Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1127 AĞUSTOS 2019 SALI Piyasaya ABDÇin ateşiTL, gece yarısı dolara karşı yüzde 15 değer kaybetti. Kur, günü 5.81 TL seviyesinde bitirdi dolar/TL 6.47’yi gördü Dolar/TL ABDÇin ticaret savaşı endişeleriyle ge ce illikit piyasada 6.47’ye yükseldi. Uzmanlara göre, TrumpÇin ticaret savaşı sürdükçe kur dal galanacak. Buna hazırlıklı olmak gerekiyor. ABDÇin ticaret savaşında gerilimin artmasıyla yuan spot piyasada 11 Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “ABDÇin ticaret savaşlarında yuanın ta yılın, illikit işlemlerde ise ta rihi düşük seviyeyi görmesi rihi dip seviyesini test eder yatırımcıların riskten kaçı ken yatırımcıların riskten ka şını tetikledi. Bu yen/TL’de çışıyla, illikit piyasada do zarar kes (stoploss) işlem lar/TL’nin de gece saatlerinde leri gece saatlerinde tetikle 6.47 seviyesini test etmesine miş görünüyor. Bu da dolar/ neden oldu. TL’yi birkaç dakika içinde Dolar/TL cuma günü ABD 5.75’li seviyelerden 6.40’la Merkez Bankası (Fed) Başka ra taşıdı” dedi. nı Jerome Powell’ın Jackson Piyasalarda takip edilen ve Hole konuşması sonrası 5.75 TL’de satış baskısı yaratan civarında işlem görürken gü diğer konuların başında ise nün ilk saatlerinde, 30 daki TCMB’nin yaklaşan faiz kara kadan kısa sürede, bu seviye rı ve Suriye gerilimi geliyor. lerden 6.47’ye kadar yükseldi. Bankacılar Suriye’de sahada İllikit piyasada 6 seviyesi özellikle de Fırat’ın doğusun nin üzerinde kalıcı olmayan da askeri hareketliliğin na dolar/TL güne 5.80’li seviye sıl bir sürece işaret edeceğini lerde başladı. Bankacılar kü yakından izliyorlar. Bu kap resel piyasalardaki satış bas samda Cumhurbaşkanı Tay kısının kuvvetli olduğu, TL’de yip Erdoğan’ın da Rusya’ya likiditenin olmadığı gece saat yapacağı ziyaret de yakından lerinde stop loss işlem emirlerinin çalıştığını, bunun da TL’de ani bir hareketi beraberinde getirdiğini söylediler. Japonlar kaçtı ABD ile Çin’in gümrük tarifelerini karşılıklı artırmaları güvenli liman olarak bilinen Japon Yeni’ne alım getirdi. Bu alımlar sonucu, Türk Lirası Japon yeni karşısında yüzde 12 değer kaybetti. Bu sert düşüş sonucu, Japon yatırımcılar bu sene ikinci kez TL pozisyonlarını boşaltmak zorunda kaldı. Yuan, dolar karşısında 7.1850’ye kadar tırmandıktan sonra Çin Merkez Bankası’nın yuan işlem bandının orta noktasını görece düşük ve bir önceki seans ile neredeyse yatay olan 7.0570 seviyesinde belirlemesi piyasaları biraz rahatlattı. Çin para birimi yuan, dün dolar karşısında 2008’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. izleniyor. l Ekonomi Servisi Trump: Çin ile Dalgaya hazırlıklı olunmüzakere mümkün ABD Başkan Donald Dün İngiltere’de resmi tatil nedeniyle piyasa timi şirketinden gelişen piya du. Ama TrumpYuan döngüsalar stratejisti Tim Ash, TL’de sü devam ettikçe kur çok dal Trump, Çin’in ABD ticaret lar kapalıydı. Londra bor yaşanan dalgalanmanın algo galanacak. Buna hazırlıklı ol yetkilileriyle irtibat kurarak sasında işlem yapılma ritma bazlı bir “flash crash” mak gerekiyor” dedi. TL’nin müzakere masasına geri dönmek dığı günlerde uluslara gibi gözüktüğünü ifade et hâlâ en kırılgan para olarak istediğini belirtti. Trump ayrıca bunu rası para piyasaların ti ve “Ancak TL’yi kırılgan kı görüldüğü için bunların yaşan dünya için çok olumlu bir gelişme olarak da da işlem hacimle lan başka nedenler de var. Ar dığını anlatan Gürses, “O yüz niteledi. Trump, G7 zirvesi sırasında ri düşük seviyelerde jantin’deki krizin bulaşma ris den TL’nin ‘koruma kalkanı’ yaptığı açıklamada Çin Devlet Başkanı Xi kalıyor. ki, genel riskten kaçınma eğili olan faizin düşürülmesidüşür Jinping’i büyük bir lider olarak nitelendirdi; Bankacılar küresel mi, Merkez Bankası’nın politi me baskısı bu kırılganlığı bes anlaşma ve gerilimin yatışması isteğini piyasalarda endişe ka seçimlerinin piyasayı tedir liyor” dedi. memnuniyetle karşıladı. Trump Çin ile lerin güvenli liman gin etmesi gibi” dedi. Atılan bu adımlara karşın tÇicvianeer’rndmegetiüiyylnmŞemaisurpizkoütkianoıhrazüymuinaannonlkuldda.reymemnuaÇuerrkzğatodmer.ieludnakllÇüealndeeoarzirdenyninalindaçiniklzhpiaiune”inadmsğerdrbeapeiurlkehuıtll“naaekdaeHzunorlibiaee.dlynasimrnreinuömbşüaaşyheinlnmelrkeeyayergadke.lüiaacmvrldueerağybüraiiskkrsikiasdadleaumyayvrrdshiriaurytdeılıar,nammaiimzkaslakeplcueklzeaıtbaınnnaılyyrniardteneaigarsatvçibıekldnb,eeetillleeefiikriprigrvticnvitn.aimüaiekaaldrvmeklrnaleeeelrtsyıdn.enkreaıiYilltğthlziagmaaoiplirintishabreiıei Ekonomist Uğur Gürses’e göre, “Kimi panik yatırımcılar TL’ye karşı dolar alınca, kuru yukarı ittiler. Sığ piyasada kur, daha önce zararı sınırlamak için stop loss siparişi bırakılan seviyelere deyince kur daha da sıçradı. Daha yukarı seviyelerdeki stoploss noktaları mayın gibi patlamaya başladı ve dolar 6 TL seviye TL’nin istenen sağlamlığa ulaşmamasında yalnızca ekonomi değil, siyasi ve hukuki nedenler de olduğunu anlatan ekonomist Murat Sağman, “Kırılganlığın tek nedeni ekonomi değil. Türkiye’nin ülke risk primi (CDS) benzer ülkelere göre hâlâ çok yüksek. TL’de kayda değer bir iyileşme görmemiz kısa vadede mümkün olmaya Londra merkezli varlık yöne sini de aşıp 6.33’e kadar vur cak” diye konuştu. OECD’de büyüme düşüyor Sabancı Holding Yünsa’yı da satıyor Sabancı Holding iştiraki Yünsa’nın yüzde 57.9’una karşılık gelen tüm hisselerinin satışı için yetki verdi. Temsa’yı İsviçrelilere, Temsa İş Makinaları’nı da Japonlara satan Sabancı Holding, şimdi de Yünsa’yı satıyor. Hisselerin değerinin 16.8 milyon TL olduğu belirtildi. 1973’te erkek giyim için yünlü dokuma kumaş üretmeye başlayan ve 1998’de yatırımlarına kadın giyimi de katan Yünsa, Avrupa’nın en büyük entegre yünlü dokuma kumaş üreticisi konumunda ve 50’den fazla ülkeye ihracat yapıyor. Kendi ipliğini üretip kullanan şirket, yıllık 4 bin 500 ton kamgarn iplik kapasitesinin yanında, 12.5 milyon metre kumaş dokuma kapasitesine sahip. l Ekonomi Servisi TMO, 250 bin ton buğday alacak Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) toplam 250 bin ton buğday alımı için bir dizi uluslararası ihale açtı. Avrupalı ticaret kaynaklarının verdiği bilgiye göre, ihalelere 3 Eylül’e kadar teklif verilebilecek. TMO’nun ihalenin yüzde 20 fazla ya da azından satın alma hakkını kendinde saklı tuttuğunu söyleyen kaynaklar, nakliyenin 1027 Eylül tarihleri arasında yapılacağını belirtti. l Ekonomi Servisi Galataport İstanbul, ilk kruvaziyer gemi yi 5 Nisan 2020’de ağırlayacak. Yıl da 500 gemi, 1.5 mil yon kruvaziyer turis tini İstanbul’a getire cek. Liman, 3 geminin bağlanmasıyla günde 15 bin yolcuya hizmet verebilecek. Turiz me 1 milyar dolar kat kı sunulacak. Proje içinde yer ala cak oteli, Hong Kong’lu Peninsu la Grubu işletecek. Hüsnü Akhan Otelin toplam yatı rım bedeli 300 mil Ferit Şahenk Serdar Bilgili yon Avro. Galataport inşaatı uzadı borç yapılandırma geldi Galataport İstanbul inşaatının uzayıp, açılışın ertelenmesi, Doğuş Grubu’nun proje için 6 bankadan sağladığı 1.2 milyar Avro’luk finasmanın da yeniden vadelendirilmesine yol açtı. 2020 Mayıs’ta açılacak Galataport İstanbul’un tanıtım toplantısında konuşan Galataport Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Akhan, “Projenin ilk başında 1.02 milyar Avro tutarında 14 yıl vadeli altı bankanın katılımıyla finansman sağladık. 2030 vadeli finansmanımı zı, son ödemeyi 2030’da tutacak şekilde, anapara ödemelerini 2022’de başlatacak şekilde bankalarımızla görüşüyoruz. Bu da tamamen inşaatın uzayıp, açılışın ertelenmesinden kaynaklanan br zorunluluk” dedi. Akhan ayrıca, “Doğuş Grubu olarak yıl sonuna kadar ağırlama sektöründe iki şirketimizde satış planlıyoruz” dedi. Bankalara olan borçları kapsamında geçen sene 2 milyar Avro’nun üzerinde borçlarını yeniden yapılandıran Doğuş Grubu, bazı alanlarda da küçülmeyi ön görüyor. Galataport İstanbul projesinin Doğuş Grubu ve Bilgili Holding ortaklığında, ihale bedeli dahil toplam 1.7 milyar dolar yatırım bedeliyle hayata geçeceğini kaydeden Doğuş Holding Üst Yöneticisi (CEO) Ferit Şahenk ise, “Yılda 7 milyonu yabancı turist olmak üzere toplam 25 milyon ziyaretçiyi ağırlayacak olan proje, barındırdığı 2 müze ve 14 bin metrekarelik rekreasyon alanıyla kültürsanat hayatı için yeni bir merkez haline gelecek” dedi. l Ekonomi Servisi Bu yılın birinci çeyreğinde OECD bölgesinde yüzde 0.6 olan reel GSYH artışı, ikinci çeyrekte yüzde 0.5’e indi. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bölgesinde büyüme düşüyor. Bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 0.6 olarak gerçekleşen reel GSYİH artışı, ikinci çeyrekte yüzde 0.5 oldu. Büyük ekonomilerden Japonya’da aynı dönemde büyüme yüzde eksi 0.7’den yüzde 0.4’e gerileyerek önemli bir düşüş kaydetti. Bu yılın birinci çeyreğine kıyasla ikinci çeyrekte büyüme oranı ABD’de yüzde 0.8’den yüzde 0.5’e, Almanya’da da yüzde 0.4’ten eksi yüzde 0.1’e ve Fransa’da yüzde 0.3’ten yüzde 0.2’ye geriledi. Söz konusu dönemde Avrupa Birliği (AB) ve Avro Bölgesi’nde büyüme, sırasıyla yüzde 0.5 ve yüzde 0.4’ten yüzde 0.2’ye geriledi. Yüzde 1.5 azaldı Öte yandan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre 1.5 puan düşerek yüzde 76.6’ya geriledi. Bir önceki aya göre ise 0.4 puanlık artış söz konusu. l Ekonomi Servisi Saray, tekadam rejiminde yeni tuzak dayatmalar Dünün ilk sıcak gelişmelerinin haberlerinde, Pençe Harekâtı’nın üç yeni şehidi için yapılan cenaze törenleri öncelik almıştı. Adı geçen sıcak harekâtta, etkin görevlerdeki generallerin emekliliklerini isteyerek istifa söylentileri için bir gece önceden yandaş medyadan önemli isimlere ulaşmış duyumlarda 5 isim söz konusu iken, Milli Savunma Bakanı Akar’ın dünkü açıklamasında 2 ismin istifa ettiği, kabul edildiği bilgisi yer aldı.. Kuşkusuz gündemdeki en yaşamsal, sıcak tartışmaların gündemi günübirlik değişmeyecek.. Ekranlardan bu ülkenin en bilinçsiz bireylerinin bile içini sızlatmış, göz göre göre söndürülememiş, günlerce süren orman yangınlarının vahşet katliamlarını sorumluluk tartışmasında gerçekler üzerinden oynanan birbirinden kirli oyunların, tuzak dayatmaların hesaplaşılmasında sonuçları tarihe bırakma lüksümüz yok, olmamalı da.. Özalizm’e Baba Pakdemirli’nin derin katkılarında somut, belgeli tanıklıklarımızdan sonra, Saray, tekadam rejiminin oğul Pakdemirli üzerinden yürüyen orman yangınlarının söndürülmesi, daha doğrusu söndürülemeden kendiliğinden sönmeleri noktalarına kadar gelinmesi gerçeği dururken, gerçekmiş gibi, gerçeklerin çarpıtılması kirli oyunlarına ne zamana kadar seyirci kalınabilir ki? Oğul Pakdemirli, kendi açıklamalarının içinde yabancı şirketlerle yapılmış, yangınların çıkması halinde söndürmenin zorunlu yaptırılması, uyulmazsa anlaşmaların içeriğinde yer almış tazminatların karşılıklarının ödenmesi zorunluluğunu zaten saklayamamıştı. Saray, tekadam rejimi odaklı muhalefetin suçlanması kampanyalarında Türk Hava Kurumu’na ilişkin gerçekler tartışmalarının üzerinde duruldu.. Elbette Yunanistan yangınlarında THK’nin yangın söndürme hizmeti yapması önerisi ile, İsrail yangınlarına yönelik hizmetleri yalanlanmıyordu. Ancak bugünün fotoğrafla THK’nin sağlam uçaklarının söndürme çalışmalarının vitrinde biriki uçakla sınırlı olduğu sorumlu bakanın en keskin iddiası. Üstelik kurum yetkililerinden de aksine somut açıklamalar yapılamıyor gibi. Gerçekte önlenemeyen, katilam boyutlu orman yangınlarında gerçek sorumluları nerelerde aramalıyız? Ülkemizin geçmiş tarihinde asla ve de katiyen böylesine ağır kamu erki suçu söz konusu değilken. HHH Bugüne kadar Cumhuriyet geleneğinde yaratılmış THK’nin başarılı sınavları ortada iken, oğul Pakdemirli’nin söylemi ile THK uçakları hizmet yapamaz konuma düşürülmüşse, sorumlu birinci elden Saray, tekadam rejimi icraatları, atamalı da olsa olup biteceklerden sorumlu oğul Pakdemirli’nin kendileri değiller mi? Dikkatlerinizi çekmek isterim. Yeri gelmişken yabancı şirketlerle yapılmış, yangınları söndürmede anlamlı tek bir katkıları da kolay kolay gösterilemeyecek şirketlerle yapılmış garantili, zorunlu hizmet anlaşmalarının içeriklerini tartışmaya açmadık bile. Sonuçtan sorumlu Saray, tekadam rejiminin sesiz kalmaları halinde günahları boyunlarına kalsın.. Sakın Kaz Dağları katilamı, günahları, vebal sonuçlarının sıcak tartışmalar gündeminden kolayca düşürülebileceği gibi bir zanna kapılınmasın. Toplumsal duyarlılıkların geldiği boyutlarda nasılsa yakın günler de içinde, gelgitli, durmadan en sıcak yaşamsal sorunlar, gündemler içindeki hak edilmiş yeri korunacak. Başkan Erdoğan’ın Putin’le yapacağı kamuoyuna ilan edilmiş görüşme üzerinden bugün daha sıcak, anlamlı tartışmalar yaşanacak. Suriye kıskacında, Türkiye’nin, Amerika’nın hiç vazgeçmediği BOP tuzağı ile, Rusya’nın çıkarlarını kollama önceliği arasındaki sıkışıklığı. Rusya’nın, zorunlu olduğu ölçülerde de Esad’dan vazgeçmeden, İran’la ittifakta ikircikli, siyaseti saklanmıyor.. En başından kuşkusuz Amerikan çıkarları üzerinden yapılmış Irak, Afganistan işgallerine, Pakistan, Suriye ağırlıklı sonuçlarına karşı stratejileri ekseninde gerçekten değişen çok bir şey yok.. Tek kutuplu dünyaya dönük Amerikan merkezli, İngiliz destekli Irak, Afganistan işgalleri planlarının tutmamasının doğrudan kahramanı da sayılamaz. Çelişkileri fırsata çevirmede başarılı olduğu da hafife alınamaz.. Suriye’de Amerika’nın belirleyiciliğinde Türkiye’nin üstlendiği role karşı uçağımızı düşürmüşken, Ukrayna’da Amerika, Avrupa destekli rejim değişikliğini sallamış, Kırım’ı ülkesine katmışken, Türkiye’yi iç savaşa sokacak, parçalayacak Amerika’nın BOP’a destek verecek değildi ya? 15 Temmuz Amerika desteği apaçık, FETÖ’cü darbenin kırılmasında, Erdoğan liderliğinin yanında alması gereken yeri aldı. Yeni Amerikan, ÖSO benzeri planlara papuç bırakır mı? KISA...KISA l Bugünden itibaren geçerli olmak üzere motorinin litre fiyatına 11 kuruş, benzinin litresine de 16 kuruş zam yapıldı. Zamlar pompa fiyatlarına da yansıyacak. Ankara’da ortalama 6.67 liradan satılan benzinin litre fiyatı 6.83 lira oldu. Benzinin litresi İstanbul’da 6.60 liradan 6.76 liraya yükseldi. l Türkİş’e göre, ağustos ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 2 bin 59 TL oldu. Son dönemde elektrik, doğalgaz, benzin fiyatında artışlar gündeme gelirken, gıda fiyatlarında yaz mevsiminin etkisiyle azalma görüldü. Yoksulluk sınırı ise 6 bin 706 TL oldu.