Katalog

EKONOMİ [email protected] 11 15 KASIM 2020 PAZAR Yeni ekonomi dönemiyle birlikte ifade edilen acı reçete vurgusu emekçiyi vuracak ‘Acı’ya borçlu yakalandık 33.6 milyondan fazla kişinin 837 milyar lira bireysel kredi borcu var. Daha çok düşük gelirli kişilerin tercih ettiği ihtiyaç kredilerini ise 27.8 milyon kişi kullandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanı Murat borcu olan 2 milyon 459 binden 2 milyon 637 bine, ihtiyaç kredisi borcu olan 24 milyon Uysal’ı görevden alması, Ha884 binden 27 milyon 795 bin zine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifasını kabuSERHAT kişiye çıkarken taşıt kredisi ALİGİL borcu olan 491 binden 425 bin lunden sonra TL’deki erimeyi kişiye indi. durdurmak için başlatmayı amaçla 4 Sayıları 26 milyondan 26.9 dığı “yeni ekonomi dönemi”ni vur milyona çıkan kredi kartı sahibi kigusu, mali piyasalarda ve iş dünya şilerin ise 133.1 milyar lira kresında olumlu hava yarattı. di kartı borcu var. Ortalama kreAncak Erdoğan’ın bu “yeni”yi tarif di kartı borcu da son bir yılda 4 bin ederken kulladığı “Yaşadığımız kri 482 liradan 4 bin 949 liraya ulaştı. tik dönemin ruhuna uygun şekilde, 4 Yine verilere göre eylül sonu gerekiyorsa devlet ve millet olarak itibarıyla ödenmemiş bireysel kredi fedakârlık yapmaktan, acı da olsa ve kredi kartı borcu olan kişi sayıdoğru reçeteleri uygulamaktan ka sı da 3 milyon 497 bin 886. Üstelik çınmayacağız” sözleri, Türkiye’nin Covid19 salgınının ekonomik etkigeçmiş tecrübelerine bakıldığınlerini azaltmak amacıyla bu tür bada özellikle emeğiyle geçinen ücret tık kredilerin bildirilmesiyle ilgili lilerde büyük bir tedirginlik yarat süreler değiştirildiği için gerçek vetı. Çünkü “acı reçete”nin faturasını riler henüz tam olarak bilinmiyor. Türkiye’de hep emekçiler ödedi. Üstüne üstlük bu kez acı reçeteye hem Çeksenet karışık ülke hem halk olarak çok borçlu gi4 Ekonomik krize eklenen salgın riyoruz. İşte birkaç örnek: nedeniyle küçülen ticaret ve farklı 3.5 milyon kişi batık ödeme kanalları kullanımını azaltsa da çeksenette de sorunlar de4 TBB Risk Merkezi’nin eylül vam ediyor. Yılın ilk 10 ayında 23 sonu itibarıyla yayımladığı veribin 987 tekil kişinin 11.1 milyar lilere göre 33 milyon 643 bin kişiralık 169 bin 874 adet çekine karnin 836.8 milyar lira bireysel kredi şılıksız işlemi yapıldı. Protesto olan borcu var. Geçen yılın aynı ayında senet sayısı ise ilk 9 ayda 459 bin kişi sayısı 31 milyon 375 bin, borç 146 adet olurken bunları tutarı 8.6 miktarı 572.1 milyar liraydı. Ormilyar lirayı geçti. talama borç da 18 bin 235 liradan 4 Öte yandan BETAM’ın araş24 bin 874 liraya çıktı. Tasfiye edi tırmasına göre şubattan eylül ayılecek toplam bireysel kredi (batık na ortalama kişisel gelir yüzde 4.6 kredi) miktarı ise 22.7 milyar lira. azalırken hanelerin yüzde 42.7’nin 4 Bu kapsamda konut kredisi borçları arttı. MALLARA ZAM, ÜCRETLERE BASKI Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “acı reçete” vurgusu, Türkiye’nin tecrübelerine bakıldığında yanlış ekonomi politikalarının faturasının halka çıkarılması anlamına geliyor. Bu da akaryakıt gibi temel mal ve hizmet fiyatlarına zam ve vergi oranlarında artışı ifade ediyor. Ayrıca toplusözleşmelerde ücret artışlarının baskılanması ve işsizlik artışı demek. Genelİş, kısa çalışma ve ücretsiz izindeki kayıplara dikkat çekti ‘Haklar gasp ediliyor’ LİMAN SAYISI 20 Valencia Port’u da Global işletecek Global Ports Holding’in (GPH) ortağı Balearia Group, Valencia Kruvaziyer Limanı’nın liman ve feribot operasyonlarına yönelik 35 yıllık imtiyaz sözleşmesine hak kazandı. Anlaşmaya göre GPH, imtiyaz sözleşmesi boyunca Valencia Kruvaziyer Limanı’nı işletecek. Gelecek yılın ilk çeyreğinde tamamlanması planlanan anlaşmayla GPH’nin portföyündeki kruvaziyer limanı sayısı 20’ye çıkacak. Anlaşmayla 37 milyon dolara varan altyapı yatırımı yapılması planlanan Valencia Kruvaziyer Limanı’nı 2019 yılında 435 bin kruvaziyer yolcusu ağırlamıştı. SİNGAPUR’LA BAŞLADI Acıbadem’den sağlık yazılımı ihracı Acıbadem Sağlık Grubu, geliştirdiği dijital sağlık yönetim platformlarından Cerebral Plus yazılımını ihraç etti. Yazılımın lisans kullanım hakkı 21 milyon dolar karşılığında Singapur merkezli Parkway Pantai Limited’e satıldı. Grubun tüm hastanelerinde kullanılacak Cerebral Plus’ın kurulum ve bakım destek gelirleri ile birlikte önümüzdeki 5 yıl içinde toplam gelirin 100 milyon doları bulması bekleniyor. YERLİLER İSTEDİ Çin ve İsrail menşeli camlara soruşturma Ticaret Bakanlığı, Çin ve İsrail’den gelen emniyetli camlara damping soruşturması başlattı. “İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Böylece Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları AŞ, Olimpia Oto Camları AŞ ve Dora Otomotiv AŞ tarafından düzenlenen başvuruya istinaden Çin ve İsrail menşeli “temperlenmiş veya lamine edilmiş emniyet camları” ürününe yönelik nihai gözden geçirme soruşturması açıldı. MUSTAFA ÇAKIR DİSK’e bağlı Genelİş Sendikası, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulamasındaki hak kayıplarına dikkat çekerek işçileri uyardı. Ücretlerin düştüğünü belirten Genelİş, ücretsiz izin uygulaması ile işçilerin “kıdem ve ihbar haklarının gasp edildiğini” vurguladı. Genelİş Sendikası işçileri, bilgilendirmek amacıyla bir broşür hazırladı. Marttan bu yana yaklaşık 3.5 milyon işçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlandığına işaret eden Genelİş, uygulamadaki kayıpları şöyle sıraladı: Dönüşümlü çalışma olmalı “Ücretler düşmekte ve diğer mali haklar gerilemektedir. Sigorta primleri yatmadığı için emeklilik ve kıdem hakları gasp edilmektedir. Kısa çalışma ödeneği, işçinin daha sonra işsiz kalması durumunda işsizlik ödeneği süresinden düşülecektir. Ancak haziranda kısa çalışma ödemelerinin işsizlik ödeneği süresinden düşülmemesine yönelik düzenleme yapılmıştır.” Ücretsiz izin uygulamasında işçiye günde 39.2 lira, ayda 1168 lira ödenek verildiğine dikkat çeken Genelİş, işçinin fesih yasağı ile işyerine mahkum edildiğine işaret ederek “İşçi, uygulamayı kabul etmeyip işten ayrıldığında kıdem tazminatı hakkını kaybediyor. İşveren ise ücretsiz izin verme hakkıyla herhangi bir maliyete katlanmak zorunda kalmıyor” vurgusu yaptı. Genelİş, kayıpları şöyle sıraladı: “Kısa çalışma ve ücretsiz izin ödeneği her sektörde farklı sonuçlar doğuruyor. Kısa çalışma, işyerindeki faaliyetin geçici olarak kısmen ve tamamen durması halidir. Kamuda, gerek merkezi idarede gerekse yerel yönetimlerde faaliyetin herhangi biçimde durması söz konusu olamaz. Kamu hizmetleri devamlıdır. Kamuda kriz dönemlerinde kısa çalışma yerine dönüşümlü çalışma, uzaktan çalışma, idari izin gibi uygulamalara gidilebilir. Kamu hizmeti gören belediye işçileri için de bu uygulamalar yerine kısa çalışma, ücretsiz izin gibi uygulamalara gidilmesi mali ve sosyal haklarda önemli bir gerilemedir. Belediyelerin kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamalarını dayatması hukuka uygun değildir.” l ANKARA Kadın çiftçilere yıpranma önergesi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kadın çiftçilere yıpranma payı ve SGK primleri konusunda devlet desteği verilmesi için araştırma önergesi verdi. Tarım sektöründe çalışan kadınların yüzde 95’inin sosyal güvenlik kayıtlarının olmadığına dikkat çeken Gürer, Meclis araştırma önergesinde “Kadının her türlü tarımsal faaliyeti yapabilecek beceri ve donanıma sahip olabilmesi için gerekli çalışmalar yapılarak kadın çiftçiler ve tarım işçisi kadınların tüm sorunları kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır. Ayrıca sosyal güvenlik, girişimcilik ve kooperatifçilik gibi konularda eğitimler verilmeli ve avantajlar yaratılmalıdır” dedi. l Ekonomi Servisi REM ESNAF BAROMETRESI’NIN EKIM AYI SONUÇLARI ENDIŞE VERICI Esnafın güven sorunu büyüdü Bakkal, kuruyemiş, büfe, tekel bayii ve benzeri noktaları kapsayan “Türkiye Geleneksel Kanalın Nabzı: REM Esnaf Barometresi”nin ekim ayı sonuçları, bu kesimin her alanda endişelerinin arttığı ortaya koydu. Buna göre önceki aya kıyasla “güven endeksi” 3.7 puan azalarak 11.1 puan, “ticaret endeksi” 6.1 puan azalarak 15.5 puan ve “politika endeksi” 15.4 puanlık azalarak 16.9 puana indi. Bu yıl içinde güven endeksi ağustos ayında 20.4, ticaret endeksi nisan ayında 35.8 ve politika endeksi ağustos ayında 34.6 puana kadar çıkmıştı. Rapora göre endekslerdeki düşüşte Covid19 salgınının tekrar endişe verici seviyeye yükselmesi, ekonomik krizin derinleşmesiyle geleceğe ilişkin kötümserlik artışı ve havaların soğuması belirleyici oldu. ‘Yemek’ markette Yine rapora göre salgın, tüketici alışkanlarını da değiştirmeye devam ediyor. Örneğin orta büyüklükteki marketlerde yemek kartı ve hediye çeki kullanımı toplam tahsilatın içinde yüzde 8’e yükseldi. Bu oran, eylül ayında yüzde 3’tü. Uzaktan çalışmaya geçenler yemek kartlarını markette alışverişte kullandı. Yine nakitle alışverişlerin cirodaki payı 6 puan azalışla yüzde 60’a düştü. Kredi kartının payı ise yüzde 27’den yüzde 33’e yükseldi. Kredi kartının bakkaldaki payı da yüzde 22’den yüzde 29’a çıktı. l Ekonomi Servisi Ekonomiye 332 milyar TL destek Akbank’ın eylül sonu itibarıyla ekonomiye sağladığı kredi desteğinin 276 milyarı nakdi olmak üzere toplam 322 milyar TL’yi yükseldiği açıklandı. Açıklanan konsolide bilançoya göre bankanın mevduat hacmi Hakan Binbaşgil 294 milyar TL, aktif büyüklüğü 486 milyar TL ulaşırken ilk 9 aylık net kâr 4.4 milyar TL oldu. Akbank Genel Müdürü Hakan Binbaşgil, “Pandemi nedeniyle olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Türk bankacılık sektörü ülkemizin sürdürülebilir büyümesini desteklemeyi sürdürüyor. Akbank da sağlam finansalları, güçlü teknolojik altyapısı ve nitelikli çalışanlarıyla bu olağanüstü süreçte ülkemizi, toplumumuzu ve müşterilerimizi desteklemeye devam edecektir” dedi. l Ekonomi Servisi BALPARMAK PROJESİ Üç yıl içinde 70 bin kişiye ulaşacaklar Bu yıl 40. yılını kutlayan Balparmak’ın Arıcılık Akademisi ile Felis Ödülü aldığı, ayrıca yarışmanın PR bölümünde bu akademi ve “Arılar Varsa Yarınlar Var” projesiyle iki başarı ödülü daha kazandığı açıklandı. Verilen bilgiye göre proje, arıların doğa ve insan için önemi, ekosisteme katkıları ve arıları korumak için neler yapılabileceği konusunda toplumda farkındalık yaratmayı hedefliyor. Üç yıl sürecek projeyle 50 ilde, 46 bin 500’ü çocuk olmak üzere toplamda 70 bin kişiye ulaşılması hedefleniyor. l Ekonomi Servisi MEDİATEK HIZLANDI İşlemci pazarındaki payı yüzde 32 oldu Önemli teknoloji şirketlerinden MediaTek, Türkiye akıllı telefon pazarındaki işlemci payını 3 yılda yüzde 12’den yüzde 32’ye çıkarırken bu durumun yerli üretim akıllı telefonlarda yüzde 100 olduğu açıklandı. MediaTek MEA Bölgesi Kurumsal Satış ve Pazarlama Direktörü Rami Osman, Türkiye’nin çok önem verdikleri bir ülke olduğunu söyledi. Online toplantı düzenleyen şirket, ayrıca “oyun telefonları çağını başlatan” Helio G serisi işlemci ailesini ve ve bunun amiral gemisi olan G95’i Türkiye’de tanıttı.l Ekonomi Servisi SYSTEMAIR UYARDI: Okullarda sağlıklı havalandırma şart Pandemide kapalı alanlardaki hava sağlığının önemini anlatmak için “Taze Hava Akımı” kampanyası başlatan Systemair HSK, özellikle okullardaki iklimlendirme sistemlerine dikkat çekti. Genel müdür Ayça Eroğlu, “Mekanik havalandırma sistemleri, öğrencilerin başarısını artırmanın yanında salgın hastalıkların yayılmasını da yavaşlatacak bir unsur. Artık havalandırma sistemlerinin daha hassas filtre kademeleri, UVC lambalar ve daha fazla taze havalı sistemlerle en baştan ele alınması gerekecek” dedi. l Ekonomi Servisi Ayça Eroğlu YAPI KREDİ’DEN UYGULAMA İkinci el araçlar için yeni ödeme hizmeti Yapı Kredi’nin “Güvenli Ödeme Hizmeti” ile ikinci el araç satışlarında hem alıcı hem satıcıyı güvence altına aldığı açıkladı. Genel müdür yardımcısı Serkan Ülgen, “Bu hizmetle müşterilerimiz, işlemlerini Yapı Kredi Mobil’den hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebiliyor. Onların nakit taşıma zorunluluğunu da ortadan kaldırıyoruz” dedi. Bu sistem üzerinden işlemler plaka, satış tutarı ve alıcının cep telefon numarası bilgileri girilerek tamamlanabiliyor. Her aşamada kısa mesaj devrede oluyor. l Ekonomi Servisi BEYMEN’DEN KOLAYLIK Temassızuzaktan alışveriş başlatıldı Beymen’in, pandemi ile değişen ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirdiği “Temassız/Uzaktan Alışveriş” servisleriyle mağazalar ile internet sitesindeki alışverişlerde güvenli ödeme hizmeti sunduğu açıklandı. Beymen Grup Üst Yöneticisi Elif Çapçı’nın verdiği bilgiye göre müşteriler, mağazalardaki alışverişlerinde Beymen uygulamasındaki “QR Kodla Ödeme” adımını seçerek ödeme yapıyor. Uzaktan alımda ise online stil danışmanlığı hizmeti alarak yine bu uygulama üzerinden alışverişlerini tamamlayabiliyor. l Ekonomi Servisi Elif Çapçı