Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1114 OCAK 2020 SALI Memurun kayıp yılıTürkiye KamuSen’in araştırmasına göre AKP döneminde yoksulluk yüzde 390 arttı Geçen yıl memur ailesinin geliri aylık ortalama 595 lira artarken, giderleri 730 lira zamlandı. Memur maaşları harcamalar karşısında aylık yüzde 4 eridi. En çok harcama gıda ve barınmaya yapıldı. Türkiye KamuSen Araştırma Geliştirme Merkezi’nin araştırması Bu yıl yüzde 4+4 zamma mahkum edilen memur ve memur emeklisi için 2019 da “ka na göre, dört kişilik bir ailenin yıp yıl” oldu. Geçen yıl memur ortalama yıllık yoksulluk sınırı ailesinin geliri aylık ortala 2002 yılında 1.357 TL iken ara ma 594.82 lira artarken, gider dan geçen 17 yılda yüzde 390 leri 730.27 lira zamlandı. Me artarak 6 bin 658 liraya fırladı. mur maaşları harcamalar kar Türkiye KamuSen Araştırma şısında aylık 135.45 lira (yüz Geliştirme Merkez’nin 2019 de 4) eridi. Aralık ayına ait asgari geçim endeksi sonuçlarına göre, çalı Kira payı yüksek şan tek kişinin yoksulluk sınırı Aralık 2019 itibarıyla ortala 3 bin 409 TL olarak hesaplan ma 4 bin 14 TL ücret alan bir dı. Dört kişilik bir ailenin asga memurun ailesi için yaptığı gı ri geçim haddi ise 6 bin 897 TL da harcaması, maaşının yüzde oldu. Sonuçlar, dört kişilik bir 38.58’ini oluşturuyor. Türkiye ailenin asgari geçim haddinin İstatistik Kurumu verilerinde bir önceki aya göre yüzde 0.56 1.012 TL olarak belirlenen ki arttığını gösteriyor. Türkiye’de ra gideri ise Aralık 2019 ortala dört kişilik bir ailenin ortalama ma maaşının yüzde 25.22’sine gıda ve barınma harcamaları denk geliyor. Buna göre bir me toplamı ise 2019 Aralık ayı için mur, ortalama maaşının yüzde 2 bin 560 olarak tahmin edildi. 63.8’ini yalnızca gıda ve barın Yüzde 4 erime ma harcamalarına ayırmak zorunda kaldı. Memur ailesinin Dört kişilik bir ailenin sağlık ulaşım, sağlık, eğitim, haber kuruluşlarının belirlediği gi leşme, giyim gibi diğer zorun bi sağlıklı bir biçimde beslene lu ihtiyaçlarını karşılaması için bilmesi için gerekli harcama Aralık 2019 maaşından geriye sı Aralık 2019 verilerine göre yalnızca 1.453 TL kalıyor. günlük 51.62 lira oldu. l ANKARA KAHVECI: MAAŞLAR ERIDI Türkiye KamuSen Genel Başkanı Önder Kahveci, 2019 boyunca ailenin harcamalarına gelen zamların hız kesmediğini vurgulayarak “Yıllık enflasyon her ne kadar gerilemiş gibi görünse de vatandaşın cebine yansıyan enflasyonun açıklanan dan yüksek olduğunu görüyoruz. Yurttaşın bütçesindeki açık her geçen ay biraz daha büyüyor ve kapatılamaz bir hal alıyor” dedi. Memurlara enflasyon farkı verilmesine rağmen, maaşlar eridiğini anlatan Kahveci, “Zaten enflasyon farkı demek en iyi ihtimalle sıfır zam demektir. Bugün dört kişilik bir ailenin aylık zorunlu harcamaları ortalama memur maaşının neredeyse iki katına yükselmiştir. Mutfakta yangın bütün hızıyla sürerken bu yangını enflasyon farkının söndürmesi mümkün değil” diye konuştu. Sokak sütüne talep arttı Avro bölgesi için zorlu yıl Commerzbank Kıdemli Ekonomisti Peter Dixon, 2020’nin Avro bölgesi için zorlu bir yıl olacağını anlatarak “Ekonomi genel olarak büyüyebilir, yüzde 1 veya daha altında büyüme olabilir. Bu potansiyelin altında ama ufukta resesyon yok” dedi. Bloomberg HT’ye konuşan Dixon Brexit belirsizliğine, küresel ortamın kötü olduğuna da dikkat çekerek İngiltere Merkez Bankası’ndan faiz indiriminin an meselesi olduğunu aktardı. Dixon ABD ile Çin arasında birinci faz ticaret anlaşmasının iyimserliğe neden olacağını, belirsizliğin ortadan kalkacağını ve imalat sektöründe toparlanma beklentisinin artabileceğini ancak ikinci faz anlaşma ihtimalinin daha zor olacağını aktardı. l Ekonomi Servisi ‘RenaultNissan ayrılığı’ korkuttu Renault hisseleri, Financial Times’da yer alan Nissan’ın Renault’dan olası ayrılık için acil durum planlarını hızlandırdığı haberinin ardından dün altı yılın dip seviyesini gördü. Bu, Nissan’ın eski üst yöneticisi Carlos Ghosn’un Lübnan’a kaçışının 20 yıllık ortaklığa gölge düşürdüğüne dair son işaret olarak değerlendiriliyor. Financial Times’da yer alan ve kaynaklara dayandırılan habere göre, Nissan’ın planları arasında yönetim kurulu değişikliğinin yanı sıra mühendislik ve üretimi tamamen bölmek yer alıyor. Kayısı çekirdeği 18 milyon getirdi Dünya kuru kayısı üretiminde ciddi bir orana sahip olan Malatya’da 112 ülkeye yapılan kayısı ihracatı kent girdisine de önemli bir katkı sunuyor. Toplam 51 ülkeye yapılan kayısı çekirdeği satışı ile 2019’da Malatya ekonomisine 17 milyon 973 bin 125 dolar girdi sağlandı. Malatya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Özcan, 2019’da 8 bin 120 ton kayısı çekirdeği ihracatı yaptıklarını belirterek, özellikle son dönemlerde kayısı çekirdeğine ilginin arttığını söyledi. YÜZDE 53 ZAM GELDİ TÜİK’e göre, 2019 Ocak’a 4 liradan başlayan süt fiyatları 2019 Aralık’ta 5 liraya çıktı. Ancak yıl genelinde çeşitli marketlerde, belli dönem aralıkları içinde yaptığımız fiyat karşılaştırmalarına göre, 2019 Ocak’ta bir litre kutu süt 3.75 TL iken yıl sonuna kadar 5.75 TL’ye çıktı. Yani Türkiye İstatistik Kurumu, son bir yılda süt fiyatlarında yalnızca yüzde 25 artış olduğunu belirtirken perakende fiyatlarında gözledi ğimiz zam yüzde 53’ü aştı. Öte yandan yine TÜİK verile rine göre 2019 ocakkasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre kaymak üretimi yüzde 23.6, tereyağı üretimi yüzde 13.9, yağsız süttozu yüzde 8 artarken ayran üretimi yüzde 2.1, inek peyniri yüzde 6.4 ve diğer peynirler (koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri) yüzde 14.6, tam yağlı süt tozuyüzde 15.3 azaldı. Marketlerde 1 litre kutu süt 6 liraya dayandı. Yurttaş çareyi litresi 3 liradan satılan sokak sütünde buldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri Sabit Karaca, “Son bir yılda sanayiye giden süt ne göre, ticari süt işlet miktarı azalınca kayıt melerince Kasım 2019’da dışı olan sokak sütün 727 bin 917 ton inek sü GAMZE de artış yaşandı. Yüz tü toplandı. Kasımda bir BAL de 90’ı hileli olan ve içi önceki yılın aynı ayına ne su katılan bu sütler göre toplanan inek sütü mik halk sağlığına zararlı” dedi. tarı yüzde 2.1, ocakkasım döneminde ise bir önceki yılın Üretimi etkiledi aynı dönemine göre yüzde 5.2 Türkiye Süt, Et, Gıda Sana azaldı. 2019 Ocakkasım dö yicileri ve Üreticileri Birliği neminde bir önceki yılın aynı Başkanı Tarık Tezel de, top dönemine göre içme sütü üre lanan inek sütü miktarında timi yüzde 8 azalarak 1 mil ki gerilemenin önemli sebep yon 398 bin 821 ton olarak lerinden birinin artan kayıt gerçekleşti. dışılık olduğunu aktardı. Te Artan hayvancılık mali zel “Ekonomik sıkıntıdan kay yetleri nedeniyle süt fiyatla naklanan üretimdeki gerile rı zamlanınca, yurttaş da da me Türkiye’nin ekonomisinin ha ucuz olan sokak sütüne yö yeniden büyüme eğilimine neldi. Bir litre kutu sütün fi girmesi ile aşılır. Ancak ka yatı 6, günlük sütlerin litresi yıt dışı nedeniyle yaşanan ge de 7 liraya dayandı, ancak so rileme çok daha sıkıntı veri kak sütünün litresi 3 TL ile 5 ci. Önemli bir oranda süt, ma TL arasında satılıyor. Uzman alesef kayıt dışına kaymakta. lara göre, bu durum, kayıt dı Bu, halk sağlığı açısından cid şı olan ve sokaklarda satılan di tehdit yaratırken diğer yan süte rağbeti artırdı. dan ciddi vergi kaybına da yol Ulusal Süt Konseyi Başkanı açıyor” diye konuştu. Fındığın kilosu 20 TL’ye çıktı Ordu’da geçen ay 1617 lira arasında işlem gören fındık fiyatları, randımana bağlı olarak 20 liraya kadar satılabiliyor. Uzmanlar, fındık fiyatının ilerleyen günlerde daha da artabileceğini tahmin ettiklerini belirtiyor. Bazı fındık manavları, 50 randıman kabuklu fındığı 18.519 liradan satın alırken, yüksek randımanlı fındıklarda ise bu rakam 20 liraya kadar ulaşabiliyor. Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin, dünyanın Türk fındığına ihtiyacı olduğunu belirterek fındık fiyatlarında düşüş beklenmediğini ifade etti. Öte yandan Ordu Valiliğinin himayesinde başlatılan, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından yürütülen “Fındıkta Örnek Uygulama Timleri Sahada Projesi” kapsamında kurulan 35 fındık timi, verim ve kalitenin artırılması amacıyla çalışmalarını sürdürüyor. l Ekonomi Servisi Hükümet çiftçilere 177 milyar lira borçlu Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ayhan Barut, 2006’da çıkarılan Tarım Kanunu’na göre 2007’den bu yana üreticilere 318 milyar lira destek verilmesi gerektiğini söyledi. Barut, “Üreticilere verilen destek tutarı 141 milyar lira oldu. Hükümet kanuna uymayarak suç işliyor. Kanuna göre çiftçinin alacağı 177 milyar, lira garanti müşterili köprü, otoyol, havalimanı ve hastane ihaleleri için mi kullanıldı” diye sordu. AKP hükümetlerinin 17 yıl dır uyguladığı yanlış ta na belirterek “Avrupa Bir rım politikaları ülke ta liği 2018’de 157 milyar rımı ve üreticisine bü Avro olan bütçesinin 58 yük bir darbe vurdu milyar Avro’sunu tarı ğunu aktaran Ayhan ma verdi. Türkiye’de Barut, “Ülkemizi ta ise 2020 bütçesinin an rımda net olarak dı cak yüzde 2.2’si tarı şa bağımlı hale getirip ma ayrılıyor. Destek tu ithalat cennetine çevir Ayhan Barut tarı, milli gelirimizin yüzde diler. Çiftçimizi, köylümü 1’i olması gerekirken yarısı zü perişan edip tarımdan uzak nı dahi vermiyorlar. Mazot, güb laştırdılar. AKP iktidarı, ülkemizi re, süt yemi, ilaç, tohum, elekt Sırbistan’dan et, Bulgaristan’dan rik ve sulama gibi temel girdile saman, Kanada’dan mercimek it ri 2002’den günümüze ortalama hal eder hale getirdi” dedi. 7 kat artarak üreticinin belini kır Barut, ABD’de tarım destekle mıştır” ifadelerini kullandı. rinin 2018’de 44 milyar olduğu l Ekonomi Servisi Gençler makineci olmak istemiyor Hakan Aydoğdu Makine sanayisinde çalışan sayısı 243 bin 550 kişiye ulaşırken takım tezgâhları sektörünün bu rakam içindeki payı yüzde 8.75 olarak açıklandı. Tezmaksan Akademi Genel Müdürü Hakan Aydoğdu, sektörde ciddi anlamda kalifiye eleman sıkıntısı yaşandığını anlatarak verdikleri mesleki ve teknik özel eğitimlerle sorunun çözümüne katkı sağlamaya çalıştıklarını söyledi. Aydoğdu, “İstanbul’da ‘Talaşlı İmalat’ta çalışacak bir kişinin deneyimsiz olması ha linde ücreti 2 bin 500 TL’den başlıyor, deneyimliyse rakam 6 bin TL’ye çıkıyor. ‘Torna ile Şekillenen Hayatlar’ seminerlerimizden sonra 10 gençten beşinin fikrinin değiştiğini ve bu alanda çalışmak istediklerini beyan ettiklerini gördük” dedi. Zirveden zirveye oldu da bittiler.. Libya’da ateşkes müjdesinin ikinci gününde, insanların ilk kez sokağa çıktıkları, ateşkes anlaşmasının sevinçle yaşandığı duygusal gösterilerin sonrasında.. Birkaç hafif çatışma dışında önemli bir sorun yaşanmasa da geçmiş deneyimler nedeniyle kaygıların da ortadan kalkmadığı saatlerde, Rusya’daki görüşmelerden müjdeli haberler beklenirken, devamında çok karmaşık gelişecek daha ciddi görüşmelerin gerçekleşmesi gündemdeyken.. Dün yine hep birlikte, olup bittikten sonra tanıklık yaptığımız bir önemli görüşme de Başkan Erdoğan ile İtalya Başbakanı arasında gerçekleştirilmişti. Bu yazının size ulaşabilmesinde son dakika olarak paylaşabileceğim, bizim için yine sürpriz uzun sürdüğü duyurulan görüşmenin sonunda yapılan ortak basın toplantısında, İtalya Başbakanı’nın girişte kullandığı cümleyi bir kez daha sizinle de paylaşmak istiyorum.. “Rus deklarasyonu sayesinde gelinen sürpriz son noktayı..” dünyanın pek çok ülkesinden liderlerin de kullandıkları benzer cümlelerle memnuniyetle karşıladığını vurguluyordu. Sonrasında yine Moskova’da sürdürülen görüşmelerden olumlu, kalıcı sonuçların gelmesi halinde, yine gündemde olan çok daha da karmaşık, önceden belirlenmiş, tarafların içinde olacakları uzun soluklu müzakerelere geçilebileceğinin altını çiziyordu.. Bilmiyorum, dikkatinizi çekiyor mu? Öncesini önceden hiç bilemediğimiz, liderler arası sürpriz görüşmelerle her gün birçoğu aynı güne sığdırılmış olarak yüz yüze kalıyoruz. Öncesi hakkında yine öncesinden öngörüler söz konusu olsa da, tüm dengeleri altüst eden sonuçları ile yüzleştiğimizde çarpıldığımız ne kadar çok çelişkili, birbirinden ürkütücü boyutları olan çatışmacılıklarla karşı karşıya kalıyoruz? Üzerinden çatışmacılık, iç savaşların şiddetli boyutlarına alıştırmışlardı. Doğrudan savaşlar da işin içine katılınca, dünya ölçeğinde tehdit boyutları katlandıkça katlandı.. HHH Amerika’nın, İran’ın komutanını Irak topraklarında vurması, İran’ın yine Irak toprakları üzerinde üs bombalaması, sonrasında kendi toprağında, Tahran’dan kalkışta sivil uçağı yanlışlıkla bombaladığının itirafı.. ile işlerin sarpa sardığı bir noktada, Başkan Putin, Başkan Erdoğan’la, Suriye’de Esad’ı gördükten sonra buluşuyor. Libya’da karşı karşıya kalınmış tablosu olan bir noktada, sürpriz birlikte ateşkes anlaşmasında uzlaşma sağlandığı duyuruluyor. Taraflardan da gönüllü ya da gönülsüz, ateşkes anlaşmasına onay geliyor. Günübirlik İran’da Amerikalıların gözlerine soka soka komutanlarını öldürme operasyonu ile sağlanmış milyonların acıda buluşması tablosu değişiveriyor. İran sokaklarında kimilerinin gelecek iç savaş sinyalleri olarak görülebilecek gençlik, rejim muhalefet içerikli gösteriler başlıyor. Amerikan’ın bir kez daha yine İran odaklı iç savaş çıkarma yolunda üzerinden siyaset stratejisine geçiş yaptığı savları ağırlık kazanıyor.. Erdoğan liderliği Libya gelişmelerinde rahat nefes alınabilecek bir konuma gelmişken.. Türkiye, Erdoğan liderliği bu kez de Suriye’de, Esad güçlerinin, Türkiye’nin işbirliği yapılmış güçlerinin görev yaptıkları noktalarda, sivillerin de ölümlerine yol açan yeni operasyonları ile yüzleşiyor. Göç dalgası tehdidi yine ön plana çıkıyor.. Oldu da bittilerle deli divane olmak istemeyen ülkemiz insanı, çok haklı olarak kendisi için yaşamsal gündemle karşı duruşuna öncelik veriyor.. Pazar günü bizim ülkemizde sokaklara çıkanlar, “Kanal değil İstanbul istediklerini” haykırdılar. “Kanal değil depreme bütçe” sloganları ile şiddetli yağmura aldırmadan haykırdılar.. Dayanışma zincirlerini oluşturdular.. Doritos gençlere yardımcı olacak Atıştırmalık sektörünün önde gelen markalarından Doritos, gençlerin hayallerini gerçekleştirmelerine yardımcı oluyor. Doritos, Facebook ve Fongogo işbirliğiyle başlatılan #bicesaret kampanyası kapsamında hayata geçirmek istedikleri projelerin Instagram ve Facebook’ta tanıtımı desteklenecek. Böylece hayalleri gerçekleştirecek projeler, gençlerin yakın çevresinin ötesine geçip milyonlarca insana ulaşacak ve kaynak yaratılacak. Doritos proje kapsamında, dönemsel dijital reklam planlaması için ayırdığı bütçeyi, başvuru projelerinin Facebook ve Instagram aracılığı ile geniş kitlelere yaymak üzere kullanacak. Bu destekten yararlanmak isteyen proje sahiplerinin 10 Mart 2020’ye kadar başvurularını yapmaları gerekiyor.