Katalog

EkonoMi DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 1110 AĞUSTOS 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.5000 3.8 kuruş 6.1570 2.3 kuruş 6.6480 1.7 kuruş 15.22 Sabit 99.405 197 puan 1775.89 16.95 lira 263.89 1.73 lira Deprem Emekçi EYLEM dediHükümet kamu işçisine ilk yıl yüzde 7+4, ikinci yıl yüzde 3+3 ve enflasyon farkı teklif etti faylarımızdan S.O.S. çanları.. Önceki gün Ege Bölgesi fay hatlarımız üzerinden önce İzmir, sonra Denizli’yi sallayan depremler bölgede yine yürekleri ağızlara getirdi. Özünde son birkaç yıldır Ege Denizi fay hatları bağlantılı yaşanan orta şiddetin altındaki depremler, sonuçları ile ürkütüyorlar.. Yapılarımızın ayıplı ilkel koşullarına, “deprem değil, çürük evler öldürür” gerçeğimize ayna tutuyorlar. Kimilerinde ölen olmaması ile ucuz kurtulduk dedirtir gibi olsalar bile, anlamlı sayılarda yaralanmalar yaşanıyor, en önemlisi de çok fazla ağır hasarlanan ve yıkılmaları kaçınılmaz sonuçlar üretiyorlar.. Çünkü ülkemizin sorumlu kamu erki, elbette halkımızın da duyarsızlığı ile “nato kafa, nato mermer” özdeyişini kanıtlayan gerçeğimizle bir kez daha yüzleşiyoruz.. HHH Denizli’nin Bozkurt ilçesinin yeni seçilmiş Belediye Başkanı Birsen Çelik’in, canlı yayında görev yaptığı masasının çatısına yan binadan yıkılan çatının düşmüş olmasının görüntüleriyle.. Depremin şiddeti ile çelişkili hasarlanmış binalar tablosunun ayıplı durumları ortada.. Tutluca köyünden yapılan canlı yayınlarda ise, kerpiç evlerin çoğunluğunun ağır hasarlarına, elbette çok acil hepsinin birden yıkılması gereği gerçeğine tanıklık ediyoruz. Anımsatırım yakın geçmiş yıllardan birkaç yıl aralıklı depremlerde de, yıllar sonrasında hâlâ çadırlarda yaşanıldığı için ölümden kurtulunduğu, eski, harabe yıkılamamış yapıların ise yeniden çevreye zarar verdikleri gerçekleriyle yüzleşmiştik. 70’li yıllardan BM’nin yoksul ülkeler, yoksul köylüleri için, en ucuzundan yapılabilecek, insanları ve hayvanları öldürmeyecek, geleneksel mimarinin canlandırılması, öldüren yapıların yıkılıp yıkılıp yeniden öldürmek üzere yapılmamaları için, hazırlatılmış projesinin tozlu raflarda unutulması gerçeğini, önceki sabah evleri ağır hasar almış köylülerimiz bile bildiklerinin canlı yayında altını çiziyorlar. Kimseler ders almıyor, can ve mal kayıpları, yıkımlar kaosu büyüdükçe büyüyor.. HHH Elbette İstanbul’u tehdit eden büyük depremin 20. yıldönümü günlerinde, Ege depremleri, İstanbul’un akıl almaz çarpık yapılaşması patlaması tablosunda, artık uzmanların birleştikleri, 7 üstü beklentisi çok yükselmiş, yaklaşmış İstanbul’a dönük kaygılar, yine “ağızlara sakız” tadında ana haberlerin gündemlerine taşınıyor.. Kaz Dağları siyanürlü altın katliamı, Karadeniz selleri, ağır yıkımlı ölümlü sonuçları, peş peşe birbirinden anlamlı Saray, tek adam rejimi yansımaları kayırmacılıkların skandal haberleri..TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna’nın 7 sayfada özetlediği sonuçların güncellik boyutunda değerlendirilmesindeki ürkütücü gerçekleri gölgeledi. “Bir kez daha uyarıyoruz: İstanbul depreme hazır değil” başlığı altında, ülkeyi büyük acıyla sarsan, binlerce insanın yaşamını kaybettiği, yaralandığı, evsiz, işsiz kaldığı, ülke ekonomisini buyük zarara uğratan.. Depremden 20 yıl geçtikten sonra, bir arpa boyu yol alındığı gerçeğinin çarpıcı sonuçları sıralandı.. l Kentsel dönüşüm projeleri, kentsel rant yaratmaya odaklandı. l İstanbul’a dönük en iyimser senaryolarda bile, on binlerce yapının hasar göreceği, on binlerce insanın etkileneceği gerçeği ile yüz yüzeyiz. l Yapı stokunun iyileştirilmesi, güvenli hale getirilmesi beklenirken, imar barışı ile kaçak yapılaşma, kaçak kat ilaveleriyle, yapı stokları daha kapsamlı tehditlerin odağını oluşturdu.. l Deprem toplanma alanlarının yapılaşmaya açılmış olması, parklar, okul bahçelerinin, boş alanların çarpık yapılaşmada kullanılmaları cabası. l Dere yatakları, askeri alanlar, rant projeleriyle, kente ve insanlığa karşı suçlar katlanmakta.. Vahametin öteki yüzünde.. İstanbul’da 1 milyon konutun güvenli olmadığı kaçak, ruhsatsız, mühendislik hizmeti alınmadan üretildiği, denetimsiz kaldığı tartışılamayacak tek gerçeklik. Kartal faciası, aynı türden gerçeklikler, on binlerce bina için geçerli. Bu binalarda yüz binlerce İstanbullu yaşamaktadır. Olası bir deprem tek tek binaları değil, bu haldeki bütün binaları aynı anda etkileyecektir.. Ekonomi yavaşladı, cari denge fazla verdi Cari işlemler dengesi ekonomik aktivitede yavaşlamaya paralel azalan ithalatın dış ticaret açığını düşürmesi ve artan turizm gelirlerinin etkisiyle haziranda yıllık bazda 2002’den beri ilk kez fazla verdi. Merkez Bankası’na göre 12 aylık cari işlemler hesabı haziranda 538 milyon dolar fazla verdi. Cari işlemler haziranda aylık bazda beklentilerin üzerinde 548 milyon dolar, ocakhaziran döneminde ise 3.26 milyar dolar açık verdi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Türbülanstan çıktık” savunması yaptı. l Ekonomi Servisi Zam pazarlığından uzlaşma çıkmadı. Türkİş Koordinasyon Kurulu, 20192020 Toplusözleşme görüşmelerinde uzlaşma çıkmayınca bayramdan sonra alanlara çıkma kararı aldı. Türkİş Koordinasyon Kurulu, 20192020 Toplusözleşme görüşmelerinde uzlaşma sağlanamaması üzerine eylem kararı aldı. Türkİş, bayramdan sonra başlayacak süreçte işyerlerinden Ankara’ya eylem ağını örecek. Hakİş Genel Başkanı Mahmut Arslan da hükümetin ilk yıl yüzde 7+4, ikinci yıl yüzde 3+3 ve enflasyon farkı teklif ettiğini belirterek, uzlaşmanın söz konusu olmadığını açıkladı. Hükümet, kamu emekçisine 60 TL iyileştirme teklifini ise 80 TL’ye çıkardı. 2019 Dönemi Kamu Kesmi Toplu İş Sözleşmesi Çerçeve Protokolü yaklaşık 200 bin kamu işçisini kapsıyor. Masada bitmeli Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Züm rüt Selçuk, 2019 Dönemi Kamu Kesimi Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri kapsamında, Mahmut Arslan başkanlığındaki Hakİş heyetini makamında kabul etti. Basına kapalı gerçekleşen kabul yaklaşık 1 saat sürdü. Toplu iş sözleşmelerinde son durumu değerlendirmek amacıyla “Kamu Koordinasyonu Kurulu” ile Ankara’da bulunan sendika genel başkanları dün bir araya geldi. Toplantıdan bayramdan sonra Türkİş’in harekete geçmesi kararı çıktı. Türkİş, 15 Ağustos’ta sürece ilişkin hazırlanan bildirinin işyerlerinde mesai başladığında okunması ve ardından bir saat oturma eylemi yaparak işçilerin üretimden gelen gücününü gösterme kararı aldı. Ertesi gün de işyerlerinde işçilerin öğle yemeği yemeyerek Türkİş Başkanı Atalay: İşçiler üretimden gelen gücünü kullanacak. ortak tepkilerini göstermesi planlandı. 19 Ağustos’ta da Türkİş üyesi sendikaların genel başkan ve merkez yöneticileri ile şube yönetim kurulu üyelerinin Ankara’da genel merkez binasında toplanması kararlaştırıldı. Türkİş toplanmanın ardından Güvenpark’ta kitlesel basın açıklaması yapacağını duyurdu. Ayrıca sürece ilişkin 15 Ağustos sonrasında Türkİş Başkanlar Kurulu’nun Ankara’da olağanüstü toplanarak gelişmeleri değerlendireceği ve gerektiğinde yeni kararlar alacağı açıklandı. Atalay, kamudaki 200 bin işçiyi ilgilendiren 2019 yılı Toplu İş Sözleşmesi süreciyle ilgili, “Masa başında bitmesini arzu ediyoruz. Ben bu yaştan sonra grev meraklısı değilim ama kanundan aldığımız yetkiyi kullanmaktan hiç çekinmeyiz, onu da yaparız” demişti. l ANKARA Bu Teklif kabuL edilebilir değil Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile yapılan görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan Hakİş Genel Başkanı Mahmut Arslan, bazı sözleşmelerin üzerinden 6 ay, bazı sözleşmelerin ise 8 ay geçtiğine anlatarak kamudaki işçilerin bir an evvel toplu iş sözleşmesinin imzalanmasını beklediğini ifade etti. Arslan, “Bakanın gelinen en son noktada bize sunduğu teklif, iyileştirme yapıldıktan sonra ilk yılın birinci 6 ayı için yüzde 7, ikinci 6 ayı için yüzde 4. İkinci yılın ilk ve ikinci 6 ayı içinse yüzde 3+3 ve enflasyon farkı. Bu teklif kabul edilebilir değil” dedi. Arslan, “Ortada taleplerle teklifler arasında bir uzlaşma, bir uyum söz konusu değil” diye konuştu. Arslan, teklifin kendileri için kabul edilebilir bir noktaya gelmesi halinde sözleşmeyi imzalayacaklarını aktardı. Yıldırım Demirören Milli Piyango Demirören’e Hürriyet, Kanal D, CNN Türk ve Posta’yı satın alan, ardından “İddaa” ihalesini kazanan Yıldırım Demirören’in yönetim kurulu başkanı olduğu Demirören Grubu, Milli Piyango ihalesini de aldı. Türkiye Varlık Fonu, Milli Piyango ihale sürecine ilişkin yaptığı açıklamada, en iyi teklifi 2020 yılı için 9 milyar 320 milyon lira ile yüzde 9.5 komisyon oranıyla SisalŞans Ortak girişiminin verdiğini ifade etti. Milli Piyango ihalesinde tek teklif DemirörenSisal ortaklığından geldi. 10 yıl boyunca Milli Piyango, Demirören ve İtalyan ortağı tarafından işletilecek. İhaleye katılan Doğan Online Intralot, IGT, Sazka ve Demirören Sisal Group teklif verdi. İlk şartnamede ilk yıl için 7.5 milyar lira hasılat garantisi ve 10 yıl boyunca hasılatta enflasyon oranında güncelleme isteniyordu. Açıklamada, SisalŞans Ortak Girişimi’nin taahhüt ettiği 10 yıllık hasılatın net bugünkü değerinin ise 28.12 milyar TL olduğu ifade edildi. SisalŞans Ortak Girişim Grubu, Demirören bünyesindeki Şans Dijital ve İnteraktif Hizmetler Teknoloji Yatırım AŞ’nin yüzde 51 ve İtalyan Sisal S.P.A’in yüzde 49 katılımıylaoluşuyor. l Ekonomi Servisi Çin’den Türkiye’ye 1 milyar dolarlık kaynak THY’den 1.1 milyar TL zarar 2018 yılının OcakHaziran döneminde 127 milyon TL net kâr elde eden Türk Hava Yolları (THY), 2019’un aynı döneminde 1 milyar 120 milyon TL net zarar açıkladı. THY’nin 2018’in ikinci çeyreğinde 441 milyon TL olan net kârı, bu yılın aynı döneminde yüzde 70 düşüşle 133 milyon TL oldu. Şirket yılın ilk çeyreğinde 1 milyar 253 milyon TL zarar açıklamıştı. THY’nin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderdiği rapora göre, şirketin toplam hasılatı yılın ilk yarısında geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 37.5’lik artışla 33.5 milyar TL’ye ulaştı. Ancak şirketin satış maliyetleri, hasılatından daha hızlı artışta yüzde 48.8 yükselerek 29.6 milyar TL oldu. l Ekonomi Servisi Türkiye’nin haziran ayında Çin’den 1 milyar dolarlık fon sağladığı ortaya çıktı. Bloomberg’in aktardığına göre, 2012 yılında Ankara ile Pekin arasında yapılan TLyuan swap (takas) anlaşması kapsamında gerçekleşti. Söz konusu paranın, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin tekrarlandığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz rezervlerindeki düşüşün tartışma konusu olduğu ayda gelmesi dikkat çekti. Geçen sene de Katar ile benzer bir swap anlaşması yapılmış ve 3 milyar dolarlık kaynakla rezervlere katkı yapılmıştı. Öte yandan, Merkez Bankası ağustos ayı beklenti anketinde 12 aylık Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) beklentisi yüzde 13.90’dan yüzde 12.77’ye geriledi. Yıl sonu dolar/TL beklentisi ise 5.90’a indi. GSYH 2019 büyüme beklentisi de bu anket döneminde yüzde 0.02 oldu. l Ekonomi Servisi “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Alkışlar ve sloganlarla haklarını talep eden işçiler daha sonra davul ve zurna eşliğinde halaylar çekti. Çankaya Belediyesi’nde toplusözleşme protestosu DİSK Genelİş Sendikası ile Çankaya Belediyesi arasında yürütülen toplu iş sözleşmesi görüşmelerini protesto eden işçiler dün eylem kararı alarak iş bıraktı. Genelİş Sendikası Genel Başkanı Remzi Çalışkan ve Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen arasında gece saatlerinde anlaşma sağlandığının duyulması tepkilere neden oldu. Genelİş Sendikası Ankara 1 No’lu Şube’de bazı yöne ticiler ve işçiler anlaşmaya itiraz etti. Çanpaş AŞ’de çalışan 1250 işçi, gece yarısı eyleme başladı. Çöp toplama, park bahçe ve sokak süpürme birimlerinde çalışan işçiler, itiraz etmelerine rağmen sendika ve belediyenin anlaştığı seyyanen 300 TL zam ve diğer maddeleri kabul etmeyeceklerini belirtti. İşçiler, eylemlerini olumlu bir sonuç alıncaya kadar sürdüreceklerini vurguladı. l ANKARA ‘Mısır fiyatı ton başına 1150 TL’ Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, mısır fiyatının ton nı, yaklaşık 60 liralık prim ve diğer desteklerle birlikte 1210 liraya ka başına 1 150 lira olarak belirlendiği dar yükseldiğini belirtti. Pakdemir ni söyledi. Pakdemirli, yaptığı ya li, “Üreticimiz, maliyete göre yüzde zılı açıklamada; geçen yılın fiyatı 48, yani ton başına 390 lira gelir el na göre yüzde 21 artış yapıldığı de edecektir” dedi. l ANKARA Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20