Katalog

12 13 NİSAN 2020 PAZARTESİ EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN HABER/YORUM AKP ve MHP, infaz paketine madde eklettirdi Korona’nın unutturdukları Kamuoyunda koronavirüsü olarak da anılan “Covid19” virüsünün yol açtığı küresel salgın hastalık gündemi büyük ölçüde belirlediği için, ülkelerin diğer sorunları arka plana atıldı, hafızalardan silinme sürecine girdi. Bu çok tehlikeli bir durumdur. Toplumun diğer sorunları “Covid19” nedeniyle unutulur hale gelirse, salgının yol açacağı ekonomik, sosyal ve siyasal sorunların çözülmesi de daha zor hale gelir. Bu tür kriz durumlarında, sorun ne kadar büyük olursa olsun, tek bir soruna odaklanmak yerine, farklı cephelerde mücadele ederek, sorunların birikip çığ gibi üzerimize yığılmasının önüne geçmek büyük önem taşımaktadır. Medyaya ve muhalefete bu açıdan büyük bir sorumluluk düşmektedir. Medya ve muhalefet bir taraftan “Covid19” ile ilgili gelişmeleri geniş bir biçimde aktarmaya ve yorumlamaya devam ederken, bir taraftan da toplumun diğer yaşamsal sorunlarını gündemde tutmaya devam etmelidir. Çünkü oligarşik ve despotik iktidarlar, “Covid19” krizini fırsata çevirerek, kendi iktidarlarını daha da sağlamlaştırmak doğrultusunda adımlar atmaya devam etmektedirler. Türkiye’de, salgın hastalık ortamında da demokrasiye ve hukuk devletine vurulan darbeler son bulmamıştır. HHH İşadamı Osman Kavala iki yılı aşkın bir süredir hukuk dışı bir yolla hapiste tutulmaktadır. Osman Kavala, “Gezi davasından” beraat ettiği halde, 15 Temmuz darbe girişimiyle bağlantılı bir başka davanın içine katılarak, şubat ayında ikinci bir kumpasla yeniden tutuklandı. AKP iktidarı ayrıca, korona hengâmesinde, Osman Kavala’nın ve diğer sanıkların beraat kararını bozma girişimi başlattı, Cumhuriyet Savcısı Edip Şahiner, geçen hafta karara itiraz ederek davayı istinaf mahkemesine taşıdı. Geçen ay, bir MİT üyesinin cenazesinin haberinin yapılması bahane edilerek, Cumhuriyet gazetesi yazarı ve OdaTV Haber Müdürü Barış Terkoğlu, OdaTV Genel Yayın Yönetmeni Barış Pehlivan, OdaTV muhabiri Hülya Kılınç, Yeniçağ gazetesi yazarı Murat Ağırel, Yeni Yaşam Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ferhat Çelik ve Yazıişleri Müdürü Aydın Keser tutuklandılar; Türkiye’nin en önemli haberyorum portallarından birisi olan OdaTV erişime kapatıldı. OdaTV için 5 Nisan’da görülmesi gereken ilk duruşma, avukatlara resmi bildirim yapılmadan 2 Nisan tarihine alındı ve “sanıkların” savunmaları bile tam olarak tutanaklara geçirilmeden, tutukluluk durumlarının devamına karar verildi. Geçen hafta, Halk TV eski Genel Yayın Yönetmeni Hakan Aygün sosyal medyada paylaştığı bir eleştiri mesajından dolayı tutuklandı; Fox TV ana haber bülteni sunucusu Fatih Portakal hakkında bir sosyal medya paylaşımı yüzünden suç duyurusunda bulunuldu. Geçen ay, CHP’li ve HDP’li belediye başkanları, bir mahkeme kararı olmadığı halde, haklarındaki iddialardan dolayı görevden alındı. HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş üç yılı aşkın bir süredir hapiste yatmaya devam ediyor. Tutuklanan müzisyen arkadaşlarının serbest bırakılması için ölüm orucuna giren Grup Yorum üyesi sanatçı Helin Bölek, bu ay yaşamını yitirdi. İstanbul halkının karşı çıktığı “Kanal İstanbul” adlı ucube rant projesinin ihaleleri, milletin iradesi yok sayılarak, korona ortamında bile gerçekleştirildi. Yargı, aylardır bekleyen bir kararı bu ay açıklayarak, Haydarpaşa ve Sirkeci garlarıyla ilgili hukuka aykırı biçimde yapılan ihaleye İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı itirazı reddetti. CHP’li belediyelerin korona salgını için başlattıkları bağış kampanyası, banka hesapları bloke edilerek engellendi. HHH Özetle, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 2., 6., 7., 8., 9., 11., 25., 26., 28., 138. ve 148. maddeleri hâlâ ihlal edilmektedir, sivil dikta rejimi sürmektedir. Yüzlerce yıllık bir mücadele sonucunda büyük bedeller ödenerek kanla elde edilmiş hak ve özgürlükleri, bir virüs unutturamaz! 13 NİSAN 2020 SAYI: 35422 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 04:52 06:23 13:10 16:51 19:47 21:12 Ankara 04:39 06:08 12:54 16:35 19:31 20:53 İzmir 05:07 06:33 13:17 16:57 19:52 21:12 İstihbarata cezaevinden mahkum alma yetkisi ‘Hedef gazetecilere gözdağı’ CHP Milletvekili Murat Emir, genel kurulda yaptığı ko nuşmada af yasasının adaletsizlik getirdiğini belirte rek gazetemiz yazarı Barış Terkoğlu ile gazeteciler Ba rış Pehlivan, Hatice Kılıç ve Murat Ağırel’in tutukluluğu nun altında “Hukuki gerekçe bulunmadığını” vurgula dı. Emir, “Asıl hedef onları susturmak, onlar üzerinden Türkiye’deki yazarlara, gazetecilere gözdağı vermek ve onların yazmış olduğu Metastaz kitabını cezalandırmak” dedi. Metastaz kitabı ile ilgili olarak savcının “İkinci ki tap geliyor mu” sorusu yönelttiğini kaydeden Emir, “İkinci kitap gelsin istemiyorlar çünkü ikti darı korkutacak, iktidarın devlet kadrolarını tari katlara nasıl peşkeş çektiğini, as lında nasıl FETÖ’nün devam ede bildiğini anlatan somut örneklerle dolu. Düşünce suçlularının, siyasi suçluların, eline silah almamış kişilerin mutlaka bu kapsama Murat Emir alınması lazım” diye konuştu. Cezaevinde gazetelere sansürde kısmi geri adım SELDA GÜNEYSU İnfaz Yasa Teklifi’nin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerinde, “ilan ve reklam cezası alan gazetelerin ceza infaz kurumlarına girişlerine kısıtlama getiren” 32. maddede “kısmi geri adım” atıldı. Muhalefetin itirazları üzerine AKP yeni bir önerge vererek, teklife “geçici süreyle Basın İlan Kurumu’ndan ceza alan gazetelerin ceza infaz kurumlarına girebileceği” hükmü eklendi. AKP ve MHP’nin hazırladığı infaz yasa teklifinin ilk bölümünde yer alan 30 madde, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmişti. Genel kurulda dün itibarıyla teklifin ikinci bölümü üzerine görüşmeler yapıldı. Teklifin 32. maddesinde, “Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmi ilan ve reklam yayımlama hakkı bulunmayan gazetelerin, ceza infaz kurumlarına alınmayacağı” düzenleniyordu. Söz konusu düzenleme özellikle Cumhuriyet, Birgün, gibi gazeteleri etkileyeceği için muhalefet cephesi maddeye tepki gösterirken, dün genel kuruldaki görüşmeler sırasında AKP maddede yeni düzenlemeler öngören bir önerge verdi. Önergenin gerekçesi, “Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun kapsamında resmi ilan ve reklam yayımlama hakkı bulunup da anılan kanunun 49. maddesi hükmü uyarınca yetkili makam tarafından müeyyide uygulaması ve bu çerçevede geçici süreyle ilan ve reklamın kesilmesi durumunda, ilgili gazetenin geçici süre içinde de ilgili kuruma kabul edileceği hükmü getirilmektedir” denildi. l ANKARA ALİCAN ULUDAĞ TBMM’de görüşmeleri devam eden infaz paketinden, terör suçlarıyla ilgili bilgilerin araştırılması için “ilgili makam” ya da savcılıkların talebi ve sulh ceza hâkiminin kararıyla, mahkumların cezaevinden alınabilmelerine olanak veriliyor. Bu düzenleme yasalaşırsa, savcılıkların yanı sıra istihbarat birimleri, tutuklu ve hükümlüyü cezaevinden alarak, sorgulayabilecek. İnfaz Yasası’nın 92. maddesinde yer alan düzenleme, daha önce Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 250. maddesindeki suçlar için uygulanıyordu. Ancak Özel Yetkili Mahkemeleri düzenleyen CMK. 250. maddesi 2012’de kaldırılınca, düzenleme dayanaksız kalmıştı. Bu kapsamda AKP ve MHP, infaz paketindeki ilgili yasaya, “terör ve örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen” ibaresi eklettirdi. Buna göre bu suçlarla ilgili olarak alınan bilgilerin doğruluğunun araştırılması bakımından zorunlu görülen hallerde, hükümlü veya tutuklular, rızaları alınmak koşuluyla, ilgili makamın ve Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine sulh ceza hâkimi kararı ile geçici sürelerle ceza infaz kurumundan alınabilecek. Bu süreler, hükümlü veya tutuklu dinlendikten sonra işin niteliğine göre, her defasında 4 günü ve hiçbir surette 15 günü geçmemek üzere hâkim tarafından tayin olunacak. Ceza infaz kurumundan ayrılış ve dönüşlerinde hükümlü veya tutuklunun sağlık durumu doktor raporu ile tespit edilecek. Yer gösterme sırasında yapılan işlemlere ilişkin belgelerin bir örneği ilgilinin dosyasında muhafaza edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilecek. l ANKARA BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Gaziantep yöresine özgü, ciğer, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 yürek ve böbrekle yapılan bir tür 1 kebap. 2/ Karakter... Paskalya 2 Adası’nda bulunan, volkanik taş 3 lardan yontulmuş devasa baş hey 4 kellerine verilen ad. 3/ Burun iltihabı... Nâzım Hikmet’in soyadı. 4/ Talyum elementinin simgesi... Gönül avlayan tavır, cilve. 5/ “Ben 5 6 7 gidersem sazım sen kal dünyada 8 ANKS İ YET E DOLU E L İ K ATE AL İ ZE DE KREM A RDA MAUN APSE L İ S EMA İ S A Z A T A R F ÜME 1 1 2 3 4 5 23 4 5 6789 6 / Gizli sırlarımı etme” (Âşık 9 P A N İ K A T A K Veysel)... İran’ın plaka kodu. 6/ 7 Su bulunmayan yerlerde su niyetiy müziğinde bağlamayı le toprak, kum gibi şeylerle abdest mızrapsız çalma teknikle alma. 7/ İngiltere’de çok sevilen 8 rinden biri. 3/ Hiçbir üre 9 bir tür bira... Balçık. 8/ Neptünyum tici çalışmada bulunma elementinin simgesi... Bir tür ince dan, yalnızca mülkünün meşin. 9/ MuğlaAntalya il sınırın geliriyle yaşayan kimse. da bir akarsu... Sevinçli, neşeli. 4/ Prensip... Bir bağlaç. 5/ YUKARIDAN AŞAĞIYA: İslamlıktan önce Kâbe’de duran üç ve töre ortaklığı bulunan insan top 1/ “Eşekhıyarı, acıkavun” gibi ad puttan biri... Ürdün’ün başkenti. 6/ luluğu... Bir cetvel türü. 9/ Boyala lar da verilen otsu bir bitki. 2/ Nazi Utanç duyma... Sert buğdaydan elde rın inceltilmesinde kullanılan kim lerin politikasında Germen ırkından edilen iri taneli un. 7/ Kiraz rakısı... yasal bileşik... Hava ve gaz akımları kimselere yakıştırılan ad... Halk Hisse, pay. 8/ Aralarında dil, kültür oluşturmakta kullanılan aygıt. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] Sanders’a ilaçsigorta endüstrisi darbesi ABD’de Demokratların başkan adaylarından Bernie Sanders yarıştan çekildi ve Joe Biden’ın önünü açtı. Peki, neden? Sanders kaybedeceğini mi düşündü? Biden’ı Trump’ın karşısında daha mı şanslı gördü? Oysa Sanders’ın savunduğu “sosyal devlet” anlayışı, korona salgını ile birlikte daha da ilgi görüyordu. Yani şartlar Sanders lehineyken, yarıştan neden çekildi? Sanders’ın 40 yılı Sanders, 1981’de Vermont eyaletinin Burlington kenti belediye başkanı seçildiğinden beri sosyal devleti savunuyor; sağlık hizmetlerine erişimden adalet reformuna kadar… Sanders, başkanlık yarışı sürecinde de sosyal devlet vaadini öne çıkardı. Sosyal güvenlik, sağlık sistemi, eyalet üniversitelerinde bedava eğitim (halk üniversiteleri) gibi konuları ele aldı. Büyük ilgi görmesi de bundandı. Üstelik korona salgını ile birlikte “sosyal devlet” ihtiyacı Amerikalılar için daha da büyük bir ihtiyaç haline geldi. Zira salgının ilk günlerinde sigortası olmayan Amerikalılara bedava test yapılıp yapılmayacağı gibi tartışmalar yaşanmış, Amerikan sağlık sistemi sorgulanmıştı. Dahası Büyük Buhran’dan daha ağır olacağı belirtilen krizle artacak işsizlik, sağlık ve sigorta meselesini daha da önemli hale getiriyor. Ancak şartlar bu kadar lehineyken Bernie Sanders yarıştan çekildi. Demokrat darbe! Sanders’ın yarıştan çekilmesinin temel nedeninin, Demokrat Parti merkezinin baskısı olduğu anlaşılıyor. Neticede ABD’de Demokratlar da Cumhuriyetçiler gibi egemen sınıfın temsilcileridir. Özellikle de ilaç, sigorta ve otomotiv endüstrisinin… Sanders’ın sağlık sistemini halka ulaştırılabilir hale getirme vaadi, ilaç ve sigorta endüstrisini, haliyle de onların temsilcisi olan Demokrat Parti merkezini rahatsız etti. Sanders bu rahatsızlıktan kaynaklı baskı nedeniyle yarıştan çekilmek zorunda kaldı. Sanders’ı çekilmeye mecbur bırakan baskı ise partinin merkezini temsil edenlerin işbirliği yapması ve Joe Biden’ın etrafında birleşmesi yoluyla yapıldı… Sanders Obama’dan daha siyah Bu baskı işinde eski ABD Başkanı Barack Obama’nın da rol aldığı anlaşılıyor. Zira Bernie Sanders’ın geri çekilme kararı, Obama’nın kendisini telefonla aramasından sonra geliyor. Obama’nın eski yardımcısı Biden’ın arkasında olduğu ve siyahların desteğini Sanders yerine Biden’a kanalize ettiği biliniyor. Sanders’ın siyahlardan alamadığı destek de geri çekilme kararında “ikincil” olarak etki yapıyor. (Sanders’ın bu konudaki hataları için Mustafa Kemal Erdemol’un 10 Nisan’da gazetemizde yayımlanan “Bernie Sanders’e kaybettiren yanlış” başlıklı analizini mutlaka okuyun.) Aslında savunduğu politikalar açısından siyahların adayının Sanders olması gerekiyor ancak siyahlar basit bir nedenle Joe Biden’ı destekliyor: Biden, “ilk siyah” ABD Başkanı Barack Obama’nın yardımcısıydı! Oysa gerçekte Sanders’ın politik rengi Obama’dan daha siyahtır! Ha Demokrat ha Cumhuriyetçi Bernie Sanders’ın şansının olup olmadığı, dahası seçildiği takdirde vaatlerini ne kadar uygulayabileceği tartışılır. Hatta bir genelleme yaparak, başkanların “sistem dışına” çıkma şanslarının olmadığını da söyleyebiliriz. Cumhuriyetçi ya da Demokrat, bir ABD başkanı, Amerikan egemen sınıflarının belirlediği emperyalist politikaları uygulayacaktır; aralarında sadece yöntem ve renk farklılığı olacaktır… Nitekim Yugoslavya’yı “Demokrat” Bill Clinton parçalarken, Irak’ı “Cumhuriyetçi” Bush işgal etti, Suriye’de “Demokrat” Obama iç savaş çıkardı ve Filistin’e en büyük darbeyi “Cumhuriyetçi” Trump vurdu! Bu nedenle egemen sınıf temsilcisi Demokrat Parti merkezinin Sanders’ı bir “darbeyle” adaylıktan vazgeçirtmesi ve Joe Biden’ın etrafında birleşmesi, bir parti meselesi olmaktan öte bir sistem meselesidir. Yani Demokratların adayının Joe Biden olması, sistemin sürdürülebilirliği içindir. Nitekim “esas politikalar” açısından Trump ile Biden arasında önemli bir fark yoktur. Zülâl Kalkandelen’in “Bir doların iki yüzü: Trump ve Biden” başlıklı dünkü makalesini kaçıranlar mutlaka okusun: Biden’ın 30 yıldır savunduğu ve imza attığı o politikalar, sistem meselesine dair tezimizin verilerini oluşturuyor zira… ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] POLİSİN VURDUĞU ZANLI ÖLDÜ Beyoğlu’nda önceki gece sokağa çıkma yasağını ihlal eden Ali M, Piyalepaşa Bulvarı’ndaki bir akaryakıt istasyonunun marketine girmeye çalıştı. Çalışanların telefonu üzerine olay yerine giden polis ekibi, şüpheliyi uyardı. Yaşanan arbede sırasında bir polis memuru silahını düşürdü. Bu silahı alan şüphelinin açtığı ateş sonucu, bir polis memuru yaralandı. Bir polis memuru da arbede sırasında darbedildi. Darbedilen polis, zanlıya ateş ederek yaraladı. Zanlı doktorların müdahalesine karşın kurtarılamadı. Polislerin durumunun iyi olduğu öğrenildi. l İSTANBUL / Cumhuriyet