Katalog

12 22 NİSAN 2020 ÇARŞAMBA EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: ECE KURTULUŞ HABER/YORUM Atatürk, Gazi Meclis ve 100. yıl Yarın 23 Nisan. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 100. yılını kutlayacağız. Her yıl, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutladığımız bu bayramı, bu sene hayli buruk kutluyoruz. İki nedeni var bunun. İlki dönemsel. Üstelik siyasal boyutu da yok. Salgın hastalık nedeniyle alınan önlemlerle ilgili. Sokağa çıkma yasağı var. O yüzden bu yıl caddelerde, meydanlarda olamayacağız. Kuvayi Milliye’nin ve Milli Mücadele’nin simgesi ay yıldızlı bayraklarımızla, Atatürk fotoğraflarımızla sevincimizi, coşkumuzu hep birlikte paylaşamayacağız. 19 Mayıs’ta, 30 Ağustos’ta, 29 Ekim’de telafi ederiz. İkinci neden ise yapısal. Tamamen siyasal. 2018’de Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmesiyle ilgili. Meclis’in işlevini, önemini, ağırlığını yitirmesiyle ortaya çıkan durumdan kaynaklanıyor. Telafisi güç. Meseleyi daha kapsamlı tartışalım. Devletin resmi adı, gelişmişlik düzeyi, nüfusu, coğrafyası ne olursa olsun, özde ve esasta halk egemenliğini, milli iradeyi, meşruiyetin kaynağı olarak milleti gören rejimlerde meclis önemlidir. Halkın oyuyla oluşan, milli iradenin tecelli ettiği yer olan parlamento değerlidir. Bizim tarihimiz söz konusu olduğunda, bu durum çok daha belirgindir, belirleyicidir. Çünkü savaş ve devrim, Meclis çatısı altında yönetilmiştir. Emperyalizme ve onun yurdumuzdaki uzantılarına, işbirlikçilerine karşı verilen Kurtuluş Savaşı da, savaşla eşzamanlı olarak yapılan, savaşla iç içe geçen Egemenlik Devrimi de, Meclis çatısı altında yürütülmüştür. Egemenliğin kökünü, kaynağını, tanımını, anlamını, işlevini değiştiren; egemenliği gökten alıp yere indiren yani siyasallaştıran; dini olmaktan çıkarıp dünyevi kılan yani laikleştiren; hanedandan alıp millete veren yani millileştiren bu devrim, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanıyla taçlanmıştır. O gün, ülkenin ve rejimin adı resmen Cumhuriyetle bütünleşmiştir.      Cepheye koşan mebuslar Milli ordunun başkomutanı, Müdafaai Hukuk’un lideri, Gazi Meclis’in, Kurucu Meclis’in başkanı Mustafa Kemal Paşa açısından Meclis başat güçtür. Vazgeçilmezdir. Meclis iradesi ve idaresi esastır. Her fırsatta Meclis’in önemine değinmiştir. Her adımda Meclis’in onayına başvurmuştur. Her eylemin kaynağı ve onay mercii olarak Meclis’i görmüştür ve Yunus Nadi Bey’e, “Ben her kerameti Meclis’ten bekleyenlerdenim. Bir devreye yetiştik ki onda her iş meşru olmalıdır. Millet işleri de ancak milli kararlara istinad etmekle, milletin hissiyatı umumiyesine tercüman olmakla hâsıldır” demiştir. 1920’nin Meclisi, bizim kurucu Meclisimiz, kahraman Meclisimiz; sadece savaşı yöneten, yasa yapan, devlet kuran bir Meclis değildir. Fiilen de savaşmış bir Meclistir. Kelimenin tam anlamıyla Gazi Meclis’tir. Meclis’in 7 milletvekili, cepheye gönüllü olarak, er rütbesiyle gitmişlerdir. O vekillerden biri olan Geyve Kaymakamı ve sonradan İzmit mebusu Hamdi Namık Gör’e, Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal imzasıyla verilen belgede şunlar yazılıdır: “Kendisi cephede nefer olarak hizmet etmek üzere muharebe vazifesine talip olmuştur; kendisine her suretle destek ve yardım gereklidir”. (Tarih: 11. 1. 337 (1921). (İlhan Selçuk, “Geyve Kaymakamı”, Cumhuriyet, 12. 07. 2001). 100 yıl önce, 23 Nisan’da Meclis’i açanlarda, Atatürk başta olmak üzere, karşılıksız ve sınırsız bir vatan aşkı, millet sevgisi, özgürlük ve bağımsızlık tutkusu, devrimci ve mücadeleci bir irade vardı. Düşmanı yendiler. Savaşı kazandılar. Cumhuriyeti kurdular. Birbiri ardına devrimleri hayata geçirdiler ve bize bir vatan bıraktılar. Hepsini rahmet, minnet ve hürmetle analım. Anıları önünde saygıyla eğilip ve hep birlikte haykıralım. Yaşasın Türkiye. Yaşasın Cumhuriyet. Yaşasın Atatürk. 22 NİSAN 2020 SAYI: 34531 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 04:33 06:07 13:08 16:54 19:58 21:26 Ankara 04:21 05:54 12:52 16:38 19:41 21:07 İzmir 04:49 06:19 13:15 16:59 20:01 21:25 V irüsü kaptığı günden itibaren yüreği endişe ile dolmuştu... Kızları küçüktü... Bu kâbustan kurtulamazsa zamansız, çok erken bir ayrılık olacaktı! Dünyada binlerce cana mal olan koronavirüse, 56 yaşında aile hekimi olarak yakalanmıştı. Sonucu tahmin edebiliyordu... Virüs beynine sirayet ettiğinde onun aklı geride bıraktığı canlarındaydı... Bir baba olarak kızlarının geleceğini hazırlayabilmiş miydi? H Dr. Yavuz Kalaycı... Virüsün istatistik tablolarına dahil edilen ancak her insan gibi büyük yaşam hikâyesi olan kahramanlardan biri... Kahraman demek az kalır... Sağlık emekçileri yeryüzünün insanlık için son uyarısı ile mücadele ederken sevdiklerinden, ailelerinden ayrı, bir cephe savaşının içindeler... Dr. Yavuz Kalaycı... aklı, yüreği kızlarındayken yoğun bakımda uyutuldu önce. O sırada annesi ve babası aynı virüsün etkisi ile hayatını kaybetti. Kalaycı’nın son mesajını meslektaşı Dr. Erdinç Nayır paylaştı. “Kızlarım küçük, sahip çıkarsınız değil mi?” H Zonguldak Valisi’nin korona salgınından sağlık emekçilerini sorumlu tuttuğu konuşmasını hatırladım. Hayatını riske atan doktorlar, hemşireler, hasta bakıcıları için ne ağır bir suçlama... Vali daha sonra özür dilediği konuşmasında, “Onlar bize yük olmasaydı bugün belki geri dönüşü konuşuyor olurduk” demişti. Hükümetin pandemi ile ilgili aşırı iyimserliği ve yeterli tedbirleri almadığı eleştirileri arasında vali, sağlık emekçilerini suçlayarak iktidarı aklama çabasındaydı. H “Büyük devlet” lafla olunmuyor... Görkemli saraylar, boy boy uçaklar, yaldızlı sofralar sizi büyük yapmıyor... Tıpkı terörle mücadele eden kahramanlarımız gibi, yeni tür savaşın içindeki sağlık ordusu da aileleri için gelecek kaygısı duymamalılar. Kızlarım küçük, sahip çıkarsınız değil mi? İktidar, muhalefet ile koli yarıştırmayı bırakıp hayatını kaybeden sağlık emekçilerinin çocuklarına, ailelerine sahip çıkmalı... Büyüklük, geçmişten bugüne ülkemiz için hayatını kaybeden insanların mirasına sahip çıkmaktır. HHH Koronanın ekmeği... Siyasal İslamcıların iktidarda kalma stratejisi çöküyor. Ellerindeki en önemli argüman “yardımpaketkoli” zincirine CHP’li belediyeler el attı. AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın CHP’li belediyeleri PKKFETÖ dahil her türlü terör ile ilişkilendirme çabası bu paniğin ifadesi... Oysa bu taktik yerel seçimlerde geri tepti ve AKP büyükşehirleri kaybetti. AKP’yi saran korkunun nedeni, “kendi mahallesi” ve oy deposu olarak gördükleri yoksul geniş kesimlerde CHP’nin giderek daha etkili hale geliyor olması... Koronavirüs ile mücadelede görüldü ki, elinde imkânı olduğunda CHP’li belediyeler de yoksulun yardımına koşuyor. Üstelik bunu yaparken İzmir Muğla Aydın örneğinde olduğu gibi ihtiyaç duyulan ürünler köylüden, üreticiden satın alınarak yoksul kesimlere dağıtılıyor. CHP’li belediyeler “kayıtlı” bir liste üzerinden değil, tüm kesimlere ayrım yapmadan ulaşmaya çalışıyor. İktidarın paniği öylesine büyük ki, sokağa çıkma ya sağı sürecinde CHP’li belediyelerin ekmek dağıtımına dahi yasak getirdi! Dayanışmaya en çok ihtiyacımız olduğu dönemde yardımı tekelleştirmeye çalışmak, en çok yardıma muhtaç insanları zora sokacaktır. HHH 100. yılında millet egemenliği Yakın tarihimizde Meclis’ten, milletin egemenliğinden rahatsızlık duyan son padişah Vahdettin’di... Rahatsızdı çünkü padişahtı... Yani memleketi kendi tapulu malı olarak görüyordu. Millet yerine tebası, vatandaş yerine kulları vardı. Padişah Vahdettin, 11 Nisan 1920’de Meclisi Mebusan’ı feshettiği sırada Ankara’da Mustafa Kemal, Millet Meclisi kurma çalışmalarını tamamlamak üzereydi. Gazetemizin kurucusu Yunus Nadi o günlerin yakın tanığıdır. Mustafa Kemal’e “Önce savaşı kazanalım sonra Meclis’i kurarız” diye baskı yapar arkadaşları, ancak o kabul etmez. Büyük Millet Meclisi’ni kurar ve savaşın en zor anlarında bile her adımını Meclis’ten yani milletten onay alarak atar büyük önder... TBMM gazidir çünkü kan ve barut günlerinde kurulmuştur. Dünyada hiçbir “millet egemenliği” TBMM çatısı altındaki kadar kutsal değildir. 100 yıl sonra TBMM’nin işlevsiz hale getirildiğine, Gazi Meclis’in ülkenin tüm karar ve denetim süreçlerinin dışında tutulduğuna tanık oluyoruz. 100 yıl sonra “tek adamlığın” Meclis’in, dolayısı ile milletin iradesinin üzerinde bir güç olarak yasamayürütmeyargı erklerini kontrol ettiğini görüyoruz. 100 yıl sonra Meclis’in yetkisinin yeniden Saray’a devredildiği günleri yaşıyoruz. Bu yıl 23 Nisan’da tüm dünya çocuklarının mutluluğunu hayal ederken, millet iradesinin 100 yıl sonra nasıl yok edildiğini düşünelim. Bu 23 Nisan, Atatürk’ün vasiyetinde olduğu gibi, demokrasiyi barış içinde yeniden inşa edeceğimiz günlerin miladı olsun. 2016 yılında projeye başlayan Nero Endüstri’ye destek yağdı Geriye dönük teşvik! 9 yaşındaki Ceylan yaşam savaşını kaybetti Kızını hortumla döverek öldürdü Gaziantep’te, 1 yıl önce tartıştığı eşi R.A’yı bıçakladığı için cezaevine giren ve infaz düzenlemesiyle tahliye edilen Müslüm Aslan (33), 9 yaşındaki kızı Ceylan’ı döverek öldürdü. Ceylan’ın öldürülmesinin ardından açıklama yapan kadın örgütü Mor Dayanışma, “Katilleri koruyan yasalar bu cinayetlerin sorumlularıdır. Failleri siz bıraktınız, kadınları ve çocukları da korumak zorundasınız” tepkisini gösterdi. Tahliye olduktan sonra, babaevindeki eşinden 3 çocuğunu alarak yaşadığı eve dönen Müslüm Aslan, 17 Nisan günü, 9 yaşındaki kızı Ceylan’ı darp etti. Ceylan hastaneye kaldırılırken Aslan, diğer çocukları Y.İ.A. (7) ile B.A.’yı (5) kendisinden boşanmak için dava açan eşinin evinin önüne bıraka rak kaçtı. Bir parkta yakalanan Arslan, tutuklanarak cezaevine gönderildi. Hortumla yediği dayak ile ağır yaralanan ve yoğun bakıma alınan Ceylan ise önceki gece hayatını kaybetti. Eşinden evlilikleri süresince şiddet gördüğünü belirten R.A, “Boğazımı makasla keserek darp etti. Ölümden zor kurtuldum. Bunun üzerine tutuklandı. Çıkınca ‘barışalım’ dedi, kabul etmedim. Çocukları birkaç günlüğüne görmek için yanına aldı. Ama geri göndermesini istediğimde beni hep oyaladı” diye konuştu. Olay anında yaşadıklarını anlatan 7 yaşındaki Y.İ.A., “Ellerimize tahtayla vurdu. Ablamı duvara asarak, hortumla dövdü. Bize balta gösterip, kolumuzu keseceğini söylüyordu” dedi. l Haber Merkezi MUSTAFA ÇAKIR Nero Endüstri’nin Ankara Sincan’daki 1.6 milyar liralık tesis yatırımına hükümetten destek yağdı. Cumhurbaşkanı kararı ile tesise, vergi muafiyetleri ve indirimlerinden enerji desteğine, personel desteğinden yatırım yeri tahsisine kadar birçok destek verildi. Bu destekler, projenin başladığı 2016’dan bu yana yapılan harcamalar için de geçerli olacak. Firma, projeyi 2022’de tamamlayamazsa 3 yıl daha süre verilecek. Cumhurbaşkanı kararına göre, Sincan’a sensör, güdümlü füze/roket tehdidine karşı lazer/radar tehdit algılama ve uyarı sistemi, kimyasal/biyolojik/radyoaktif/ nükleer (KBRN) filtrasyon sistemi ile infilak bastırma sistemi üretim tesisi yapılacak. Tesisi, Nero Endüstri Savunma Sanayi AŞ yapacak. Tesise yapım için devlet tarafından proje bazlı destek verilecek. Karara göre projenin yapımı 4 Kasım 2016’da başladı. Yatırımın 6 yıl sonra tamamlanması planlanıyor. Eğer yatırım bu süre içerisinde tamamlanamazsa Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 3 yıl daha süre veri lebilecek. Yatırımın tutarı 1.6 milyar TL. Yatırım süresi sonunda üretilmesi planlanan ürünler ve üretime ilişkin kapasiteler ise şöyle sıralandı (adet/yıl): “Sensör 102 milyon 30 bin. Lazer/radar tehdit algılama ve uyarı sistemi 5 bin 500. KBRN Filtrasyon sistemleri 3 bin. İnfilak bastırma sistemleri 32 bin.” Firmanın yararlanabileceği destekler de şöyle sıralanıyor: “Gümrük vergisi muafiyeti. KDV istisnası. KDV iadesi. Vergi indirimi (İndirim oranı: yüzde 100, yatırıma katkı oranı yüzde 80, yatırım katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek oranı yüzde 100). Sigorta primi işveren hissesi desteği (Azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl). Gelir vergisi stopajı desteği (10 yıl). Nitelikli personel desteği (azami 50 milyon TL). Faiz ve/veya kâr payı desteği. Enerji desteği (işletmeye geçiş tarihinden itibaren 10 yıla kadar 38 milyon TL’yi aşmamak üzere enerji harcamalarının yüzde 50’si). Yatırım yeri tahsisi.” Yatırımcı tarafından projenin başladığı 2016’dan bu yana yapılan harcamalar, düzenlenen desteklerden yararlandırılacak. l ANKARA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] Buca cezaevinde 64 hükümlü ve tutuklunun testi pozitif çıktı İzmir’de, Buca Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutuklu bulunan H.A.’nın, 13 Nisan tarihinde sevk edildiği hastanede yapılan koronavirüs testinin pozitif çıkmasının ardından başlatılan filyasyon çalışmasında, H.A. ile temaslı olduğu belirlenen 64 hükümlü ve tutuklunun daha koronavirüs testi pozitif çıktı. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’nca yapılan açıklamada kalan tüm hükümlü ve tutukluların sağlık durumlarının iyi olduğu belirtildi. l DHA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Bireyin, 1 MA L AK L I Ş her tür devlet vesayetinden kurtarılması gerektiğini ileri süren siyasal 2 ALARA SPA 3 LAV TALEP 4 ACUR RA T E 5 MAKADAM L görüş. 2/ “Islıkçı 6 U T P E K A N ördek”de deni 7 T A L İ K A Ü S len bir su kuşu... 8 N İ S A U L A Züppe. 3/ Sevinç 9 M E G A R O N M belirten bir ün lem... Kurşun borula rın ağzını açmakta kullanılan ucu sivri takoz... Romanya’nın plaka kodu. 4/ Çocuklarda kemik lerin çarpılması hastalığı. 5/ Bir bağlaç... İlaç... Bilgisiz, kültürsüz kimse. 6/ II. Dünya Savaşı yıllarında Japonlar tarafından kullanılan avcı uçağı tipi... Solunumun az ya da çok süreli olarak durması. 7/ Odunu ince marangozlukta ve kapla macılıkta kullanılan Brezilya kökenli bir ağaç. 8/ Hatay ilinde bir ırmak... Kıldan dokunmuş büyük çuval. 9/ Zafer... Nazilerin politikasında Germen ırkından kimselere yakıştırılan ad. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Bir düşünceyi çarpıcı ve özlü bir anlatımla veren söz. 2/ Sofrada kullanılan sahan altlığı... Kenar süsü. 3/ Bir zaman birimi... “Şartlar, ko şullar” anlamında eski sözcük. 4/ Mora dönük canlı kırmızı renk... Kemiklerin yuvarlak ucu. 5/ Tanrıtanımaz... Ceylan. 6/ Bir kabın oylumunu ve alabileceği miktarı hesaplama. 7/ Çinko elemen tinin simgesi... İstanbul’un Beyoğlu semtinin eski adı. 8/ ABD’de yaygın olan ve birden çok kadınla evlenmeyi ilke edinen bir dinin mensuplarına ve rilen ad. 9/ İtalya’nın en uzun ırmağı... Kuram. ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected]