Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 11 ARALIK 2020 CUMA Stoltenberg, Türkiye’yle ilişkilere ilişkin ‘farklılıkları ele alırken olumlu yaklaşım gerekir’ dedi NATO’dan AB’ye çıkış Avrupa Birliği zirvesi öncesinde Türkiye’ye destek veren NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, “Hem ittifakın hem de Batı ailesinin bir parçası olarak önemini anlamamız gerekiyor” ifadesini kullandı. Doğu Akdeniz gerilimiyle birlikte Türkiye’ye yaptırım tehdidini masaya getiren Avrupa Birliği’nin (AB) kritik liderler zirvesi dün Brüksel’de başladı. İki gün sürecek zirvede Türkiye kararının açıklanması önceAB liderler zirvesinin gündeminde Türkiye’nin yanı sıra AB bütçe krizi, ABD ile yeni dönem, koronavirüs ve iklim değişikliği de var. sinde ise NATO’dan Ankara’yla şeklinde tanımlayan lendirmeye çalıştığını belirten Stolmüttefiklik vurgusu geldi. ve müttefiklerin endi tenberg, “Çünkü iki müttefik arasınNATO Genel Sekreteri Jens Stol Stoltenberg tenberg, AB’ye Türkiye hakkında şelerini dile getirdik daki olaylar ve kazaları engellemelerini aktaran Stolten miz lazım” vurgusu yaptı. yapılacak görüşmelerle ilgili olum berg, konunun geçen hafta NATO dı “NATO’da yürütülen teknik askelu yaklaşım tavsiyesinde bulundu. şişleri bakanları toplantısında da ele ri görüşmeler ile sorunların esası“Farklılıklar ve anlaşmazlıklar var alındığına değindi. na ilişkin siyasi müzakereler yoluve bunları ele almalıyız ama aynı zamanda Türkiye’nin NATO’nun ve BaSiyasi müzakere vurgusu nun da açılmasına yardımcı olabileceğimize inanıyorum” diye konuştı ailesinin parçası olduğu gerçeği“Hepimizin, farklılıkları ele alır tu. Türkiye’nin önemli bir NATO mütni fark etmemiz lazım” ifadesini kul ken olumlu yaklaşım ve yollara tefiki olduğunu söyleyen Stoltenlandı. Stoltenberg, Portekiz Başbaka bakmamız gerekiyor. Bunun için berg, Irak ve Suriye ile sınırı bulunnı Antonio Costa ile görüşmesinden NATO’da Türkiye ile Yunanistan ara duğunu, terör örgütü IŞİD ile mücasonra düzenlenen ortak basın top sında ayrıştırma usulleri mekaniz delede önemli rol oynadığını belirtti. lantısında, Doğu Akdeniz ve Türki masını kurduk. Burada amaç, Doğu Türkiye’nin en fazla mülteciye, Suriye konusunda “Yaptırımların AB’nin Akdeniz’de artan askeri mevcudiyet yeliye ev sahipliği yapan ve terör salbir NATO ülkesiyle sorunlarını ele olduğundan iki müttefik arasında dırılarından en çok etkilenen ülke olalmada doğru bir yol olduğunu düşü ki istenmeyen olaylar ve kazaları ön duğunu kaydetti. nüyor musunuz” sorusunu yanıtladı. lemek” dedi. Türkiye ile Yunanistan Öte yandan AB üye ülkeleri arasınDoğu Akdeniz’deki durumu “zor” arasında kurulan mekanizmayı güç da Türkiye’ye yönelik sert yaptırımlar kararının genel kabul görmediği haberleri gündeme gelirken bu yöndeki bir adımın bir sonraki zirveye, mart ayına bırakılabileceği yorumları dikkat çekti. Ancak AB liderlerinin sondaj çalışmalarına katılanlara yönelik bireysel, şirket bazında bazı yaptırımları onaylama yoluna gidebileceği savunuldu. AB liderlerinin yeni bir yaptırım kararı almak yerine var olan yaptırım listesinin genişletilmesinde uzlaşabilecekleri öne sürüldü. ‘Biden dönemi beklensin’ Toplantı öncesi basına açıklama yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron “AB ülkelerinin egemenliğini korumamız gerekiyor” dedi. Paris, Yunanistan ve GKRY ile birlikte Ankara’ya sert tutumdan yana cephede yer alıyor. Dün ayrıca gündeme yansıyan taslak metne göre ise Türkiye’ye yönelik atılacak adımlarda işbirliği için Biden döneminin beklenmesine de işaret edildi. Bütçede uzlaşıldı Almanya’nın dönem başkanlığında yapılan son AB zirvesinden dün akşam saatlerinde 1.8 trilyon Avroluk bütçe ve yeni tip koronavirüsün ekonomik sonuçlarına karşı hazırlanan kurtarma paketinde uzlaşıldığı açıklaması geldi. AB fonlarının dağıtımının “hukukun üstünlüğü” ilkesine bağlanmasına karşı çıkan Polonya ve Macaristan bütçeyi daha önce veto etmişti. RUSYANATO 10 yıl sonra ilk deniz tatbikatı Rusya, Pakistan açıklarında gelecek yıl yapılacak, 30’dan fazla ülkenin donanmasının katılacağı tatbikatta yer alacağını duyurdu. AMAN2021 tatbikatına NATO gemilerinin de katılacağının açıklaması dikkat çekti. Bu çerçevede Rusya, yaklaşık 10 yıldan sonra ilk kez NATO ile deniz tatbikatı yapmış olacak. Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Karaçi yakınlarındaki Pakistan sularında yapılacak tatbikata “İngiltere, ABD, Türkiye, Çin, Japonya ve diğer ülkelerin güçleri de iştirak edecek” denildi. Rusya ile NATO donanmaları en son 2011’de İspanya kıyılarında Bold Monarch2011 tatbikatında birlikte yer almıştı. Batı ile Moskova arasındaki ilişkilerde, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakı, NATO’nun doğu Avrupa ülkelerine yönelik yakınlaşma hamleleriyle birlikte tansiyon yüksek. Sisi’ye gizli ‘nişan töreni’ Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un bu hafta başında Paris’e resmi ziyarette bulunan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’ye Elysee Sarayı’nda Fransız Legion d’Honneur onur nişanı takdim ettiği savunuldu. AA’nın haberine göre, Fransız basınından saklanan görüntüler, Quotidien isimli televizyon programının sunucusu Yann Barthes’in, Mısır Cumhurbaşkanlığı’nın resmi sitesinde yayımlanan videoyu paylaşmasıyla ortaya çıktı. Görüntülerde, Sisi’nin kırmızı halıyla Macron tarafından karşılanması ve onuruna düzenlenen resmi tören yer alıyor. Barthes, Macron’un basınla paylaşılan resmi programında yer almayan törene ilişkin görüntülerin, sadece Sisi’nin kameramanı tarafından kayıt altına alındığını ifade etti. “İlk defa Elysee’de yaşananları otoriter bir rejime ait internet sitesinden öğrenmiş olduk” dedi. Mısır’daki insan hakları konusunda eleştirilen Sisi’nin, Paris ziyareti tepkilere neden olmuştu. Aralarında Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün de yer aldığı 18 uluslararası oluşum, “Macron, Sisi hükümeti tarafından giderek artan özgürlük ihlallerine karşı başka yöne bakıyor” açıklaması yapmıştı. ALİYEV İLE ERDOĞAN BAKÛ’DA DAĞLIK KARABAĞ ZAFER GEÇİDİ TÖRENİNE KATILDI. BİRLİKTELİK MESAJI VERİLDİ ‘Mücadele bitmedi’ BakuErivan arasında Rusya arabuluculuğunda varılan ateşkes, Ermenistan’ın Dağlık Karabağ işgalini kısmi sona erdiren tarihi uzlaşının ardından dün Azerbaycan’da Zafer Geçidi Töreni düzenlendi. Bu çerçevede Türkiye’den Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında bir heyet Baku’ya giderken geçit töreninde Azerbaycan ordusuyla birlikte TSK birlikleri de yer aldı. İki ülke arasındaki güçlü ittifak vurgusu yinelendi. Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada Erdoğan’ın ziyaretinin “kardeş ülkelerle bağları güçlendirmek ve Azerbaycan’ın uluslararası platformlarda haklı davasını tanıtmak için bir fırsat sağlayacağı” belirtildi. Erdoğan, Azerbaycan’da temasları çerçevesinde dün Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte, eski Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in kabrinin bulunduğu Fahri Hıyaban Devlet Mezarlığı’nı ziyaret etti. Aliyev’in kabrine çelenk koydu. Ardından ikili ve beraberindeki heyetler Baku’da düzenlenen askeri geçit törenine katıldı. Burada konuşma yapan Erdoğan, Azerbaycan’ın Ermenistan ile mücadelesinin kazandığı askeri zafere rağmen sona ermediğini söyledi. “Siyasi ve askeri alanlarda yürütülen mücadele bundan sonra birçok cephede devam edecek” dedi. “Azerbaycan, kardeşim İlham Aliyev’in dirayetli liderliği altında inşallah destan yazmaya devam edecektir” ifadesini kullanan Erdoğan, “Türkiye ve Azerbaycan’ın sırt sırta verdikleri sürece zorlukları aşmaya, başarıdan başarıya koşmaya devam edeceklerini” kaydetti. Ermenistan’a çağrı Erdoğan, “Kardeşim Aliyev, böylelikle merhum Haydar Aliyev’in kendisine vasiyet olarak bıraktığı arzusunu da yerine getirmiştir. Karabağ’ı anavatan ile buluşturan Azerbaycan ordusunun neferlerini tebrik ediyorum. Savaş hukuku ağır biçimde ihlal edilmiş, insanlık onuru ayaklar altına alınmıştır. Her mecrada bunun hesabını sormak boynumuzun borcudur” dedi. Konuşmasında “Karabağ’a katliam ve gözyaşından başka hiçbir şey getirmeyenlerin artık akıllarını başlarına toplamaları gerekiyor” diyen Erdoğan Ermeni politikacıların barış ve istikrar konusunda cesur adımlar atmalarını temenni ediyoruz. Aliyev kardeşim, Azerbaycan halkının yaşadığı onca acıya rağmen takdire şayan bir tavır sergilemektedir. İyi niyetli çabalarını biz de destekliyor, muhataplarınca değerlendirilmesini istiyoruz” dedi. Törende konuşan Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev de savaşın ilk saatlerinden itibaren Türkiye’nin desteğini hissettiklerini belirtti. “Azerbaycan halkı Türkiye’nin verdiği siyasi ve manevi destekten dolayı büyük mutluluk duyuyor. Erdoğan’la Zafer Geçidi Töreni’ne katılarak, Türkiye ile birliğimizi halklarımıza ve dünyaya gösteriyoruz” ifadesini kullandı. İHA’lar sergilendi Aliyev, Azerbaycan ordusunun, 44 gün içerisinde parlak bir zafer kazanarak Ermenistan’ı mağlup ettiğini kaydetti. “Biz bu zaferi hem sahada hem de masada kazandık” değerlendirmesini yapan Aliyev, “Yaşasın TürkiyeAzerbaycan dostluğu” dedi. Törende Azerbaycan askerleriyle birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri’nden Bolu Komando Tugayı da yer aldı. Resmi geçitte Türkiye yapımı İHA ve SİHA’ları da sergilendi. 6’lı platform planı Ortak basın toplantısında Erdoğan, Aliyev’in bahsettiği bölgesel işbirliği platformları meselesini önemsediğini belirterek “Gerekirse 6’lı platform da oluşturabiliriz. Sayın Putin de bunu kabullendi. RusyaTürkiyeAzerbaycanİranGürcistan eğer uyarlarsa, Ermenistan da bu platformda yer alabilir. 6’lı platform ile bölgesel barışı tesis edelim dediler. Bizim sıkıntımız Ermenistan halkıyla değil yönetimiyledir” dedi. Basın toplantısı öncesinde karşılıklı vize muafiyeti, medya alanında işbirliği ile küçük, orta ölçekli işletmelerin geliştirilmesine ilişkin üç anlaşmanın yanı sıra BMC şirketiyle Baku Ulaşım Başkanlığı arasında sözleşme imzalandı. Fas da İsrail’le ‘normalleşiyor’ ABD Başkanı Donald Trump, Fas’ın İsrail’le ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik anlaşmaya vardığını duyurdu. Böylelikle Fas, Bahreyn, Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden (BAE) sonra İsrail ile anlaşmaya varan dördüncü Arap ülkesi oldu. Trump ayrıca Fas’ın Batı Sahra’da hâkimiyetini tanıdıklarına ilişkin bildirge imzaladığını da belirtti. Bu arada ABD Senatosu, Trump yönetiminin BAE’ye 23 milyar dolarlık silah satışı yapmasını önlemeye yönelik iki ayrı tasarıyı reddetti. BAE’ye F35 hamlesi Trump, F35 savaş uçaklarını da kapsayan söz konusu satışı BAE’nin “İbrahim Anlaşmaları” kapsamında İsrail ile ilişkilerini normalleştirme şartına bağlamıştı. ABD, Ankara karşıtı tutumuyla gündeme gelen BAE’ye F35 satışına doğru adım adım giderken bu uçakların Türkiye’ye satışına, alınanların teslimine, Rus S400 savunma sistemi alındığı gerekçesiyle engel getiriyor. ABD’de Temsilciler Meclisi hafta ortasında, S400 vurgusuyla Türkiye’ye yaptırımı da kapsayan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı’nı kabul etmişti. Johnson Von der Leyen Brexit için son dönemece girildi Avrupa Birliği (AB) ile İngiltere arasında gözler Brexit anlaşmasının akıbetinde. Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı (Brexit) alan İngiltere Başbakanı Boris Johnson önceki gün Brüksel’de AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile bir araya geldi. Uzlaşma sağlanamayan görüşmenin ardından tarafların pazar gününe kadar kesin anlaşmaya varılması konusunda mutabık kaldığı bildirildi. Görüşme sonrasında açıklama yapan Von der Leyen, “Johnson’la çözülmemiş konularda ilginç bir görüşme yaptık. Birbirimizin konumlarını anlıyoruz. Ekipler, bu sorunları çözmeye çalışmak için derhal yeniden toplanmalı. Hafta sonunda bir karara varacağız” ifadelerini kullandı. Görüşmelerde rekabet, gümrük, anlaşmanın yürütülmesi, balıkçılık konularının çözülmesi konularında uzlaşının sağlanması gerekiyor. Eğer anlaşma sağlanamazsa Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) prensiplerine dönülecek ve bu da iki taraf arasında yeniden gümrük kurallarına dönülmesi anlamına gelecek. Bu arada AB, İngiltere ile yıl sonuna kadar ticaret anlaşması sağlanamaması durumuna karşı yeni acil durum planı hazırladı. Plana göre, taraflar, karşılıklı olarak 6 ay boyunca temel hava ve kara trafiğini sürdürecek. Balıkçılar da 31 Aralık 2021’e veya bir anlaşma sağlanıncaya kadar birbirlerinin kara sularında faaliyet göstermeye devam edecek. Paris’ten uyarı Fransa Ticaret Bakanı Franck Riester dün yaptığı açıklamada ülkesinin Brexit’ten sonra Avrupa Birliği ile İngiltere arasındaki ticari ilişkileri yöneten bir anlaşma istediğini, ancak bunun “ne pahasına olursa olsun anlamına gelmeyeceğini” söyledi. Gazeteciler yine hedef oldu Uluslararası Gazeteciler Federasyonu’nun yıllık raporuna göre, bu yıl görevi başında kırk iki gazeteci öldürüldü. Görevleri nedeniyle 235 basın çalışanının cezaevinde olduğunun vurgulandığı rapora göre, gazeteci ölümlerinde 13 cinayetle Meksika birinci sırada. Beş gazeteci katliyle Pakistan’ın ikinci sırada olduğu listede üçer cinayetle Afganistan, Hindistan, Irak ve Nijerya yer alıyor. Federasyon Genel Sekreteri Anthony Bellanger, son otuz yıl içinde 2 bin 658 gazetecinin öldürüldüğüne dikkat çekti. “Bunlar sadece istatistik değil. Kaybettiklerimiz, hayatlarını mesleklerine adayan ve bunun bedelini ödeyen arkadaşlarımız ve meslektaşlarımızdır” dedi. Afgan kadın gazeteci katledildi Gazetecilerin hedef alındığı cinayetlere ilişkin son acı haber Afganistan’dan geldi. Gazeteci ve kadın hakları savunucusu Malalai Meyvand’ın önceki gün ülkenin doğusun Malalai Meyvand da Celalabad’da uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirdiği bildirildi. Enikaas televizyonunda çalışan Meyvand’ın aracıyla işe gittiği sırada yolda silahlı saldırıya uğradığı, olayda şoförünün de yaşamını yitirdiği aktarıldı. Saldırganların kaçtığı belirtilirken olayla ilgili gözler Taliban, IŞİD bağlantılı örgütlere çevrildi. Meyvand’ın kendisi gibi aktivist olan annesinin de yaklaşık 5 yıl önce kimliği belirsiz saldırganlarca katledildiği gündeme yansıdı. Aşı bilgilerine siber saldırı Avrupa Parlamentosu’na bağlı Hollanda merkezli Avrupa İlaç Kurumu’na siber saldırı düzenlendiği ve saldırı sonucu yeni tip koronavirüs (Covid19) aşısına ilişkin verilerin çalınmış olabileceği bildirildi. Kurum, birkaç koronavirüs aşısı için onay verme aşamasındaydı. Saldırıya ilişkin soruşturma başlatıldığı duyuruldu. Daha önce de Kuzey Kore, İran, Vietnam, Çin ve Rusya ile bağlantılı olduğu iddia edilen bilgisayar korsanlarının, virüs ve potansiyel tedavileri hakkında bilgi çalmaya çalıştıkları ileri sürülmüştü. Covid19 kaynaklı vaka sayısı önceki gün dünya çapında 69 milyon 432 bin 197’ye ulaştı. 48 milyon 165 bin 163 kişinin kurtulduğu salgında yaşamını yitirenlerin sayısı ise 1 milyon 579 bin 217’ye yükseldi.