Katalog

23 KASIM 2021 SALI EKONOMİ [email protected] 11 Tüketici Güven Endeksi, kasımda ekim ayına göre yüzde 7.3 düşerek 71.1 puan oldu Tüketici güveni dipte Süper enflasyonun Tüketici güveni, Kasım 2021’de “iyimserlik” başlangıcı için gereken “100” puan sınırından iyice uzaklaşırken ayak izleri AKP’nin ‘faiz’i ters tepti endeks tarihinin de en düşük seviyesine geriledi. eşliğinde layısıyla sırf bu nedenle 2022 yılı faiz MUSTAFA ÇAKIR ÜİK’in “Tüketici Güven En- de 8.8 azalarak 68.9, “gelecek 12 ödemelerinin 255 milyar TL’yi aşması eymiş efendim, bütün dünyada deksi, Kasım 2021” raporu, aylık döneme ilişkin genel ekono- ktidarın, “faizi indirip cari açığı bekleniyor. gelinen noktada enflasyon yaşa- Tağır bir ekonomik kriz altın- mik durum beklentisi” endeksi de İazaltarak enflasyonu düşürme” id- Nnıyormuş.. Gelin görün ki bizim- da yaşayan ve cebindeki Türk Lira- ekim ayında 74.2 iken, kasımda 236 milyar dolar diası kuru artırıp bütçeye faiz yükü ki, bize yaşatılan süper enflasyon. İpin sı her gün eriyen yurttaşın güven yüzde 8.1 azalarak 68.2 puana ge- olarak geri döndü. Yine rapora göre, Türkiye gelecek ucu öylesine kaçtı ki.. Örneğin altı ayı duygusunun da büyük hasar aldı- riledi. Ayrıca “geçen 12 aylık döne- CHP TBMM Grubu’nun ekonomi ra- bir yıllık dönemde 168 milyar dolar geçmemiş olarak 1 milyon 450 bin li- poruna göre, AKP döneminde bütçe- ğını ortaya koydu. me göre gelecek 12 aylık dönemde dış borç ödemesi yapmak zorunda. raya satılmış bir dairenin, boş olan bir den yapılan toplam faiz ödemesi 1.2 Bu borcun 37.3 milyar dolarlık kısmı alt katını satın almak isteyen bir dos- Buna göre mevsim etkilerinden dayanıklı tüketim mallarına harca- trilyon TL’ye ulaştı. Bütçeden yapı- kamu kesimi, 26 milyar doları Mer- tunuz için fiyat soracak oluyorsunuz. arındırılmış tüketici güven endek- ma yapma düşüncesi” endeksi ekim lan faiz ödemelerinin her yıl yaklaşık kez Bankası, 104.7 milyar doları ise Sıkı durun 2 milyon 500 bin lira olarak si, 2021 yılı kasım ayında bir önceki ayında 96.6 iken, kasım ayında yüz- yüzde 30’unu döviz cinsinden iç ve özel sektör tarafından ödenecek. Bu açıklanıyor. Üstelik pazarlığa açık de- aya kıyasla yüzde 7.3 azaldı ve 76.8 de 5.4 azalarak 91.4’e indi. dış borçlar için yapılan faiz ödemele- hesap eylül sonu itibarıyla yapılmıştı. ğil, çünkü satıcısı bir resmi kurum, da- puandan 71.1 puana geriledi. Böy- ri oluşturuyor. TBMM’de görüşülmek- ha doğrusu bir banka.. Eylül sonundan bu yana dolar kurun- ‘İşsizlik’ kaygısı lece Nisan 2006’dan bu yana “iyim- te olan 2022 bütçesindeki 240 milyar daki artış nedeniyle geri ödemeyi ya- Aylık verilerle kiralık ev fiyatları üze- Öte yandan endeksin hesabından serlik” için başlangıç sınırı olan TL’lik faiz ödeneğinin 70 milyar lira- rinden yürümeye kalktığınızda, çok pacak kesimlerin TL cinsinden finans- bir süre önce çıkarılan “gelecek 12 “100” puan barajını aşamayan en- ama çok daha yüksek fiyatlarla yüzle- lık kısmının da (7.5 milyar dolar) büt- man yükü 386 milyar TL arttı. TL’nin aylık dönemde işsiz sayısı beklen- şiveriyorsunuz. Üstüne üstük, örneğin deks, ayrıca kasımda endeks tarihi- çe teklifi oluşturulurken, esas alınan değerinin “serbest düşüşe” bırakıldığı o günün sabahında toptan bir binanın tisi” endeksi ekimden kasım ayı- nin en düşük düzeyine de indi. 9.17 TL’lik 2022 yılı ortalama kur tah- bu döneme özel sektör 236.4 milyar kiralanmasının duyurusu yapılmışken, miniyle hesaplanan döviz cinsinden na 69.4 puandan 66.1 puana gerile- dolarlık dış borçla girdi. Kasım ayıyla ilgili detaylar da çar- akşam saatine kadar tümünün doluver- iç ve dış borçlar için ödenecek faizler Ayrıca sıkça tartışılan Merkez di. TÜİK’in açıklamasına göre işsiz pıcı sonuçlar içeriyor. Buna göre miş olması gerçeği ile açıkta, bilinmez için ayrıldığı tahmin ediliyor. Dolar ku- Bankası’nın (MB) net rezervi eksi 46.5 sayısı beklentisi endeksinin artma- “geçen 12 aylık döneme göre mev- günlere ve artışlara açık olarak boş- runun şimdiden 11.3 TL’ye yak- milyar dolar oldu. Yine rapo- sı işsiz sayısında azalma beklendi- cut dönemde hanenin maddi du- ta kalıyorsunuz. Sakın birinci elden ta- laşması nedeniyle 2022’de- ra göre kredi ve kredi kartı ğini, endeksin azalması ise işsiz sa- rumu” endeksi Ekim 2021’de 60.7 nıklık ettiğim bu örneklerin İstanbul’un ki döviz cinsinden borç- borcu nedeniyle bankalar yısında artış beklendiğini gösteri- iken, kasım ayında yüzde 7.5 azala- merkezlerinde fiyatların uçmakta yarış- lar için yapılacak faiz tarafından “kara liste- yor. Yine “mevcut dönemin tasarruf tığı semtlerden olduğunu düşünmeye rak 56.1 oldu. Yine “gelecek 12 ay- ödemesinin şimdiden ye alınan” yurttaş sayı- kalkmayın. etmek için uygunluğu” endeksi de lık döneme ilişkin hanenin mad- 85 milyar TL’yi buldu- sı 3.6 milyona yüksel- Sabahtan akşama dünün canlı yayın- ekim ayından kasım ayına 67.5’ten di durum beklentisi” endeksi ekim ğu hesaplanıyor. Do- di. l ANKARA larında enflasyon üzerinden haberler 61.6’ya düştü. l Ekonomi Servisi ayında 75.6 iken, kasım ayında yüz- ağırlıkta, baskın örneklerle birbirleriyle yarıştılar. Sonrasında bilimin her dalın- dan uzmanların, insanların niye panikte yaşadıklarını sorgulamaya, sağlıklı öne- DOLAR KURU HAREKETLİ riler vermeye çabalamaları birazcık tra- jikkomik olmuyor mu? Kur-enflasyonun 11’in üzerinde önlenemez yükselişleri karşısında, gelir kaybının nasıl giderileceğine ilişkin so- ruların da ne kadarı ile anlam taşıdık- fırsat kolluyor ları, taşıyabilecekleri çok tartışmalı. İn- sanların yaşam, ayakta kalabilme koş- ünyanın pek çok ülkesi faiz artı- turmacaları bir garip panik haline dö- Dşı ya da desteklerini çekme eği- nüşüverdi? Komşular aralarında dost- limine girerken Türkiye’de faizlerin luklar kurulabilmişse, olmadıysa yakın dünyanın aksine düşürülmesiyle do- dostlar, akrabaların tek gündemi hangi lar/TL, yeni haftaya da 11 seviye- koşturmacanın içinden çareler üretile- sinin üzerinde başladı. Türkiye’de- bileceği üzerinden.. ki piyasaların açılışında önce 10.97 HHH seviyesine kadar inen dolar/ TL, Kamu ulaşım araçları tekmili birden gün içide 11.30 seviyesine kadar İstanbul içinde tıklım tıklım dolup ta- çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şarken, oturabilenler, ayakta düşme- dün akşam kabine toplantısı sonrası den durabilenlerin her birinin elinde, para politikası ve kura ilişkin yaptığı parmakların eksiksiz oynatıldığı cep açıklamaların ardından ise 11.47’yi telefonları. Eskiden ekonomik olsun gördü. Avro da güne 12.65’ten baş- diye aktarmalı, saatler sürebilen yol- larken Erdoğan’ın açıklaması sonra- culuklarda, oyunla zaman öldürme sı 12.92’ye yükseldi. Konuttan villaya, fabrikadan dükkâna bankalar binlerce gayrimenkule el koydu eğlence baskın sayılabilirdi. Bugünler- Öte yandan dün bir açıklama ya- de yaşamın sürdürülebilmesine dönük pan Societe Generale Merkez haberleşme giderek kaçınılmaz öne Bankası’nın (TCMB) bu yılın sonun- çıkmakta.. da ya da gelecek yılın başında “acil Marketlerin tek tek ürünler üzerinden durum” faiz artırımına gitmesini ve fiyatları didik didik ediliyor. Alınabilirlik- 5 bin emlak bankalarda 2022’nin ilk çeyreğinde politika faizi- te fiyatları uygun görülenlerden adı ge- ni yüzde 19’a çıkarmasını bekledikle- çen alışveriş merkezlerine ulaşılmaya ŞEHRİBAN KIRAÇ menkul bulunuyor. Bunlardan Şe- gelecek altı ayda donuk alacağa dö- rini açıkladı. Banka ancak bu adımın çalışılıyor. Çokça yaşanan gerçeklik- yine de piyasaları tatmin etmeyece- kerbank 946 gayrimenkulle ilk sı- nüşeceğini ve donuk alacak mikta- lerde, o mağaza için ucuzlatılmış ürü- ankalar fabrika, atölye, tarla, ğini ve TL’nin değer kaybını önlemek rada yer alırken, ikinci sırada 548 rının 200 milyar TL’ye doğru gide- nün alıcısı gelemeden önce tükenmiş için yeterli olmayacağını belirtti. Bbağ, bahçe, dükkân, villa, çift- olması. Mağazaların içinde bittiği görü- gayrimenkulle İş Bankası var. Ka- ceğini söyledi. Borçlular açısından lik, arsa ya da konutu aldığı birey- len tek bir ürün üzerinden bile gelip ge- tılım bankalarının elinde 401 gay- zor bir dönem olacağını anlatan Ba- ri dönmek zorunda kalan vatandaşlarla sel ve ticari krediye ipotek göste- rimenkul bulunuyor. 224 konutla buşcu, bankalarda batık kredi oranı- karşılaşıveriyorsunuz. Üstelik her yaş- ren binlerce borçlunun gayrimen- Albaraka Türk 224 de birinci sıra- nın şu anda yüzde 3-4 olduğunu bu- tan, en zorlu koşullarda dolaşabilenle- kullerine el koydu. da. Covid-19 tedbirleri kapsamın- nun yüzde 8-10’a çıkmasıyla banka- ri de içlerinde. Bankaların resmi internet site- da kredilerin takibe düşme süresi lar için de sorun olabileceğini söyle- Kasalar önünde çokça rastlanılan lerinde yer alan bilgilere göre ka- 90 günden 180 güne çıkarılmış, bu di. Bankaların elindeki satılık gayri- bir başka görüntülü karede ise toplam mu bankalarında halen sa- süre 1 Ekim’de sona ermişti. menkul sayılarından çok, onların fi- üzerinden yapılan hesaplamanın ke- tılık toplam 2 bin 133 ko- seye uymaması sonucu geri verilen- yatlarına bakmak gerektiğini anlatan nut var. Ziraat Banka- 160 milyar lira ler üzerinden. En çok iç buran, hevesle Babuşcu, gelecek dönemde el konula- o ürünü almaya gelmiş vatandaşın ge- sı el koyduğu 1404 gay- 21 ŞİRKET TASFİYEDE Başkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. cak gayrimenkul sayısında da mikta- ri çevireceklerini bir bir sepetinden çı- rimenkulle başı çeker- Şenol Babuşcu, bankaların halen 150 rında da artış olacağını ifade etti. karırken bir daha bir daha toplam he- ken Halkbank’ın elin- ‘Evim’ mağdurları milyar TL olan donuk alacakların son Ayrıca Eylül 2021 itibarıyla inşa- sap yaptırmak zorunda kalıp eli gitme- de ise 606 satılık gay- bir aydır 160 milyar liraya doğru git- at sektöründe takipteki kredi mik- mişçesine sepetinin içinden geri çevir- TMSF kapısında rimenkul var. Özel tiğini vurguladı. Babuşcu, yakın izle- tarı geçen yılın aynı dönemine göre mesi oluyor. bankaların elin- medeki kredilerin 450 milyar TL ol- yüzde 17 artışla 29.4 milyar TL’ye Sokaktaki insan manzaraları üzerin- ankacılık Düzenleme ve Denetle- de 2 bin 572 gayri- duğunu bu kredilerin bir kısmının den sayısız örnekler sıralamak işten yükseldi. Bme Kurumu (BDDK) ve Tasarruf değil. İşte tam da bu koşullarda erken Mevduatı Sigorta Fonu’nca (TMSF), Şenol Babuşcu seçim, zamanında seçim inatlaşma tar- tasfiye halindeki 21 tasarruf finans- tışmaları daha bir komik kaçıyor. Aslı- man şirketinin (Evim) mağdurları, nı ararsak ekonomide iyileşme tarihleri dün İstanbul Şişli’de bulunan TMSF üzerinden tartışmalar daha da bir sert İhracatçının enflasyonu coştu binası önünde bir araya gelerek ey- oluyor. İşin gerçeği seçmenin en hazır- lem yaptı. Eylemciler “TMSF yetki- lıksız olabileceği anı yakalamakla iliş- lilerine sorunun çözümünde şeffaf ÜİK’in dün yayımladığı “Yurtrdışı Üre- da artışlar, ara malında yüzde 8.15, da- kili. Hızlı yaratılabilecek bir uygun an olunması gerektiğini ilettik” dediler. Ttici Fiyat Endeksi, Ekim 2021” rapo- yanıklı tüketim malında yüzde 5.7, da- yakalanabilirse, aslında gerçek zama- Eyleme destek veren ve doların gel- runa göre, YD-ÜFE (2010=100) 2021 yı- yanıksız tüketim malında yüzde 6.54, nı ile çok yakın bir erken seçim günde- diği yeri hatırlatan Tüketici Hakem lı ekim ayında bir önceki aya (aylık) kı- enerjide yüzde 18.28 ve sermaye ma- me gelebilecek. Olmadı zamanına kay- Heyeti Onursal Başkanı Aydın Ağa- yasla yüzde 7.93, 2020 yılı aralık ayına lında yüzde 6.74 olarak hesaplandı. Yıl- dırılacak ki bir başka tür denge üzerin- oğlu şuna dikkat çekti: “Kayyum kıyasla yüzde 31.31, Ekim 2020’ye kı- lık bazda ise madencilik ve taşocakçılı- Turist sayısında den, en azından AKP oylarının çok da- heyetinde temsilcileri bulunmuyor yasla yüzde 32.96 ve 12 aylık ortalama- ğında yüzde 25.6, imalatta yüzde 33.09 ha fazla düşmemesi sağlanacak.. Mil- mağdurların.” l DHA lara göre yüzde 35.36 artış gösterdi. Yıl- artış görüldü. Ayrıca yıllık bazda artışlar 2019 yine uzakta let cephesinin erkene çekme ile Erdo- lık oran eylül ayında yüzde 28.87 idi. ara malında yüzde 42, dayanıklı tüketim ğan liderliği, Saray üzerinde zamanın- ültür ve Turizm Bakanlığı’nın Ekim ayı kapsamında sanayinin iki malında yüzde 25.07, dayanıksız tüke- da olacak deklarasyon hesapları tam YENİ ZAM KONUŞULUYOR Kekim ayıyla ilgili açıkladığı sektörünün aylık bazda artışla madenci- tim malında yüzde 21.89, enerjide yüzde da bu dengeler üzerinden.. veriler, Covid-19’un yıkıcı etki- lik ve taşocakçılığında yüzde 6.46, ima- 139.16, sermaye malında yüzde 18.48. Ekmek fiyatında siyle 2020’ye kıyasla gelen tu- latta yüzde 7.96 oldu. Yine aylık baz- l Ekonomi Servisi rist sayısının önemli oranda ‘fırıncılar’ karışık arttığını gösterse de, 2019 yı- Otogaza yine zam lındaki rakamların hâlâ çok uza- kmek fiyatlarıyla ilgili dün fırıncı- ğında kalındığını göstermeye Elardan gelen açıklamalar kafa ka- karyakıt fiyatlarındaki kamu desteğinin 30 bin ‘alıcı’yla devam ediyor. rıştırdı. Ekmek Üreticileri İşverenle- Ageçen ekim ayı içinde üst sınıra ulaşması Verilere göre, ekim ayında ge- ri Sendikası (TEÜS) Genel Başkanı ardından, gerçekleşen zamlar devam ediyor. çen yılın aynı ayına kıyasla Cihan Kolivar, ekmeğin ilçeden ilçe- Otogazın litresi bugünden geçerli 19 kuruş sanal buluşma Türkiye’ye gelen yabancı ziya- ye değişerek 4-5 lira arasında satı- daha arttı. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonla- retçi sayısı yüzde 99.25 artarak lacağını söylerken Türkiye Fırıncılar rı İşveren Sendikası (EPGİS) tarafından yapı- stanbul Hazırgiyim İhracatçıları 3 milyon 471 bin 540 kişi oldu. Federasyonu Başkanı Halil İbrahim İBirliği’nin (İHKİB), sektör için yenilikçi lan açıklamada, “LPG Otogazda 19 kuruş/lit- Bu sayı 2019’un aynı ayına kıyas- Mustafa Gültepe Balcı ise “Ekmeğin 4-5 TL olacağı re pompa satış fiyatlarına yansıyacak şekilde projelerine devam ettiği açıklandı. Bu la yüzde 59.4 daha az. İlk 10 ayda şeklindeki haberler gerçeği yansıt- kapsamda İHKİB, firmaları yurtdışında- 20 milyar dolar olduğunu hatırlatan İH- artış olmuştur” denildi. ise geçen yılın aynı ayına kıyasla mamaktadır” dedi. İTO’ya bağlı fı- KİB Başkanı Mustafa Gültepe, 6-9 Ara- Otogaza geçen cumartesi günü de 45 kuruş ki alıcılarla buluşturma hedefiyle kur- yüzde 87.98 artış, 2019 aynı dö- rıncılardan da 230 gram ekmeğin 3 duğu sanal platform İstanbul Fashion lık tarihlerindeki etkinliğin yaklaşık 30 zam gelmişti. 19 kuruşluk zamla birlikte oto- nemine kıyasla yüzde 72.49 dü- lira olması gerektiği açıklaması gel- bin uluslararası alıcı ile Türk firmaları gazın (LPG) litresi Ankara’da 7.59, İstanbul’da Connection’ı (IFCO), sektör için hizmet şüşle 21 milyon 55 bin 764 turist di. l Ekonomi Servisi vermeye hazır hale getirildi. Bilgi veren arasında bir köprü olacağını belirtti. geldi. l Ekonomi Servisi 7.54 ve İzmir’de 7.42 TL oldu. l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi ve bu yıl için sektörel ihracat hedefinin