Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 1116 MAYIS 2019 PERŞEMBE Bütçe duman olduBütçe açığı nisanda 18.3, ilk dört ayda 54.5, bir yılda 103 milyar TL’ye ulaştı ‘örtülü’ rekor kırdı Cumhurbaşkanı’nın ‘örtülü ödenek’ harcamaları nisanda 403 milyon TL ile tüm zamanların rekorunu kırdı. Bütçede hedeflenen 80 milyar TL’lik yıllık açığın 54 milyar TL’si ilk 4 ayda verildi. Seçim dönemi harcamaları bütçeyi darma duman etti. Geçen harçlar binde 6 oranında artarken, ÖTV yüzde 16.1 ve dahilde alınan KDV yüz yıl nisanda 2.8 milyar lira de 10.4 azaldı. Ocaknisan olan açık 18.3 milyar liraya, geçen yıl 23.2 milyar li mustafa çakır döneminde de banka ve sigorta muameleleri vergisi ra olan 4 aylık açık da 54.5 yüzde 35, kurumlar vergi milyar liraya fırladı. si yüzde 30.6, gelir vergisi yüzde Nisan 2019 bütçe gerçekleş 19.1, damga vergisi yüzde 13.2 meleri şöyle: ve ithalde alınan KDV yüzde 7 4 Nisanda bütçe gelirleri, ge artarken, dahilde alınan KDV çen yılın aynı ayına göre yüz yüzde 16.8, ÖTV yüzde 7.8 ve de 10.7 azalarak 57.7 milyar li harçlar yüzde 3.1 azaldı. ra, bütçe giderleri yüzde 12.8 ar 4 Martta 4 milyar lira olan tarak 76 milyar lira oldu. Ocak mal ve hizmet alım giderleri 6.3 nisan döneminde bütçe gelirleri, milyar liraya çıktı. 4 aylık top geçen yılın aynı dönemine göre lam harcama 18.2 milyar liraya yüzde 18.9 yükselerek 276 mil yükseldi. Tüketime yönelik mal yar lira, bütçe giderleri ise yüz ve malzeme alımları bir önceki de 29.5 artışla 330.4 milyar li aya göre 1.3 milyar liradan 2.9 ra olarak gerçekleşti. Bütçe, ni milyar liraya çıktı. sanda 18.3 milyar lira, ocakni 4 Güvenlik ve savunmaya san döneminde ise 54.5 milyar yönelik mal, malzeme ve hiz lira açık verdi. Geçen yıl nisan met alımları 175.4 milyon lira ayında açık 2.8 milyar lira, ocak dan 895.6 milyon liraya çıktı. Bu nisan dönemi açığı da 23.2 mil kapsamda 4 aylık toplam rakam yar liraydı. Buna göre aylık açık ise 1.4 milyar liraya ulaştı. yaklaşık 6.5 kat, 4 aylık açık da 4 Cumhurbaşkanlığı’nın kul yaklaşık 2.5 kat artmış oldu. lanımında bulunan ve nereye İndirimler geliri düşürdü harcandığı gizli tutulan “örtülü ödenek” harcamaları da ni 4 ÖTV, KDV ve harçlardaki san ayında fırladı. Martta 130 indirimler bütçede bu kalemler milyon 35 bin lira olan “örtülü deki geliri de düşürdü. Nisanda ödenek” harcaması nisan ayın geçen yılın aynı ayına göre, ku da 403.3 milyon liraya ulaş rumlar vergisi yüzde 240.2, ban tı. Bu rakam, aylık bazda kay ka ve sigorta muameleleri vergi dedilen en yüksek rakam oldu. si yüzde 30.8, gelir vergisi yüz “Örtülü”den 4 ayda yapılan top de 23, ithalde alınan KDV yüzde lam harcama ise 946.1 milyon 15.4, damga vergisi yüzde 8.4 ve liraya çıktı. l ANKARA Taşıta ve binaya milyonlar n Devlet martta 83.6 milyon lira kira ödemesi yaparken, rakam nisanda 146.5 milyon liraya çıktı. Temsil ve tanıtma harcamaları martta 9.7 milyon lirayken, nisanda 13.3 milyon liraya fırladı. 4 aylık harcama ise 36.6 milyon li ra oldu. n 4 aylık toplam faiz gideri 38.4 milyar liraya ulaştı. n Seçim giderleri için yapılan ödemeler de martta 29.9 milyon liraydı. Nisanda rakam 337.4 milyon liraya ulaştı. Cep telefonuna 3 yıl sınırı Cep telefonlarında ÖTV’nin yüzde 50’ye çıkarılmasının ardından hükümet yurtdışından iki yılda bir telefon getirme hakkını üç yıla çıkardı. Resmi Gazete’de yayımlanan Cuımhurbaşkanı kararı, 30 Mayıs 2019’da yürürlüğe girecek. Yasa gereği, Türkiye’ye yurtdışından yolcu beraberinde getirilen telefonlar 120 gün kayıt yaptırmadan kullanılabiliyor. Cihazın 120 gün içinde IMEI kayıt işlemi yapılmazsa, iletişime kapatılıyor. 2018 başında 170.7 TL olan harç tutarı, 2019 için 618.60 TL olarak uygulanıyor. Buna ek olarak yolcu beraberinde getirilen telefonlardan 20 Avro’luk bandrol ücreti de alınıyor. l Ekonomi Servisi Uzmanlara göre kambiyo düzenlemesi kayıtdışılığı artırabilir. Uzmanlara göre, volatilitenin yüksek olduğu bir yerde binde 1’lik BSMV döviz alım iştahını hızlı şekilde düşür mez. Kambiyo vergisi döndü: Döviz alanlara vergi Yıllık 103 milyar TL açık veren bütçeye ek gelir yaratmak ve TL’den kaçışı önlemek için döviz alımlarına vergi geldi. Düzenleme hukuken sorunlu. 2008’de kaldırılan kambiyo vergisi geri döndü. Artık yurttaşlar döviz alırken satış tutarı üzerinden binde 1 banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) ödeyecek. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile yurttaşların dövize yönelmesini engellemek ve bütçe gelirlerini artırmak hedefleniyor. Uzmanlara göre karar hukuken sorunlu. Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na yapılan kambiyo satışları ve döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışlarından ise vergi alınmayacak. Bakanlar Kurulu kararının ilk yayımlandığı 1998 yılında tüm kambiyo muamelelerinde BSMV yüzde 0.1 olarak belirlenmiş, 2008 yılında sıfıra indirilmişti. l Ekonomi Servisi Bütçeye ek kaynak Garanti Yatırım Koordinatörü Tufan Cömert, “Bu adım hem gelir artırma hem de dövizden caydırma amaçlı görünüyor” dedi. QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık, ayda 200 milyon lira, yılın geride kalan bölümünde toplam 1.5 milyar TL gelir elde edilebileceğini dile getirdi. Bloomberg’in konuyla ilgili haberinde, bütçe gelirini artırmayı hedeflediği ancak hükümetin piyasa üzerindeki rolünün arttığı yönünde endişeleri artırma riski bulunduğuna işaret edildi. Credit Agricole CIB’den kıdemli stratejist Guillaume Tresca, bu adımın Türkiye’de yatırım yapma konusunda yabancıları caydırıcı etkisi olacağını ve yanlış bir sinyal olduğunu belirtti. Ekonomist Uğur Gürses’e göre, TL’nin faizi üzerine bankalara yapılan baskı ve güven kaybı varken yasak ve vergilerle TL korunmaz, tersine işler.