Katalog

10 31 EKİM 2020 CUMARTESİ HABER/YORUM Aydınlıktan Karanlığa Yaşımız küçük olsa da evde konuşulanlardan, çevremizde olup bitenlerden, ufak tefek anı kırıntılarından anımsadığımız, daha sonra okuyarak bilincine vardığımız o dönemi iyi ki yaşamışız... 196070 döneminden söz açıyoruz... Çoğunluğu ele geçirip zorba bir yönetime evrilen Demokrat Parti iktidarı bir devrim ile sona erdirilmiş, çağdaş, uygar, demokratikleşmeye hız veren bir anayasa kabul edilmiş. Kurtuluş Savaşı kahramanı İsmet İnönü, yıllardır unutulmaya yüz tutmuş “bağımsızlık” ilkesini, ABD Başkanı Johnson’a “Yeni bir dünya kurulur, Türkiye de bu dünyada yerini bulur” diyerek alnımızda yeniden ışıtmış. Sosyalist TİP kurulmuş. TİP Genel Başkanı Mehmet Ali Aybar’ın “güleryüzlü, insancı sosyalizm” söylemi, hem Cumhuriyet devrimi ile toplumculuğu birleştiriyor, hem de her türlü güdüme karşı bağımsızlığı önceliyor.. TİP’in yarattığı heyecan, CHP’yi “ortanın solu” ile buluşturmuş. Aydınlar kıpır kıpır. Öğretmenler, Türkiye Öğretmenler Sendikası’nı kurmuş. İmece dergisi çıkıyor. Metin Erksan, Fakir Baykurt’un Yılanların Öcü’nü, Necati Cumalı’nın Susuz Yaz’ını filme çekmiş. Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’nü de kazanan Kemal Tahir’in Devlet Ana romanı üzerinden “Asya Tipi Üretim Tarzı” tartışmaları yapılıyor. Gençlik, özellikle Avrupa’dan gelen benzer esintiyle daha çok sosyal adalet, özgürlük, eşitlik istiyor. Bozuk düzene karşı “bağımsız Türkiye”yi savunuyor. Özetle, Türkiye düşünüyor, sorguluyor, kafasını çalıştırıyor. Türk Kurtuluş Savaşı’nı örnek alan Cezayirliler bağımsızlığına kavuşmuş. Ülkesinin Cezayir’e ilişkin tutumunu eleştiren düşün insanı JeanPaul Sartre’ın tutuklanmasını isteyenlere karşı “Sartre Fransa’dır” diyen Charles de Gaulle Fransa cumhurbaşkanı. Ho Chi Minh, ABD’nin saldırısına karşılık Vietnam bağımsızlık hareketini sürdürüyor. İngiliz düşünür Bertrand Russell, Vietham Savaşı’na ve nükleer silahlanmaya karşı çıkıyor. TİP Başkanı Mehmet Ali Aybar da ABD’nin Vietnam’daki savaş suçlarını yargılayan Uluslararası Russell Mahkemesi’ne yargıç olarak seçilmiş. CIA ve diğer emperyalist istihbarat örgütlerince öldürülen gazeteci, siyasetçi, şair Lumumba’nın başbakanı olduğu Kongo başta olmak üzere, Afrika’da birçok ülke sömürge olmaktan kurtulmuş. Arap Sosyalist Birliği’ni kurmuş olan Nasır, Mısır Devlet Başkanı. Sosyalizm ile akrabalığı olan Baas’çılar Irak’ta ve Suriye’de iktidarda. İngiltere’de İşçi Partisi yönetimde. Almanya’da, Hitler’e başkaldırmış Willy Brandt’ın sosyal demokrat hareketi ağırlıkta. İsveç’i, Olof Palme’nin sosyal demokratları yönetiyor. İtalya’da, sosyalistler hükümet ortağı olmuşlar. Tito, Yugoslavya’da özyönetimi uyguluyor. Böyle bir Türkiye ve böyle bir dünyadan bugünlere geldik... Bir de şimdiki yöneticilere, yönetimlere ve yönetim biçimlerine bakınca gördüğümüz tablo ortada: Dünya toptan bir yeni ortaçağa yuvarlanmış... Çare ve çıkış vardır: Karamsarlığa düşmeden uygarlığın, bilimin, özgür düşüncenin peşini bırakmamak. İnsanlık, aklını kullanarak bu karanlıktan da kurtulacaktır. 31 EKİM 2020 SAYI: 34720 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ekler) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: l İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 1A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. l Ankara : İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Tel : 0312 353 29 61. l İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih mh. 199 sok. no:1/7 SarnıçGaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. l Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. l Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 71 40 20. l Antalya: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Yenigöl mh. Serik cad. Havaalanı yolu üzeri no: 38 Antalya Tel : 0242 340 50 40. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 06:01 07:27 12:53 15:41 18:09 19:29 Ankara 05:45 07:10 12:37 15:28 17:55 19:14 İzmir 06:07 07:30 13:00 15:54 18:20 19:38 Libya’da çatışan taraflar arasında sağlanan ateşkes ve Türkiye’nin Arap dünyası, Filistin’e ne desteklediği Ulusal Uzlakadar sahip şı Hükümeti’nin başbakanı Fayez es Sarraj’ın istifa kararı, Türkiye’nin bu ülkedeki etkisini azalttı. UzlaTürkiye’nin Ortadoğu şı gereği, Libya’daki yabancı askerlerin bir süre sonpolitikasının açmazları ra ülkeden ayrılacak olması, askeri caydırıcılığı öne, diplomasiyi arkaya koyan iktidarın, Libya politikasını daha da zayıflatacak. Suriye’de, Rusya ve ABD’yi birbirine karşı dengeleme siyaseti çöktü. O nedenle Mehmetçiğin büyük fedakârlık ve kahramanlıkla kazandığı askeri başarılar, umulan ölçekte diplomasi dı. Anımsatalım, bir zamanlar Türkiye’yle arası çok iyi olan Sudan lideri, darbeci Ömer el Beşir şimdi yargılanıyor. ABD, aralarında ciddi sorunlar olan Sırbistan ve Kosova’yı da bir masada buluşturdu. Ekonomik ilişkiler konusunda antlaşma imzalattı. Sırçıkıyor? Filistin meselesinde, İsrail ve ABD’nin Kudüs’e ilişkin kararında, bu iki devletin İsrail işgali altındaki Suriye toprağı Golan Tepeleri’ne ilişkin kararında, Arap ülkelerinin ne kadar cılız tepkiler verdikleri hafızalarda. Arap dünyası Irak, Suriye, Libya konularında da kırık not aldı. Emperyalizmle birlikte hareket etti.   Suudi Arabistan, Türk mallarına boykot uyguluyor. Marketlerdeki raflarda masasına yansımadı. İktidarın, bistan, İsrail Büyükelçiliği’ni Türk ürünlerinin olduğu yerlebir zamanlar çok yakın olduğu Suudi Arabistan ve öncülük ettiği Arap ülkeleri ise hem Türkiye karşıtı adımlarını hızlandırıyor hem de birbiri ardına İsrail’le anlaşma imzalıyorlar. Kısacası, büyük önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün dış politikasını beğenmeyen; Cumhuriyet’in dış politikasını korkak, pısırık, içe dönük bulan; bu siyasetin Türkiye’nin Arap dünyasıyla, İslam âlemiyle bağlarını kopardığını savunan siyasetin Ortadoğu’da Katar’dan başka müttefiki kalmadı. Katar’la muhabbetin ne kadar süreceği de Kudüs’e taşıyacağını duyurdu. Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Kosova İsrail’i tanıdı. Kudüs’te büyükelçilik açacağını ilan etti. Ülkemizi yönetenlerin sandığı ve savunduğunun aksine, İslam dünyasının, Arap âleminin türdeş olmadığı, bir ve bütün olmadığı, Arap Birliği’nin, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın hiçbir ağırlığının olmadığı biliniyor. Fakat Türkiye halen, ısrarla bu dünyanın liderliğine oynuyor. O yüzden de çok hata yapıyor. Örneğin, Bahreyn’i re, Yunanistan’dan ithal edilen ürünleri koyuyor. Raflara Yunan bayrağı asıyor. Sık sık Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’la birlikte, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne destek açıklamaları yapıyor. Ankara’ya karşı Atina’nın tezlerini destekliyor Doğu Akdeniz’de, Ege Denizi’nde. Türkiye ise sadece “yok hükmündedir” demekle yetiniyor. Suudi Arabistan Kralı, 2015’te öldüğünde, Türkiye’nin bir günlük milli yas ilan ettiğini, ülkemizde ve dış temsilciliklerde bayrakların yarıya indirildiğini anımmeçhul… İsrail’le ilişki kurduğu için kını satalım. Durumu daha açık görmek yor, sanki Türkiye’nin İsrail’le Sözün özü, tarih bilmeiçin, birkaç örnek daha verelim… ilişkisi yokmuş gibi. Örnemek, dış politikayı ideolojik Birleşik Arap Emirlikleri ve ğin, Fas’ı İsrail’e sivil uçuşla gözlüklerle okumak, Dışişleri Bahreyn’den sonra Sudan da ra izin verdiği için kınıyor, san Bakanlığı’nın kurumsal hafızaİsrail’le ilişkilerini normalleştir ki Türkiye’den kalkan uçaklar, sını, yetişmiş kadrolarını, deme kararı aldı. İsrail Sudan ulusal havayolu şirketimiz da neyimini, birikimini ve Cumantlaşmasını, ABD duyurdu. hil, İsrail’e gitmiyormuş, Türki huriyetin dış politika geleneABD, Sudan’ı terörü destekle ye İsrail’e giden uçaklara, ha ğini yok saymak, Türkiye’ye yen ülkeler listesinden çıkar va sahasını açmıyormuş gibi… kaybettiriyor. Halil Sezai’ye ceza ve tahliye İstanbul Tuzla’da 67 yaşındaki Hüseyin Merç’i darp ettiği iddiasıyla hakkında 5 ayrı suçtan 13 yıl 10 aya kadar hapis cezası istemiyle dava açılan tutuklu sanık Halil Sezai Paracıkoğlu ilk kez hâkim karşısına çıktı. Duruşmada 1 yıl 11 ay hapis cezasına çarptırılan şarkıcı Halil Sezai tahliye edildi. Anadolu 12. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya tutuklu sanık Halil Sezai, SEGBİS ile bağlandı. Müşteki Hüseyin Meriç de salonda hazır bulundu. Halil Sezai’nin savunmasını tamamlanmasının ardından avukatlar şarkıcının tahliyesini talep etti. Mahkemenin karara bağladığı davada, Halil Sezai 1 yıl 11 ay 17 gün ceza aldı. Kararla birlikte tutuklu bulunan şarkıcı tahliye edildi. l İSTANBUL / Cumhuriyet BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Doğu Karadeniz Bölgesi’nin iç kesiminde yüksek bir dağ. 2/ Yunan mitolojisinde tutku tanrıçası... Yazı yazma, yazıyla gösterme. 3/ Yayvan ve kenarları geniş, büyük bakır kap... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka imi. 4/ Savaşta düşmandan ele geçirilen mal. 5/ Muğla’nın Milas ilçesine bağlı turistik bir belde... Arap abecesinde bir harf. 6/ Bir sorunun çözümlenmesinde benzer durumları göz önüne alarak elde edilen ipucu... Meslek. 7/ İlave... Yaklaşık on iki bin yıl önce Pasifik’e gömüldüğüne inanılan, insanlığın ve uygarlığın anayurdu sayılan kıta... Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti. 8/ Bir Bektaşi tarikatının adı. 9/ Donuk renkli... İstanbul’un bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Taşlı, çakıllı yol. 2/ Tanrıtanımaz... Sayıları göstermek için 1 234 5 678 9 1 YANARTAŞ 2 ALAZA H İ T 3 RAZAK I RE 4 I R M I RRA 5 ŞAL E GAZA 6 L OTLAK V 7 I RK ETENE 8 EMEÇ T EN 9 ANANE T ME 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 kullanılan işaretlerden her biri. 9 3/ Gemi demiri... Japonya’da 1100’lerde ortaya çıkan tüccar ve zanaatçı loncalarına verilen ad. göl... Uğraş. 7/ Sözcük türetmek 4/ Bir rastlantı sonucu ele geçiri ya da sözcüğün görevini belirtmek len beklenmedik şey ya da fırsat. için kullanılan biçim verici ses... 5/ Balıkesir’in Burhaniye ilçesinde Eski dilde tüy, kıl... Apansız. 8/ turistik bir merkez... Eski Mısır “Kenarın dilberi nazik de olsa oltanrılarının en eskisi. 6/ Büyük maz” (Nabi). 9/ Satrançta yenilgi... Menderes Irmağı deltasında, zen Mercanköşk bitkisine verilen bir gin bir kuş yapısına sahip olan başka ad. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] Bayraktar’ın İHA’sı, kamunun İHA’sı değildir Selçuk Bayraktar, bir haberdeki “Damadın İHA’sı” ifadesine tepki göstermiş. Tepkisinde bir ölçüde haklı. Zira Selçuk Bayraktar ve babası, Saray’a damat ve dünür olmadan çok önce bu konularda önemli işler yapıyorlardı… İşlerini daha o zamanlarda da çok iyi yaptıklarına dair pek çok tanıdığım askerin değerlendirmesi var ki o değerlendirmeleri oldukça önemsiyorum. Burada “Damadın İHA’sı” ifadesini haklı çıkaracak tek ölçü, Bayraktar’ın işlerinde damat olma avantajını yaşayıp yaşamadığıdır. Çünkü bu konuda kamuoyunda şu meşru soru var: Neden kamu kurumu olan TUSAŞ’ın ANKA İHA’ları değil de Bayraktar’ın İHA’ları hep ön planda? Menderes’in oğluna uyarısı Damat olma avantajı konusunun, kamuoyunun hassas olduğu bir konu olmasını da Selçuk Bayraktar’ın anlayışla karşılaması lazım. Bu konuda hele de AKP’nin devamı olduğunu savunduğu Adnan Menderes’in çok önemli bir uyarısı vardır oğluna: Adnan Menderes, 1956’da Türkiye’ye dönen büyük oğlu Yüksel Menderes’in ticarete girmesini istemedi. “Baba, izin verirsen serbest meslek, ticaret gibi konulara girmek istiyorum” diyen oğluna, yüzünü asarak şu yanıtı verdi: “İyi güzel ama Yüksel, sen serbest meslek veya ticaret konusuna girsen ne yapacaksın? Ne alıp satmış olacaksın? Bir yerde alıp sattığın ben olacağım. Ben başvekil olduğum müddetçe sen ne yaparsan yap, yaptıkların bana bağlanacak. Bu beni rahatsız edeceği gibi seni de rahatsız edecek. Kusura bakma ama bu düşünceni uygun görmüyorum.” Menderes biliyordu ki oğlu Yüksel’in satacağı A ürününü, piyasada daha kalitelisi ve daha ucuzu olsa bile, Adnan Menderes ailesiyle ve hükümetle alışveriş yapıyor gözükmek için gelip ondan alacaklardı… BayraktarAlbayrak farkı Burada elbette Selçuk Bayraktar’a “Madem Saray’a damat oldun, işini bırak” denemez. Selçuk Bayraktar damat olmadan önce de başarıyla yaptığı işini sürdürmelidir. Dahası damatlık ölçeğinde Selçuk Bayraktar’la Berat Albayrak’ı eşitlemek, Selçuk Bayraktar’a yapılacak büyük haksızlıktır. Çünkü Menderes’in uyarısıyla asıl çelişen konu, Erdoğan’ın damadı Albayrak’ı önce enerji, sonra da hazine ve maliye bakanı yapmasıdır! TUSAŞ’ın malı, milletin malı Selçuk Bayraktar’ın tüm bunlar nedeniyle ürettiği İHA’ların “Damadın İHA’sı” olarak nitelenmesinden rahatız olması gayet anlaşılır bir durumdur. Ama tepki gösterirken kullandığı ifade ise ekonomipolitik çerçevede oldukça sorunlu bir ifadedir! Bayraktar “Damadın İHA’sı” haberlerine “Damadın İHA’sı değil, milletin İHA’sı” yanıtını verdi! Bu, bana göre burjuvazinin klasik aldatmaca söylemidir. Çünkü Selçuk Bayraktar’ın malı, Selçuk Bayraktar’ın malıdır, Türk milletinin malı değildir. Türk milletinin malı, Selçuk Bayraktar’ın İHA’sı değil, TUSAŞ’ın ANKA İHA’sıdır. Çünkü Selçuk Bayraktar’ın fabrikası özel işletmedir, TUSAŞ’ın fabrikası kamu işletmesidir. İlkinin ürünü şahsın mal varlığına dahildir, ikincisinin ürünü kamunun, yani bizim, hepimizin milletçe mal varlığımıza dahildir. Türk malı başka, Türk milletinin malı başka Bunları bu kadar basit ve ayrıntılı yazıyorum, çünkü Selçuk Bayraktar’a burjuva dediğim için beni sosyal medyada ayıplayan bile oldu! Burjuva, yani kentsoylu, kapitalist sistemde üretim araçlarını elinde bulunduran ve kendi adına üretim ve kazanç sağlayan kişidir. Dolayısıyla bir burjuvanın malı, burjuvanındır; kamunun, milletin değildir. Yani Selçuk Bayraktar’ın İHA’sı, Selçuk Bayraktar Türk vatandaşı olduğu için Türk malıdır ama Türk milletinin malı değildir; TUSAŞ’ın İHA’sı olan ANKA ise Türk milletinin malıdır. Bayraktar İHA’sını sattığında kendisi para kazanır, TUSAŞ İHA sattığında milletçe kazanırız. Bir malın Türk malı olması, Türk markası olması önemlidir ve değerlidir ama “Türk malı” başka şeydir, “milletin malı, kamunun malı” bambaşka bir şeydir. Selçuk Bayraktar’ın ya da örneğin Rahmi Koç’un satacağı malını çıkıp “milletin malı” diye propaganda etmesi, sahte milliyetçilik olur! Sorun şu ki bu propaganda bir ölçüde yutuluyor maalesef. Kendi malı olan kamu iktisadi teşekküllerinin (KİT) özelleştirilmesine itiraz etmeyen kamunun bir bölümü, bu propagandadan “benim malım” diyerek gururlanabiliyor! İşte asıl meselemiz de budur!