Katalog

DIŞ HABERLER 7 dishab@cumhuriyet.com.tr 18 OCAK 2021 PAZARTESİ Biden, ilk gün Trump’ın tartışmalı kararlarını geri çevirerek işe koyulacak Kararname yağdıracak Joe Biden, bazı Müslüman ülke vatandaşlarının ülkeye girişini yasaklayan kararnameyi kaldıracak; Trump’ın çekildiği Paris İklim Anlaşması’na geri dönülmesini sağlayacak kararnameyi imzalayacak. ABD başkanlığı görevini 20 Ocak’ta olağanüstü güvenlik önlemleri altında devralacak olan Joe Biden çıkaracağı kararnamelerle selefi Donald Trump’ın birçok tartışmalı kararını yürürlükten kaldıracak. Beyaz Saray Personel Şefi Ron Klain, Biden’ın yeni kararları arasında Covid19 ile mücadele kapsamında vatandaşların günlük hayatlarında ve 100 gün içinde eyaletler arası yolculuk yapması durumunda maske takmanın zorunlu hale getirilmesi de var. Biden’ın “Amerikan Kurtarma Planı” adını verdiği toplamda 1 trilyon 9 milyar dolar değerindeki Covid19 yardım yasasını getireceğini de kaydeden Klain, Biden’ın, daha önce Trump tarafından açıklanan öğrenciler için kredi ödemelerinin askıya alınmasını uzatmayı planladığını ifade etti. Klain, Biden’ın milyonlarca Amerikalı tarafından kullanılan eğitim kredilerindeki faizden de feragat etmeyi planladığını bildirdi. Biden yönetiminin, ABD’de ikamet eden milyonlarca belgesiz göçmenin nasıl Amerikan vatandaşlığı alabileceğinin ana hatlarını çizmek için ayrıntılı bir plan hazırlayıp Kongre’ye göndermesinin beklendiğini ifade eden Klain, Biden’ın Meksikalı göçmenlerin ABD’ye girmesini engelleyen Trump’ın Göçmen Koruma Protokolleri’ni iptal edeceğini belirtti. Klein’in açıklamasına göre Biden, ABD’yi Trump’ın çekildiği Paris İklim Anlaşması’na geri döndürecek başkanlık kararnamesini imzalayacak. Ardından Trump’ın, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan bazı ülke vatandaşlarının ABD’ye girişini yasaklayan kararnamesini kaldıracak. Klain “Başkan Biden, diğer acil ve geri döndürülemez zararları önleyecek ve Amerika’nın dünyadaki konumunu eski haline döndürecek” dedi. Resmi olarak duyurulmasa da İngiliz medyasında yer alan haberlere göre, Biden’ın ilk yurtdışı ziyaretini İngiltere’ye yapacağı iddia edildi. Ancak ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, daha önce Biden’ın, göreve geldikten sonra Suudi Arabistan, Birleşik 50 eyalette güvenlik önlemleri sıkılaştırıldı. Washington DC’de, binlerce Ulusal Muhafız kilit noktalara yerleştiriliyor. Joe Biden Arap Emirlikleri (BAE) ve Çin’i içerecek olan ilk yurtdışı turunun başında, gelecek Şubat ayında Sudan’ı da ziyaret etmesinin beklendiğini açıklamıştı. Gergin bekleyiş Bu arada ABD’nin seçilmiş Başkanı Joe Biden’ın göreve başlayacağı çarşamba günü gerçekleşmesi olası “silahlı protestoları” önlemek amacıyla ABD’de 50 eyaletin tamamında ve Columbia Bölgesi’nde Ulusal Muhafızlar alarma geçirildi. Donald Trump yanlılarının 6 Ocak’ta baskın yaptığı Washington’daki Kongre binası Capitol’den birkaç kilometre uzaktaki birçok cadde beton bariyerler ve metal çitlerle kapatıldı. Başkanlık görev değişimi sırasında binlerce kişiyle dolan National Mall da Başkan’ı korumakla görevli Gizli Servis’in talebi üzerine kapatıldı. Yetkililer Washington DC’nin çoğu bölgesinde Biden göreve başlamadan önce, binlerce Ulusal Muhafız mensubunun kilit noktalara konuşlandırılacağını açıkladı. Terörle Mücadele Ulusal Merkezi ile Adalet ve İç Güvenlik Kurumu’nun hazırladığı ortak bir raporda “iç savaş ve ırk savaşı başlatmayı hedefleyen aşırılıkçıların” çatışmayı tetikleyecek veya istikrarsızlaştıracak saldırılar düzenleyebileceği belirtildi. Güvenlik yetkilileri de federal kurumlar ve kongre üyelerinin evleri ile işyerlerine saldırı olabileceği uyarısında bulundu. Güvenlik kaynakları Trump yanlılarının eyaletlerin resmi yönetim binalarına dün yönelmeyi planladıklarını ileri sürerek hükümet karşıtı “boogaloo” hareketinin haftalar önce 50 eyaletin tamamında gösteriler düzenlemek için planlar yaptığını kaydetti. 509 mermi bulundu Capitol Polisi önceki gün bir güvenlik kontrol noktasında durdurulan ve üzerinde bir silah ile 509 mermi bulunan Wesley Allen Beeler adlı “silahlı bir Virginia’lının” gözaltına alındığını ancak özel bir güvenlik firmasıyla çalıştığının ortaya çıkması üzerine serbest bırakıldığını duyurdu. BD Adalet Bakanlığı müfettişleri Trump destekçilerinin geçen hafta Kongre binasına düzenledikleri baskında yetkilileri rehin alıp öldürmeyi planladıklarına dair herhangi bir kanıt bulamadıklarını açıkladı. İran füzeleri geminin yanına düştü İran’ın fırlattığı uzun menzilli füzelerin ABD Donanması’na ait USS Nimitz uçak gemisinin 160 kilometre uzağında patladığı bildirildi. FoxNews’un haberine göre İran’ın tatbikat kapsamında fırlattığı balistik füzeler USS Nimitz’in 160 kilometre uzağında infilak etti. Haberde İran’ın fırlattığı füzelerin, Hint Okyanusu’nda bulunan ticari bir geminin çok yakınında ve USS Nimitz gemisinin öncülük ettiği taarruz grubunun 100 mil ötesinde suya düştüğü kaydedildi. Bununla birlikte füzeler ne uçak gemisinden ne de gruptaki diğer gemilerden görülebildi ancak patlamadan sonra parçaları her tarafa dağıldı. 3 Avrupa ülkesi endişeli Üç Avrupa ülkesi İran’ın uranyum metali üretme planları konusunda “derin endişeleri” olduğunu belirterek Tahran’ın planın “sivil amaçlarla kullanılacağı konusunda inandırıcı olmadığını” savundu. İngiltere, Fransa ve Almanya dışişleri bakanları önceki gün yaptıkları ortak açıklamada, “Uranyum metalinin üretiminin potansiyel olarak ciddi askeri etkileri var” dediler. Açıklamada, “İran’ı bu faaliyeti durdurmaya ve anlaşmayı sürdürme konusunda ciddiyse daha fazla gecikmeden Ortak Kapsamlı Eylem Planı uyarınca verdiği taahhütlere uymaya çağırıyoruz” dendi. Üç ülkenin bu çıkışı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA), İran’ın Tahran’daki bir araştırma reaktörü için gelişmiş yakıt sağlamayı amaçlayan uranyum metal üretimi üzerine araştırma yaptığını bildirmesinin ardından geldi. İran Atom Enerjisi Örgütü de açıklamaya yanıt olarak UAEA’yı “herhangi bir yanlış anlamaya” yol açmaktan kaçınmaya çağırdı. İran, 2015 yılında dünya güçleriyle imzaladığı Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) kapsamında “plütonyum veya uranyum metalleri veya bunların alaşımlarını üretme veya edinme” konusunda 15 yıllık bir yasağa imza atmıştı. 2015 anlaşması, Donald Trump’ın 2018’de ABD’yi geri çekmesinden ve sert yaptırımları yeniden uygulamaya koymasından bu yana büyük ölçüde işlemez hale gelmişti. Navalny döndü, gözaltına alındı Birkaç ay önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “emriyle” zehirlendiğini iddia eden ve Almanya’daki tedavisinin ardından sağlığına kavuşan Rus muhalif Aleksey Navalny dün döndüğü Rusya’da gözaltına alındı. Reuters Navalny’in Vnuko Havalimanı’na inmesi planlanan uçağının yönlendirildiği Şeremetov havaalanına indiğini bildirdi. Polisin Vnukovo Havaalanı’nda Navalny’i karşılamak için bekleyen çok sayıda kişiyi gözaltına aldığı belirtildi. Rusya, ertelenmiş cezasının şartlarını ihlal ettiği gerekçesiyle Navalny’in “iner inmez” gözaltına alınacağını duyurmuştu. Tutuklanmayacağını düşündüğünü söyleyen Navalny dönme kararını “neden korkmam gerekiyor? Başıma kötü ne gelebilir? Geri dönme hakkı olan bir Rusya vatandaşıyım” sözleriyle açıklamıştı. Rusya’nın resmi havayolu Aeroflot’a ait uçakla ülkesine dönüşünde eşi ve sözcüsünün eşlik ettiği Rus muhalif, eylüldeki seçimlerde başarılı olacağını belirtti. Neredeyse tamamen iyileştiğini söyleyen Navalny, zehirlenmesinin ardında Putin’in olduğu iddiasını yineledi. Navalny havayolu Pobeda tarafından işletilen bir uçağa bindi. Navalny, Berlin’den ayrılırken, Rusya’daki destekçileri de Moskova’nın Vnukovo Havaalanı’nda toplandı. Navalny’nin gelişi öncesinde en az 2 bin kişi sosyal medyadan havalimanında olacaklarını duyurdu. Ancak alanda aynı zamanda Kremlin yanlıları da bir araya gelme hazırlığı yapıyordu. İki kadın hâkim öldürüldü Afganistan’ın başkenti Kâbil’de Yüksek Mahkeme’de görevli iki kadın hâkim dün sabah uğradıkları saldırı sonucu öldü. 200’den fazla kadının görev yaptığı Yüksek Mahkeme’nin Sözcüsü Ahmad Fehim Kavim, hâkimlerin işlerine giderken makam araçlarında öldürüldüklerini söyledi. Kadın hâkimlere yönelik suikast, Pentagon’un Afganistan’daki asker sayısını 11 Eylül saldırısından bu yana en düşük sayı olan 2 bin 500’e düşürdüğünü duyurmasından iki gün sonra gerçekleşti. Son aylarda gazeteci, politikacı ve insan hakları savunucuları da dahil olmak üzere önde gelen isimleri hedef alan bir dizi suikasta sahne olan ülkede gerçekleşen saldırıların bazılarını IŞİD üstlendi. Ancak Afganistan yetkilileri saldrılardan Taliban’ı sorumlu tutuyor. Darfur’da yine kan döküldü Sudan’ın Batı Darfur eyaletinde yerel halkla Arap göçebeler arasında iki gündür yaşanan çatışmalarda ölü sayısının en az 83 olduğu bildirildi. Massalit kabilesinin eyaletin başkenti El Geneina’daki Arap göçebelere karşı başlattığı saldırılarda 160 kişinin de yaralandığı belirtildi. Can kayıplarının artmasından endişe ediliyor. Bölgedeki silahlı milislerin de dahil olduğu belirtilen çatışmalar nedeniyle önceki günden bu yana sokağa çıkma yasağı ilan edilen eyalete durumu kontrol altına almak için Hartum hükümeti üst düzey bir heyet gönderdi. Darfur’da 13 yıl boyunca görev yapan Birleşmiş Milletler Afrika Birliği Misyonu (UNAMID) 31 Aralık 2020’de bölgeden çekilme kararı almıştı. Misyon yaklaşık 8 bin silahlı ve sivil personelini altı ay içinde aşamalı olarak geri çekmeyi planlıyor. UNAMID yetkilileri Sudan hükümetinin Darfur’da “sivillerin korunmasının sorumluluğunu üstleneceğini” söylemişti. Ancak Darfur halkı UNAMID’in ayrılmasına karşı protestolar düzenlemişti. Heiko Maas ALMANYA DIŞİŞLERİ BAKANI ANKARA’DA Maas’ın gündemi ‘Doğu Akdeniz’ Türkiye’nin son dönemde Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik sıcak mesajları sonrası AB ile yoğunlaşan diplomatik temaslar kapsamında Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas bugün Ankara’da olacak. Maas’ın Ankara’daki görüşmelerinde öncelikli gündem maddesini ise Doğu Akdeniz oluşturuyor. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Almanya Dışişleri Bakanı Maas, bugün Türkiye’ye bir çalışma ziyareti gerçekleştirecek. Açıklamada, Maas’ın, Ankara’da yapacağı temaslarda “ikili ve bölgesel konuların yanı sıra TürkiyeAB ilişkilerinin de ele alınmasının öngörüldüğü” belirtildi. Almanya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında ise Maas’ın görüşmelerinde Doğu Akdeniz gerginliğinin ele alınacağı bildirildi. Doğu Akdeniz’de yaşanan gerilimde Türkiye ve Yunanistan arasında arabuluculuk rolü üstlenen Almanya’nın, aralık ayındaki AB Liderler Zirvesi’nde Yunanistan’ın Türkiye’ye yönelik sert yaptırım taleplerine de karşı çıktığı biliniyor. Almanya Dışişleri Bakanı Maas, son olarak Türkiye ve Yunanistan arasındaki Oruç Reis geriliminin sürdüğü dönemde 25 Ağustos’ta önce Atina, daha sonra Ankara’yı ziyaret etmiş, Türkiye’nin “diplomasiye fırsat tanımak için” Oruç Reis’i Antalya’ya geri çektiği dönemde 8 Ekim’de de Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla Güvenlik Forumu kapsamında bulunduğu Bratislava’da görüşmüştü. Maas, 12 Ekim’de Türkiye’nin Oruç Reis’i yeniden Doğu Akdeniz’e göndermesinin ardından Ankara’ya gelmekten vazgeçmiş ve Atina’yı ziyaret etmişti. AB ile yoğun temas Oruç Reis gemisinin 29 Kasım’da görevini tamamlayarak Antalya Limanı’na dönmesi ve aralık ayındaki AB Liderler Zirvesi’nde Türkiye’ye yönelik yaptırımların görüşülmesinin mart ayına bırakılmasının ardından Ankara’dan AB ve Yunanistan’a yönelik diyalog mesajları yoğunlaştı ve yılbaşından bu yana da TürkiyeAB arasındaki diplomatik trafik hız kazandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 2021’in ilk ziyaretini AB dönem başkanı Portekiz’e gerçekleştirdi, ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile bir videokonferans toplantısı gerçekleştirdi. Ayrıca geçen hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB üyesi ülkelerin Ankara’daki büyükelçileri ile de bir araya geldi ve “AB ile ilişkileri yeniden rayına oturtmaya hazırız” mesajı verdi. l ANKARA / Cumhuriyet ‘Boby Wine ev hapsinde’ Uganda’da gergin geçen seçimleri 35 yıldır iktidarda olan mevcut Devlet Başkanı Yoweri Kaguta Museveni kazandı. Uganda Seçim Komisyonu altıncı kez koltuğa oturan Ulusal Direniş Hareketi’nin (NRM) adayı Museveni’nin oyların yüzde 58,64’ünü, en büyük rakibi Ulusal Birlik Platformu’nun adayı Boby Wine olarak bilinen eski pop şarkıcısı Robert Kyagulanyi’nin de yüzde 34,83’ünü aldığını belirtti. Usulsüzlük nedeniyle sonuçlara itiraz edeceğini açıklayan Boby Wine, taraftarlarının şiddetten uzak durmasını istedi. Boby Wine’ın ev hapsinde tutulduğu belirtiliyor. Museveni yanlıları ise sonuçtan memnun. ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74