Katalog

18 OCAK 2021 PAZARTESİ SAHİBİNDEN SATILIK İnternette kilise satılıyor Bursa’da ismi ve adresi belirtilmeyen bir kilise, internet üzerinden 6 milyon 300 bin lira bedelle satışa çıkarıldı. Sahibiden.com internet sitesinde “Bursa’da Kültür Sanat Merkezi/ Müze/Otel Olabilecek Tarihi Kilise” başlığıyla verilen satış ilanında, “Ticari sırların ve kişisel verilerin korunması” gerekçesiyle temsili fotoğraflar kullanıldı. Gazete Duvar’ın haberine göre; ilanda, kilisenin ismi ve yeri paylaşılmadı. İlanda, “Bursa bölgesinde yer alan ve özel mülkiyet statüsüne geçmiş tarihi kilise satışa sunulmuştur. Bölgede yasayan Ermeni nüfusu için inşa edilen kilise, mübadele sonrası nüfusun ayrılması nedeniyle özel mülkiyete geçmiştir ve 1923 yılından itibaren bir süre tütün deposu, ardından da dokuma fabrikası olarak kullanılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren bir bölge içerisinde, bilinen bir konumda yer aIan kilise, lokasyonu itibarıyla turistik amaçla değerlendirilebilir” ifadelerine yer verildi. Satılan kiliseler Mardin’in Artuklu ilçesindeki Mor Yuhanna Kilisesi de Ekim 2020’de satışa çıkarılmıştı. 7 milyon 250 bin lira satış bedeli istenen kilisenin ilanı, hâlâ sahibinden.com sitesinde yayında yer alıyor. Yine mülkiyeti şahsa ait olan Bursa’nın Setbaşı semtindeki Ermeni Katolik Kilisesi ise 2016 yılında 1.5 milyon dolara satışa çıkarılmıştı. Bursa’nın Mudanya ilçesine bağlı Trilye Mahallesi’ndeki Aziz Yuhanna Kilisesi için 2015’te 1 milyon dolar bedelle satılık ilanı verilmişti. l Haber Merkezi 6. YÜZYILDAN KALDILAR Sular çekildi, kaya mezarlar ortaya çıktı Mersin’in Tarsus ilçesinde 6’ncı yüzyılda Bizans İmparatoru 1’inci Justinyen (Justinianos) döneminde Berdan Irmağı altında kalan Tarsus Şelalesi’ndeki Roma kaya mezarları, suların çekilmesi ile yeniden ortaya çıktı. Ülke genelinde yaşanan kuraklıkta Berdan Barajı’ndan ırmağa su gitmemesi nedeniyle Tarsus Şelalesi’nin ilk kez bu kadar susuz kaldığı kaydedildi. Kaya mezarları ve odaların halen orijinalliğini koruduğunu anlatan sosyolog turizmci Nadir Durgun, “Tarsus Şelalesi altındaki Roma kaya mezarlarının bulunduğu yerdeyiz. Normalde buraya girmek çok zor. Üzerinden aşırı su aktığı için girilmesi mümkün olmuyor. Ama kuraklık olduğu için girebildik. Üzerimizden Berdan Nehri akıyor. Normalde bu nehir antik çağda şehrin tam merkezinden akıyordu. İsmi o dönemde Kydnos olan nehir, şehir merkezinden akarak lagüne dökülüyordu. Fakat bahar aylarında aşırı yağış ve kar erimesinden bu nehir taşıyor, daha sonra Bizans İmparatoru Justinyen döneminde nehrin yatağı değiştiriliyor. Burada eski Roma kaya mezarlarının bulunduğu yerin üzerinden akıntıyla bir şelale oluşuyor. Daha sonra Justinyen, Baç Köprüsü dediğimiz köprüyü de inşa ediyor ve şehri bu şekilde su baskınlarından kurtarıyor” dedi. l DHA İTALYA’DA 1 AVRO’YA EV İtalya’nın Sicilya Adası’ndaki Troina şehrinin yönetimi, terk edilen evleri 1 Avro fiyattan satışa sundu. Belediye bu program sayesinde şehre yeni sakinler çekmeyi planlıyor. Troina’da evi satın alan kişi ayrıca 5 bin Avro depozito ödemeli ve evi tamir etmeli. Tamir için, evi satın aldığı günden itibaren 3 yıl süre veriliyor. Bu süre içinde evi tamir edenler depozitoyu geri alabilecek. Herkese Bilim ve Teknoloji dergisinin katkılarıyla hazırlanmıştır. 2020 UZAY BİLİMCİLER İÇİN ÖNEMLİ BİR YIL OLDU Bilinmeyene doğru UaSdyyraaaaamhnnyzmaıaaıutşıynln,zıamdyaAircaoyayıezl,yubabsMa’iionlyrşiaraumaaurznnmsncıdisutvliıaenehnvhrytıec,raiareım2eynv0Vabaea2elikrbil0neelvıaüncsyaşeisıırtlvkaıbın.ermuadai, bir adım daha VENÜS’TE YAŞAM IHTIMALI VAR MI? Teleskoplar, Venüs’ün kavurucu yüzeyinin çok yukarısındaki atmosferik bir katmanda, “alışılmadık derecede yüksek” fosfin konsantrasyonları tespit etti. Bu bulgu, astrobiyolojide bir devrime neden olabilir. Çünkü Dünya’da fosfin her zaman canlı yaşamıyla ilişkilendiriliyor; normalde ya metabolik süreçlerin ya da endüstriyel insan teknolojisinin bir yan ürünü olarak açığa çıkıyor. Sıradan jeolojik veya atmosferik yollarla ortaya çıkması oldukça zor. Tartışma yaratan bu bulgunun ardından yapılan başka bir analiz ise Venüs’te yaşama elverişli olabilecek kadar fosfin olmayabileceğine işaret etti. GERÇEK OLAN RÜYA Uzay taşımacılığının şirketler tarafından yapılması rüyaydı, 2020’de gerçek oldu. SpaceX’in Falcon 9 roketi, dört astronotu Uluslararası Uzay İstasyonu’na fırlatarak NASA için ilk operasyonel “uzay taksisi” görevlerine resmen başladı. Parlak beyaz bir Falcon 9 roketi, Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatıldı. Crew Dragon kapsülü, dört astronotu yörüngeye taşıdıktan sonra roket Dünya’ya geri döndü. HAYABUSA’NIN 6 YILLIK GÖREVI Derleyen: BATUHAN SARICAN MARS YOLCUSU KALMASIN Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), bir asteroitten topladığı örneklerden oluşan 16 kg’lİk bir kapsülü başarıyla yeryüzüne, Avustralya’nın ücra bir köşesine indirdi. Asteroit Ryugu’dan örnekler almak için altı yıl süren çalışmanın maliyeti ise 250 milyon dolar oldu. Bilim insanları özellikle bu yıl, asteroitteki organik maddeler ile suyun kökenini ve bunların Dünya’daki yaşam ve okyanus suyuyla nasıl ilişkili olduğunu öğrenmek için kapsülün içeriğini inceleyecek. ABD: NASA’nın Temmuz 2020’de fırlattığı Perseverance aracının bu yıl 18 Şubat’ta Jezero kraterine inmesi bekleniyor. Görev süresi 1 Mars yılı, yani 687 Dünya günü olarak planlandı. NASA’nın 6 Ağustos 2012’de yüzeye iniş yapan Curiosity aracının zayıf kalan yanları da göz önünde bulundurularak “daha güçlü” ve “daha yetenekli” bir tekerlek tasarımı yapıldı. ÇİN: Çin’in Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), 2020 Temmuzu’nda Tianwen1’i fırlattı. İniş hedefi 23 Nisan 2021. Su ve yaşam belirtileri aranması planlanıyor. Görev başarılı olursa bu, ülkenin Kızıl Gezegen’i ilk keşfi olacak. ÇİN’İN AY ZAFERİ CHANG’E5 2020’nin bir başka başarılı “örnek geri getirme” görevi ise geçen sayılarda haberini yaptığımız Chang’e5 uzay aracı tarafından yürütüldü. Araç Ay’a başarıyla indi, fotoğraf gönderdi ve Ay örnekleri toplayıp başarıyla geri getirdi. Bu da Çin’in uzay bilimlerindeki başarılarına bir yenisini daha ekledi. Böylelikle insanlık, kırk yılın ardından ilk defa Ay örneklerini Dünya’ya getirmiş oldu. Bilim insanları, örneklerin, Ay’ın kökeni ve yüzeyindeki volkanik aktivite hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olacağını umuyor. BİR İLK: UYDU KURTARAN UYDU Uzay teknolojileri gelişmeye devam ederken uydu servisleri için büyük bir adım olarak nitelendirilen bir gelişme yaşandı. Ömrünün sonuna gelen bir iletişim uydusu, başka bir uydu sayesinde yer sabit yörüngede hizmete geri döndü. Dünyanın yörüngesinde 2 bin 200 uydu bulunuyor. Uyduların ömrünü uzatacak bu teknolojiyle uzaydaki kalabalığın artması engellenebilir. BIRLEŞIK ARAP EMIRLIKLERI (BAE): 2020’de Mars’a uzay aracı fırlatan ilk Arap ülkesi ise Türkçede “Umut” anlamına gelen sondasıyla BAE oldu. Temel amaç, Çin ve ABD gibi Kızıl Gezegen’e iniş yapmaktan ziyade Mars’ı gözlemleme çalışmaları yürüterek küresel çalışmalara katkıda bulunmak ve halka umut vermek. ABRUSYA: 2020’de Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ile Rusya Federal Uzay Ajansı (ROSCOSMOS) da birlikte başka bir projeyle Mars yolcusu olacaktı. ExoMars 2020 ismini alan bu işbirliği, Kızıl Gezegen’de geçmiş yaşam belirtileri olup olmadığına dair keşifleri de beraberinde getirecekti. Ancak COVID19 sebebiyle 2022’ye ertelendi. GÜNEŞ’E YAKLAŞIYORUZ NASA tarafından fırlatılan Parker Güneş Probu, Güneş’e 6,9 milyon kilometre kadar yaklaşarak 7 yıl boyunca Güneş’in manyetik yapısı ve dinamiklerini araştırmayı amaçlıyor. NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) ortak projesi olan Solar Orbiter (SoIO) ise 10 Şubat’ta Florida’daki Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’ndan fırlatıldı. Ana görevine Kasım 2021’de başlaması beklenen uzay aracı, Merkür’ün yörüngesine girerek Güneş’i daha yakından inceleyecek. SAMANYOLU’NUN SINIRI NİHAYET BULUNDU AY’A İLK KADIN ASTRONOT Jeff Bezos’un uzay şirketi Blue Origin, Ay’a ilk kadın astronotu götüreceğini 2020’de açıkladı. Blue Origin, Blue Moon aracının inşasına yardımcı olmak için 2019’da toplanan bir ulusal takımın ana yüklenicisi konumunda. Bezos’un şirketi, Ay’a gidişi amaçlayan kârlı hükümet sözleşmeleri için SpaceX ve Dynetics’le rekabet ediyor. 2020’deki çalışmalar, Samanyolu’nun yaklaşık 2 milyon ışık yılı boyunca, parlak spiral diskinden 15 kat daha geniş olduğunu ortaya çıkardı. Ortaya çıkarılan bu sayı, galaksinin ne kadar büyük olduğunu ve kaç galaksinin yörüngesinde olduğunun bulunmasını sağlayabilir. İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nden astrofizikçi Alis Deason ve meslektaşları, Samanyolu’nun “kenarını” bulmak için yakın gökadaları kullandı. Kesin çap, arXiv.org’a 0.4 milyon ışık yılı sapmayla 1.9 milyon ışık yılı olarak bildirildi. Bu boyutu gözünüzde canlandırabilmek için Güneş ile Dünya arasındaki mesafenin bir cm olduğu bir harita düşünün. Ara vermek zorunda kaldıkları işe geri dönüp kaldıkları yerden devam ediyorlar ARITMA TESİSİNDEN GELECEK Tokat enerjiyi çamurdan çıkaracak Tokat’ta, bir firma tarafından belediyenin arıtma tesislerinden çıkarılan çamurdan elektrik üretilecek. Arıtmanın yanında kurulan tesislerde, Türkiye’de ilk defa yerli olarak üretilen dönerli yakma kazanı kullanılacak. Tesiste, yıllık 44 milyon kilovatsaat elektrik üretilmesi planlanıyor. Yapımı yüzde 98 oranında tamamlanan tesis şubat ayında elektrik üretimine başlayacak. Tokat Belediye Başkanı Eyüp Eroğlu, “4 aydır bir çalışmanın içerisindeyiz. Atık sulardaki çamurların ülke ekonomisine nasıl bir katkı sağlarız diye bir çalışma yaptık. Buradaki atık çamurları yakmak suretiyle elektrik üretilmesi hakkında hazırlık yapıldı” dedi. Çamuru yakmada kullanılacak ve yerli olarak üretilen kazanın ilk defa bu projede yer alacağını ifade eden proje danışmanı Nuri Öztürk, “Bu tesisimiz biyokütle enerji tesisi, senelik 44 milyon kilovatsaat bir enerji üretimi planlanmaktadır. Bu da yaklaşık olarak 20 25 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılamaktadır” diye konuştu. l DHA ‘Bonobo’ların işbirliği Bonobo maymunları son derece sosyal canlılar. Birbirlerinin tüylerini temizlerken, gayet özenli davranıyorlar. Öyle ki yaptıkları işten uzaklaştırıldıklarında bile yeniden geri dönüyor ve kaldıkları yerden devam ediyorlar. İsviçreli araştırmacılar bu davranışta hayvanların ortak hedefe işbirliğiyle ulaşma yetisini görüyorlar. Neuenburg Üniversitesi’nde Raphaela Hessen ile çalışan ekip, Fransa’daki bir hayvanat bahçesinde Bonobo maymunlarının davranışlarını, birbirlerinin bitlerini ayıklayan hayvanları inceleyerek belgelediler. Araştırmacılar hayvanların dikkatlerini dağıtmak için onları çağırarak, havuç uzattılar ya da kafesin sürgülü kapısını büyük bir gürültüyle açıp kapattılar. Bu olaylardan sadece birkaç dakika sonra maymunların yüzde sekseninin yaptıkları işe geri döndükleri saptandı. Araştırmacılar “Maymunlar hemcinslerine karşı sosyal rollerinin bilincindeler” diyorlar. Buna göre Bonobo maymunları sorumluluklarını biliyorlar ve temizliğe devam etmek için eşleri tarafından motive ediliyorlar, bu davranış özelliği şimdiye dek sadece insanda biliniyordu. Araştırmacılar ayrıca maymunların temizleme işine ara verdiklerinde veya kaldıkları yerden devam ettiklerinde işaretlerle, seslerle ve yüz ifadeleriyle iletişim kurduklarını da fark ettiler. İletişimin yoğunluğu, bölünmenin ne zaman meydana geldiği ve hayvanların temizliğe niçin ara verdikleriyle ilgili. Maymunlar havuç yemek için ara verdiklerinde daha az iletişim kurarken, kapının gürültülü bir şekilde açılıp, kapanması halinde daha fazla “konuşuyorlar”. Araştırmacılar bu davranışları insanın davranışlarına benzetiyorlar. Maymunlarda iletişim durumu rütbe farkı ve eşler arasındaki sosyal bağlara göre değişiyor. Tıpkı bizde olduğu gibi. Mesela bir çalışan patronuyla konuşurken telefonu çaldığında özür dilerken, kardeşinin yanında aynı duyarlılığı göstermez. Bonobo maymunlarının işaretlerinde tam olarak ne gibi içeriklerin yer aldığını araştırmacılar bundan sonraki çalışmalarında öğrenmeye çalışacaklar. 10 MADDEDE DİJİTAL KÜLTÜR TANOL TÜRKOĞLU AMAZON’DA EN ÇOK ARANAN 10 ÜRÜN 1. Nintendo Switch (2 milyon 520 bin kez) 2. Laptop (1 milyon 990 bin kez) 3. SSD (1 milyon 780 bin kez) 4. Kindle (1 milyon 420 bin kez) 5. PS4 (1 milyon 420 bin kez) 6. Airpods (1 milyon 350 bin kez) 7. iPad (1 milyon bin kez) 8. Tablet (1 milyon 150 bin kez) 9. iPhone (1 milyon 140 bin kez) 10. Alexa (1 milyon 120 bin kez) (Tüm dünya bazında aylık yapılan arama adetlerini göstermektedir.) Kaynak: VisualCapitalist.com