Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 4 AĞUSTOS 2020 SALI Ankara, ABD’nin SDG ile petrol anlaşmasının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti ‘Terörizme finansman’ Tanklar eşliğinde İsrail güçleri Golan Tepeleri bölgesinde konuşlandı. İsrail’den sınır baskısı ABD, İsrail cephesinin Suriye ve Lübnan’da İran’ın etkisini azaltma çerçevesinde baskı politikası sürerken dün sınır hattından ateş haberi geldi. İsrail ordusu, Suriye sınırında bomba yerleştirme girişiminde bulunan dört kişinin öldürüldüğünü duyurdu. Ordu sözcüsü, bu kişilerin sınırın İsrail tarafına geçemeden etkisiz hale getirildiğini belirtti. Bölgedeki askerlerin son günlerde şüpheli aktiviteler nedeniyle yüksek alarmda olduğunu kaydetti. İsrail, son dönemde Lübnan sınırında, Suriye’de de etkin olan İran müttefiki Hizbullah’a karşı hamlelerini artırmış durumda. Geçen ay İsrail’in Hizbullah milislerini hedef almasının ardından Tel Aviv Lübnan sınırında örgütün sızma girişiminde bulunduğunu, çatışma çıktığını duyurmuştu. “Hizbullah misillemede bulundu” haberleri ise Lübnanlı Şii örgüt tarafından yalanlanmıştı. Gazze’ye hava saldırısı Öte yandan İsrail savaş uçakları, Gazze’nin güneyindeki bir tarım bölgesine hava saldırısı düzenledi. Saldırı, İsrail ordusunun, önceki akşam Gazze’den bir roket mermisinin sınıra paralel bir bölgeye fırlatıldığını ve “Demir Kubbe” hava savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü açıklamasının ardından düzenlendi. Suriye’de terör örgütü YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG), ABD’li Delta Crescent Energy LLC adlı enerji şirketiyle yaptığı petrol anlaşmasına Ankara’dan tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı’ndan anlaşmaya ilişkin “Suriye’nin toprak bütünlüğüne, birliğine ve egemenliğine kasteden ve terörizmin finansmanı kapsamına giren bu adıma destek vermesini esefle karşılıyoruz” çıkışı yükseldi. Türkiye, Amerikan enerji şirketiSDG hattındaki sözleşmenin Suriye’nin toprak bütünlüğünü hiçe saydığı tepkisini verdi. Şam’dan da “Suriye’nin petrolünü çalma girişimi” çıkışı geldi. ‘Doğal kaynaklara el koyma’ Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Suriye’de SDG adını kullanan terör örgütü YPG/PKK’nin, Suriye’nin kuzeydoğusundaki topraklarda petrol çıkarmak, işlemek ve ticaretini yapmak üzere ABD’de yerleşik “Delta Crescent Energy LLC” adlı şirketle sözleşme imzaladığının basında yer aldığı belirtildi. YPG/PKK terör örgütünün bu adımla Suriye halkının doğal kaynaklarına el koyarak bölücü gündemini ilerletme emelini açıkça gözler önüne serdiği vurgulanan açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Suriye’nin doğal kaynakları Suriye halkına aittir. ABD’nin uluslararası hukuku hiçe sayan, Suriye’nin toprak bütünlüğüne, birliğine ve egemenliğine kasteden ve terörizmin finansmanı kapsamına giren bu adıma destek vermesini esefle karşılıyoruz. Hiçbir meşru saikle gerekçelendirilemeyecek olan bu tasarruf asla kabul edilemez.” Şam yönetimi de yapılan petrol anlaşmasına tepki gösterdi. Suriye Dışişleri Bakanlığı, bunun Suriye’nin İdlib’e yönelik Rus bombardımanının dün de sürdüğü gündeme yansıdı. Muhaliflere yakın kaynaklar, saldırıda aynı aileden 3 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu. petrolünü “çalma girişimi” olduğunu ve anlaşmanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti. Konunun, geçen perşembe günü ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nde gündeme geldiği, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham’in “SDG’li Mazlum Abdi’nin kendisini bilgilendirdiğini ve Suriye’nin kuzeyindeki petrol sahalarının modernize edilmek istendiğini” söylediği belirtilmişti. Graham’ın ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya anlaşmayı destekleyip desteklemediğini sorduğu, Pompeo’nun da “Anlaşma umduğumuzdan biraz daha uzun sürdü ve şimdi uyguluyoruz” yanıtını verdiği aktarılmıştı. Al Monitor’un haberinde, anlaşmanın “Beyaz Saray’ın bilgisi ve teş viki ile imzalandığı”, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’nin Türkiye’ye konu hakkında bilgi verdiği ve “Ankara’nın olumsuz tepki göstermediği” iddia edilmişti. HTŞ ile çatışma Öte yandan Londra merkezli, muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, ülkenin kuzeybatısında Suriye ordusunun HTŞ liderliğindeki cihatçı gruplara operasyon düzenlediğini duyurdu. Habere göre çatışmalarda 12 asker, 6 cihatçı öldü. AA’nın haberine göre ise Şam’ın müttefiki Rusya’nın İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ne düzenlediği hava saldırılarında 3 sivil yaşamını yitirdi, en az 7 sivil yaralandı. l ANKARA/CumhuriyetDış Haberler Afgan güçleri cezaevinin çatısına çıkarak IŞİD militanlarına karşı operasyon yaptı. Saldırıda 29 kişi öldü, 43 kişi yaralandı. ABD’ye Çin’den S500 gözdağı WashingtonPekin hattında ticaret savaşı ekseninde yaşanan gerilim, iki ülkenin silahlanma yarışıyla daha da kızışıyor. Çin’in Halkın Günlüğü gazetesinde yer alan bir makalede, yeni S500 Prometey füze savunma sisteminin, Rusya ordusunun hava savunmasını önemli ölçüde güçlendireceği, ülkeye hava sahasında ve yakın uzayda kontrolü tamamen sağlama olanağı vereceği savunuldu. “S500, Rus hava savunmasına ABD’nin beşinci nesil savaş uçakları karşısında üstünlük sağlıyor. Sistem, kıtalararası balistik füzelere müdahale edebiliyor” ifadeleri kullanıldı. Bakan, yönetimi eleştirip istifa etti Lübnan Dışişleri Bakanı Nazif Hitti, Başbakan Hassan Diyab’a istifasını sundu. İstifa sının ardından açıklama yapan Hitti, etkin, hür ve bağımsız ol duğuna inandığı Lübnan için bir vizyon görünmediğini ve ülkesi nin içinde bulunduğu kritik ko şullarda görevini yerine getire mediğini söyledi. Kapsamlı ya pısal reform için ülkesinde et kili bir iradenin bulunmadığını kaydetti. Hitti, “başlangıçta de ğişim ve reform için büyük umut lar taşıdığını ama mevcut durumda umutlarının kırıl dığını” belirtti. Yerel basında Hitti’nin istifa et Hitti me kararının ar kasında Başbakan Diyab ile ya şadığı fikir ayrılıklarının olduğu yorumları yapıldı. Lübnan’ın eko nomisi, 19751990 yıllarında ki iç savaştan bu yana en büyük krizlerden birini yaşıyor. Başba kan Diyab, geçen aylarda ülke sindeki kamu borcunun 90 mil yar doları aştığını kaydetmişti. IŞİD cezaevine saldırdı Afganistan’ın doğusunda Nangarhar vilayetindeki Celalabad kentinde önceki gün cezaevine düzenlenen silahlı ve bombalı saldırıda en az 29 kişi öldü. 43 kişinin yaralandığı saldırıyı IŞİD üstlendi. AA’ya konuşan Nangarhar Valiliği sözcüsü, saldırganlardan birinin bomba yüklü araçla Nangarhar cezaevi giriş kapısını hedef aldığını belirtti. Sözcü, güvenlik güçlerinin çatışmada beş saldırganın etkisiz hale getirdiğini kaydetti. AFP’nin haberine göre, cezaevinde çoğunlukla IŞİD ve Taliban mili tanları bulunuyordu. Saldırının amacının tutukluları serbest bırakmak olup olmadığı bilinmiyor. ‘Taliban ateşkesi ihlal etti’ Kimi kaynak, 2 bin kişinin tutulduğu cezaevine yönelik saldırıyı 30 militanın düzenlediğini, çıkan karmaşa sırasında çok sayıda mahkumun kaçtığını aktardı. AFP’nin haberine göre kaçan bin kadar mahkumun pek çoğu kısa sürede yakalandı. Bölgede çok sayıda sivil tahliye edilirken Celalabad genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. IŞİD’in saldırıyı üstlenmesi öncesinde Kurban Bayramı kapsamında Kâbil hükümeti ile ateşkes ilan eden Taliban saldırıdan sorumlu olmadığını açıklamıştı. Öte yandan İçişleri Bakanlığı, örgütü üç gün içinde ateşkesi 38 kere ihlal etmekle suçladı. Sözcü, “Örgütün saldırılarında 20 sivilin yaşamını yitirdiğini, 40 kişinin yaralandığını” aktardı. İran’da korkutan iddia Dünyayı sarsan yeni tip koronavirüs salgınında (Covid19) yaşanan can kaybı, 693 bin 410’a yükseldi. Küresel çapta vaka sayısı dün itibarıyla 18 mil yon 260 olurken en az 11.4 milyon kişi ise sağlığına kavuşmuş durumda. BBC Farsça Servisi’nin araştırmasına Hindistan’da göre ise İran’da koronavirüs salgınından seyyar test ölenlerin sayısı hükümetin açıkladığından istasyonları üç kat fazla. İranlı yetkililere göre ülkede kuruldu. 17 bin 190 kişinin yaşamını yitirdi. Dünya genelinde, ülkelerin test ka pasitesinin yetersiz olması nedeniyle arada Kosova Başbakanı Avdullah Hoti’nin gerçek ölü sayısının açıklanan verilere Covid19’a yakalandığı bildirildi. yansımadığı biliniyor. Ancak İran’da hükümetin elinde tüm ölümlerin kayıtla Maske tartışması rı olmasına rağmen sayıları daha düşük Japonya Başbakanı Şinzo Abe’nin, Co açıklandığı savunuluyor. İran, salgının vid19 önlemleri kapsamında maske ye başlangıcında Çin’in ardından en fazla tersizliğine karşı merkezi hükümetin hane koronavirüs vakasının görüldüğü ülke halkına dağıttığı, “Abenomask” adı da veri konumundaydı. Ülkede son haftalarda len yıkanabilir, yeniden kullanılabilir mas vaka sayısında yeniden artış dikkat çe keyi takmayı bırakması tartışmalara neden kiyor. Tahran ise can kaybının saklandı oldu. Muhalefet partileri ve kamuoyu, baş ğı iddialarını reddetti. bakanın dahi takmayı bırakması nedeniy Öte yandan Avrupa ülkeleri, salgın le projeyi “salgına karşı etkisiz” bulup “sa da ikinci dalga riski nedeyle teyakkuzda. vurganlık” olarak nitelendirdi. Kyodo ajan İngiltere’de Başbakan Boris Johnson’ın 50 sına göre, projenin sürdüğü 4 ayda 130 ile 70 yaş arası kişilerin sokağa çıkması milyon maske ülke çapında hane halkı nın yasaklanacağı bir senaryo üzerinde ça na ulaştırıldı, bakımevlerine ise 80 milyon lışılması talimatı verdiği öne sürüldü. Bu maskenin dağıtılması planlanıyor. İSPANYA’NIN ESKİ KRALI ÜLKESİNİ TERK EDİYOR İspanya eski Kralı Juan Carlos’un (82), hakkında çıkan “yolsuzluk” iddialarının ardından ülkeden ayrılma kararı aldığı bildirildi. İspanya kraliyet ai Juan Carlos lesince yapılan açıklamada, Carlos’un İspanya’dan ayrılma isteğine ilişkin mektubu oğlu Kral 6. Felipe’ye sunduğu belirtildi. Carlos’un mektubunda gerektiğinde hakkındaki iddialarla ilgili ifade verebileceğini bildirdiği kaydedildi. İspanya kraliyet ailesi, MekkeMedine hızlı tren projesi ihalesinden komisyon almakla suçlanan emerit Kral Juan Carlos’un devletten aldığı maaşı kesmişti. Tahtını 2014’te oğlu 6. Felipe’ye bırakan Juan Carlos kral unvanını korumaya devam ederken, yıllık 198 bin 845 Avro maaş alıyordu. Aldığı komisyonun 65 milyon Avrosu’nu arkadaşı Corinna zuSaynWittgenstein’a bağışladığı ve bunu Panamalı vakıf aracılığıyla İsviçre bankalarındaki bir hesaba göndererek yaptığı iddia edilen Juan Carlos hakkında İsviçre’nin ardından İspanyol mahkemesinde de soruşturma başlatılmıştı. Libya’da gözler, petrol sahalarının bulunduğu bölgelerde. Rusya, ‘Hafter’e sevkıyat yaptı’ Afrika’nın en büyük petrol rezervine sahip, Akdeniz’e uzanan ülkesi Libya’da stratejik liman kenti Sirte’ye hâkim olmak isteyen rakip cepheler arasında gerilim artarken Rusya’nın Hafter güçlerine destek için harekete geçtiği savunuldu. AA’nın haberine göre Rusya, Tobruk cephesi destekli Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’na askeri mühimmat taşımayı sürdürüyor. SirteCufra’ya uçuş Libya’da Birleşmiş Milletler’in (BM) tanıdığı, Ankara destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti, askeri mühimmat taşıyan kargo tipi Rus Ulyişin uçaklarının, önceki gün Libya’nın ortakuzey kesimlerinde yer alan Sirte ve Cufra’ya beş uçuş düzenlediğini açıkladı. Sirte ve Cufra Ortak Operasyon Dairesi Sözcüsü General Abdulhadi Dırah, Suriye’den, Libya’nın ikinci büyük şehri ve Hafter güçlerinin merkezi durumundaki Bingazi’ye de Şam yönetimine bağlı askerleri taşıyan iki uçuş yapıldığını aktardı. Trablus merkezli UUH güçleri, Hafter milislerine karşı 25 Mart’ta başlattığı “Barış Fırtınası” operasyonu kapsamında 3 Haziran’da başkent Trablus’un bütün idari sınırlarında, 5 Haziran’da da Terhune kentinde kontrolü sağlamıştı. Ardından 6 Haziran’da da Sirte, Cufra Askeri Hava Üssü ve çevresindeki bölgeleri Hafter’e bağlı milislerden kurtarmak için “Zafer Yolları” isimli yeni bir harekât başlattığını duyurmuş ve bu bölgede konuşlanmıştı. Birleşik Arap Emirlikleri’yle (BAE) birlikte Hafter’le yakın işbirliği içindeki Mısır’dansa UUH güçlerinin operasyon hazırlıklarına yönelik “Sirte kırmızı çizgimizdir” çıkışı gelmişti. Mısır parlamentosu, geçen ay, Libya’ya askeri müdahalenin önünü açan tezkereyi kabul etmişti. Libya’da rakip cepheleri destekleyen AnkaraKahire hattında bir yandan da Akdeniz’deki enerji mücadelesi üzerinden gerilim yaşanıyor. Mısır, önceki gün Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de ilan ettiği Navtex (seyrüsefer bildirimi” hamlesinin, “egemenlik haklarına yönelik saldırı ve ihlal” olduğu iddiasında bulunmuştu. Tehdide devam etti Öte yandan Hafter, Kurban Bayramı dolayısıyla yaptığı konuşmada Türkiye’yi tehdit etti. “İkinci Türk işgalini kabul etmeyeceklerini” söyledi. Hafter, konuşmasında Libya’da 300 yıl kalan Türklerin “yağmacı ve katil” olarak görüldüğünü öne sürdü. Hayırlı Cuma’nın mimarıydı Kuzey İrlanda barış sürecinin mimarlarından Nobel Barış Ödülü sahibi Hume eski Kuzey İrlanda Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi (SDLP) lideri John Hume, 83 yaşında hayatını kaybetti. Ülkesinin yakın siyasi tarihinde önemli bir yeri bulunan Hume, İngiltere ve İrlanda Cumhuriyeti hükümetleri arasında 1998’de imzalanan, İrlanda Adası’nda 30 yıl süren çatışmaları sonlandıran Hayırlı Cuma Anlaşması’nın mimarlarından biri olmuştu. SDLP’nin eski lideri Hume, 1998’de imzalanan barış anlaşmasının ardından Ulster Birlikçi Partisi’nin lideri David Trimble ile Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmüştü. Trump’ın bankacısı soruşturma altında Alman bankası Deutsche Bank, ABD Başkanı Donald Trump ile damadı Jared Kushner’in uzun zamandır özel bankacıları olan Rosemary Vrablic’e soruşturma açtı. Banka içi soruşturmada Vrablic’in, Kushner’in ortağı olduğu bir emlak yatırımı şirketinden niçin 2013 yılında 1.5 milyon dolarlık bir daireyi satın alması incelenecek. New York Times’ın haberine göre, Deutsche Bank’ın özel bankacılık bölümünde çalışan Vrablic ve müdürü olduğu iki başka bankacı, Kushner’in ortağı olduğu Bergel 715 Associates şirketinden 2013 yılında, New York kentinin lüks Park Avenue Caddesi’nde bulunan 1.5 milyon dolarlık bir daireyi satın aldı. Bankacılar daireyi ertesi yıl 1.85 milyon dolara sattı. Öte yandan, Beyaz Saray başkanlık seçimleriyle ilgili ABD Başkanı Donald Trump’ın “erteleme” çağrısıyla ilgili ilk kez açıklama yaptı. Beyaz Saray Genel Sekreteri Mark Meadows, “3 Kasım’da seçimler yapılacak ve başkan (Trump) kazanacak” dedi. Trump önceki gün Virginia’da golfe gitti. Hem destekçileri hem de karşıtları bölgede eylem düzenledi.