Katalog

12 16 TEMMUZ 2019 SALI EDİTÖR: EMRAH KOLUKISA TASARIM: EMİNE BİLGET KÜLTÜR Tiyatro iletiyatro söz konusu olunca sansür çarkı hemen dönmeye başlıyor sorunları nedir? Kısa bir süre önce “Cumhuriyet”te tiyatro sanatçısı Ersin Umut Güler’e hapis cezası verildiğine dair bir haber okudum. Ayça Han’ın haberine göre sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar nedeniyle 1 yıl 3 ay hapis cezası almış oyuncu! Düşünce özgürlüğü, düşüncelerini paylaşma özgürlüğü yok mu bu ülkede? Var olduğu söyleniyor da kime var? “Altı yaşında kız çocuğu evlenebilir!” diyebilen hastalıklı beyinlere mi? TarantaBabu Aynı gün okuduğum diğer haber de bir yasaklama haberi: Nâzım Hikmet’in “TarantaBabu’ya Mektuplar” şiirinden esinlenen Oyun Sandalı Tiyatrosu’nun “Taranta Babu” oyunu, turneye gittiği Erzincan’da müftü tarafından yasaklanıyor. Şehirde tiyatro yapılabilecek tek salonun kullanım hakkına sahip olan müftülük salonu vermiyor Oyun Sandalı’na! Ve bunu Emniyet’ten resmi izin alınmış olmasına rağmen yapıyor. Oradaki mülki amirlerin de sesi çıkmıyor bu keyfi yasağa. Bu tutuculuk örneği izin prosedürleri, bu suskunluklar, ay rı bir skandal tabii... Konuya dönersek: Bir oyunun oynanıp oynanmayacağına o şehrin müftüsü karar verebiliyor! Ve bu olay 2019’un Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşanıyor! Hatırlıyorum, 1978’de Nâzım Hikmet’in o güçlü, gerçek, derin, duyarlı dizelerini “TarantaBabu’ya Mektuplar”ı Ergin Orbey’in rejisinde Zeliha Berksoy yorumlamıştı Şehir Tiyatrosu’nda. Mussolini’nin faşist İtalyası’nda, Galla’dan Habeşli bir zencinin hapse atılıp kurşuna dizilmeden önce, Roma’da, sığındığı köhne bir pansiyon odasında karısına; TarantaBabu’ya yazdığı ama gönderemediği mektuplar... “YAŞAMAK/ Ne acaip iştir ki / bu ne mene gidiştir ki TARANTABABU/ bugün bu / ‘inanılmayacak kadar güzel’ / Bu anlatılamayacak kadar sevinçli şey: böyle zor/ bu kadar/ dar/ böyle kanlı/ bu denlü kepaze..” ‘Martı’ cephesinde neler oldu? Aynı sütunu paylaştığımız arkadaşım Ayşegül Yüksel bir süre önce yazdı. Ondan önce de Ayça Han’ın bir söyleşisi çıktı Mesci ile. İlber Ortaylı Hocamız da sordu “Hürriyet”te, “Kim Korkar Martı’dan?” diye... Şimdi de ben sormak istiyorum: Ayşe Emel Mesçi’nin Devlet Tiyatrosu’nda sahneye koyacağı Anton Çehov’un “Martı”sı provaların başlamasına gün sayılırken neden repertuvardan kaldırıldı? Bu da sansüre dair bir başka çeşitleme... Burada Çehov’u ve “Martı”yı anlatacak değilim. Dünya tiyatrosunun önünde saygıyla eğildiği bir usta Çehov. Bir klasik... Her daim yeni okuma biçimlerine alanlar açan bir düşünür. Yuri Lyubimov’dan Luc Bondy’e yönetmenler “Martı”yı yorumlarken güçlü politik mesajları, sanat ve aşkla hep yan yana durdu. “Martı” özgürlüklerin, düşlerin, düş kırıklıklarının simgesidir. Bizde de seyirci hep ilgi gösterdi Çehov’un sahnelenen bütün oyunlarına ve tabii ki “Martı”ya. Devlet Tiyatrosu’nda 1986’da Yücel Erten’in, 1998’de Kent Oyuncuları’nda Josef Raikhelgauz’un ve 2019’da Tiyatro Pürtelaş’ta Serdar Biliş’in yorumuyla izlemiştim “Martı”yı. Üçü de birbirinden farklı ve güçlü yorumlardı... Ayşe Emel Mesci elimden geldiğince takip ettiğim bir yönetmendir. “Bernarda Alba’nın Evi,” “Kerbela,” “MedeaMaterial” onun zihnimde yer etmiş çalışmaları. Keşke “Martı”yı da sahneleyebilseydi. Ama bir gün yapacağından hiç kuşkum yok... Sözü uzatmadan Sanat, ancak özgür olduğu ve baskıcı yöntemlerden etkilenmediği sürece kendi dinamiği içinde gelişir. Evrensel bir kural bu. Bizde genelde tersi işliyor... Hele söz konusu tiyatro ise, sansür çarkı çeşitli biçimlerde hemen dönmeye başlıyor. Haldun Taner ustamız ne güzel söylemiş “Sansür Üzerine” başlıklı yazısında: “Her devirde sansür ulusal çıkar adına hareket ettiğini savunmuştur. Ama buna hiçbir zaman kendi de inanmamıştır. Aslında geleneğin, statükonun bekçiliğini sırf emrinde bulunduğu efendilerinin adına yapar...” Haldun Bey’in dediklerinin üstünden 50 küsur yıl geçmiş, ama değişen bir şey yok. İnanılır gibi değil! Dolmabahçe’den Anıtkabir’e Mustafa Kemal Atatürk Kasım Mehmet Teke ve Bora Öncü’nün hazırladığı “Anıtkabir Bir Veda Bir Başlangıç” kitabı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı sonrasındaki sürecin anlatıldığı eserde; Anıtkabir’in yerinin tespiti, projelendirilmesi, inşaası ve tanıtımı anlatılırken, belgeler ve güncel resimler de yer alıyor. Eser, Atatürk’ün vefatından Anıtkabir’in onun ebedi istirahatgâhı oluşuna dek uzanan dönem hakkında doğru bilgiler sunmayı amaçlıyor. “Anıtkabir Bir Veda Bir Başlangıç” kitabında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı sonrasında yayımlanan metinler, vasiyetnamesi, Türk basınında yer alan haberler, naaşının İstanbul’dan Ankara’ya taşındığı anın görselleri gibi birçok belge okuyucuyla buluşuyor. Genç müzisyenler aynı sahnede İşçi fotoğrafları sergileniyor Dilhan Şeşen Zorlu Center’ın Açık Hava Etkinlikleri, yarın akşam Sedef Sebüktekin ve Dilhan Şeşen konseri ile devam ediyor. Şeşen ve Sebüktekin’in Zorlu Center Meydan Katı Park alanında saat 20.00’de sahne alacakları konser, herkesin ücretsiz katılımına açık olacak. Sedef Sebüktekin Fotoğraf sanatçısı İbrahim Akyürek ve dönemin DİSK Maden İş Sendikası bünyesindeki işçi fotoğrafçıların çalışmalarından oluşan “70’li Yıllar Bir Kesit” başlıklı fotoğraf sergisi, Zonguldak Sergi Odası’nda ziyarete açıldı. Yeni eklenen fotoğ raflarla dördüncü kez açılan sergi; grev, yürüyüş,1 Mayıs’lardan; Kemal Türkler’in sendikal mücadelesi ve cenazesinden, Zonguldak gençlik ve işçi hareketinden görüntüler içeriyor. 65 fotoğraftan oluşan sergi, Kemal Türkler’in anısına adandı. TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TRT 2 21.00 ‘DÜŞMAN’ BUGÜN EKRANDA “Düşman” adlı film bugün saat 21.00’de gösterilecek. Yönetmenliğini Denis Villeneuve’nin üstlendiği gerilim filminin senaryosunu ünlü yazar José Saramago’nun romanından uyarlayan isim ise Javier Gullón. Kadroda Jake Gyllenhaal, Mélanie Laurent ve Sarah Gadon gibi isimler yer alıyor. Üniversitede tarih dersleri veren Adam, okul ve ev arasında gidip gelen monoton hayatına en azından bir kız arkadaş sığdırmayı başarmıştır. Bir gün bir arkadaşının tavsiyesi üzerine bir film izler ve o filmde kendisine çok benzeyen birisini görerek, bu oyuncunun peşine düşer. Adam artık, kendisine ikizi kadar benzeyen Anthony’nin de hayatının bir parçasıdır, tabii Anthony de onunkinin. YAYIN AKIŞI 11.15 Ailenin Yeni Üyesi 12.40 Plaj Çakalları 14.00 Dünya Tarihinin Dönüm Noktaları 15.40 Hastane Somali 18.50 Hayat Yarışı 19.50 Doğanın Harika Babaları 22.05 Mülteci 23.00 Yırtıcıların Gizli Dünyası 23.45 Afrika’nın Gizli Dünyaları 07.00 Can Ataklı İle Gün Başlıyor 10.00 Haber 10 11.00 Kulis 13.00 Haber 13 16.00 Tele Ekonomi 17.00 Sağlık Masası 18.00 Ana Haber Bülteni 19.00 Ana Haber Bülteni 20.00 18 Dakika 20.30 Dik Açı 21.00 Ekokratik 23.00 Gün Bitiyor 06.00 Güne Merhaba 08.45 Günün Ekonomisi 09.00 Parametre 10.00 10’dan Sonrası 13.00 Bugün 14.00 Başarıya Doğru 15.00 Günlük 18.00 CNN TURK Gazete 19.00 Ana Haber 21.00 Türkiye’nin Gündemi 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberler 08.00 Çalar Saat 10.45 Yasak Elma 13.00 Her yerde sen 16.00 Yaparsın Aşkım 19.00 Ana Haber Bülteni 20.00 Yaparsın Aşkım 00.15 The Taste Türkiye 11.00 Opera Dünyası 11.30 Eskici 12.30 Bizim Resmimiz 13.00 Hayat Sanat 14.30 Sinema + 15.00 Koleksiyoner 15.30 Resim Sevinci . Bob Ross 16.00 Evliya Çelebi 16.30 Aramızda Müzik Var 17.30 Sinema Dünyası 18.00 Hayat Sanat 18.50 Müzelerin Yıldızları 19.00 Bir Resim Bir Hikâye 20.00 Belgesel . Saraydan Bakmak 21.00 Yabancı Sinema: Düşman ( Enemy ) 22.20 Kısa Bir Ara 22.30 Sinema Dünyası 23.00 İhmal Edilebilir Nasihatler 06.00 Güne Başlarken 9.00 Haber Merkezi 10.35 Spor 11.00 Haber Merkezi 11.45 Laf Aramızda 12.00 Haber Merkezi 12.20 Spor 13.00 Öğle Bülteni 15.00 Öğle Bülteni 15.35 Spor 16.00 Günün İçinden 16.35 Dünyanın Haberi 17.00 Günün İçinden 17.35 Gece Gündüz 18.35 Spor 19.00 Akşam Haberleri 20.00 Ana Haber 21.00 Siyasi İşler 23.00 Gece Bülteni 08.00 Kendine İyi Bak 10.00 Aşk Laftan Anlamaz 12.45 Kuaförüm Sensin 16.00 Yeni Gelin 18.45 Ana Haber Bülteni 20.00 Oflu Hocanın Şifresi 09.00 Nasıl Yapılmış? 13.55 Bering Boğazı’nda Altın 15.35 American Copper 16.30 Alaska. Son Sınır 17.25 Hurda Avcıları 19.10 Avustralya Kamyoncuları 21.00 Bilinmeyene Yolculuk 21.55 Ormanın Koruyucuları 22.50 İşte Sürat İşte Ses 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12.00 İşte Türkçemiz 12.30 Gün Ortası 15.00 Bilim ve Toplum 16.00 Nasıl Yani 17.30. İşinde Gücünde 19.00 Ana Haber 20.00 Fikir Meydanı 23.00 Gece Görüşü 10.00 Nat Geo ile 80’ler 11.45 Korkusuz Balıkçılar 12.40 Çığır Açan Buluşlar 13.35 Sokak Dahisi 14.25 Nat Geo ile 80’ler 15.20 Ahmak Bilimi 16.10 Sınır 17.05 Sokak Dahisi 18.00 Nat Geo ile 90’lar 19.00 Ahmak Bilimi 19.22 Ahmak Bilimi 20.00 Akdeniz’in Kahramanları 21.00 Yıldızlarla Buluşma 22.00 Explorer 23.00 Dubai Havalimanı 23.50 Morgan Freeman ile İnancın Hikâyesi Derlemeler 00.45 Hitler’in Son Direnişi cumtv@cumhuriyet.com.tr