyada 170., Türkiye’de 117. yılını kut- yaşını selamlıyor larken en eskisinden yapay zekâ lhan Usmanbaş, hep yarına, hep ileriye ile çalışan en yenisine makine- bakan çağdaş bestecimiz. Çağdaş müzi- İğimize katkıları, güzel Türkçesi, özenli öğ- lerini Rahmi Koç Müzesi’nde retmenliği, hiç bitmeyen araştırmacılığı ve sergiliyor. Sergi 16 Şubat’a sevgili eşi soprano Atıfet Usmanbaş’a can- kadar görülebilir. dan bağlılığı ile örnek alınacak bir insan. 28 Eylül 1921’de dünyaya gelmiş. Geçen pazar günü onun 100. yaşını kutladık. 100 yaş, ar- YAZGÜLÜ ALDOĞAN tı yaklaşık üç ay. Bu demek ki artık 101 ya- şının içinde ilerliyor. Halen yaşamını eşiy- inger dikiş makinelerinin le birlikte Darüşşafaka Maltepe Rezidans’ta dünyada 170. Türkiye’de 117. sürdürüyor. Süreyya Operası’nda yapı- Atatürk portresini Singer dikiş makinesi Syılı nedeniyle açılan serginin lan bu kutlamayı da Darüşşafaka Cemiye- yapmış, ben de denediğim makinede zikzak- beni heyecanlandırmasının ve so- ti düzenlemişti. Hele İlhan ve Atıfet Usman- larla çiçek deseni yapıp ustaları şaşırttım. luğu Rahmi Koç Müzesi’nde alıp baş için PTT’ye hazırlatılan 100. yıl pulu çok yaratıcı bir armağandı. Cemiyetin yöne- eski yeni makineleri görmek iste- lerin marifetlerinde yok yok. Tabii tim kurulu başkanı Tayfun Öktem, müziko- memin altında yatan kişisel tari- ye olarak aynı parayı almasına karar ruyor, hâlâ çalışıyor! Ayaklı değil, konfeksiyonun bu kadar ilerledi- log Prof.Dr. Feza Tansuğ ve Prof.Dr. Seyit himle ilgili çok önemli bir ayrıntı. ği bir dönemde kim evde niye dikiş veriliyor. Ve o miktar, babamın yüz- kollu, bildiğin, her genç kızın rüyası Yöre’nin konuşmaları ardından İlhan Bey’in Ayrıntıdan fazlası hatta. başı maaşından daha az! Artık annem bir dikiş makinesi! diksin demeyin. Parça başı iş yapı- müziği başladı. labilir, nakış ve desen işlenebilir. Onun yıllar boyu mi babamın sözünü dinliyor, ben mi o Doğum ikramiyesi birikmiş müzik Uzaktan kumandalı Ayrıca emekli olduktan sonra bu üzülmesin diye gayret ediyorum bile- kimliğini yansı- Biraz geçmişe gideyim. Annem ba- Aradan geçen yıllar içinde dikiş tür etkinlikler insanı ne güzel oya- mem ama yılbaşına bir gün kala, ayın tan ne kadar gü- na hamileliğinin son döneminde. Ay- makineleri de çok marifet kazan- lar! Ben dikiş dikmeyi bilir ve eski- 30’unda doğuyorum! Babam kapıda zel eserler seçil- lardan aralık. Babam, yüzbaşı, Kuşa- dı. Geçmişten günümüze zıplarsak beklerken beni görmek için bile vakit den dikerdim. Şimdi her şeyi satın mişti: 1945’ten dası Askerlik Şubesi Başkanı. O dö- sergide olmayan ama süper akıl- alıyoruz? kaybetmeyip Nüfus İdaresi’ne koş- 1985’e kadar nemin Kuşadası’nda en yüksek as- turuyor: Hem ikramiyeyi kurtaracak lı bir makineyle önceden hazırladı- Rahmi Koç Müzesi’ndeki sergide kocaman bir keri görevli muhtemelen! Gidip ge- gökkuşağı. Da- ğınız kumaş ve deseni işlemek için yüz küsur yıl öncesinin makinele- hem de ilk kızına koyamadığı Yazgü- Evin hası bütün sa- İlhan lip annemi sıkıştırıyor, “Hanım, şu lü adını bana koyacak! makineye telefonla uzaktan ku- ri de var. En yenileri de, Kurtuluş İlyasoğlu natçılar ne kadar Usmanbaş çocuğu yılbaşından önce doğur, gö- manda edebiliyorsunuz! Savaşı’nda bayrağımızı dikmiş ma- Böylece ben bir gün yüzünden her za- özenli, ne kadar zünü seveyim” diyor! Çünkü o dö- Sergideki yeni modelleri dene- kineler de. Singer, Türkiye’de ba- man bir yaş daha büyük yazılıyorum! başarılı yorumladılar. Çağdaş müzik yorum- nemin TSK’sinde doğan çocuk başı- dim. Ayaktan pedallı, elektrikli, yilik açan ilk yabancı firma imiş. lamak, hele bazı yapıtları ilk kez gün yüzüne na bir maaş ikramiye veriliyor. Tabii İkramiye ne oldu? çok pratik. Nakış işlemek için olan- Dünyada taksitli satışı ilk uygu- çıkarmak ve bir de bestecisi karşınızda otu- ki küçük rütbeliler, maaşları az oldu- ruyorsa ne kadar zor olmalı! Bu hikâyenin Singer ile ne ilgi- lara fotoğraf çekip koyun, aynısını layan marka aynı zamanda. Bun- 20. yüzyıl müziği 1920’li yıllarda Viya- ğundan en çok onların ihtiyacı var- si var derseniz, o ikramiye parasıy- işliyor. Çarşıdan alınan gömleklere ları bilmeseniz bile Rahmi Koç na’daki üç bestecinin (Schönberg, Berg, ken daha az ikramiye alıyor ve buna la anneme bir Singer dikiş makinesi isminizin baş harflerini anında iş- Müzesi’ne gidip orada bir tur at- Webern) getirdiği “atonal” (belli bir tona itiraz ediyorlar! Bunun üzerine yeni alınıyor! Annem kendine ve bize el- leyebiliyorsunuz. Tişörtlere desen- mak için bile geçerli bir neden. Ak- bağlı olmayan) akımla ortaya çıkmıştı. Ar- yıldan başlayarak herkesin ikrami- biseler dikerdi o makineyle. Hâlâ du- ler yapabiliyorsunuz. Bu makine- şama kadar çıkamazsınız! tık müzikteki cümle yapısı belli bir noktadan başlayıp alıştığımız şekilde kapanış kadan- zına doğru yol almıyor, herhangi bir nokta- ÇANKAYA’DA MÜZİK NDS Edebiyat Ödülü Öğrenci Jürisi’nin Gergedan isimli romanıyla seçtiği yazar Mine Söğüt ödülünü aldı da bitebiliyordu. Yorumcuların en önemli iş- levi çalgıların veya kendi seslerinin tınıları- VE SİNEMA ZAMANI nı (ses renklerini) ortaya çıkarmaktı. İşte Us- manbaş da gençlik yıllarından başlayarak kendi müzik dilini aramış, yenilikçi söylemin Konformizme sert bir isyan içinde zaman zaman geleneksel Türk motif- leri de ve çalgı renkleri de kullanmıştı. DS büyük salonda öğrencilerin hazır- Gençler ise her zamanki gibi daha cesur Piyanist Ece Demirci onun 1945 tarihli “Altı Nladığı tören ve konuşmalarla büyük çıktılar ve bu öykülerdeki isyanı duyumsa- Prelüd”ünü çaldı. Ardından çellist Dilbağ To- jürininkilerden çok daha içten ve özgün yarak ödül verdiler. Ödülü verme nedenle- kay ve piyanist Emine Serdaroğlu “Viyolon- bir havada geçen ödül törenine katılan rini açıkladıkları konuşmada NDS Gençlik sel ve Piyano için Müzik” No.1 ve No. 2’yi çal- Mine Söğüt, ödülünü aldıktan sonra yap- Jürisi’nin dünyadaki gençlik jürileri için- dılar (1951-52). Soprano Ece İdil ve piyanist tığı konuşmada “Ödülleri pek sevmem, de önemli bir yeri olduğunu vurguladıktan Metin Ülkü, Ece Ayhan’ın “Bakışsız bir ke- kültür sanat eserlerinin birbiriyle yarıştı- sonra “15 hikâye boyunca modern yaşa- di kara” kitabından bestelenmiş şiirleri (1970) ankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kül- rılmasını doğru bulmuyorum. Bunun için mın bütün vahşetini biraz satirik, biraz ab- seslendirdiler. Bu yapıtta bestecinin bilinçaltı Ç tür Merkezi’nde yeni eğitim dönemi akımını uyguladığı müziğine çok yakışan, tıpkı kendim hiç yarışmaya başvurmam. 20 sürt bir biçimde anlatması” olarak değer- NDS Gençlik Jürisi, ödül verdikleri Gergedan’ın başladı. Merkezde bu dönem piyano, mü- bir düş görürcesine düşsel sayıklamaları mü- yıllık yazın hayatımda aldığım bu ilk ödü- lendirdiler. NDS’li gençler ödül töreninde yazarı Mine Söğüt’ün konformist yaşama ziksel işitme ve okuma, aranje, sinema ziğe yansıtışını dinledik. Sanatçılar iyice teat- lün beni mutlu etmesinin nedeni, sizin bir de orkestralarıyla rock parçası seslen- isyanını anladıklarını söyledi. ve senaryo gibi birçok farklı alanda kurs ral yorumlayarak besteci, yorumcu ve dinle- gibi gençler, gerçek okurlar tarafından dirdiler. NDS Fransız Lisesi jürisi 10 yıldır imkânı sunuluyor. Bu dönem müziğe ye- yicinin oluşturduğu bilinçaltı üçgenini geniş- verilmesi. Bana ödül verdikleri için değil, şekkür ediyorum” dedi. bir sene Türk, bir sene Türkçeye çevrilmiş lettiler. FL-75, flüt için yazılmış, kısacık ancak ni başlayanlar için Müzik Atölyesi’nde Gergedan’ın içindeki öfkeyi ve isyanı an- Mine Söğüt’ün Gergedan isimli hikâye Fransız edebiyatı eserlerinden birine ödül derininde çok şey anlatan bir yapıt, flütçü Ni- solfej ve müziksel işitme okuma ders- ladıkları için gençlere teşekkür ederim. kitabı, 2020 yılı NDS Edebiyat Ödülü seç- veriyor. Ayrıca liseli gençlerin oluşturduğu han Atalay tarafından çalındı. Dinletinin son leri de yer alıyor. Profesyonel eğitmen- Öğretmenlerine de öğrencilerini gerçek kilerindendi ve büyük jüri tarafından faz- gençlik jürisi de kendi birincilerini seçiyor. yapıtı kemancı Özcan Ulucan tarafından ça- ler tarafından verilen dersler arasında edebiyatla buluşturdukları için ayrıca te- la sert olduğu için birinciliği kaçırmıştı. l Kültür Servisi lınan “Keman için Partita”, Bach yılına arma- piyano, aranje ve eser düzenleme tek- ğan olarak 1984-85 yıllarında yazılmış, Barok nikleri de bulunuyor. biçiminde bir 20. yüzyıl söylemiydi. İDSO DenizBank Konserleri’nde bu hafta Evet, dinletimiz 1985 yılı ile bitti. Oysa ‘Kayıt’ dediler Usmanbaş’ın kayıtlı yapıtları 2011’e hatta belki İDOB ‘Gala Bugüne kadar 100’ü aşkın sine- stanbul Devlet Senfo- Babacan dinleyicilerle bulu- de bestecinin beyninde bugüne dek sürüyor. ma meraklısının eğitim gördüğü Zül- İni Orkestrası (İDSO), şacak. Yaratıcı insanı durduramazsınız. Bazen telefon 24 Aralık Cuma günü sa- Konser programında; müzik fü Livaneli Kültür Merkezi Sinema konuşmalarımızda sorarım bugünlerde zaman Bale’ gösterisi at 20.00’de AKM Tiyatro tarihinin hem en üretken bes- Atölyesi’nde katılımcılarına film ya- nasıl geçiyor diye. “Huzurevinde zaman hep Salonu’nda konser verecek. tecilerinden olup hem büyük pımının tüm aşamalarını öğrenme aynı. Aynı saatte kahvaltı, aynı saatte yemek, İDSO DenizBank bir yoksulluk içinde yaşayan, imkânı sunuluyor. 12 hafta boyunca AKM’de bazen koridorda dolaşmak, bazen büyük sa- Konserleri’nde Ankara Dev- onurlandırıldığı kadar yerilen, sürecek atölye programında; senar- lona inip birkaç kişiyi görmek... bir ziyaretçi- stanbul Devlet Opera ve Bale- let Opera ve Balesi’nde or- otuz beş yıllık yaşamında hiç yo yazımından montaja, yönetmenlik- miz olursa çok seviniyoruz, onlarla dış dünya- Cem Babacan İsi (İDOB), daha önce sahneledi- kestra şefliği görevini yü- durmadan çalışarak eserleriy- ten ışığa kadar film yapımına dair tüm ya bağlanıyoruz. Ziyaretçimiz bir müzisyen ise ği görkemli balelerden bir seçkiy- rüten, deneyimli şef Na- le adeta bir mihenk taşı olan süreçler eğitmenler eşliğinde kursiyer- o gittikten sonra, onunla konuştuğumuz yapıt- le Süreyya Operası ve Atatürk Kül- ci Özgüç yönetiminde, piyanist Cem Mozart’ın eserleri seslendirilecek. larımın notalarını açıp tekrar gözden geçiriyo- lerle beraber yürütülüyor. tür Merkezi’nde (AKM) seyirciyle bu- rum. Ve genç yaşımdaki nice bestemin cesa- luşuyor. Conrad’ın esir kız Medora’ya retini ‘yaramazlık’ olarak değerlendiriyorum.” âşık olduğu, Korsan “Le Corsaire’’ ile Ben de İlhan Usmanbaş için değişik dö- başlayan nemlerde üç kitap, bir dolu dergi yazısı yaz- ‘Saraydan Kız Kaçırma’ SAMDOB’da sahnelendi “Gala Ba- mış, onunla radyo ve televizyon program- le” prog- ları hazırlamıştım. Böylece Usmanbaş aile- CEMİL CİĞERİM ramın- sinin yaşamıyla iç içe oldum. Usmanbaş- da, Fran- lar benim de ailemin bir parçası oldular. İş- ürk-Osmanlı kültürünün etkisiy- sız Devrimi te bu fotoğraf çekilmeden önce maskeleri Tle oluşan ve 16. yüzyıldan itibaren dönemin- atıp birbirimize sarıldık ve çekildikten sonra Avrupa’yı etkisi altına alan “Turque- de özgürlük hemen maskeleri geri taktık. Bu toplantıyı rie” akımının en güzel müzikal ör- için savaşır- düzenleyenlere teşekkürlerimizle. neklerden biri olan “Saraydan Kız ken, ikisinin de Kaçırma” operası 18 Aralık-20 aşkı bulmasıyla Aralık tarihlerinde Samsun seyir- alevlenen Paris Jüri başkanı Onur Ünlü Ateşi “Flames cisiyle buluştu. Saraydan of Paris”; roman- Kız Kaçırma ope- stanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tik akımın önem- rası Samsunlu İtarafından 8 - 19 Nisan tarihlerin- li eseri “Giselle”; seyircilerin yo- de düzenlenmesi planlanan 41. İs- Cervantes’in ay- ğun katılımıyla tanbul Film Festivali’nin ulusal ya- nı adlı roma- sahnelendi. maya çalışmasını anlatır. Bodur, Selim Paşa rolünde Cenk Bıyık’ın rışma jüri başkanlığını Onur Ünlü nından uyar- Ünlü besteci W.A.Mozart’a ait “Sa- Orkestra şefliğini Benoit Fromanger’in yer aldığı “Saraydan Kız Kaçırma” opera- üstlenecek. Ünlü, “Sen Aydınlatır- Onur Ünlü lanmış, raydan Kız Kaçırma” operası Belmonte üstlendiği “Saraydan Kız Kaçırma” opera- sı iki perde olarak sahnelendi. sın Geceyi” adlı filmiyle 2013’te Al- “Don Ki- adlı bir İspanyol soylusunun uşağı Ped- sının sahne kurgusu Tuncay Kurtoğlu ve Koro şefliğini Raushan tın Lale En İyi Film Ödülü’nü, bir yıl sonra ise şot”; ün- rillo ile beraber Selim Paşa’nın Akde- Cenk Bıyık imzası taşıyor. Baigulakova’nın üstlendiği eserin sahne “İtirazım Var” ile en iyi yönetmen ödülünü al- lü efsa- niz kıyılarındaki yazlık köşkünde tutsak Belmonte rolünde Ufuk Toker, Kons- ışığı O. Murat Yılmaz tarafından yapıldı. mıştı. Ulusal yarışmada yer almak isteyen ya- ne “Dia- olarak bulunan sevgilisi Konstanze’yi tanze rolünde Zerrin Capelli, Osmin ro- Samsun Devlet Opera ve Balesi orkest- pımcıların 21 Ocak tarihine kadar başvuru ya- na ve Acte- ve onun hizmetçisi Blonde’yi Paşa’nın lünde Tuncay Kurtoğlu, Blonde rolünde rası ve korosunun yer aldığı eserin baş- pabilecekleri festivalde diğer jüri üyeleri iler- on”; Clara’nın harem bekçisi Osmin’in elinden kurtar- Sezgi Elhüseyni, Pedrillo rolünde Serkan kemancısı Didem Tepe. l SAMSUN leyen günlerde açıklanacak. yeni yıl hedi- yesi olarak aldığı fındıkkıran oyuncağı ile ilgili rüyalarını ko- nu alan “Fındıkkıran” BORUSAN SANAT’TA İKİNCİ DÖNEM HEYECANI balelerinin en teknik ve artistik bölümleri yer orusan İstanbul Filarmo- Mcadams BİFO’yu yönetecek. ramında genç piyanist Iraz Yıldız’ı alacak. Bni Orkestrası’nın (BİFO), 2022 Borusan Müzik Evi, 13 Ocak’tan konuk ederek klasik müzik dev- İDOB solist sanatçı- sezonunu boyunca Zorlu PSM itibaren ikinci dönem konser- lerinden Schumann, Ravel, Grieg, larının dans edeceği “Ga- Turkcell Sahnesi’ndeki konserleri- lerine devam edecek. Konser- Satie ve Chopin’in yapıtlarından la Bale”; 28 Aralık’ta sa- nin ocak, şubat ve mart ayını kap- lerde Anıl Eraslan, Şevket Akın- bir seçki sunacak. at 20.00’de, Kadıköy Be- sayan programında eşlik edeceği cı, Korhan Argüden, Ali Onur Ol- Borusan Müzik Evi, Borusan lediyesi Süreyya Opera solistler arasında, Gökhan Aybu- gun, Oğuz Büyükberber Trio, Sig- Quartet ve BİFO tarafından dü- Sahnesi’nde, 25 Aralık sa- lus, María Dueñas, Diego Matheuz rid Horn, LBT, Bloom In Dot ve zenlenen ve beğeni ile takip edi- at 20.00’de Atatürk Kültür ve Kian Soltani yer alıyor. Onur- Rycardo Moreno Trio gibi isim- len konserlerin kayıtları yeniden Merkezi Tiyatro Sahnesi’nde sal şef Gürer Aykal, BİFO daimi ler dinleyiciyle buluşacak. Boru- borusansanat.tv platformu üze- izleyicilerle buluşuyor. konuk şefi Patrick Hahn ve Ryan san Quartet, ikinci dönem prog- rinden yayımlanacak.