Katalog

EKONOMI DOLAR AVRO STERLIN FAİZ [email protected] BORSA 11 22 OCAK 2021 CUMA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.3720 7.7 kuruş 8.9580 6.1 kuruş 10.1310 7.8 kuruş 14.78 Sabit 1.552 17.78 puan 2970.51 12.9 lira 442.65 1.85 lira Politika faizini değiştirmeyen Merkez Bankası PPK, ‘sıkı duruş’un süreceğini açıkladı Merkez beklemeye geçti Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal başkanlığında Kasım 2020’den bu yana politika faizini 6.75 puan artırarak yüzde 17’ye yükselten Para Politikası Kurulu (PPK), dünkü toplantısında faizi sabit tuttu. PPK’nin değerlendirmesindeki şu bölüm ise dikkat çekti: “İç talep koşulları, döviz kuru başta olmak üzere birikimli maliyet etkileri, uluslararası gıda ve diğer emtia fiyatlarındaki yükseliş ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Kasım ve aralık PPK toplantılarında gerçekleştirilen güçlü parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkilerinin daha belirgin hale gelmesi beklenmekte, böylelikle enf‘NET REZERVLER’DE GERILEME SÜRÜYOR Merkez Bankası’nın (TCMB) net uluslararası rezervleri 15 Ocak’ta bir önceki haftaya göre 2.2 milyar dolar gerileyerek 11.4 milyar dolara indi. TCMB’nin net uluslararası rezervleri bir önceki hafta sınırlı artışla 13.6 milyar dolar olmuştu. Yine 15 Ocak haftasında, yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduat hesapları önceki haftaya göre 513 milyon dolar azalarak 235 milyar 344 milyon dolar oldu. Bu kapsamda bireysel döviz hesapları son haftada 1 milyar dolar azalarak 149 milyar 762 milyon dolara geriledi. lasyon üzerinde etkili olan talep ve maliyet unsurlarının kademeli olarak zayıflayacağı öngörülmektedir.” Kredibilite zor “Sıkış duruş” ve “gerekirse ilave sıkılaştırma” vurgusunu da yineleyen PPK, önümüzdeki dönemde ülke risk primlerinin düşmesi, ters para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi konusundaki gelişmeleri takip edecek. Sesmir Başkanı Orhan Ökmen, politika faizinin yerel tasarruf sahiplerini ikna etmeyeceğini ve tersine dolarizasyona yol açmayacağını belirterek “Kredibilite kazanılması zor gözüküyor” dedi. ALB Forex Araştırma Müdürü Emre Çayırlı ise şuna atıf yaptı: “Reel faiz oranının enflasyon oranı üzerinde seyretmesi TL varlıklarda yaşanan değer kazancını korumaya devam edecek gibi gözüküyor.” l Ekonomi Servisi TARIMSAL GIRDI FIYATLARI UÇUYOR TÜİK’in “Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, Kasım 2020” raporuna göre, TarımGFE, Kasım 2020’de önceki aya (aylık) göre yüzde 3.23, Aralık 2019’a (11 aylık) göre yüzde 14.40, Kasım 2019’a (yıllık) göre yüzde 15.35 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 9.21 artış gösterdi. Ekim ayında yıllık rakam yüzde 12.64’tü. Aylık en fazla artış yüzde 4.89 ile hayvan yemi, yıllık en fazla artış yüzde 36.69 ile makine bakım masraflarında hesaplandı. GSS PRIMI YATIRILACAK Mansur Yavaş’tan EYT’lilere müjde Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, emeklilikte yaşa takılanların (EYT) genel sağlık sigortası primlerini ödemeye başlayacaklarını duyurdu. Yavaş, sosyal medya hesabından, EYT’lilerin yanında olacaklarına dair söz verdiklerini anımsatarak, “Genel Sağlık Sigorta primlerini yapılandırmayan ve Ankara’da yaşayıp belediyemize başvuranların GSS primlerini, yeni kararname çıkana kadar ödemeye başlıyoruz. Daima yanınızda olacağız” dedi. ABB’nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda da “Özellikle ‘pandemi’ döneminde, sağlık hususunun çok önemli olduğu bugünlerde, hiçbir EYT mağduru ve ailesinin bir gün bile ücretsiz sağlık hizmeti haklarından mahrum kalmalarını istemiyoruz” denildi. l ANKARA Genelge üzerine, İBB’nin mobil araçlar ile ekmek satışının etkilenip etkilenmeyeceği sosyal medyada tartışma yarattı. BAKANLIKTAN GENELGE ‘Seyyar ekmek satışı’na yasak Tarım ve Orman Bakanlığı, seyyar araçlardan ekmek satışını yasakladı. Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından 20 Ocak’ta gönderilen genelge ile evde üretilen ve satılan ekmekler, pazar yerlerinde yapılan gıdalar, evde yapılan ekmek ve çeşitlerinin pazarlarda ve pazarlar dışında satışına ilişkin yapılması gerekenler bildirildi. Genelgede, “pazar dışında seyyar araçlarda, manav, kasap ve sokaklarda ambalajlı veya ambalajsız ekmek, ekmek çeşitleri ve sade pide satışına izin verilmemesi” istendi. Genelgenin ardından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin mobil araçlarla ekmek satışının yasaklanacağı iddia edilirken İBB Sözcüsü Murat Ongun “Vatandaşlarımız endişe etmesin. Gerekirse ihtiyaç duyduğunuz ekmeği evinize teslim ederiz” açıklamasını yaptı. l ANKARA BEYAZ EŞYADA KAYGI Sacdaki sorunlar ihracatı vuracak Beyaz eşya iç pazarı, 2020 yılında konut satışlarındaki artış ve pandemiye bağlı evde geçirilen zamanın artmasının talebe yaptığı katkıyla yüzde 16 yükselerek 7 milyon 750 bin adede ulaştı. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Başkanı Can Dinçer, ihracatın ise yatay seyirle 22 milyon adetle kapandığını vurguladı. Yurtiçinde yassı sac vergilerinin yarattığı fiyat etkilerine dikkat çeken Yönetim Kurulu üyesi Mehmet Yavuz, tedarik sıkıntıları göz önüne alındığında Türk üreticilerin rekabetçiliğini koruyabilmeleri açısından yassı çelik ürünlerinde gümrük vergisi politikasının gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. l Ekonomi Servisi Genelİş Sendikası araştırmasına göre yoksul sayısı iki yılda yüzde 8.4 arttı Halk yoksul ve borçlu MUSTAFA ÇAKIR Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Genelİş Sendikası’nın yoksulluk araştırmasına göre Türkiye’de halk bir yılda yaklaşık 1500 dolar fakirleşti, yoksul sayısı ise yüzde 8.4 arttı. Her 10 kişiden 7’sinin borçlu olduğu saptanan araştırmada, halkın temel ihtiyaçlarını bile karşılayamaz hale geldiği belirtildi. “Covid19 Döneminde Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk” başlıklı rapora göre Avrupa ülkeleri içinde gelir eşitsizliğinin en fazla olduğu ülke Türkiye. Gelir dağılımı eşitsizliği Gini katsayısı ile ölçülüyor. Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımındaki bozulmayı ifade ediyor. AB ortalamalarında Gini katsayısı oranı 0.307 iken Türkiye’de bu oran Eurostat verilerine göre 0.417. 4 Türkiye, Avrupa’da en yoksul yüzde 20’lik kesim ile en zengin yüzde 20’lik kesim arasındaki gelir farkının en fazla olduğu ülke. Eurostat verilerine göre 2019’da Türkiye’de en zengin kesim en yoksul kesimden 8.3 kat daha fazla kazandı. Araştırmaya göre halk 1 yılda neredeyse 1500 dolar fakirleşti. Türkiye’de kişi başına Gayrisafi Milli Hasıla (GSMH) son bir yılda 1434 dolar azaldı. 4 Kişi başına düşen milli gelir 2019’da 9 bin 150 dolar iken, 2020’de 7 bin 715 dolara indi. Bu rakam AB’de ortalama 43 bin 615 dolar. Gelişen ekonomiler ve gelişmekte olan Avrupa ülkeleri ortalaması ise 26 bin 25 dolar. Çalışmak da yetmiyor 4 Yoksul sayısı 2 yılda yüzde 8.4 arttı. 2017’de 15 milyon 864 bin kişi olan sayı, 2019’da 1 milyon 343 bin artarak 17 milyon 207 bin kişiye çıktı. Yoksulluk oranıysa yüzde 21.3’ü buldu. 4 Dünyada çalışan yoksulluğu yüzde 9, Türkiye’de ise yüzde 14.4. Bu sayı 2019’da yarım milyon artarak 3 milyon 999 bin kişiye çıktı. Oran yüzde 14.4’ü buldu. Salgın nedeniyle kısa çalışma ve ücretsiz izin ödeneği alanlar da eklendiğinde sayı 7.7 milyonu aşıyor. 4 Sosyal korumanın yetersizliği salgın döneminde borçlanmayı artırdı. Her 10 kişiden 7’si borçlu. Gelir eşitsizliği ve yoksulluk nüfusun yüzde 71’ini borçlu hale getirdi. TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusunun yalnızca yüzde 28.9’unun borcu yok. 4 2019’da nüfusun yüzde 33.6’sı iki günde bir et, tavuk veya balık içeren yemek ihtiyacını karşılayamadı. Nüfusun yüzde 29.7’si beklenmedik harcamaları için kaynak ayıramadı. Yüzde 19.2’si de ev içinde ısınma ihtiyaçlarını gideremedi. l ANKARA AYÇIÇEK YAĞI DENETIME ALINDI Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun (HFDK), son dönemlerde fiyat artışından şikâyet edilen; ayçiçek yağı, yumurta, tavuk, bebek maması ürünlerine yönelik fahiş fiyat artışı şikâyetleri üzerine bu ürünlere yönelik denetimlerin arttığı belirtildi. Öte yandan HFDK, bugüne kadar 3 bin 208 dosyayı karara bağlarken, bunlara 11 milyon 885 bin lira idari para cezası uygulandı. l Ekonomi Servisi Mustafa Koç ölümünün 5. yılında kabri başında anıldı ‘Topluma değer katan bir liderdi’ Mustafa V. Koç, dün ölümünün beşinci yılında mezarı başında anıldı. Törene Koç Ailesi, Koç Topluluğu yöneticileri ve sevenleri katıldı. 21 Ocak 2016’da vefat eden Koç için düzenlenen törende konuşan Koç Holding Üst Yöneticisi Levent Çakıroğlu, şu vurguyu yaptı: “Mustafa Bey, çevresindekilere heyecan ve umut aşılayan, yaşama ve topluma değer katan, vizyon sahibi, hayatı seven, ilham veren bir liderdi. Hep en iyisini yapma gayretinde oldu. Ama ne yaparsa yapsın, vicdanının sesini dinledi. Alçakgönüllüydü, samimiydi. Hayatına dokunduğu herkesin saygısının yanında sevgisini de kazandı. Kıymetli hatırasını yüreğimizde yaşatacak, bize miras bıraktığı liderlik vizyonunu Koç Topluluğu’nu daha da ileri taşıma gayretimizde rehber kabul edeceğiz.” Çakıroğlu ayrıca, yedi yıl önce yine ocak ayında vefat eden Nusret Arsel’i de özlemle andıklarını vurguladı. l Ekonomi Servisi 2 bin 200 çalışanın tazminatı ödendi. Somalı madencilerin 8 yıllık mücadelesi sonuç verdi Manisa’nın Soma ilçesinde 2013 yılından bu yana Uyar Madencilik tarafından tazminatları ödenmeyen madencilerin bir kısmına dün ödemeleri yapıldı. Bağımsız Maden İşçileri Sendikası’nın Twitter hesabından konuya ilişkin yapılan açıklamada 2 bin 200 madencinin tazminat hakkının banka hesaplarına yattığı duyuruldu. Sendika, bin 800 maden işçisinin alacaklarının, itiraz incelemesi bitince hesaplarına yatacağını kaydetti. Somalı madenciler, 2013 yılından bu yana tazminatlarını almak için mücadele ediyordu. Tazminatlarını 8 yıldır alamadıkları gerekçesiyle geçen ekim ayında Soma’dan Ankara’ya yürüyüş başlatan maden işçileri, Salihli’de gözaltına alınmıştı. 7 saat boyunca ifade veren 31 madenci serbest bırakılmıştı. l Haber Merkezi Yeni bir güne uyanmak ... Sanki koca ülkede bir anda devasa bir temizlik harekâtına girişilmiş gibi... ABD’nin 46. Başkanı Joe Biden’ın ilk gününde altına imza attığı kararlar: 100 günlük maske takma zorunluluğu. Paris İklim Anlaşması’na yeniden katılım. Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilme kararının iptali. Bazı Müslüman ülke vatandaşlarının ABD’ye girişini yasaklayan kararın iptali. ABDMeksika sınır duvarının inşasını durdurma kararı. Kanada’dan Illinois’e ham petrol taşıyacak olan tartışmalı Keystone XL Boru Hattı’nın inşaat izninin iptal edilme kararı; ki iklim değişikliğini tetiklemesi ile yakından ilgili. Covid19 ile mücadele kapsamında geçen hafta açıklanan 1.9 trilyon dolarlık yardım paketinin yanı sıra ek bir paketi açıklaması: Kongre’nin paketi onaylaması halinde bütün Amerikalılara 1400 dolar bir ödeme yapılacak. Biden, pakete, okulların yeniden güvenle açılmasına yardımcı olacak finansmanı da dahil etti. Okulların açılması da Biden’ın ilk 100 günlük planı içerisinde yer alıyor. Pandemi nedeniyle ev tahliyeleri ve hacizlere ilişkin ülke çapında kısıtlamaların genişletilmesi... 4 yıllık Trump döneminin bıraktığı ağır ve zehirli enkazı temizlemek kolay değil tabii: Pandemide Trump yönetiminin büyük sorumsuzluğu ve hataları yüzünden 200 binden fazla insanın yaşamını kaybetmesi; demokrasinin nasıl kırılgan hale geldiği; ülkenin giderek daha da tehlikeli hale gelen bölünmüşlüğü, ırkçı nefret ve etnik şovenizmle yönetmenin toplum üzerinde yaptığı büyük tahribat, ciltleri dolduracak kadar fazla yalandolan... “Ulusal kâbusumuz bitti”, “Yeniden demokrasi” diye başlıklar uçuşuyor ABD basınında.. Yeni bir güne büyük bir umutla uyanmak güzel tabii. Öte yandan enkaz sadece Amerikan halkını değil, herkesi, hepimizi yakından ilgilendiriyor. Ve Biden yönetiminin bu enkazı nasıl ve ne kadar sürede temizleyeceği ya da temizleyemeyeceği... Trump döneminin topu topu 4 yıllık hasarını onarmak kolay değil tabii ama imkânsız da değil. En azından hâlâ işleyen demokratik kurumları var. Peki, ya 20 yılı aşkın süregelen AKP iktidarının, Erdoğan saltanatının toplumsal yapı, hukuk, demokratik kurumlar, ekonomi üzerinde yaptığı büyük tahribat... O nasıl ve ne kadar sürede temizlenir. Bir iktidar değişikliğinin büyük kaoslara büyük çatışmalara yol açmadan gerçekleşmesi nasıl mümkün olabilir? Zor sorular. Yanıtları daha da zor... Jeffrey Sachs, Project Syndicate’deki makalesinde “Amerika tarihi boyunca, Donald Trump’ın iktidara yükselişini körükleyen bağnazlık hiçbir zaman yüzeyden uzak olmamıştı. Trump’ın ayrılışı, yalnızca ağır yaralı Birleşik Devletler’de değil, her yerde çok ırklı toplumlarda yeni bir başlangıç ?i?çin bir fırsat” diyor. Sachs örnek olarak, İsrailli Arapları aşağılayarak ve Filistin halkının en temel adaletini reddederek iktidarda kalmayı sürdüren Benjamin Netanyahu’yu “Tropiklerin Trumpı” olarak bilinen AfroBrezilya kültürüne ve Brezilya’nın yerli nüfusuna saldırarak ülkesini yöneten Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’yu... Putin’in Rus Ortodoksluğu ile siyasi kucaklamasının, Trump’ın beyaz Evangelizmi siyasi olarak benimsemesinden hiç de farklı olmamasını; Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin tabanının, Hindistan’ın Müslüman azınlık nüfusuna karşı nefreti vaaz eden aşırı sağcı Hindu milliyetçilerinden oluşuyor olmasını; gösteriyor. Sayıyı istediğiniz kadar artırabilirsiniz... Küresel olarak kapitalist sistemin raydan çıktığı, popülist politikaların yolsuzlukyoksulluk ve yozlaşı üçgeninden beslenerek daha da güçlendiği; algı yönetimi ile gerçeklerin büyük bir beceri ile üzerinin örtüldüğü bu dönemde geleceğe umutla bakmak kolay değil. Yine de Amerikalıların yaptığı gibi 21 Ocak gününe yeni bir başlangıçla uyanmak hiç de kötü olmasa gerek...