Katalog

2 ARALIK 2021 PERŞEMBE KÜLTÜR 11 Antoni G Audí’nin B Arcelon A’d Aki k ApsAmlı ser Gisi Açıldı Bir mimarı yeniden r efik Durbaş’a mektup... evgili şairim, arkadaşım Refik Durbaş, S “Bugün canım yazı yazmak iste- miyor” deyip Çetin Altan’ın tümcesine sı- düşünmek ğınacaktım bugün... Ne var ki, aramızdan ayrılışının yıldönümünde, seni anmadan geçip gitmeye vicdanım el vermedi... (Gençlere anımsatma: Çetin Altan’ın arcelona, İspanya, 9’dan önce gitmelisin yoksa almaz- KONUK “Taş” köşesinden, klasikleşmiş bu tümce mimarlık denin- lar demişti. Meğer ne kadar da hak- YAZAR Nisan 1960’tan kalma! İktidar şiddeti ve Bce akla gelen ilk lıymış. Turist yığınlarının kaynağı hukuksuzluğun emriyle, polis, protestocu Necmi ve tek isim olan Antoni kuyruklara takılmadan sabah duası öğrencilere ateş açmış, 20’sindeki öğren- SöNmez Gaudí (1852-1926), hiç niyetine içeri giren Barcelonalılara ci Turan Emeksiz vurulmuştu! O gün bu- kuşkusuz Avrupa’da karıştım. Sade, pürist bir mezarta- gün neler yaşadık... Her kahrolduğumda bu tümceye sarılsaydım eğer... Parantezi modernizmin öncülerinden birisi. şıyla karşılaşmak süpriz oldu. kapatıp, köşeye baştan başlıyorum.) Bu egzantrik mimar üzerine şimdiye HHH Sıradışı dek açılmış en kapsamlı sergi, Bar- Sevgili Refik Durbaş, celona’daki Museu Nacional d’Art de Yüzyıl başında Barcelona burjuva- Sen yeteneğinle, bilge, kalender, çelebi sının en sevdiği mimar olan Gaudí Catalunya’da açıldı. kişiliğinle, alçakgönüllülüğün, birikimin ve Ben bu sergiden önce iş arayan yaşadığı dönemin politik, ekonomik, çalışkanlığınla gönüllerimizi fetheden, kü- sosyal koşullarıyla bir Katalan mi- çük sevinçlerin, derin hüzünlerin şairisin! mar arkadaşımın değerlendirildiğin- “Sokaktaki insanın”, ezilenin, hak- Gaudí sergisine ilgi büyük. kı yenenlerin, yokluğa yoksulluğa de garip bir yerde önerdiği gibi ön- mahkûmların, “iki arada bir derede” ka- ce Gaudí’nin biti- duruyor. Bir yanıy- lanların, sesini duyuramayanların sesisin... la modernizmin en rilemeyen La Sag- resini çizmeyi denediği için sıradışı yı deniyor. Bu sayede Gaudí çılgınlı- Hayatı ve düzyazıyı bile şiirle kuşatan- rada Familia’daki dehşetli örnekleri- bir özelliğe sahipti. ğının altındaki deha, deney tutkusu, sın. “Hasret kuşu”, “gurbet kuşu” çocuk- ni Barcelona’ya ka- mezarını görmeye en önemlisi burnunun dikine gitme ları anlatansın. Emeği, aşkı, barışı, hasre- Ufuk açıcı gittim. Bu muhte- zandıran bu mimar cesareti ortaya çıkıyor. Ben yaparım ti, hüznü, Anadolu’yu, bunları ele alırken diğer yanıyla fa- Kronolojik olarak hazırlanmış şem binanın yeral- diyor ve yapıyor. Marangozlarını, bile en çok emeği yüceltensin. Kendin sıkı bir emekçi olduğundan ve hiç durmadan tında bir Kapelle’si şist iktidarlarla iş- olan sergi, yaşadığı dönemde epey- ustalarını, kendisine sipariş veren- ürettiğinden olsa gerek. birliği yapan Kato- ce hırpalanan mimarın az bilinen olduğunu, sabah leri nasıl hırpaladığı Barcelona’da İlk senden okuduğum “Ölüme alıştır be- duası için açıldı- lik Kilisesi’nin sa- desenlerini, mobilya tasarımları- hâlâ konuşuluyor. Aslında Gaudí ya- ni, ayrılığa asla” dizesini, “Bir Gece Bir hip çıktığı bir simge. Müzedeki ser- nı, müthiş bir titizlikle çizdiği plan- ğını, mezarın üzerinde duran dua ralı bir figür. Sergi bu yaraları poli- Gündüz” şiirindeki o satırı şu son yedi ay- kâğıtlarının iş bulmaya yaradığı- gi mimarın bu sorunlu özelliklerin- larını Picasso ve Rodin’in eserleriy- tik, sosyal nedenleriyle araştırmaya dır ne çok anımsadım anlatamam! den yola çıkarak onun yeni bir port- le birlikte bütüncül olarak ele alma- nı bilmiyordum. Arkadaşım sabah açtığı için ufuk açıcı. Bir de “Söz” şiirin: “Yazılsam ayrılığın menziline / Söz nereye uçar / Yalnızlık ne- reye sensiz / Nereye acılar / Nereye uçar Özgünaydın bir de gökyüzü / Ses nereye uçar / Öyle sevmi- ‘Doğumunun 200. Yılında Dostoyevski’ söyleşiye katıldı. şim ki seni / Ölüm nereye bensiz.” us yazar Dili ve Edebiyatı bölümünü Şiir nedir? RDostoyevski’nin 200. bitiren, Lermontov, Puşkin, PEN Yazarlar Derneği 2014 Şi- doğum yılı nedeniyle ga- Gorki, Çehov gibi şair ve ir Ödülü’nü sana verdiğimizde o yılın Şi- zetemiz yazarı, şair Ataol yazarların yapıtlarını dilimi- ir Manifestosu’nu hazırladın. Onu da hiç Behramoğlu, Antalya Baş- ze kazandıran, uluslararası unutmadım... Sahi şiir nedir? ka Ol Cafe’de 4 Aralık Cu- Puşkin Nişanı sahibi Behra- “Kendisi de dahil hayata itirazdır. martesi günü söyleşi ve moğlu, saat 14.00’te kitap- Kendisine de karşıdır, itirazına da... imza gününe katılacak. An- larını imzalayacak ve soru- Ataol Behramoğlu Savaşa karşı ama kavganın yanında. kara Üniversitesi DTCF Rus ları yanıtlayacak. Barışa, özgürlüğe, vicdana taraftır. Yolsuzluk, rüşvet yoktur defterinde. Var oluşu baş eğmeyi reddinde. nds ’de klasik müzik şöleni Montaj, dublaj, kumpas bilmez. Yazıldığı gibi yaşar anadilinde. otre Dame de Sion Fran- d’Indy: Antik Stilde Süit Op. Edebiyatın isyankâr edepsizi, Nsız Lisesi’nde bugün sa- 24”, “Camille Saint-Saëns: Dünya halklarının ortak sesidir. at 21.30’da Orchestra’Sion Septet Op. 65” ve “Astor Pi- Düş ve gerçek, aşk ve karasevda tarafından bir klasik müzik azzolla: Buenos Aires’te 4 Özgünaydın’a mardin’de ilgi Bir de kendisi dışında her şeydir. konseri verilecek. Konse- Mevsim”. Konseri izleyebil- Şiir, şiirden başka bir şey değildir.” rin orkestra şefliğini Orçun mek için okulun internet si- Çok haklısın sevgili arkadaşım... azeteci Lütfi Özgünaydın’ın “Mar- ne bir konuşma yaptım. Dernek üye- Orçunsel yapacak. Konser tesinden rezervasyon yap- Bizi soracak olursan: Gdin Kitabı”nın dördüncü bas- lerinin ilgisi içtenliği beni çok etkile- programı şöyle: “Vincent tırmak gerekiyor. Çaylar artık şirketten değil Sevgili Re- kısı yapıldı. Kitabın yeni baskı- di. Küçücük bir odada, tarihi bir Mar- fik. İkinci baskılar da az: kâğıt fiyatı dola- sı için Mardin’de bulunan Özgü- din evinin odasında, böyle bir göste- ra endeksli, fırlayıverdi... Kimse çırak da naydın, Mardin Fotoğraf ve Sanat riyi gerçekleştirmek beni çok mutlu aramıyor, aksine çıraklar bile işten çıkarı- Derneği’nde bir de söyleşi yapar- etti. Onlar da çok mutlu oldular. Der- PAul S AnCHEz’DEn İzmir Barok Topluluğu lıyor. Hapishaneler hücreler hiç boşalma- ken, şunları söyledi: “Mardin kitabı- nek başkanı Latif Sakız, çeşitli proj- dı ve ayışığı oralara girmiyor. Acılar şim- nın dördüncü baskısı için fotoğraflar ler üzerinde çalıştıklarını, kısa film lATİ n k OnSEr İ di siyah bile değil. Ama senin “Siyah Bir çekmek için Mardin’e gittim. Bu ara- ve fotoğraflar ürettiklerini söyledi”. Borusan’da Acıda”, “Hücremde Ayışığı”, “Çırak Aranı- da, Mardin’de kurulmuş fotoğraf ve Öte yandan Özgünaydın, 23 Aralık’ta yor”, “İkinci Baskı”, “Çaylar Şirketten” ve rammy vali, Newport sanat derneğinde de bir gösteri yap- İFSAK’ta Mardin fotoğraflarının gös- Gadayı trom- Caz Festiva- onlarca kitabın hâlâ tutkuyla okunuyor. bu hafta tım. Sanat/kültür ve edebiyat üzeri- teri ve söyleşisini yapacak. Sevgili Refik, petçi ve aran- li gibi prestijli Hayatı “Bir Umuttan, Bir Sevinçten” to- orusan Müzik Evi’nde bu jör Paul Sanc- salonlarda ve parlamaya çalışırken bugün yazı yaz- Bhafta iki yeni konser var. 3 hez, bu akşam festivallerde mak istemememin nedeni gazetemiz- Aralık’taki Nova Muzak, seri- Zorlu PSM performanslar Gezen: Politika, sokağa deki yangın! Ülkedeki gerilim her kuru- sinin 33. konserinde Schnel- Touche’de sergiledi. Ale- ma yansıyor! Senin de çok emek verdiğin lertollermeier ile izleyiciler- “Noche La- jandro Sanz, Cumhuriyet’te, ekonomik nedenle sekiz çıktığınız anda Başlar le buluşacak. 4 Aralık’ta ise tina” konse- Jose Merce, arkadaşımızın işine son verildi. En az bu- İzmir Barok Topluluğu’nun ri ile müzikse- Amigos Invin- unucu Simge Fıstıkoğlu’nun beğendiğini söyledi. Gezen, “So- nun kadar vahim olanı ise yöneticiler ara- üç üyesi, “Shakespeare ve verlerle bulu- cibles ve Javi- SYouTube kanalında yayım- kağa adım attığınız anda politi- sındaki çatışma! Müzik” başlıklı konserde şacak. Sanc- er Limon gibi lanan “Hayat Okulu” programı- ka başlar. Ekmeğe, benzine zam Yeryüzünde “çatışmayı çözmek” diye Shakespeare’in yapıtları için hez, Paul, Car- sanatçılar için na bu hafta, usta sanatçı Müj- gelmesi politik meseledir. Be- bir bilim dalı olduğunu bizim ülke bilmi- bestelenmiş dönem müzikle- negie Hall, La- sayısız albüm dat Gezen konuk oldu. Yeni ge- nim en büyük kusurum, bağımsız yor. Yani diyalogla, konuşarak, ortak akıl ri yorumlayacak. Bu konser- tin Grammys, Boston Ope- kaydetti. Sanchez’e konser- len kuşakların kendilerinden çok olmayı taraflı olmaya tercih et- ve duyarlıkla çözüm üretebilmek ustalığı! de tiyatro sanatçısı Ayşe Leb- ra House, Monterey Caz de Bulut Gülen (Trombon), daha iyi olduğunu söyleyen Müj- mem. Yarın iktidar değişsin aynı Kırıp dökmeden, yıkıp yok etmeden! (Bkz. riz Berkem de oyun ve sone- Festivali, Montreal Caz Fes- Uraz Kıvaner (Piyano), Ozan dat Gezen, Cem Yılmaz ve Şahan şeyleri yeni gelen iktidara da ya- CRR Salonu, İBBT) lerini canlandıracak. tivali, Heineken Caz Festi- Musluoğlu (Bas), Fırtına Kı- Gökbakar’ın oyunculuğunu çok pacağım” diye konuştu. Güç mücadelesi, hoyrat uygulamalar, vali, Beantown Caz Festi- ral (Davul) eşlik edecek. “Ben”le başlayan tümceler, sadece ku- rumların yıpranmasına, orada çalışanların dönen dişliler ve baskılar arasında ezilme- sine yol açıyor. Olan, kuruma oluyor. Ya- eçen hafta Orhan Veli’nin Füruzan Yolyapan, İstanbul lar, 8-10 yaşında Orhan’dan küçük zıktır, günahtır. Hele Cumhuriyet’e hiç ya- kardeşi Füruzan Yolyapan’ı Üniversitesi’nde iktisat öğreni- çocuklar. Orhan Veli’ye kahve pişir- kışmaz! Gyitirdik. 97 yaşındaydı. Ha- mi görmüş, o yıllarda Laleli’de mek isterlerdi. İnanır mısınız, o ço- İşte Böyle Refik Durbaş. Özlemle, hasretle! beri okuyunca bir burukluk kapladı oturmuşlar. Kısa bir süre cuklar arasında kavga çıkar ve kah- içimi. Söyleşimiz geldi aklıma. Ba- öğretmenlik yapmış. Ardından ve nöbetini ele geçiremeyenin ağla- na ağabeyini anlatırken duyduğu bir özel bankada 30 yıla yakın dığını biliyorum.” içten sevinci, sevecenliğı gözlerin- çalışmış, emekli olmuştu. Orhan de görmüştüm. Onunla tanışmamı, Veli’den iki yaş küçük olan er- Orhan Veli’den istanbul söyleşimi, eşi İbrahim Yolyapan’a kek kardeşi gazeteci, mizah ya- Orhan Veli ve etkilenmeyen kalmadı borçluyum. zarı Adnan Veli de ne yazık ki r esitalleri Cumhuriyet’te yayımladığım söy- İbrahim Bey, Aydın Boysan, Fet- 56 yaşında (1916-1972) aramız- leşiye şöyle başlamıştım: “Orhan kardeşleri... hi Naci, Cevat Çapan vb. edebiyat- dan ayrılmıştı. Böylece Orhan Barry Veli, kısacık ömründe, Türk şiirin- çıların edebiyat sofrasına arada bir Veli Kanık’ın ailesinden birinci de Nâzım Hikmet’ten sonra yeni bir pencere kenarına oturmuş, çocuklu- d ouglas’la katılanlardanmış. Benim de bir iki derece akrabası artık kalmadı. devrim yaptı. Melih Cevdet ve Ok- ğunu, ağabeyiyle olan güzel günleri- kez konuk olduğum bu güzel ede- Üç kardeş farklı yıllarda olsa da tay Rifat’la birlikte “Garip Akımı”nı ni konuşmuştuk. Oturduğumuz salo- başlıyor biyat sofrasında tanıştım. Tanışınca neredeyse on on beş gün aralıklar- başlattı, Nâzım Hikmet’in kurduğu nun duvarı Metin Eloğlu’nun yaptığı da Orhan Veli’nin kardeşiyle de ta- la bir ay içinde bu dünyaya veda bir desenle kaplıydı. şiir yapısı üzerinden bir sıçrama ya- nışıp bunu tarihsel tanıklığa dönüş- ettiler. Orhan Veli 14 Kasım, Fü- parak, şiirimize yeni bir soluk getir- türmemek olmazdı. Bu nedenle hem ruzan Yolyapan 24 Kasım, Adnan di.” (Cumhuriyet, 13.4.2004) akıp Sabancı Müzesi the Seed’de, YTÜ’de “Çağdaş Türk Şiiri” dersi öğ- Veli 7 Aralık’ta öldü... Işıklar içinde Bu yazımın üstünden 17 yıl geç- STürkiye’nin piyano odaklı klasik müzik dizisi rencilerimle düzenleyeceğimiz Orhan uyusunlar. miş olmasına karşın, yine aynı ka- İstanbul Resitalleri’nin 14. sezonu 10 Aralık’ta Veli’yi anma toplantısına Füruzan Füruzan Yolyapan ağabeyiyle il- nıdayım. Orhan Veli, hâlâ yaygın Sezon Galası ile başlayıp Haziran 2022’deki Hanım’ı davet edecektim hem de bir gili birkaç anısını anlatmıştı. Bun- ünüyle sevilen, şairleri de etkileyen, Sezon Finali ile sona erecek. Yeni sezon açılı- edebiyat söyleşisi yapacaktım. lardan birini paylaşmak istiyorum: öykünülen bir şair. Ezbere okunan şını, Tchaikovsky Yarışması Birinciliği ile “Al- Füruzan Yolyapan, ağabeyi Or- “Çok esprili bir insandı. Yaşamı çok pek çok şiiri var. Bestelenen, sah- tın Madalya” (1986) kazanarak dünya çapın- han Veli’den on yaş küçüktü ve be- maddi sıkıntı içinde geçiyordu. Fa- nelenen bir şair. da adını duyuran Kuzey İrlandalı usta piyanist nim söyleşi yaptığım yıl, 80 yaşın- kat buna rağmen hiç bu sıkıntıla- Orhan Veli’yi, şiirlerini, yaşa- Barry Douglas ile yapılacak. daydı. Hiç de o yaşta görünmüyor- rı bize hissettirmezdi. Kapıdan içeri dığı dönemi özlüyoruz. Yaşasay- Sezonun yıldızlarından biri de dünyanın pres- du. Güler yüzlü mutlu bir söyleşi ger- girer girmez bir neşe kaynağı dolar- dı, “İstanbul’u Dinliyorum” şiirini, tijli yarışmalarından “Leeds Uluslararası Piya- çekleştirdik. Cumhuriyet’te de ya- dı evin içine. Herkesle şakalaşırdı. “Kuyruklu Şiir”i kim bilir şimdi na- Füruzan Yolyapan, Hikmet Altınkaynak. no Yarışması” 2021 Şampiyonu, Kazak Piyanist yımladım. Şişli’deki evinin salonunda Misafirlerimiz gelirdi, küçük çocuk- sıl yazardı! Alim Beisembayev 31 Mart 2022 Perşembe ak- şamı İstanbul Resitallerine konuk olacak.