Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 9 3 NİSAN 2020 CUMA Petroldeki artışta, fiyat savaşlarının sonlandırılması için anlaşmaya varılacağının duyurulması etkili oldu Virüs vurdu, ‘petrol’ tuttu Koronavirüs kaynaklı satış baskısı ve güvenli limana yönelimle dolar/TL dün güne 6.71’in üzerini test ederek ve Eylül 2018’den beri yeni zirvelerini görerek başladı. İşlemlerin bir miktar hacim kazanmasıyla gördüğü zirvelerden gerileyerek 6.59’a kadar geriledi. Dün, güne yüzde 1.16 yükselişle başlayan Borsa İstanbul ise günü yüzde 4.8 artışla 89 bin 511 puandan tamamladı. Bu yükselişin sebebi, ABD’de salgın sebebiyle hayatını kaybedenlerin sayısının artabileceği uyarılarının ardından, yatırımcıların güvenli liman olarak gördükleri dolar ve tahvillere yönelmesi. Bu durum, ABD kaynaklı endişelerle yeniden kuvvetlenen gelişmekte olan para birimlerindeki satış baskısını sürdürüyor. Bu baskıyı, petrol fiyatlarındaki yüz Dün, salgın kaynaklı endişelerle 6.71’in üzerini test eden dolar, petrol savaşlarının yumuşama sinyalleri ile 6.59’a kadar geriledi. de 10’u aşan yükseliş sınırlıyor. Brent petrol fiyatları ise ABD Başkanı Donald Trump’ın, Suudi Arabistan ve Rusya’nın fiyat savaşını sonlandırarak bir anlaşmaya varacağını beklediğini ifade etmesi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in çözüm çağrısında bulunmasının etkisiyle yüzde 24 artışla 30 doları aştı. Benzine indirim Koronavirüsün küresel ekonomilere etkisi hakkındaki öngörüler artıyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, küresel ekonomik faaliyetlerin 2020’de yüzde 1.9 azalmasını bekliyor. Fitch’e göre, AB ve ABD ekonomileri, ka rantina uygulamaları nedeniyle ikinci çeyrekte sırasıyla yüzde 7 ve yüzde 8, yıllıklandırılmış olarak ise yüzde 28 ve yüzde 30 daralabilir. ABD Çalışma Bakanlığı’na göre ise ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, koronavirüsün işgücü piyasasını etkilemesiyle 28 Mart ile biten haftada 3 milyon 341 bin kişi artarak yeni bir rekor kırdı ve 6 milyon 648 bine yükseldi. Almanya Maliye Bakanı Peter Altmaier de, ülke ekonomisinin yüzde 5’in üzerinde daralabileceğini söyledi. Öte yandan, benzinin litre fiyatında bugünden itibaren geçerli olmak üzere 14 kuruş indirime gidildi. l Ekonomi Servisi Kredi kullanımı yavaşladı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 27 Mart tarihli haftalık verilerine göre, toplam kredi hacmi önceki haftaya kıyasla yüzde 0.6 artarak 2 trilyon 871 milyar lira, bu kapsamda tüketici kredileri (kredi kartı dahil) yüzde 0.3 artışla 624 milyar lira ve ticari krediler yüzde 0.7 artışla 2 trilyon 247 milyar lirayı aştı. Ayrıca geçen yılın aynı haftasına göre toplam krediler yüzde 14.2, tüketici yüzde 23.5 ve ticari yüzde 11.9 arttı. Takipteki alacak (batık kredi) ise yine önceki haftaya kıyasla toplamda yüzde 0.7 düşüşle 152 milyar 438 milyon TL oldu. Bu kapsamda tüketicinin (kredi ve kredi kartı) batıkları yüzde 1.8 düşüşle 19 milyar 953 milyon lira, şirketlerin batıkları yüzde 0.6 düşüşle 132 milyar 485 milyon lira oldu. Geçen yılın aynı haftasına göre batıklar toplamda yüzde 43.6, tüketicide yüzde 4.4 ve şirketlerde yüzde 52.2 arttı. l Ekonomi Servisi Ticari araçlar Ekonominin enerjisi düştü salgın kurbanı Yeni yıla, kredilerdeki ucuzlama ve geçen yılki büyük küçülmenin etkisiyle iyi başlangıç yapan otomotiv pazarı, koronavirüsün ilk sonuçlarını mart ayıyla birlikte görmeye başladı. Otomotiv Distribütörler Derneği’nin (ODD) mart ayı verilerine göre, otomobil ve hafif ticari araç pazarında satışlar yüzde 1.6 artarak 50 bin 8 adete çıktı. Otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3.3 arttı ve 39 bin 887 adet oldu. İhracat da düştü Hafif ticari araç pazarı ise yüzde 4.5 küçüldü ve 10 bin 121 adette kaldı. İlk 3 ayda ise geçen yılın aynı dö nemine kıyasla toplam pazar yüzde 40.62 büyüyerek 124 bin 403 adede yükseldi. Öte yandan, Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin dün açıkladığı verilere göre, mart ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla ihracat yüzde 17.8 düşüşle 13.4 milyar dolar olurken, ithalat yüzde 3.1 artışla 18.8 milyar dolar ve dış ticaret açığı yüzde 182 artışla 5.4 milyar dolara yükseldi. İhracatın lideri otomotivde yüzde 28.5 düşüş var. İhracat 2.1 milyar dolara indi. Yine ihracat, hazırgiyimde yüzde 27.4 düşüşle 1.2 milyar dolar, çelikte yüzde 24.7 düşüşle 984 milyon dolar ve elektronikte yüzde 16.1 düşüşle 833 milyon dolara indi. Tarım ihracatı ise yüzde 4.5 ar tarak 2 milyar dolar oldu. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR elektrik tüketiminin ise gerçek leştikten birkaç saat sonra ta Koronavirüs salgını ile birlik kip edilebildiğine işaret edildi. te ekonomide çarkların dur ması, elektrik tüketiminde de AB’de de azaldı etkisini gösterdi. Salgının eko Elektrik tüketiminin ekonomik nomi üzerindeki etkisini incele büyümenin tahmin edilmesinde yen Türkiye Ekonomi Politika tek başına yeterli olmasa da, bü ları Araştırma Vakfı’nın (TE yümenin gidişatı açısından PAV) çalışmasına göre, 3031 Mart’ta tüketim bir önceki yıla göre yüzde 12 azaldı. TEPAV’ın araştırmasına göre salgından sonra ekonomi önceden bilgi sağlaması açısından önemli olduğuna dikkat çekildi. 9 Mart son nin çarklarının durma rasında İtalya’da Söz konu ya başladığı elektrik tüke ki elektrik tü su araştırma timindeki düşüşle de orta ketiminde dü da, Türkiye’nin ya çıktı. Türkiye’de elektrik tü şüş yüzde 7 ve haftalık ve gün ketimi 3031 Mart’ta yüzde 12 yüzde 22 ola lük elektrik tü azaldı. Elektrik tüketiminde rak devam eder ketimi, seçi ki azalma dünya ülkelerin ken, 2327 Mart li AB ülkeleriyle karşılaştırıldı. İtalya, İspanya, Almanya ve Türkiye’de de de yaşanıyor. İspanya ve Almanya’da, İtalya’ya göre sınırlı olsa da düşüş arttı. haftasında düşüş hızlanarak yüzde 26’ya ulaştı. İspanya ve Almanya’da hafta içinde saat 0818 elektrik tüketimindeki arasındaki elektrik tüketi düşüş, İtalya’ya göre daha sı mi incelendi. Araştırmada, eko nırlı olsa da iki ülkede de son üç nomik büyümenin gerçekleştik haftada düşüş oranı arttı. ten aylar sonra ölçülebilirken, 23 Mart’ta İspanya’da elekt üretimde girdi niteliği taşıyan rik tüketimi bir önceki yıla gö re yüzde 10, Almanya’da ise yüzde 8 düştü. 3031 Mart’ta elektrik tüketimi; Almanya’da yüzde 6, İspanya’da yüzde 19, İtalya’da ise 29 oranında düşüş gösterdi. Türkiye’de ise hafta içi günlerde saat 0818 arasındaki elektrik tüketiminde, 17 Şubat haftasında bir önceki yılın aynı haftasına oranla yüzde 6’lık bir artış, 24 Şubat haftasında yüzde 5’lik bir düşüş gerçekleşmişti. 2 Mart haftasında bir önceki yılın aynı haftasıyla eşit düzeyde tüketim gerçekleşirken, 9 Mart haftasında yüzde 2’lik bir düşüş, 16 Mart haftasında ise yüzde 16’lık bir artış oldu. Türkiye’deki ilk COVID19 tanısını takiben sanayiye gelen siparişlerin de etkisi ile elektrik tüketiminde önce artış görülürken, aynı ölçekte olmasa da benzer bir durum İspanya’da da yaşandı. 23 Mart haftasında ise Türkiye’deki elektrik tüketimi bir önceki yıla kıyasla yüzde 6 azaldı. 3031 Mart döneminde ise bir önceki yıla kıyasla Türkiye’deki elektrik tüketimi yüzde 12 düştü. l ANKARA Üretime ara verenler artıyor Virüsün üretime etkisi sürüyor. Borusan Mannesmann BM Vobarno İtalya’da üretime ara verdi. Türkiye’de de, Gemlik ve İstanbul Halkalı tesislerinde üretim 13 Nisan’a kadar durduruldu. Temapol Polimer de, 28 Nisan arasın da üretimine ara verdi. Ayrıca TAV, 2020 için planladığı yatırımlardan zaruri olmayanları ertelediğini açıkladı. Honda ise, Kocaeli’ndeki üretim tesisindeki faaliyetlerine vermiş olduğu arayı, bir hafta daha uzattı. l Ekonomi Servisi T.C. TRABZON 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI Davacı Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü vekili tarafından mahkememizde açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazların Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü adınatescili davası nedeniyle, KAMULAŞTIRILAN ALANLAR: ESAS NO: 2020/203 Esas Dava konusu Trabzon İli Ortahisar İlçesi Yenicuma Mahallesi1226 ada 81 parselsayılı taşınmazın kamulaştırılacağı, gayrimenkulün tapuda Muhammet Serdar Özen adına kayıtlı olduğu, Kamulaştırmayı yapacak olan idareninKarayolları 10. Bölge Müdürlüğüne olduğu, Kamulaştırma Kanunun 14.Maddesinde öngörülen süre olan 30 gün içersinde, tebligat veya ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açılabileceği, Açılacak olan davalarda husumetin Karayolları 10. Bölge Müdürlüğüne yöneltileceği, Kamulaştırma Kanununun 14.Maddesinde öngörülen süre olan 30 gün içinde kamulaştırmaişlemine karşı idari yargıda iptal davası açması halinde, dava açtıklarını ve yürütmenin durdurulması kararı aldıklarını belgelemedikleri takdirde, kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemeye tespit edilen kamulaştırma bedeliüzerindentaşınmaz malın kamulaştırma yapan idare olan Karayolları 10. Bölge Müdürlüğüne adına tapuda tescil edileceği, Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahipleri adına açılacakhesaptaT.C. Ziraat Bankası T.A.Ş. TrabzonŞubesine yatırılacağı, Konuya ve taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delilleri tebliğ tarihindenitibaren 10 gün içinde mahkemeye yazılı olarak bildirmeleri gerekeceği, Hususları2942 sayılı kanunun4650 sayılı kanunla değişik 10.cu maddesi4. bendi gereğinceilanen TEBLİĞ olunur. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1158047) İSO: Mücbirde ayrım olmasın İstanbul Sanayi Odası mı anlayışına uymuyor. Bu (İSO) Yönetim Kurulu Baş zor günlerde Türk sanayisi kanı Erdal Bahçıvan, Co nin NACE üzerinden ayrım vid19 salgını ile mücade cılık lüksü yok. Birbiriyle iç leye yönelik açıklanan eko içe geçmiş sektörler ara nomik destekler kapsamın sında ayrışma ve huzursuz da sanayicileri en olumsuz luk doğuracak tutum ve uy etkileyen konunun, müc gulamalardan özenle kaçı bir sebebin sektörel anlam nılmalı, istisnasız tüm ima da dağılımı olduğuna dik lat sanayi sektörleri mücbir kat çekti. sebep kapsamına alınmalı. İSO Meclisinin elektro Ayrıca kısa çalışma ödene nik ortamda video konfe ği ile ilgili tüm gün sınırla ransla gerçekleştiren maları kaldırılmalı.” aylık toplantısında Bahçıvan ayrıca, sa konuşan Bahçıvan, nayiye enerji desteği şuna dikkat çek sağlanmasını, stok fi ti: “Mücbir sebepte nansman süre NACE’ye göre sektö ci netleş rel ayrımlar yap tirilmesini mak, fedakârlık talep etti. ve beklentilerin eşit dağılı Erdal Bahçıvan l Ekonomi Servisi ‘Artık normale dönelim’ istiyoruz... Peki, normal ne? Herkesin dilinde: Artık normal hayatımıza bir dönsek... Ama “Normal olan neydi” sorusunu soran pek yok. Sahi şu yıllardır sürdürülen düzen normal miydi peki? Hesapsız üretim ve tüketim mi normaldi? Doğanın amansızca katliamı mı? Zengin ve yoksul arasındaki devasa uçurum mu? Adaletsiz rejimler mi? Yanı başımızdaki hukuksuzluklara seyirci kalmak mı? Bir yandan yeni teknolojilerle doludizgin ilerlemeler kaydedilirken, bir yandan ortaçağ karanlığı benzeri bir cehaletin artması mı? Neydi o normal? Sağlıktaki o özelleştirmeler mi? Araştırma hastanelerinin, devlet hastanelerinin insan ve finans kaynaklarını özel hastanelere yöneltmek mi? Her hastaya gerek olsun olmasın tomografi, MR, tahlil vs. çektirterek bir avuç şirkete para kazandırmak mıydı o normal? Kendi yerli tohumumuzun bile yasaklanması ve çokuluslu bir iki şirketten satın alma zorunluluğu mu normaldi? Sadece düşüncelerini söylediler ya da yazdılar diye gazetecilerin, siyasetçilerin, sivil toplum önderlerinin hapiste çürümesi mi normaldi? Yoksa tüm bunları kabulleniş mi normaldi.. Neydi o normal? Her gün bir kadının eşi, sevgilisi, eski kocası tarafından katledilmesi mi? Köylerin bomboş olması mıydı? Ekilecek arazilerin betona, madenlere peşkeş çekilmesi miydi? Çocuk işçiler mi? Hiçbir sigortası, gelecek güvencesi olmadan kayıtsız çalıştırılan milyonlar mı? Satın aldığımız, tükettiğimiz her ürün her eşya için ödediğimiz paranın içinde emeğin payının her yıl ne kadar düştüğünün bilincinde olmamak mı, umursamamak mı normal? Sanki bir asteroid çarptı... Sanki bir asteroid çarptı gezegene ve bir anda her şey değişti. COVID19 ile başlayan küresel sağlık krizi, ekonomileri, sivil toplumu, günlük yaşamı alaşağı etti. Ve artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. İpi çekildi eski düzenin... En azından uzun bir süre... Büyük savaşlar, salgınlar insanların yaşadıkları dünyanın anlamına ya da sağlamlığına olan inançlarını da azaltır. Ve tarih sayfalarında geçmişin deneyimleri bu tür büyük krizlerin siyasi sistemlerin de tahtlarının sarstığını göstermiştir. Korona sonrası nasıl bir dünya olacağını şimdiden öngörmek olanaksız... Ülkeler şimdilik kendi can dertlerinde; çöken sağlık sistemleri ile, büyük yara alan ekonomileri, işsizlikle uğraşıyorlar. Total bir çöküşü önlemek için büyükannenin sandığının diplerine atılıp sonra unutulan “sosyal devleti” yeniden hatırladılar zorunlu olarak... Ve bu yüzden dünyanın en kırılgan en yoksul bölgelerinde ya da mülteci kamplarında koronavirüsün nasıl seyrettiğini, neler olupbittiğini bile bilmiyoruz daha. Ama artık şunu biliyoruz: Bir bumerang gibi bize herkese geri döneceğini... Öyleyse... 4 Daha kapsayıcı, daha sürdürülebilir temelleri olan bir ekonominin inşası artık yaşamsal. Bunun için hâlâ içinde bulunduğumuz ve faturanın daha da ağırlaşacağı koronavirüs günlerinde yapılması gereken en önemli ekonomik adım “Kimse işten çıkarılmayacak yasası”. Devlet kaynaklarının buna ayrılması. 4 Sağlık hizmetlerinin özelleştirilmemesi gerektiğinin anlaşılması. Halk sağlığı temel bir kamu yararı ve stratejik güvenlik için kritik bir faktör. Sağlık çalışanları için her şeyin seferber edilmesi.. 4 Dayanışmanın tekelleştirilmemesi.. COVID19 krizi “daha da yakın” ve daha derin bir dayanışma gerektiğini gösterdi. Bu dayanışmada ideolojik savaşın yeri yok. Bu da bumerang gibi geri teper. Bu bir gönüllü hareket. Dünyanın her yerinde korona ile mücadelede merkezi hükümet kadar yerel yönetimlere de büyük görev düşer... COVID19 salgını, 21. yüzyılın tüm insanlığı gerçekten etkileyen ilk krizi. Ve ne yazık ki son olmayacak. Bunu daha fazla kriz takip edecek ve hepsi bir virüs şeklinde gelmeyecek. Bunlara hazırlıklı olmanın, krizleri önleyebilmenin hatta azaltmanın yolu ise önce hepimizin normal üzerinde durup düşünmemizden geçiyor.. Vodafone’dan uzaktan çalışmaya destek Vodafone Business, koronavirüsü salgını yüzünden uzaktan çalışma sisteminin yaygınlaşmasıyla artan bağlantı ve güvenlik talebine uygun çözümler sunuyor. Salgın sebebiyle iş süreçlerinin aksamaması için güçlü altyapısı ve dijital çözümleriyle işletmelere çözümler sağlayan Vodafone Business, verimliliği uzaktan takip imkanı da sağlıyor. İşletmelerin yurtiçinde ve dışında yer alan merkezlerini ve operasyonel lokasyonlarını hızlı, sınırsız ve güvenli olarak bağlayarak çeviklik kazandıran Vodafone Business, üretimden enerji ve makine takibine kadar tüm iş süreçlerini uzaktan takip ederek yönetmelerini ve kesintisiz sürdürmelerini sağlıyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin, önceliklerinin işletmelerin her koşulda işini yapabilmelerini sağlamak olduğunu vurguladı. l Ekonomi Servisi