Katalog

EKONOMI DOLAR AVRO STERLIN FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr BORSA 7 19 EYLÜL 2020 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.5740 1.7 kuruş 8.9630 4.3 kuruş 9.8490 4.2 kuruş 13.73 0.06 puan 1112 1.3 puan 3199.30 17.97 lira 475.56 2.73 lira Yerli sermayeli ilaç şirketi Abdi İbrahim, İsviçreli OM Pharma’ya ortak oldu İlaçta stratejik hamle Türkiye’nin az sayıdaki yerli sermayeli ilaç üreticilerinden 108 yıllık Abdi İbrahim, İsviçreli 83 yıllık OM Pharma şirketini İsviçreli bir ortak girişim grubu ile birlikte satın aldı. Şirketin yüzde 28.5 hissesi 4.2 milyar TL’ye Abdi İbrahim’in oldu. Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut tarafından yapılan açıklamaya göre solunum ve üriner sistem alanında ilaçlar geliştiren OM Pharma’nın sahibi Vifor Pharma, şirketin tamamını yine İsviçre’de kurulu olan ve Abdi İbrahim’in ortak olduğu Optimus Holding’e sattı. Yönetim kurulu başkanı Nezih Barut, “Türk ilaç şirketlerinin global oyuncular tarafından satın alınması trendini ilk defa tersine çeviriyoruz” dedi. İsviçre ile eşzamanlı olarak ortaklık anlaşmasını kamuoyuna duyuran Barut, Abdi İbrahim’in kurulduğu günden bu yana yerli ve milli karakterini koruduğunu açıkladı. Hedeflerinin her zaman uluslararası alanda söz sahibi olmak olduğunu açıklayan Barut, bu anlaşmanın Türk ilaç sanayii için bir ilk olduğunu ifade ederek şunları söyledi: “Dünyanın ve ülkemizin geçtiği zorlu pandemi döneminde yerli ilaç sanayinin stratejik önemi daha da iyi anlaşıldı. Dünyanın en büyük 100 ilaç şirketi arasına giren ilk Türk şirketi olduk. AbdiBio ile Türkiye’de biyoteknoloji alanında öncü olduk. Kazakistan’da, Cezayir’de üretim tesislerimizi açtık. Amerika’da yeni molekül geliştirmek için startup yatırımı yaptık.” “Avrupa’da ve ABD’de sa tın alma fırsatlarını hep odağımızda tuttuk” diyen Barut, satın almanın önemini de şöyle anlattı: “Çünkü bunu ülkemiz ilaç sanayii için bir liderlik misyonu olarak gördük. Bu ortaklık anlaşmasıyla, Türk ilaç şirketlerinin global oyuncular tarafından satın alınması trendini ilk defa tersine çeviriyor ve ilaç devlerine ev sahipliği yapan İsviçre’de faaliyet gösteren köklü bir biyoteknoloji şirketinin ortağı oluyoruz. Türk ilaç sektörüne moral vereceğimize inanıyorum.” Barut, OM Pharma’nın kimyasal ilaç portföyündeki bazı ürünleri tüm dünya için Esenyurt’taki tesislerde üretmeyi planladıklarını ve bu ortaklıkla Latin Amerika, Çin ve ABD gibi pazarlara girme imkânı doğacağını da ekledi. Nezih Barut Türkiye’de erkekler, kadınlardan yüzde 31 daha fazla gelir elde ediyor Burcu Civelek Yüce Yiğit Çağlayan AKBANKMASTERCARD Kredi kartları ‘cep’e inecek Akbank, müşterilerinin online başvurdukları kredi kartlarının dijital versiyonlarına ıslak imza gerekmeksizin mobil uygulamalarından “anında” erişebileceklerini ve kullanabileceklerini açıkladı. Akbank Genel Müdür Yardımcısı Burcu Civelek Yüce, uygulamanın Türkiye’de bir ilk olduğunu, kartların limitlerinin de kolayca değiştirebileceğini belirtti. Mastercard Türkiye ve Azerbaycan Genel Müdürü Yiğit Çağlayan da “Digital First programını, Akbank ile lanse etmekten büyük mutluluk duyuyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi DIŞ YÜKÜMLÜLÜK Temmuz sonu 611 milyar dolar oldu Merkez Bankası’nın Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) temmuz ayı verilerine göre, Türkiye’nin yurtdışı varlıkları, 2019 yıl sonuna göre yüzde 8.4 azalışla 232.1 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 2.2 artışla 611 milyar dolar olarak gerçekleşti. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye’nin yurtdışı varlıkları ile yurtdışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP açığı ise 2019 yıl sonunda 344.5 milyar dolar iken, 2020 Temmuz sonunda 378.9 milyar dolara yükseldi. l Ekonomi Servisi TOBB AÇIKLADI Kooperatifte kapanma rekoru Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) verilerine göre ağustosta aylık bazda, kurulan şirket sayısı yüzde 8.3, kurulan kooperatif sayısı yüzde 25, kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 9.2 azaldı. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı yüzde 17.54, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 39.21 azalırken, kapanan kooperatif sayısı yüzde 611.11 arttı. Ağustosta yıllık bazda kurulan şirket sayısı yüzde 76.42, kurulan kooperatif sayısı yüzde 61.8 ve kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 93.58 arttı. l Ekonomi Servisi Ücret uçurumu artıyor Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) öncülüğünde bir uluslararası girişim tarafından ilan edilen ve bu yıl ilk kez kutlanan “18 Eylül Uluslararası Eşit Ücret Günü”, cinsiyet temelli ücret eşitsizliğini gündeme getirmeyi hedefliyor. Ancak “BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” kapsamında 2030’a kadar hayata geçirilmesi gereken önceliklerden biri de olan bu hedef, özellikle salgın sürecinde bugün her zamankinden daha da uzakta görünüyor. Güncel veriler de bunu teyit ediyor. DİSK Araştırma Merkezi (DİSKAR) tarafından TÜİK’in “Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2019” ve diğer verilerinden yaptığı hesaplamalara göre Türkiye’de erkeklerin ortalama yıllık iş gelirleri kadınlara göre yüzde 31.4 daha yüksek. Diğer ifadeyle erkekler kadınlara göre üçte bir daha fazla kazanıyor. ‘Yevmiye’de fark çok Bu gelir farkı durumu işteki duruma göre de çok değişiyor. Kendi hesabına çalışan erkekler kadınlara göre yüzde 77.3, yevmiye ile çalışan erkekler ise kadınlara göre yüzde 85.8 daha fazla gelir elde ediyor. Buna karşın ücretli olarak çalışan erkekler, ücretli olarak çalışan kadınlara göre yüzde 20.7, işveren olarak çalışan erkekler, işveren olarak çalışan kadınlara göre yüzde 20.2 daha fazla gelir elde ediyor. Bu kapsamda, arada yine de önemli fark olsa da ücretli çalışmanın ve kayıtlılığın eşitsizliği azalttığını söylemek mümkün görünüyor. l Ekonomi Servisi ILO: Salgın sorunu derinleştirebilir ILO ve BM Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi (UN Women) Türkiye Direktörleri de ortak açıklamayla “Eşit değerde işe eşit ücret temel bir insan hakkıdır” dedi. ILO’nun “201819 Küresel Ücret Raporu”na göre, kadınlar erkeklerden ortalama yüzde 20 daha az kazanıyor. Açıklamadaki şu vurgu ise özellikle dikkat çekiyor: “Yıllar içinde kadınların eğitim düzeyi ve istihdama katılımları arttığı halde, cinsiyete dayalı ücret farkının tüm ülkelerde ve tüm sektörlerde devam ediyor olması, sorunun ne kadar dirençli ve çok boyutlu olduğunun göstergesi... Covid19 krizi kadınların işgücü piyasasındaki mevcut konumlarını daha da dezavantajlı hale getirdi. Bu durum cinsiyete dayalı ücret açığının da derinleşmesine neden olabilir. Küresel bulgulara bakıldığında kadınlar geçim kaynaklarını daha hızlı kaybediyor.” Ayrıca bu ücret farkının nedenlerine vurgu yapılan açıklamada, kadınların işgücü piyasasına katılma oranının erkeklerin ortalama 27 puan altında seyrettiği, dünyanın belirli bölgelerinde bu farkın 50 puana kadar çıktığı hatırlatıldı ve “Çalışma hayatının içinde olan kadınların ise, yüksek kalitedeki insana yakışır işlere erişiminin erkeklere kıyasla son derece sınırlı olduğunu gözlüyoruz” denildi. 1 milyar TL kayıp KAGİDER ise Haziran 2020 dönemi verilerine göre kadın istihdamının 795 bin kişi azaldığını hatırlattı. Asgari ücret üzerinden hesaplandığında çalışan bir kadının olduğu hanelerde son bir yılda 1 milyar TL gelir kaybı oldu. KAGİDER Başkanı Emine Erdem, kadın istihdamı konusunda Türkiye’nin bugüne kadar elde ettiği kazanımlardan geriye gitmemesi için kamu yönetimi ve özel sektöre daha fazla çaba gösterme çağrısında bulundu. DOLAR 7.57’YI AŞTI, AVRO 9’A DAYANDI TL kuruş kuruş eriyor Mali piyasalarda dalgalanma devam ediyor. İç piyasada yıl başından bu yana yükselişini sürdüren dolar/ TL ve Avro/ TL rekor serisini dün de devam etti. Merkez Bankası ve ekonominin attığı sıkılaştırma adımlarının etkisi sınırlı olurken Avro/ TL dün gördüğü 8.9815 ile tarih zirvesini yeniledi ve 9 liraya yaklaştı. Benzer şekilde dolar/ TL’de de hareketli günler yaşanıyor. Dolar/TL de önceki gün 7.56’nın üzerine çıktıktan sonra dün 7.57’nin üzerini gördü. Gün içinde en yüksek seviye 7.5761 oldu. Borsa İstanbul ise dün yüzde 0.12’lik sınırlı bir yükselişle kapandı. Ayrıca Merkez Bankası eylül ayı beklenti anketinde, yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 11.46’ya yükseldi. Bir önce ki anket döneminde beklenti yüzde 10.82 düzeyindeydi. Cezalar zamlandı Öte yandan Borsa İstanbul A.Ş. Borsacılık Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Yönetmeliği’nde değişiklikler yapan Sermaye Piyasası Kurulu Yönetmeliği Resmi Gazete’de dün yayımlandı. Buna göre, Borsa İstanbul’da işlem yapma yetkisi olan kişilerin, gazete TV ve sosyal medyada yanlış ve yanıltıcı tavsiyelerde bulunması, yanlış ve yanıltıcı tavsiyelerde bulunması, disiplin cezası gerektiren haller arasına eklendi. Yeni düzenlemeyle, disiplin para cezasının alt sınırı 5 bin TL’den 10 bin TL’ye, üst sınırı ise 50 bin TL’den 5 milyon TL’ye çıkarıldı. l Ekonomi Servisi Batan geminin malları.. Özdeyişin kökenini bilmiyorum. Geçmiş yıllarımdan anılarımda en çok belediye zabıtalarına yakalanma korkusu içinde, kalabalıklar arasında ama sokak kaldırımları ağırlıklı, köşe, köprü başlarında nerede bulabilirlerse, yerlere döşedikleri her türden geniş örtüler içinde, tezgâh açarak kaçak satış yapanların çok kullandıkları bilincime kazılı.. Dünkü Cumhuriyet’in manşetinden “Kayak vurgunu” haberini okuyunca, devlete kendi malının nasıl satıldığını, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın 2017’de kayak malzemesi alımı ihalesinde ihaleyi alan şirketin teslim ettiği malzemeleri Türkiye Kayak Federasyonu deposundan sağladığını öğrenince.. Son yıllar yaşanan ihale yolsuzlukları, vurgun haberlerinin sıklığı, kamunun her alanına dönük yağma, haksızlık, hukuksuzluk boyutlarının düzeylerine ilişkin bilgilerle, gerçeklerle yüzleştikçe.. Devletin haksız, hukuksuz, sınırsız yağmalamasının, çarkların işleyişinde rol alanların, ister kamu erkini kullananlar katından, isterse ganimetlerin yağmalanması, vurgunundan pay almak isteyenlerinin cephesinden, isteri boyutunda hastalıklı bir algının geçerli olabileceği duygusuna kapıldım.. Bu vurgun, yağma düzeninin daha ne kadar sürdürülebileceğindeki belirsizlik, kaygılar arttıkça, kapkaç düzeninin sürdürülebilir olamayacağı anlaşıldıkça, kafalara dank ettikçe..Suçüstü yakalanma, bedel ödeme kaygılarında da mı zincirlerden kopuş yaşanıyor? Hani koca koca uzmanlar, sabahtan akşama, sabaha kadar ekranlar karşısında aynı gündemler üzerinden aynı sorulara cevap verirlerken, bulaşın belirsizlikleri ile toplum davranışları arasında iki uç noktadan birden, “Vurdumduymazlık ile yok sayma, başkalarına verdiği zararları umursamadan, hastalıklı egosantrik duygularla çılgınlık, haksızlık narsistlik yapma ile aşırı korku ve kaygılar içinde, seyirci kalma, teslim olma, hakkını aramayı aklının ucundan geçirememe..” artışının altını çiziyorlar ya.. HHH Dün Meriç Velidedeoğlu ile kısa telefon sohbetimizde, okurlarımızdan gelen Ciddiyet sayfamızdaki çizgilerin giderek ustalaşmasından duyduğumuz keyfi paylaşırken “Ercan Baysal’ın ‘Satılık, kiralık’ kalem çizgilerini gördün mü? Bayıldım” diyerek sevinçli sesini yükseltti.. Doğrusu her gün yeni gündemler üzerindenmiş gibi hazırlanan, sonuçta baygınlık ölçülerinde aynı kapıya çıkan, işlerin içinden çıkılamayacağı dillendirilmese de, çıkılamayacağının giderek daha bir algılanır olmasının çıkmazında..Mizah dilinin ustalaşması kaçınılmaz. Doğrusu bu oturumlardaki tartışmaları izlerken aptalca bir insancıllık olarak da görebilirsiniz..En çok en satılık bildiğim kalemlerin gerçekleri konuşmamak adına, ama kendi var oluşlarını da sürdürmek zorunda olmak uğruna kıvranıp durmalarını, bir o yana bir bu yana savrulmalarını ilginç, bir o kadar öğretici, ders verici olarak dikkatle izliyorum. Doğrudan söyleyemeyecekleri gerçekleri çarpıtarak, hâlâ yandaş toplama görevlerini unutamadan, zekâları bilgileri ile doğru orantılı kafa karıştırma cambazlığının peşindekilerden bir küçük örnek isterseniz..Sakıncasız gibi görünebilen konular üzerinden, bulaştan, kadın cinayetlerinden söze girerek militanca çıkışlar, söylemler savurduktan sonra, topu taca atarak kurtulma umuduyla, sonuçta muhalefetten suçlu aramaları çok ironik.. Her ne kerametse IrakSuriyeAkdenizLibya hattında olupbitenlerin ilişkiler ağındaki gerçekler pas geçiliyor. Sarraj’ın istifası, Yunanistan’la görüşüleceklerin gündemi üzerinden yandaş yayınlar, zorunlu yayınların payları, zaman süreçleri yükseldikçe, zaman kalmadı kaygılarının patlaması, vurgun yağma düzenindeki acelecilik, patlaması da ister erki kullananlar, isterse yararlananlar pay alanlar cephesinden izansız patlayıveriyor.. Akaryakıta çifte zam Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) tarafından yapılan açıklamaya göre bugünden itibaren geçerli olmak üzere benzinin litre fiyatına 28 kuruş, motorinin litre fiyatına ise 25 kuruş zam yapıldı. Böylece benzinin litre fiyatı İstanbul’da 6.60 TL’den 6.88 liraya, Ankara ve İzmir’de ise ortalama 6.67 TL’den 6.95 liraya çıktı. Motorinin litresi ise İstanbul’da 5.74 TL’den 5.99 liraya, Ankara ve İzmir’de ise ortalama 6.06 TL’ye yükseldi. Zamda petrol fiyatlarında yaşanan yükselişin etkili olduğu belirtiliyor. Brent petrol yüzde 0.80 artışla 44.12 dolar oldu.