Katalog

23 KASIM 2021 SALI 10 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMI CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 11.2450 12.6300 15.1120 19.26 1.755 4445.77 657.75 18.5 kuruş 15 kuruş 17 kuruş 0.47 puan 18.15 puan 8.3 lira 4.41 lira Ankara kulislerinde, faiz indiriminin arkasındaki iki ismin tercihleri tartışılıyor ‘İlahiyatçı hoca’ farkı Mahmut Eskiyörük, “Artık, iş patlama noktasında” dedi. tan sonra işleyişin biraz daha değiş- tiği konuşuluyor. Yaklaşık bir yıldır İNDİRİM KARARI İDEOLOJİK Mİ? SÜT ÜRETİCİSİ İSYANDA Merkez Bankası başkanlarının ku- on dönemde etkinliği artan Nuret- nin asıl nedeni ve kimlerin etkili olduğu rulda alınacak kararları Cumhurbaş- Stin Canikli ise AKP’nin kurucusu, çeşit- konuşuluyor ama kimse kesin bir yanıt kanı Erdoğan’a bizzat anlattıklarını ‘40 yıldır ilk kez bu li kademelerde görev almış eski bir Mali- bulamıyor. Servet Bayındır ve Nurettin öğreniyoruz. yeci. Canikli’nin Milli Görüş geleneğinden Canikli’nin, faiz kararlarında öne çıktıkları, Merkez Bankası başkanlarını din- geldiği, kategorik olarak faize karşı olma- son bir yıl içinde bu kadar etkili oldukları- tür kriz yaşanıyor’ on dönemde, dolar kurunu 11 leyen Cumhurbaşkanı’nın ise çoğu sa da Erbakan’ın başbakanlığı döneminde nı, şimdiye kadar bilmiyorduk. TL’nin üzerine çıkarıp ekonomi- zaman Merkez Bankası başkanları- MEHMET İNMEZ uygulamaya konulmak istenen “para ba- Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen haf- na, “Konuyu gidip Servet Hoca ve Syi altüst eden, faiz indirim ka- sılması” görüşüne yakın olduğunu biliyo- ta partisinin grup toplantısında görevde Nurettin’e anlat” dediği konuşuluyor. rarlarının arkasında kimlerin oldu- reticinin zor günler geçirdiğini be- ruz. Ekonominin başında Ali Babacan ol- kaldığı sürece faizle mücadele edeceği- Erdoğan’ın bu iki kişinin görüşlerini ğu merak konusu. Ankara kulislerin- duğu dönemde, bu anlayış nedeniyle ça- ni belirterek “Nas ortada olduğuna göre Ülirten Tire Süt Kooperatifi Başkanı de Merkez Bankası’nın faiz indirimle- aldıktan sonra alınacak faiz kararını tıştıkları da bürokraside bilinirdi. sana bana ne oluyor? Biz değerler silsi- Mahmut Eskiyörük, Türkiye’nin tarımda rinde iki ismin etkili olduğu konuşu- verdiği belirtiliyor. Bankacılık kesimi ve iktisatçılar ise lemiz içerisinde olaya niye buradan bak- bir politika oluşturmadığını belirtti. Kulislerden aldığımız bilgilere göre luyor. Bunlardan biri Cumhurbaşkan- Canikli’yi daha çok, 2016’da Binali Yıldırım mıyoruz? Buradan bakacağız ve adımı- “Türk tarımında bir enfeksiyon var. Cumhurbaşkanlığı’nda ekonomi baş hükümetinde Başbakan yardımcılığı dö- mızı atacağız” demişti. Bu açıklama, faiz lığı Ekonomik Kurul üyesi, ilahiyatçı 40 yıllık çiftçiyim, bugüne kadar aspi- neminden “Para basma taraftarı” olarak indirim kararlarında “faiz haramdır” tezini danışmanlığı yapan Prof. Erişah Arı- Prof. Dr. Servet Bayındır; ikincisi ise rinle tedavi edilmeye çalışıldı. Köyleri bilirler. Canikli’nin “Dış borçla yabancı- yeniden öne çıkardı. eski Bakan Nurettin Canikli. can, Meltem Taylan Aydın, Dr. Cemil dolaşıyorum, her akşam köylülerle soh- ya para kazandırmayın, Merkez Bankasını Daha önce faizin İslami kurallara aykırı ol- Ekonomide karar alma sürecin- Ertem ve Yiğit Bulut’a da arada görüş bet ediyorum, inanın şu an bir facia ya- çalıştırın” mealindeki sözlerini hatırlarlar. duğunu dillendirmeyen Erdoğan’ın şim- sorulduğu anlaşılıyor. Ancak bu da- de bürokratlar ya Ekonomik Kurul şanıyor. Türk çiftçisi 40 yıldan bu yana Ekonomide kimsenin önünü göreme- di bu kaygıyı öne çıkarması bence poli- nışmanların Cumhurbaşkanı’nın gö- ilk defa böyle kriz yaşıyor” diyen Eski- toplantılarında ya da bire bir görüş- diği, tahmin yapamadığı, karar alamadı- tik bir tavır. Dini gerekçeyi, yarattığı yük- rüşlerini zaten yakından bildikleri yörük, şöyle devam etti: “Çünkü sade- melerinde alınacak kararları önce ğı bir döneme girildi. Bunun birçok ne- sek enflasyondan en fazla zarar gören ce yem fiyatlarının artması değil, üre- Cumhurbaşkanı’na anlatıp olurunu için daha çok “faiz indiriminin yerin- deni var ama görünen en büyük neden muhafazakâr yoksul kesimlerin desteği- ticinin girdi maliyetlerin de ortalama aldıktan sonra uygulamaya geçiyor- de olacağı” biçiminde yorumlar yap- olarak son faiz indirimleri öne çıkıyor. ni yitirmemek için kullandığı söylenebi- yüzde 45-50 yükseldi. Buna karşın süt- tıkları söyleniyor. lar. Cumhurbaşkanı ya dinleyip doğ- “Cumhurbaşkanı’nın neden bu kadar va- lir. Faiz kararlarının arkasında gördüğü- te artış yüzde 14’te kalınca üretilemez Prof. Erişah Arıcan’ın ise aynı za- rudan kararını söylüyor ya da “Şu him hatalar yapıp ısrar ettiği” merak edi- müz bu iki isim de muhtemelen, faizle il- hale geldi. Üretici ineklerini kestiriyor, manda, tez hocası olduğu mevcut kişiye git, bir de ona anlat” diyor ve liyor. Hem iş dünyasında hem bankacılık gili Cumhurbaşkanı’nın tezlerini güçlen- mezbahalar inek dolu. işaret ettiği kişilerden de görüş alıp Merkez Bankası Başkanı Prof. Şahap kesiminde, yoğun olarak faiz indirimleri- dirmek için gerekçe oluşturuyorlar. Bu sadece çiftçimizin sorunu da de- kararını veriyor. Kavcıoğlu’nun banka ile ilgili diğer ğil. Bu 84 milyonun sorunu. Çünkü biz işlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan Bunun dışında hükümet üyelerin- tisadı ve finansı alanındaki çalışmala- lem yapmadıkları için eleştiriyor. üreticiyi kurtaramazsak tüketiciyi de ile arasında köprü görevi yürüttüğü den ya da yakın çevreden gelen öne- rıyla doçent olup 2014 yılında profe- Bayındır’ın faizle ilgili görüş- kurtaramayız. Kendi üreticimiz ürete- söyleniyor. rileri kabul edip gerekli yerlere kara- sörlüğünü almış. leri konusunda, başkanı oldu- mez hale gelirse, kendi değerlerimize rın alınması için talimat verdiğine de Piyasaların pek tanımadığı ama faiz ğu İslam İktisadi Araştırmaları sahip çıkmazsak, o zaman bunu itha- sıkça rastlanıyor. Talimat verdiği bü- kararlarında epeyce etkili olan Prof. ‘Haramdır’ görüşü Derneği’nin internet sitesinde çok- latla kapatmak zorunda kalırsak yaban- Dr. Servet Bayındır’ın özgeçmişine rokrat veya bakan, genellikle itiraz ça bilgi var. Burada da yer alan Ana- Bayındır’ın finans sistemiyle ilgi- cı çiftçileri sevindiririz. 2008’de bir fa- gelince... İstanbul Üniversitesi İlahi- etmeyip dediğini yapıyor. li görüşleri çok açık. “Dini Cevaplar” dolu Ajansı’yla yaptığı söyleşi ise cia yaşadık. 1 milyona yakın ineğimiz yat Fakültesi öğretim üyesi olarak gö- adındaki YouTube kanalında “... caiz “Faizli finansman reel sektör ile fi- kesildi, sonra Türkiye 3 milyar dolar- Merkez aynı yolda rev yapan, Erzurum doğumlu Bayın- nans sektörünü karşı karşıya getiri- midir?” ya da “.... Haram mıdır?” şek- lık Amerika’dan düve ithal ederek açığı dır, üniversitenin internet sitesindeki Merkez Bankası’nın faiz kararları- yor” başlığını taşıyor. Faizli finansal lindeki sorulara yanıt veren İslam uz- kapattı. Müdahale edilmedi, seyirci ka- özgeçmişine göre; Fatih İmam Hatip nın alınmasında da benzer yollar iz- sistemlerde varlıkların mutlak sa- manlarının başında geliyor. Örneğin lındı. Şimdi daha büyüğünü yaşıyoruz. Lisesi’ni bitirip Marmara Üniversite- leniyor; Merkez Bankası Başkanla- “Banka faizi haram mıdır” sorusunu, hibinin insan olduğunu belirten Ba- Seyirci kalmayın.” l İZMİR si İlahiyat Fakültesinden, 1993 yılın- rı Para Politikası Kurulu öncesinde “kesinlikle haram” olarak nitelendiri- yındır, iktisadi faaliyette temel he- da mezun olmuş. 2005 yılında Anado- Cumhurbaşkanlığı’na ulaşıp alınacak defin kârın maksimizasyonu olduğu- yor. “Bankayla altın hesabı açmak ca- lu Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bi- kararlar için izin alıyorlar. nu belirtiyor. Faizli finansmanda bü- iz midir” sorusuna ise “eğer gerçek ‘RAFLARDA RUSYA’NIN tiren Bayındır, doktorasını “Faizsiz Hazine ve Maliye Bakanı Berat Al- tün riskin reel sektörün omuzlarına altın üzerinden hesap yapılıyorsa ca- bankacılık işlemlerinin islam fıkhın- bayrak döneminde bizzat Albayrak’ın iz, o altınla türev işlem yapılıyorsa yüklendiğini belirten Bayındır, “Bu YAĞLARINI GÖRECEĞİZ’ daki yeri” konusunda vermiş. Ürdün Cumhurbaşkanı’yla direkt temas ku- caiz olmadığını” söylüyor. Bayındır, sistemde reel sektör ile finans sektö- ve Malezya’da çalışmalar yapan ilahi- rup alınacak kararları konuştuklarını rü adeta birbirinin rakibidir, nimet faizsiz bankacılık yapan kurumların HP Tekirdağ Milletvekili İlhami yat kökenli Servet Bayındır, İslam ik- biliyoruz. Ancak Albayrak ayrıldık- külfet paylaşımı yoktur” diyor. çoğunu da aslında İslama uygun iş- CÖzcan Aygun, dövizdeki artışın tarıma etkilerini değerlendirdi. 2022’de gıda fiyatlarının “uçaca- ğını” belirten Aygun, girdi maliyet- Hayatdışında ‘normalleşme’ ve maliyet artışlarının etkisi belirginleşti leri katlanamaz hale gelen çiftçi- nin bu yıl ya topraklarını ekmeye- ceğini ya da gübresiz ektiği için re- koltenin yüzde 50 azalacağını söy- ledi. Aygun, 1 kilo gübrenin 1 do- larla eşitlendiğini vurgulayarak ‘Kâr’da erime sürdü “Şu anda çiftçi gübresiz ekim ya- pıyor. Bu da rekolteyi düşürecek. ‘Fark yaratmaya Yılın üçüncü çeyreğinde, Özellikle buğdayda verim kaybın- 6.2 dan dolayı gelecek yıl dar gelir- hayatdışı branşında hasar MİLYAR TL devam ediyoruz’ li vatandaşın temel gıdası olan ek- İlk dokuz ayda ödemesi yüzde 45 artışla meğin fiyatının ne olacağını öngö- geSA’nın 30 Eylül tarihli bilançosu- kaskoda ödenen 10.2 milyar lira, teknik kâr remiyoruz” dedi. Sahadan gelen Ana göre, şirket, ilk dokuz ayda ge- hasar tutarı veriler bu yılki buğday üretiminin çen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde yüzde 62 düşüşle 924 mil- 14 milyon tonda kalacağını göste- 42 artışla 1.4 milyar TL prim üretimine yon lira oldu. riyor. İthalat artacağı için ekmek ulaştı. 32 milyar liralık BES’teki fon bü- fiyatları zamlanacak. yüklüğü ile de pazar payı yüzde 18.13 ürkiye Sigorta Birliği’nin ey- Öte yandan Toprak Mahsulleri oldu. Net dönem kârı da yüzde 49 artış- Tlül sonu itibarıyla açıkladı- 9.6 Ofisi’nin de 6 bin ton ayçiçeği yağı la 394 milyon TL’ye yükseldi. ğı teknik sonuçlar, salgınla ilgili MİLYAR TL ithalatı yapacağına işaret eden Ay- Sonuçları yorumlayan AgeSA Genel İlk dokuz ayda normalleşme sonrası yaşanan ha- gun, “Rusya artık ayçiçeği tohumu Müdürü Fırat Kuruca, şunları vurguladı: zorunlu trafikte sar ve özellikle döviz kuru kay- yerine işlenmiş ayçiçeği yağı ihraç “Bütün dünya olarak yaklaşık 1.5 buçuk ödenen hasar naklı maliyet artışlarının hayat- edecek. Bu yüzden raflarda Kana- yıldır olağanüstü koşullarla mü- tutarı dışı branşlardaki dikkat çekici da mercimeği, Meksika fasulyesi cadele ediyoruz. Değişen ve gibi Rusya ve Ukrayna menşeli ay- yenilenen ortaklık yapımız- etkisini ortaya koydu. çiçeği yağlarını göreceğiz” dedi. la, yeni projeler ve hedefle- 4 Buna göre hayatdışında öde- da ilk dokuz aylar itibarıyla yüzde tışla 2.5 milyar lira, ilk dokuz ay- l MUSTAFA ÇAKIR rimizle sektörde fark yarat- nen toplam hasar, yılın üçüncü 24’ten yüzde 14.5’e geriledi. da yüzde 63.3 artışla 6.2 milyar li- maya devam etmek istiyo- çeyreğinde (temmuz, ağustos, ey- raya yükseldi. Teknik denge ise ruz. Sistemin büyümesi, gü- Kasko zarara döndü lül) geçen yılın aynı dönemine kı- üçüncü çeyrekler itibarıyla 391.8 venirliğinin artması ilave yasla yüzde 45.3 artarak 10.2 mil- 4 Sigorta pazarının en büyük milyon lira kârdan 241.7 milyon bir motivasyon kayna- yar liraya yükseldi. İlk dokuz ay- branşı olan zorunlu trafikte, hasar lira zarara döndü. İlk dokuz ayda ğı olurken çıtayı da- da ise geçen yılın aynı ayına kı- ödemesi üçüncü çeyrekte yüzde 50.2 ise teknik kâr yüzde 54 düşüşle ha da yukarıya taşı- yasla yüzde 43.6 artarak 27.9 mil- artışla 3.5 milyar lira, ilk 9 ayda yüz- 916.1 milyon liraya geriledi. yarak projelerimizi yar lirayı aştı. İlk altı ayda hasar de 39.8 artışla 9.6 milyar lirayı geç- 4 Ayrıca hastalık-sağlıkta hasar hızlandırıyoruz.” Fırat Kuruca artışı yüzde 42.7 idi. ti. Teknik denge ise üçüncü çeyrek- üçüncü çeyrekte yüzde 48.4 artış- 4 Bu kapsamda hayatdışında- ler itibarıyla 600.8 milyon TL kârdan la 1.9 milyar lira, ilk dokuz ayda ki toplam teknik kâr ise üçüncü 489.4 milyon lira zarara, ilk ilk do- yüzde 42.9 artışla 5.5 milyar lira oldu. Teknik kâr üçüncü çeyrekle çeyrekte yüzde 62.1 düşüşle 924.3 kuz ayda da 1.4 milyar lira kârdan FKB BAŞKANI AYNUR EKE yüzde 14.2 düşüşle 558.9 milyon milyon lira, ilk dokuz ayda da yüz- 897.1 milyon lira zarara dönüştü. lira, ilk dokuz ayda yüzde 11.5 ar- de 29.3 düşüşle 5.1 milyar lira ol- 4 Kaskoda ise hasar ödeme- SEKTÖRDEN KISA KISA tışla 1.7 milyar lira oldu. du. Böylece teknik kâr/zarar oranı si üçüncü çeyrekte yüzde 58.6 ar- ‘Eşgüdümlü politika l Allianz Türkiye, 31 Ocak kadar devam edecek “TSS Gençlik Kampanyası” ile adımları atılmalıdır’ ‘İKİNCİ TIBBİ GÖRÜŞ DESTEĞİ’ DE VERECEKLER 18-25 yaş arasındaki gençlere yılda 100 ünyelerindeki dört sektörle ilgili bil- TL’den başlayan fiyatlarla tamamlayıcı XA Sigorta’nın, hasta- AXA Sigorta Satış ve Pazar- na dikkat çekti: “Müşterileri- Bgi veren Finansal Kurumlar Birli- sağlık sigortası poliçesi sundu. Alıkların tanı ve teda- lama Başkanı Firuzan İşcan, mizin başına olumsuz bir du- ği (FKB) Başkanı Aynur Eke, salgın ve l Neova Katılım Sigorta’nın girişimcilere vi sürecinde ikinci bir tıb- modülü “sigortacılık sektö- rum geldiğinde, sadece ha- küresel gelişmelerin negatif etkileri- destek için girişim sermayesi yatırım fo- bi görüş desteği sağlayan ründe benzeri görülmemiş sarlarını karşılayan bir sigor- ne karşı, reel sektör için kritik konular nu kurduğu açıklandı. Şirketin strateji di- “Online Tıbbi İkinci Görüş bir uygulama” olarak niteler- ta şirketi değiliz. Sağlık part- olan finansmana erişim, ticaretin akış- Modülü”nü hizmete sundu- ken şirketin bireysel teknik neri olarak her zaman yanın- rektörü Metin Yücel, fonun 5 milyon TL kanlığı ve teknolojik altyapının yenilen- ğu açıklandı. başkanı Sanem Çıngay, şu- da olmak istiyoruz.” değerinde olduğunu belirtti. mesi gibi başlıklarda en etkin çözümle- Sanem Çıngay l Cigna Sağlık Hayat ve Emeklilik’in, ta- rin yine finansal kuruluşlardan gelece- mamlayıcı sağlık sigortası ürünü ile Glo- ğini belirterek şu vurguyu yaptı: bal Banking&Finance Awards tarafından ‘METAVERSE’ YENİ BİR DÖNEM BAŞLATACAK “Bu bağlamda üretim ve tedarik zin- “En İyi Sağlık Sigortası Ödülü”ne layık cirinin kesintiye uğramaması, istihda- görüldüğü açıklandı. nternetin yeni çağı ola- düstri 4.0 ile bağlantılı üre- da hayatımıza girecek” de- mın korunması ve finansal sistemin l Sompo Sigorta Genel Müdür Yardımcısı İrak ifade edilen “Metaver- tim alanları, sağlık, tekno- di. Bir de uyarı yapan Çift- sağlıklı işleyişinin sürdürülmesi için eş- se”, siber risklerin de oda- loji, finans, öğretim ve ka- çi, yüksek artışlar nede- Ataman Kalkan, tamamlayıcı sağlık sigor- güdümlü politika adımları atılmasının, ğı olacak. mu sektörlerinde daha faz- niyle fidye yazılımın temi- tası için kendi yazılımlarını oluşturdukla- 2022 yılının ilk çeyreğine de olumlu IBS Sigorta Üst Yöneticisi la etkin olacak. Teknolojik nat kapsamından çıkarma- yansıyacağı görüşündeyiz.” rını, özel hizmetlerle müşteri memnuni- Murat Çiftçi, “Siber riskler altyapı geliştikçe ‘Metaver- sının gündeme gelebilece- l Ekonomi Servisi yetini ön planda tuttuklarını vurguladı. önümüzdeki dönemde, En- se Sigortası’ gibi kavramlar ğini belirtti. Murat Çiftçi