Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Ankara destekli UUH, ABD askerinin Libya’da istikrar sağlayabileceğini savundu Trablus’tan üs çıkışı 7 dishab@cumhuriyet.com.tr 24 ŞUBAT 2020 PAZARTESİ Ateşkes görüşmeleri tıkanan Libya için ParisBerlinMoskova temasları sürüyor. Türkiye’nin desteklediği Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin İçişleri Bakanı Bağaşa, ABD üssüne karşı çıkmayacaklarını söyledi. Türkiye tarafından desteklenen Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH) ile ülkenin doğusunu büyük oranda kontrol eden Halife Hafter komutasındaki güçler arasındaki ateşkesin çıkmaza girdiği Libya’da, ABD üssü kurulması gündemde. UUH’nin İçişleri Bakanı Fethi Başağa, ülkesinin istikrar için ABD üssüne evsahipliği yapabileceğini söyledi. Bloomberg’e verdiği demeçte, talep gelmesi halinde ABD’nin Libya’da üs kurmasına karşı olmayacaklarını açıkladı. Başağa, “Libya’da kurulacak bir ABD üssünün terörizmle mücadeleye katkı sağlayacağını, ülkeye müdahale etmeye çalışan yabancı ülkelere karşı caydırıcı olacağını” savundu. ABD Savunma Bakanı Mark Esper, ülkesinin Afrika’daki tüm askeri varlığının geri çekilmesinin planlandığını ancak Rusya ve Çin’i gözeten yeni bir strateji kapsamında tasarının gözden geçirileceğini söylemişti. Başağa da, Libya’da Hafter cephesinde savaşan paralı askerleri olduğu bildirilen Rusya ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. UUH’nin İçişleri Bakanı, “Ruslar ülkede Hafter için değil, Libya ve Afrika’daki stratejik çıkarları için bulunuyor ancak ola sı bir ABD üssü, Rusya’nın istismar edeceği boşluğun kalmamasını sağlar” ifadelerini kullandı. Üçlü görüşme Libya’da Ankara ve Moskova çağrısıyla uygulamaya konan ve daha sonra Berlin’de yapılan konferansla koşulları belirlenen ateşkes rejimi, geçen hafta Hafter güçlerinin Trablus Limanındaki saldırısı sonrası sallantıda. Saldırının ardından UUH, Libya’da kalıcı ateşkes sağlamayı amaçlayan Cenevre’deki 5+5 formatındaki ortak askeri komite toplantılarını askıya aldığını ve Hafter ile yapılan bütün siyasi ve askeri müzakereleri de durdurduğunu açıklamıştı. UUH’nin Cenevre’deki görüşmelere katılmayacağını duyurmasının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Libya üzerine üçlü bir telefon görüşmesi yaptıkları duyuruldu. TASS’ın haberine göre, üçlünün görüşmesinde başarısızlığa uğrayan ateşkesin ve Berlin’deki konferans uyarınca taraflar arasındaki siyasi diyalog kanallarının durumu görüşüldü. Limasol Limanı’na demirleyen Charles de Gaulle uçak gemisindeki resepsiyona Rum lider Anastasiadis de katıldı. Güney Kıbrıs’a ABDFransa ilgisi Doğu Akdeniz’deki doğalgaz rezervleri üzerinde egemenlik mücadelesi kızışırken, Fransa ve ABD’den Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) destek veren askeri hamleler üst üste geliyor. Limasol Limanı’na demirleyen Fransız donanmasına ait Charles de Gaulle uçak gemisinde önceki gece verilen resepsiyona katılan GKRY lideri Nikos Anastasiadis, uçak gemisinin “FransaGKRY ilişkilerindeki nitelik artışını gösterdiğini” söyledi. Rum lider, Paris’in bu hamleyle “gerginlik yaratmak isteyenlere açık mesaj verdiğini” savundu. Yunan Vima gazetesine konuşan Fransa Savunma Bakanı Florence Parly ise ülkesinin Doğu Akdeniz’deki mücadelede Yunanistan ve GKRY’nin arkasında olduğunu söyledi. Kıbrıs Rum Yönetimi, doğalgaz arama ruhsatı verdikleri bölgeler de Türk gemilerinin sondaj faaliyetlerinde bulunmasını, adanın egemenlik haklarını ihlal ettiğini ve bölgede gerginliği artırdığını savunuyor. Yunanistan ve GKRY’nin, Ankara’nın Trablus hükümeti ile deniz yetki sahaları anlaşmasına da karşı oldukları biliniyor. KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy ise uçak gemisinin Limasol Limanı’na demirlemesini kınadı. Taçoy, “Bu yapılanlar kaosa hizmet etmektedir” dedi. ABD üssü iddiası Öte yandan, ABD’nin GKRY’de ABD tarafından kullanılan Ağrotur Üssü’nde, askeri üs inşa ettiği iddia edildi. DHA’nın haberinde askeri üssün yaklaşık 10 bin metrekare büyüklüğünde olduğu ve ABD’nin savaş faaliyetlerine ev sahipliği yapmasının planlandığı belirtildi. Tel AvivAbu Dabi yakınlaşıyor Aralarında resmi diplomatik ilişki olmamasına rağmen ABD öncülüğündeki İran karşıtı cephede birleşen İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), yakınlaşma hamlelerini sürdürüyor. İsrail Dışışleri Bakanlığının sosyal iletişim sayfasından yapılan açıklamaya göre, İsrail takımı BAE’deki bisiklet turnuvasına ilk kez katılacak. İsrail Milli Takımı’ndan bir sporcu, BAE’de çok iyi karşılandığını belirterek “İnsanlar burada gerçekten çok sevecen” ifadelerini kullandı. Dün başlayan ve BAE’yi oluşturan 7 emirliğin tümünde düzenlenecek olan yarışlar, cumartesi sona erecek. Normallaşme çabaları Tel Aviv, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu soruna çözüm için sunuduğu tartışmalı planın ardından, 1967’de Filistin topraklarını işgalinden bu yana diplomatik ilişkisinin bulunmadığı Afrika ve Körfez ülkeleriyle arasını yeniden düzeltme çabalarına hız verdi. İsrail, Sudan yönetimiyle normalleşme çabaları kapsamında geçen hafta, ticari uçaklarının bu ülkenin hava sahasını kullanmaya başladığını duyurmuştu. Küba’nın dış borç sıkıntısı ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin ekonomik ablukayı artırdığı Küba’nın, 2015 yılında aldığı kimi kredileri ödemekte zorlandığı bildirildi. AFP’nin haberine göre, “Paris Kulübü” adıyla bilinen 14 ülkeden Avusturya, İngiltere, Belçika, Fransa, Japonya ve İspanya’dan alınan borçların 2019 yılı taksitleri ödenmedi. Ajansın konuştuğu bir diplomatik kaynak, söz konusu borçların 3233 milyon dolar civarında olduğunu söyledi. Küba Başbakan Yardımcısı Ricardo Cabrisas’ın Paris Kulübü Başkanı Odile RenaudBasso’ya bir mektup göndererek borçlarla ilgili teminat önerisinde bulunduğu belirtildi. Cabrisas’ın vadesi dolmuş ödemelerin mayıs ayında yapılacağını taahhüt ettiği kaydedildi. GAZZE’DE ISRAIL VAHŞETI ABD Başkanı Donald Trump’ın tartışmalı ve tek taraflı “Ortadoğu barış planına” tepkiler sürerken dün Gazze’de bir Filistinlinin İsrail ordusu tarafından öldürülmesi protestolara neden oldu. AFP’nin haberine göre ordu sözcüsü, Gazze ile İsrail’i ayıran dikenli tellerin yakınlarına patlayıcı yerleştirmeye çalıştığı iddia edilen bir Filisitinlinin vurulduğunu, ardından “saldırgana ait cesedin orduya ait buldozer ile alındığını” bildirdi. Olayın ardından sosyal med yada, İsrail’e ait bir buldozerin protesto sırasında silahsız olduğu görülen gençlere doğru sürüldüğü anların görüntüsü yayıldı. Videoda, silah seslerinin duyulmasının ardından protestocuların hızla kaçtığı, olay yerine sürülen buldozerin yere düşen bir kişinin cansız bedenini kepçeye aldığı görülüyor. Filisitin Sağlık Bakanlığı ise olay yerinde iki sivilin de yaralandığını duyurdu. Görüntüler ülke çapında büyük tepkilere neden olurken olayın ar dından Gazze’nin Han Yunus kentinin doğusundaki İsrail sınırında toplanan bir grup, İsrail karşıtı slogan atarak gösteri düzenledi. İsrail güçlerinin gösteriye müdahale etmesi sonucu bir Filistinli yaralandı. Öte yandan İsrail ordusu, abluka altındaki Gazze Şeridi’nden İsrail tarafına dün akşam saatlerinde 20 roket atıldığını açıkladı. 10 roketin “Demir Kubbe” hava savunma sistemi ile etkisiz hale getirildiği ifade edilirken, can kaybı olmadığı aktarıldı. Sanders hızlı başladı Trump seferberliği Yeni Delhi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Hindistan’a yapacağı ilk resmi ziyaretine hazırlık çalışmaları kapsamında olağanüstü güvenlik önlemlerine imza attı. Trump’ın bugün başlayacak olan ziyaretinin ilk durağı ve aynı zamanda Başbakan Narendra Modi’nin de memleketi olan Ahmedabad’a, ABD konvoyunun geçiş güzergâhında bulunan gecekondu bölgesini gizlemek için 500 metre uzunluğunda duvar inşa edildi. Kentteki Motera Stadyumu’nda yaklaşk 100 bin kişinin katılımıyla düzenlenecek olan “Namaste Trump” etkinliğinde konuşma yapacak olan ABD Başkanı’nın geçiş güzergâhında ayrıca, ellerinde Hint ve Amerikan bayrakları tutan yüz binlerce öğrencinin yan yana dizilmesi planlandı. ABD’de Kasım ayındaki başkanlık seçimindeki Demokrat adayı belirlemek üzere yapılan yarışın Nevada ayağında “sol kanadın” önde gelen isimlerinden Vermont Senatörü Bernie Sanders açık ara farkla birinci oldu. Resmi olmayan kısmi sonuçlara göre, sol eğilimli siyasetçinin oy oranı yüzde 49’a ulaşırken en yakın rakibi olan eski Başkan Yardımcısı Joe Biden’a olan destek ise yüzde 19’da kaldı. Seçim çalışmaları kapsamında Teksas’ta bulunan Sanders, burada yaptığı konuşmada, “Kimseye söylemeyin ama Teksas’ı da kazanacağız. Bunu duyunca (Başkan Donald) Trump’ın sinirleneceğini biliyorum ama onu burada Teksas’ta yeneceğiz” yorumunu yaptı. Böylece Sanders, üç eyaletin ikisinde galip ge lerek başkanlık adayı yarışında avantajlı bir konum yakaladı. Yapılan kamuoyu yoklamaları, Sanders’ın özellikle Latin Amerika kökenli göçmenler, bazı sendikalar ve gençlerin desteğini almayı başardığını gösteriyor. Demokratlardaki ön seçim sürecinin bir sonraki durağı Güney Carolina. Bu eyaletteki Demokrat delegeler, cumartesi günü başkan adayını belirlemek üzere sandık başına gidecek. Ancak Demokratlar açısından Kaliforniya, Teksas, Minnesota, Colorado, Kuzey Carolina ve Virginia’nın da aralarında bulunduğu 14 eyaleti kapsayan ön seçimlerin yapılacağı 3 Mart, en kritik tarih. Cumhuriyetçi cephede ise Başkan Trump’ın yeniden aday olmasına kesin gözüyle bakılıyor. Suriye ordusunun operasyonlarının hedefindeki Halep’te yaşayanlar, harabeye dönen evlerinden eşyalarını kurtarma çabasında. Rusya’dan dörtlü zirveye destek Suriye’de, cihatçıların etkin olduğu İdlib vilayetindeki çatışmalardan gelen şehit haberlerinin ardından tansiyonu düşürmek için TürkiyeRusyaFransaAlmanya arasında yapılması gündeme gelen liderler zirvesine Moskova’dan yeşil ışık geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in zirveyi desteklediğini duyurdu. “Dört liderin programında ayarlama yapılması halinde, zirve elbette gerçekleştirilecek” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, dörtlü zirvenin 5 Mart’ta İstanbul’da düzenleneceğini söylemişti. Peskov ayrıca, Ankara’nın 2018’de Türkiye ile Rusya’nın İdlib’de ateşkes için üzerinde uzlaştıkları Soçi Mutabakatı’ndaki sorumluluklarını yerine getirmediği iddiasını da tekrarladı. Soçi Mutabakatı, Erdoğan ile Putin’in geçen hafta yaptıkları telefon görüş mesinde de gündeme gelmiş, taraflar söz konusu uzlaşıya bağlı olduklarını tekrarlamıştı. Peskov, “İdlib’deki teröristlerin eline çok tehlikeli askeri teçhizatlar geçiyor. Tüm bunlar da elbette durumun normalleşmesine katkı sağlamıyor” ifadelerini kullandı. ‘Sığınmacıları kullanıyorlar’ Öte yandan, Rusya ve İran destekli Suriye ordusunun İdlib’deki operasyonları sonucunda oluşan insani dram ve Türkiye sınırına yönelen göç hareketi de Rusya’nın gündemindeydi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, bazı ülkelerin Suriyeli sığınmacılar konusunu propaganda amacıyla kullandığını öne sürdü. Moskova daha önce de yüz binlerce kişinin evlerini terk ederek sınırlara doğru ilerlediğine ilişkin haberleri yalanlamıştı. Almanya’da kopya saldırı şüphesi Hanau kentinde geçen perşembe günü iki kafeye düzenlenen, 4’ü Türk 9 kişinin katledildiği ırkçı terör eyleminin yaralarını sarmaya çalışan Almanya, önceki gün bir kez daha benzer bir saldırıya sahne oldu. BadenWürttemberg eyaletinin başkenti Stuttgart’ta bulunan bir nargile kafe ve birkaç dükkânın bulunduğu merkeze, kimsenin olmadığı gece saatlerinde ateş edildiği belirtildi. Saldırı, iş yerine giden çalışanların mermi izlerini görerek polise haber vermesiyle ortaya çıkı. Stuttgarter Zeitung gazetesinin polise dayandırdığı haberinde, nargile kafenin yanındaki işyerine bir kurşun isabet ettiği, ölen ya da yaralananın olmadığı kaydedildi. Ateş açanın kimliği veya sal Irkçı saldırı Hanau’da kitlesel bir mitingle protesto edildi. dırının amacı belirlenemezken polis, olaya ilişkin soruşturma başlattı. Öte yandan, olayın Hanau’daki ırkçı saldırının hemen ardından yaşanması, kopya terör eylemleri şüphesini doğurdu. Hanau’daki saldırının faili, aşırı sağcı Tobias R’nin olay yerinden kaçtıktan sonra, annesini de öldürüp intihar ettiği açıklanmıştı. TahranViyana’dan nükleer uzlaşı teması ABD’nin Tahran’la 2015 yılında imzalanan uluslararası nükleer anlaşmadan (JCPOA) tek taraflı olarak çıkmasının ardından yoğun ekonomik yaptırım baskısı uyguladığı İran, uzlaşının Avrupalı imzacılarıyla çıkış yolu aramayı sürdürüyor. Avusturya Dışişleri Bakanu Alexander Schallenberg, dün resmi temaslarda bulunmak üzere gittiği Tahran’da İranlı mevkidaşı Cevad Zarif’le bir araya geldi. İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya göre görüşmede ana gündem maddesini, JCPOA etrafındaki tartışmalar ve Avrupa cephesinin anlaşmanın devamı için verdiği taahhütler oluşturdu. Tarafların, “ikili ilişkilerin genişlemesini memnuniyetle karşıladıklarını ve tüm alanlarda derinleşme gerekliliğini” vurguladıkları kaydedildi. İran, geçen hafta da Hollanda Dışişleri Bakanı Stef Blok’u ağırlamıştı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Blok’la ikili görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, tüm tarafların nükleer anlaşmayı korumak Schallenberg Zarif için çaba göstermesi gerektiğini söylemişti. Katılım yüzde 42 Öte yandan, İran’da geçen cuma günü yapılan ve halkın büyük oranda kayıtsız kaldığı genel seçimlerde katılımın, yüzde 42.57’de kaldığı duyuruldu. Vetolar nedeniyle eformistlerin büyük bir bölümünün seçimlerde aday gösterilemememiş olmasının, düşük katılımın en büyük sebebi olduğu tahmin ediliyor. Ülkede çarşamba günü görülmeye başlayan yeni tip koronavirüs vakalarının da seçimlere katılımı etkilediği belirtiliyor.