Katalog

5 ARALIK 2020 CUMARTESİ KUŞ ATLASI YAYIMLANDI Yüz binlerce kuş gözlemcisinin 10 yıl boyunca yaptıkları gözlemlerle hazırlanan “İkinci Avrupa Üreyen Kuş Atlası” yayımlandı. Avrupa’da yuvalayan 596 kuş türünün yayılış ve bolluk haritalarını da içeren çalışma, Türkiye’nin de dahil olduğu 48 ülkenin katkıları ve Avrupa Kuş Sayım Komitesi’nin desteği ile hazırlandı. WWFTürkiye’nin katkı sunduğu Türkiye Üreyen Kuş Atlası da envanterin önemli bir parçasını oluşturuyor. Hem eziyet hem ziyafet İstanbul’da sabah saatlerinden itibaren oluşan sis Boğaz’da etkili oldu. Beykoz, Beşiktaş ve Sarıyer ilçeleri başta olmak üzere, kentin genelini etkileyen sis, görüş mesafesini azalttığı için sabah trafiğinde yoğunluk yaşandı. TEM Ümraniye Otoyolu üzerinde de sis nedeniyle trafik zaman zaman durma noktasına geldi. Çok sayıda amatör balıkçı da Beykoz Çubuklu Sahiline gelerek balık tuttu. Şehir Hatları, İstanbul Boğazı’nda sabah saatlerinden itibaren etkili olan sis nedeniyle bazı seferleri iptal etti. Kentte yaşamı etkileyen sis sırasında İstanbul Boğazı’nın üstünde etkileyici görüntüler oluştu. l AA İBRAHIM BODUR SOSYAL GIRIŞIMCILIK ÖDÜL PROGRAMI Artık harekete geçme zamanı ŞEHRİBAN KIRAÇ Kale Grubu’nun, 2016 yılında vefat eden kurucusu İbrahim Bodur’un anısını ve değerlerini yaşatmak amacıyla bu yıl dördüncüsünü düzenlediği ve 282 başvurunun olduğu İbrahim Bodur Sosyal Girişimcilik Ödül Programı’nın kazananları açıklandı. Kale Grubu’nun, sosyal girişimcileri desteklemek amacıyla Ashoka Türkiye ortaklığında düzenlenen programda, ‘Erken Aşama’ kategorisinde Joon, ‘İleri Aşama’ kategorisinde Tolkido, ‘İş Birliği’ kategorisinde ise BlindLook girişimleri ödül kazandı. Bu yıl ilk kez verilen Pandemi Özel Ödülü’ne ise 3 Boyutlu Destek girişimi değer bulundu. Kale Grubu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Zeynep Bodur Okyay, pandemi sürecinin herkese “uyanma” ve “harekete geçme” çağrısı yaptığını belirterek, “Şimdi özümüze dönme, ancak önümüze bakma zamanı. Eleştiren değil, sahada mücadele veren olmalıyız. Konfor alanından çıkarak kendimizle yüzleşmeli, amacımızı ve değerlerimizi yeniden hatırlamalı, işimize değer katmak için sorundan değil, sorumluluktan beslenmeliyiz” diye konuştu. Erken Aşama, İleri Aşama ve İş birliği kategorileZeynep Bodur Okyay rinde birinci olan girişimcilere 50 bin TL, Pandemi Özel Ödülü’nü kazanan girişimciye ise 30 bin liralık para ödülü takdim edildi. Ödüllü projeler l Joon ekibi, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı gruplarla, özellikle mülteci kadınlarla el yapımı tasarım ürünler üretiyor ve bu ürünlerin satışı için bir platform sağlıyor. l Tolkido, özel eğitim alan çocukların öğrenme su¨recini hızlandırarak, evde de o¨zel egˆitim imkanına sahip olmalarını sağlıyor. Tolkido, bir elektronik kutu, mobil uygulama ve egˆitim setlerinden oluşuyor. l BlindLook uygulaması, görme engelliye sesli yönlendirmelerle lokasyon ya da restoran ismi araması yaparak etrafındaki görme engelsiz restoranları özgürce keşfetmesini sağlıyor. 33 YIL SONRA BİR İLK İBB’den 580 milyon dolarlık dev adım İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, “İstanbul’un metro hatlarının finansmanı için uluslararası sermaye piyasalarına 580 milyon dolarlık Eurobond ihraç etmeyi başardık. 2.5 milyar dolar büyüklüğünde bir alım talebi ile karşılaştık” dedi. Finansman sayesinde, 4 metro hattında (İnşaatları tümden durmuş olan; KaynarcaPendikTuzla, ÇekmeköySancaktepeSultanbeyli, KirazlıHalkalı ve MahmutbeyBahçeşehirEsenyurt) daha inşaatlara başlayacak. Böylelikle İstanbul, toplam 52.1 kilometre yeni metro ve 39 yeni istasyona daha kavuşacak. İmamoğlu Eurobond ihracıyla ilgili düzenlediği toplantıda, “Göreve başladığımız ilk günden itibaren, ‘İstanbul’a yeni bir başlangıç’ yapmak ve yarım kalan tüm metro inşaatlarına fon bulmak için arayışlara başladık. Çünkü İBB’nin kaynakları öylesine heba edilmişti ki, kendi bütçesiyle metro inşaatlarını yapabilmesi, ihtimal dahilinde değildi” dedi. İmamoğlu, kamu bankalarından kredi alınmasıyla ilgili olarak “Sıfır noktasında bir kredi ilişkimiz var kamu bankalarıyla. İlişki kurmak için büyük çabalar gösterdik. Düşünsenize; seçimden 1 gün önce var olan bir kredi limitini, seçimden 1 gün sonra, ‘Kullandırtmıyorum’ diyen bir yönetim” açıklamasını yaptı. l Ekonomi Servisi TRABZON EDİRNE KIRŞEHİR Karadeniz’de HES tehdidiyle karşı karşıya olan dere Edirne’ye içme suyu sağlayan Kırklareli’ndeki Kayalık Orta Anadolu’daki birkaç tuzlu gölden birisi olan Seyfe ler, küresel ısınmanın da etkisiyle birer birer kuruyor. köy Barajı kurudu. Barajdaki borular su üstünde kaldı. Gölü kurudu. Göçmen kuşlar da artık göle uğramıyor. Eylül ve ekimde son 50 yılın sıcaklık rekorları kırıldı. Türkiye artık kuraklık yaşıyor SU KRIZI BÜYÜYOR Dünya görmezden gelse de iklim krizi artık evimizde. Türkiye de krizin etkilerini yakından hissetmeye başladı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) verilerine göre ülke genelinde eylül ve ekim ayları son 50 yılın en sıcak ayları oldu. Bu iki ayda ülke genelinde olağanüstü ve çok şiddetli kuraklık yaşandı, birçok kentte sıcaklık rekorları kırıldı. Ülkenin dört bir yanındaki göller kurudu, İstanbul’da barajların doluluk oranı yüzde 25’in altına düştü. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay ile kuraklığı ve iklim krizini konuştuk. İçme suyu kaynaklarının oldukça azaldığına ve gidişatın iyi olmadığına dikkat çeken Tolunay, bu durumdan ders çıkarılması ve acil önlem alınması gerektiğini düşünüyor. Acil önlem şart l MGM’nin kuraklık verilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? 2020’de çok sayıda afetle boğuştuk. Bunlardan birisi de kuraklık. Ülkemizin önemli bir bölümünde mayıs ayından itibaren yağışlarda önemli miktarda azalma oldu. Aşırı sıcak bir yaz geçirdik. Ülkemizde ekim ayı uzun yıllar ortalama sıcaklığı 15.2 derece iken MGM, 2020 Ekim ayı ortalama sıcaklığını ülke geneli için 18.4 derece olarak açıkladı. Eylül ayında 93, ekim ayında ise 33 istasyonda sıcaklık rekorları kırıldı. Ülkemizin batı bölümleri hariç üçte ikisinde kuraklık yaşandığını görüyoruz. Doğu ve Güneydoğu bölgeleri ile Doğu AkÇEVRE deniz, Orta Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi’nin doğusunda kuraklıklar daha şiddetli. Karaman, Mersin, Hatay, Kahramanmaraş, Samsun ve Sinop’ta mayıs ayından itibaren çok şiddetli kuraklık yaşanıyor. Bu kuraklık orman yangınları gibi birçok olumsuz etkiye yol açıyor. Örneğin kuraklığın çok şiddetli olmadığı batı bölgelerimizdeki illerde dahi içme suyu kaynakları oldukça azaldı. İzmir’in su ihtiyacını karşılayan Tahtalı Barajı’ndaki su seviyesi ciddi oranda düştü. İstanbul’daki Sazlıdere, Pabuçdere ve Kazandere barajlarında doluluk oranı yüzde 6 civarında. Pandemi döneminde su tüketiminin de arttığı dikkate alındığında acilen su yönetimi konusunda önlemler alınması gerektiğini düşünüyorum. Kuraklık, orman yangınlarını artırdı l Bu kuraklığın etkileri neler? Hava sıcaklığının artması, yağışların azalması ve kurak dönemin uzaması yangın riskini artırmaktadır. Çünkü aşırı sıcaklık ve kuraklık toprak üzerinde birikmiş olan ölü örtü olarak adlandırdığımız ağaçlardan dökülmüş ve toprak üzerinde birikmiş yaprakların kurumasına ve her an tutuşmaya hazır hale gelmesine neden olmaktadır. Hatta kuraklık nedeniyle ağaçlar zamanından önce yaprak dökmekte ve ölü örtü miktarını artırmaktadır. Böyle bir durumda ufacık bir kıvılcım dahi yangın çıkmasına ve çıkan yangınların çok hızlı bir şekilde büyümesine neden olmaktadır. Orman yangınlarının kısa zamanda geniş alana yayılması ise yangın söndürme çalışmalarını zorlaştırmaktadır. Nitekim eylül ve ekim aylarında Hatay ilinde ve İskenderun’da çok büyük yangınlarla karşılaştık. 2020 yılında bir önceki yıla göre yanan orman alanının yaklaşık olarak iki katına çıkarak 20 bin hektara ulaştığını, yangın sayısının ise 3 binden fazla olduğunu da eklemem gerek. l PROF. DR. DOĞANAY TOLUNAY: 2020 yılı içinde yaşadığımız salgın, depremler, orman yangınları, seller, kuraklık gibi afetlerden dersler çıkarmamız gerekiyor. Bu derslerden en önemlisi, içinde yaşadığımız doğanın bir parçası olduğumuz ve doğayla uyumlu olarak yaşamaya başlamazsak çok daha fazla afetle karşılaşacağımızın anlaşılması. Doğanın ve ekosistemlerin sağlığı ile biz insanların sağlığı ve refahı birbiriyle bağlantılı çünkü. İSTANBUL İstanbul’da barajların doluluk oranları yüzde 25’in altına düştü. İklim krizini YAŞIYORUZ l Dünyada ve Türkiye’de kuraklığın önüne geçmek için neler yapılabilir? Öncelikle iklim krizinin önüne geçmek için sera gazı salımlarını acilen azaltmamız hatta sıfırlaDoğanay mamız gerekiyor. Tolunay Paris İklim Anlaşması çok büyük umutlarla imzalanmıştı, ancak beklentileri karşılamadı. Türkiye olarak ise anlaşmayı imzalamayan birkaç ülkeden birisiyiz. Halbuki iklim krizinden en fazla etkilenen ülkeler arasındayız ve iklim krizinin neden olduğu aşırı hava olayları can kayıplarına ve maddi zararlara yol açmakta. Sera gazı salımlarını küresel ölçekte hemen bugün sıfırlasak dahi iklim krizi etkileri yaşanmaya devam edecek. Çoğu modelleme çalışmalarıyla ortaya konan bu olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olmak, toplumun, ekonomik sektörlerin ve ekosistemlerin dayanıklılığını artırmak ve en az seviyede etkilenmek için uyum adı verilen çalışmalar yapılması gerekiyor. Gidişat iyi değil l Kötü günler mi geliyor? Aşırı sıcaklıklar, yağış azalmaları ve bunlara bağlı olarak oluşan kuraklıklar iklim krizinin göstergeleri. Nitekim mayısekim ayları arasında yüzlerce meteoroloji istasyonunda sıcaklık rekorları kırılmış. Bunlar iklim krizinin geleceğe ait bir olgu olmadığını, günümüzde de yaşandığını gösteriyor. Rekorların ardı ardına kırılmasını ise iklim krizinin şiddetlendiğinin kanıtı olarak değerlendirmek gerekir. Gelecek açısından ise her yıl olmasa da zaman zaman şiddetli kuraklıkların, sıcak hava dalgalarının, yağış azalması ve düzensizleşmesinin daha da şiddetleneceğini söylemek mümkün. Şu anda kuraklıktan bahsediyoruz ama belki birkaç hafta içinde sağanak yağışlar, sel ve taşkınlarla da karşılaşacağız. Felaket senaryosu çizmek istemem ama gidişatımız hiç iyi değil. Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesindeki beş köyün ortasına maden ocağı kurulmak isteniyor ‘Nurhak Dağı yok oluyor’ CAN GÜVENLİĞİMİZ TEHLİKEDE Maden ocağının hayata geçmesiyle yüzyıllardır hayvancılık yapan yaylacıların sabit çadırlarının ve hayvanların sulak alanlarının yok olacağını vurgulayan bölge sakinleri, “Bölgede yaşayan insanların, yaylacıların ve hayvanlarının maden çıkarmak için açılan kuyular ve patlamalar ile can güvenliği tehlike altına girecek” diye konuştu. KÜBRA KÖKLÜ Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesine alüminyum ve demir madeni ocağı kurulmak isteniyor. Yılın 8 ayı hayvancılık yapan yurttaşların 150 yıllık çadırlarının dibine yapılmak istenilen maden ocağı projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir” kararı verdi. Kahramanmaraş’ın Nurhak ilçesinde 1 hidroelektrik santral, 3 maden işletmesi ve 1 taşocağı faaliyet gösteriyor. Şimdilerde ise Mehmet Karagüllü tarafından beş köyün ortasına maden ocağı kurulmak isteniyor. Maden sahası olan Pınarbaşı ilçesi ile Barış mahallelerinin ormandan ve meralardan oluştuğuna dikkat çeken Nurhak Belediye Başkanı İlhami Bozan şöyle konuştu: “Nurhak, bu kadar maden ocağını, HES’leri kaldıramaz, yok olur gider. Mevzuata karşı hileler ve yanlış bilgilendirmelerle ‘ÇED gerekli değildir’ kararı ve ruhsat alındı. Proje sahibi, aynı bölgede aynı proje kapsamında farklı ruhsat numaraları ile ayrı ayrı ÇED süreçleri işleterek bütüncül çevresel etki değerlendirilmesi yapılmasını engellemektedir. Bu durum, ÇED yönetmeliğinin 25. maddesinde yer alan, tek ÇED süreci işletme zorunluluğunu ihlal etmektedir. Zira, entegre bir proje için birden fazla ÇED süreci işletilmiştir. İnsanların aklıyla alay eden bu durumun inandırıcılığını halkımızın ve yetkililerin takdirine bırakıyoruz.” Türk semenderi yok olacak Bölgedeki tüm ormanların kesileceğini belirten Bozan, “Meraların, tarım arazilerinin ve bölgenin en önemli geçim kaynağını olan hayvansal üretim yok olacak. Bu alan içerisinde son yıllarda keşfedilen endemik bir bitki türü olan ters laleler ve nesli tükenmekte olan Türk semenderinin de yaşam alanı yok olacaktır” dedi.