Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 21 ARALIK 2021 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER LOZAN Temel Bağımsızlık Antlaşmasıdır Enflasyonla soygun ktidar, herkesin gözünün kaynaklar bellidir, çok DR. ALEV COŞKUN içine baka baka, halkın kısaca şöyle sınıflanabilir: İcebindeki paraya el İç Finansman Kaynakları TBMM Başkanı Şentop Lozan Ba- koyuyor ve bunu çeşitli Vergiler gerekçelere bağlıyor... İç borçlanma rış Antlaşması’nın “kalıcı değil, Bu gerekçelerin en Gönüllü tasarruflar geçici bir çözüm” olduğunu söy- tartışılanı da Anayasasının Dış Finansman ledi. Çok önemli bir makamda “Laik” dediği bir ülkede Kaynakları dinsel bir dogmanın Yabancı özel sermaye oturan TBMM Başkanı Şentop, kullanılması. Kamunun ve özelin dış makamının ağırlığını duyumsa- Erdoğan, İlim Yayma borçlanmaları malı ve ona göre davranmalıdır. Cemiyeti’nin Dolmabahçe Hibe ve dış yardımlar Sarayı’ndaki ödül töreninde Bütün bu kaynaklar ozan Antlaşması Türklerin ulus- şöyle konuşmuş: tüketildiğinde de bütün “Neymiş efendim, faizleri bir halkın gelirine ve lararası temel bağımsızlık antlaş- düşürüyormuşuz? servetine el koyan Lmasıdır. Bu konuda, ileri geri söz- Benden başka bir şey enflasyon yöntemine lerle bu konuda tartışma yaratılması beklemeyin. başvurulur. milli çıkarlara aykırıdır. Bir Müslüman olarak Bu yolla bütün toplumun TBMM Başkanı Mustafa Şentop, ge- naslar neyi gerektiriyorsa yoksullaştırılması çen hafta (17.12.2021) yaptığı bir ko- onu yapmaya devam pahasına insanların nuşmada Lozan Antlaşması’nın “geçici edeceğim.” gelirleri ve servetleri bir çözüm” olduğunu ileri sürerek ge- Bilindiği gibi “nas” yönetici oligarşinin 1923 tarihinde imzalandı. 98 yıldır Bu çıkış, Türkiye’nin yeni haklar is- İslamda, tartışılmaz doğru emrine/cebine aktarılır. reksiz bir tartışma açtı. Türkiye’nin ulusal çıkarlarını koruyor. temesi olarak yorumlanabilir mi? yani dogma demek. Eskiden Osmanlı Oysa 24 Temmuz 2023’te 100. yıl- Bu antlaşma Türkiye Cumhuriyeti’nin Yoksa Ege Denizi’nde Yunanların 12 Erdoğan, dini bir İmparatorluğu’nun güçlü dönümüne ulaşacak olan Lozan Barış siyasal ve ekonomik alanda en önem- mil karasuları iddiasını benimseyen dogmaya gönderme zamanında, ekonomik ve Antlaşması Türkiye’nin ve Türk hal- li uluslararası belgesidir. Türkiye’nin bir olanak mı yaratılmak isteniyor? yaparak faizleri indirmeye mali sıkıntı başladığı zaman kının uluslararası temel belgesidir. Anadolu ve Trakya toprakları üzerin- devam edeceğini belirtiyor. sefere çıkılır, fetihler yoluyla ÖNEMLİ MADDE Türkiye’nin özellikle Akdeniz ve Ege Bunun sonucunda da dün yeni kaynaklar bulunurdu. deki egemenliğini tam olarak kuran Denizi’ndeki çıkarlarını koruyan bu te- Lozan Antlaşması’nın 12. maddesi Türk Lirası yabancı paralar Bugün de vazgeçilmez bir bağımsızlık belgesidir. karşısında yeniden önemli Neoemperyalizmin ve çok önemlidir. Bu maddeye göre Ege mel antlaşma üzerinde gereksiz tartış- ölçüde değer kaybetti ve Neokapitalizmin, savaş MONTRÖ VE HATAY Denizi’nde Asya sahilinden üç mil- ma ve kuşku yaratmak hele bugünler- örneğin bu yazı yazıldığı yoluyla doğrudan ve/veya 98 yıl önce Lozan Antlaşması imza- den az mesafede bulunan ve antlaşma- de çok hatalıdır. sırada Avro 20 lirayı geçti, ticaret yoluyla dolaylı da başkaca bir hüküm olmayan adalar lanırken Trakya, Marmara ve İstanbul ABD Doları da 18 liraya yaptığı sömürü de bir İNÖNÜ’YE GÖNDERME Türkiye’nin egemenliği altındadır. An- işgal altındaydı. O günün koşulların- dayandı. finansman kaynağıdır(!) Şentop yaptığı konuşmada, İs- cak 2004 yılından bu yana Ege Deni- da boğazlar konusu Lozan’da tam ola- Kendisi de ekonomiyi HHH met İnönü’nün, “Bu antlaşmayla zi’ndeki 18 ada Yunanistan’ın işgali al- rak çözülemedi ve çözüm ileriye bıra- iyi bildiğini iddia ettiğine İktidarın bugüne ve zaten şimdiye kadar kadarki uygulamalarından Türkiye’ye 100 yıl kazandırdığını” tındadır. AKP siyasal iktidarı, ne ya- kıldı. 20 Temmuz 1936’da imzalanan aldığı kararların, yaptığı ve Erdoğan’ın söylediğini öne sürmektedir. Montrö Boğazlar Sözleşmesi, boğazlar zık ki, Lozan Antlaşması’nın kesin hü- müdahalelerin ve konuşmalarından çıkan İnönü bu sözü nerede söylemiş? rejimini Türkiye’nin çıkarları yönün- kümlerine karşın bu konuda herhangi konuşmaların sonuçlarını sonuç, bu politikanın Bu sözü söylerken temel amacı ney- bir girişimde bulunmamaktadır. de sonuçlandırdı. defalarca gördüğüne devam ettirileceği miş? Bunları bilmiyoruz. Lozan üze- Şentop’un durduk yerde, bir anda or- Ardından 1939’da Hatay’ın göre, Erdoğan’ın bu yönünde. rinde uzun yıllar çalıştım, derinleme- taya koyduğu bu çıkışından sonra AKP Türkiye’ye kazandırılmasıyla tartışma- konuşmasının da Lira’nın Bu politikanın devamı sine araştırmalar yaptım. 500 sayfalık iktidarı, Batı dünyasında bu 18 ada değerini düşüreceğini, ise yaşanan belirsizlikten lı siyasal noktalar tamamlanmış oldu. dolayısıyla enflasyonu ve güvensizlikten dolayı, bir kitap yazdım (Bkz. Diplomat İnönü, üzerinde Lozan Antlaşması’ndan do- Bu nedenle Lozan, özellikle Akdeniz körükleyeceğini tahmin ne yazık ki, toplumu hem Kırmızı Kedi, 2019). Bu konuda yazıl- ğan haklarımızı kullanmak istemiyo- ve Ege’deki çıkar çatışmalarının yo- etmemesi olanaksız. yüksek enflasyonun hem mış yerli ve yabancı eserleri incele- ruz mu demek istemektedir? ğunlaştığı, bugünün tartışmalı dünya- Bence iktidar devlet de durgunluğun, yani miş araştırmacı bir yazar olarak Lozan Yoksa Şentop, Lozan Antlaşma- sında son derece önemlidir. çarkını çevirmek için stagflasyon denilen, Barış Antlaşması’nın yaratıcısı İsmet sı’ndaki 12. maddeyi “geçici bir çö- gerekli kaynakları bitirdi, enflasyon ile birlikte ŞENTOP’UN YORUMU İnönü’nün böyle bir sözüne rastlama- züm” olarak mı gördüğünü belirtmek şimdi zorunlu olarak yaşanan durgunluğun dığımı belirtmek isterim. İnönü böyle Lozan konusunda yıllardır ileri ge- istiyor? halkın cebindeki paraya kucağına atar. ri konuşmalar yapılır. Konu, TBMM göz dikti ve bu paralara İşte stagflasyon, bir cümle söylemişse onun da muhak- Bunlar tartışma yaratan noktalar- el koyma yöntemi olarak enflasyon ile işsizlik kak bir nedeni ve arka planı vardır. Başkanı tarafından ileri sürülmeseydi, dır. Çok önemli bir makamda oturan da hiperenflasyona doğru ve talep daralmasının TBMM Başkanı Şentop, bu durumda üzerinde bile durmaz, Lozan konusun- TBMM Başkanı Şentop makamının giden bir politika izliyor. yani durgunluğun aynı iddia ettiği bu sözlerin kaynağını açık- da yeni bir “saptırma” ve “uydurma” ağırlığını duyumsamalı ve ona göre Nas kavramını da bunun zamanda yaşanması lamalıdır. diye geçiştirirdik. davranmalıdır. gerekçesi olarak kullanıyor. ve milli gelirde daralma TBMM Başkanı Şentop, böylesi bir Ancak TBMM Başkanı tarafından Yineliyoruz, Lozan Antlaşması Tür- HHH görülmesi anlamına gelen yorumla, Lozan’ın “kalıcı değil geçici böylesi bir çıkışın yapılması, uluslara- kiye Cumhuriyeti’nin uluslararası çok Sevgili okurlarım, hem bir felakettir. bir çözüm” olduğuna işaret etmiş olu- rası politik arenada kuşkulara yol aça- ekonominin işlemesini Yönetici sınıfın yani önemli bir belgesidir. hem de devlet çarkının oligarşinin cebine ne yor. TBMM Başkanı tarafından yapılan caktır. Atatürk’ün “Yurtta barış, dünyada dönmesini sağlamak için kadar para girerse bu yorum Türkiye’nin milli çıkarla- Şentop, “100 yılını dolduran Lozan barış” ilkesini tartışmaya açmak herhangi bir toplumda/ girsin, hiçbir iktidar buna rı açısından gerçekten çok “vahim”dir. geçici bir antlaşmadır” yorumuyla ne ve böylesi konuşmalar yapmak devlette kullanılabilecek dayanamaz! Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz demek istemektedir? tehlikelidir. ÖLÜMÜNÜN 30. YILINDA ABDULLAH BAŞTÜRK’Ü ANIYORUZ ‘Siz benim ancak ceketimi asarsınız!’ FARUK PEKIN mizlik işçilerinin Çorum - Anka- “Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Görüşü” mızın ve dünya halklarının saygısını paraları sorgulamak için Selimiye’ye ra - İstanbul yürüyüşü, yaklaşık başlığı ile ilgili yerlere gönderdiği ve kazandı. DİSK davasında birlikte ha- çağırmıştı. Baştürk’ün “Konu ulus- YAZAR 750 km, 32 gün) gerçekleştirmişti. açıkça “darbe yapacağım” dediği mek- zırladığımız savunması kitaplaştırı- lararası dayanışma, paralar PTT ka- ski DİSK Genel Başkanı Abdullah 1967’de o zamanların en uzun gre- tup 2 Ocak 1980’de basına düşünce o lıp Yargı Önünde Savunma adıyla ba- nalıyla geliyor, istersen durdurabi- EBaştürk (1929-1991) ile yollarımız vini yapan Manisa Belediyesi işçile- mektuba verdiği cevapta görülür. Her- sıldı (Cumhuriyet, Çağdaş Yayınları). lirsin” demesine çok kızıp hiddet- onun DİSK Başkanı olmasından son- rinin grevi sırasında 90 işçinin 44 kesin “vesayet” altında ezildiği bir dö- PSI tarafından İngilizceye çevrilerek lenerek “Asılacaksınız Abdullah ra kesişti. O günden sonra ölümüne günlük, 930 km’lik Anayasa Yürü- nemde öylesi bir mektup TBMM’de tüm dünyaya dağıtıldı. Bey” deyince o da kendisine “Siz be- kadar en yakınındaki genç arkadaşı yüşü yine onun eseriydi. görüşülüp, mektubu yazan hakkın- nim ancak ceketimi asarsınız” de- olmuştum, hem dışarıda hem içeride. Tarihi çıkış da bir işlem yapılmazken, ilgili siya- diğini anlatmıştı bizlere Davutpaşa DİSK Başkanı olur olmaz ilk önemli Cesur tavır Abdullah Baştürk 12 Eylül önce- si partiler bir görüş öne sürmezken Hapishanesi’nde. çıkışı 20 Mart Faşizme İhtar Eylemi Böylesi deneyimlere sahip Baş- sinde Türkiye’de ve uluslararası sen- Türkiye’de öylesine cevap veren tek Önceleri uluslararası düzeyde belli ile olmuştu. 16 Mart 1978’de İstan- türk bu kez bölgesel çaplı değil, tüm dikal harekette bilinen bir kişilikti. kurum olan DİSK’in başındaydı. bir tanınmışlığı vardı. Ancak 12 Ey- bul Üniversitesi’nden çıkmakta olan Türkiye’yi kapsayacak kısa süreli bir Ama onu asıl “büyük” kılan, 12 Eylül Aynı şekilde 24 Ocak 1980 İstik- lül sonrasında DİSK davasındaki sa- öğrencileri tarayan faşistler yedi öğ- genel grev denemesi önerecekti. Bu hücrelerindeki, hapishanelerindeki, rar Programı’yla “gelmekte olanı” gö- vunması, tutarlı ve kararlı tavrıyla renciyi öldürünce konuyu odasında eylem nedeniyle dava açılınca sor- mahkemelerindeki tavrı oldu. rüp uyaran ve mücadele bayrağı açan Batı’da devleşti. 1987 yılında İsveç uzun uzun tartışmıştık. gu sonrasında “Sonuçlarına katlanı- Mahkemede yalnızca kendi döne- DİSK’in başkanıydı. Sendikal Hareketi’nin verdiği “Öz- Baştürk Türkiye işçi hareketinde il- rız” demişti. Türkiye çapındaki 2 sa- mine değil, alınmasından sorumlu ol- İdamla yargılandığı sıkıyönetim as- gürlük Ödülü” ile Mandela’dan sonra ginç ve yeni yöntemlerle tanınmış bir atlik genel greve yaklaşık 800 bin iş- madığı kararlara da kaleme alınmala- keri mahkemesindeki sorgusu dün- ödüllendirilen ikinci kişi oldu. Birlik- insandı. 1963’te Grev Yasası çıkar çi, emekçi, öğretmen, mühendis, tek- rından haberli olmadığı yayınlara da yanın gelmiş geçmiş en uzun sorgu- te Stockholm’e gidip ödülü almıştık. çıkmaz ilk grevi Bursa belediye işçi- nisyen katılacaktı. sahip çıktı. larından biri olarak 109 günde 21 Abdullah Baştürk’ü 21 Aralık 1991 lerine yaptırmıştı. Baştürk’ün bir başka cesur tavrı, Zamanın askeri savcısı Süleyman celsede tamamlandı. Savunmasını günü yitirmiştik. 30. ölüm yıldönü- 1966’da Yalınayak İşçilerin 12 Eylül 1980 darbesini yapacak Ge- Takkeci bir gün onu yurtdışından okuması yedi celse sürdü. DİSK dava- münde onu sevgiyle, saygıyla, özlem- Yürüyüşü’nü (Çorum Belediyesi te- nelkurmay Başkanı Kenan Evren’in sendikacıların ailelerine gönderilen sı sırasındaki kararlı tavrıyla halkı- le anıyoruz. Sabahattn Al’nn bütün öykülernde değl fakat Osmanlı'nın Balkanlar’dan çeklş, brbrnden kanlı Yağmurlarla Topraklar'da Necat Cumalı, ağır ağır özellkle köy, köylü, yoksulluk ve yanı sıra da kadın savaşların, yılların, çeklen acıların, kayıpların doğan ve brden gelşen br aşkı anlatırken, br konularını şledğ öykülernde acıtan br gerçekçlğ sonucu, Balkan topraklarından Anadolu topraklarına yandan, öğretmen, avukat, doktor olarak var. Bunlar okuru keşke öyle olmasa dye doğru kaçınılmaz büyük göçün yaşanması... Anadolu'nun küçük kentlernde yaşayan bnlerce düşündüren, fakat kaçınılmaz olarak da adım adım aydının ortak çlesn, tutucu çevrelern baskısı acıtıcı sona hazırlayan öykülerdr. Uzaktan algılanmayan güçlü br haberleşme, altında güvensz yaşayışlarını, yalnızlıklarını dayanışma ağları çnde, Osmanlı askerlernn Sabahattn Al büyük yeteneğnn evrensel boyutlara yansıtıyor; br yandan da somut örneklerle bzdek Balkanlar’dan çeklş, Mustafa Kemal'n çnde ulaştığı br olgunluk çağında, 41 yaşında, hç toprak mülkyetnn temellerne nerek toprak olduğu brlklerle eşgüdümlü olarak, güvenlk kuşkusuz dönemn syas polsnn alçakça tuzağına reformuna; vaktl vaktsz yağan yağmurların yol adına da ale bağları çnde de gerçekleştrlyor... düşürülerek katledld. açtığı sevnçler üzüntülerle ekclern doğa le olan Kitap okuduğunuzu biliyoruz. lşklerne ışık tutuyor. Hayatın özünde olduğu gb Toplumsal yaşamımızın en kanlı, en karanlık br Asıl mucze, en çok yararlanılacaklar lstesne değşk olayları ç çe yansıtan, sağlam, usta ş sayfası olmasının yanı sıra edebyatımızın bu alınmış, Mustafa Kemal'n kafasında seçlmş büyük roman bu. onulmaz acısının hesabı, üzerlernde bu cnayetn kşlern, l l görevlendrlmelernn, sonuçta Gaz lanet olanlardan her zaman sorulmaya devam Mecls'n açılış günü Ankara'da görev yapablmele- Necat Cumalı’nın bu ölümsüz eser yen kapağıyla edlecektr. rn sağlayacak br takvm çnde çakışıyor sz değerl okurlarımızla yenden buluşuyor... Ataol Behramoğlu olmasında... 12,5x19,5 - 584 sayfa - Öykü 20x27 - 56 sayfa - Çocuk 13,5x19,5 - 448 sayfa - Roman