Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr İkisi Suudi Arabistan’a ait, dört ticari gemiye Hürmüz yakınlarında ‘sabotaj’ düzenlendiği duyuruldu KÖRFEZ’DE SULAR ISINDI WashingtonTahran hattında gerilim sürerken Riyad iki petrol tankerinin saldırının hedefi olduğunu açıkladı. Bölgede provokasyon kaygılarını artıran olaya ilişkin İran’dan “acil soruşturma” çağrısı yükseldi. ABD liderliğindeki Körfez’in Sünni cephesi ile İsrail, İran’a baskıyı daha da artırırken Su Limanı’ndan yüklenmesi için yola çıkmış olduğunu söyledi. Olayda can kaybının yaşanmadığı, yakıt udi Arabistan Enerji Bakanı Halid sızıntısı meydana gelmediği duyu ElFalih, önceki gün Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) kıyılarındaki Füceyre Limanı’nda iki Suudi petrol tankerine “sabotaj” düzenlendiğini açıkladı. Suudi yönetimi, saldırıyı ruldu. Ancak iki geminin yapısında ciddi hasarın oluştuğu belirtildi. Söz konusu petrolün Suudi devletine bağlı Aramco şirketine ait olduğunu söyleyen El Falih, olayı bir “sabotaj Enerji ticaretinin kınayarak bunun küresel petrol tedarikinin güvenliğine karşı bir saldırı olduğunu belirtti. İran’dan ise “komplolara dikkat” uyarısıyla şef saldırısı” olarak tanımladı. BAE kaynakları da ikisi Suudi Arabistan, biri Norveç, diğeri BAE bandıralı 4 sivil ticari kargo gemisinin “sabotaja kalbi Hürmüz... faf bir soruşturma talebi geldi. uğradığını” aktardı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı El Falih, Basra Körfezi’ne doğru giden iki tankerden birinin, ABD’ye taşıyacağı petrolün Ras Tanura İran’dan ‘üçüncü ülkeler’ çıkışı... İran Dışişleri Bakanlığı, ticari gemilerin hedef alındığı olayı “endişe ve dehşet verici” olarak niteledi. Bakanlık sözcüsü Abbas Musevi, olay Suudi Arabistan’ın sabotaj iddialarının yaşandığı Füceyre Limanı, Hürmüz Boğazı’na 70 mil uzaklıkta yer alıyor. ABD’nin daha önce aralarında Türkiye’nin de olduğu sekiz ülkeye İran petrol yaptırımlarından muafiyet kararına son vermesinin ardından İran Dev bistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde üretilen petrolün yaklaşık yüzde 80’i Hürmüz Boğazı’ndan dünya piyasalarına ulaşıyor. Hürmüz Boğazı yoluyla taşınan petrolün, dünya petrol ticaretinin yüzde 20 kadarını oluşturduğu ifade ediliyor. Boğazın en dar noktasında genişlik la ilgili soruşturma başlatılması çağ rim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri 33 kilometreye ulaşırken su kanalı, iki rısında bulundu. Musevi ayrıca “kö Komutanı Ali Rıza Tengsiri, “İran’ın Hür yöne de 3 kilometrelik bir nakliye rota tü niyetli kişilerin üreteceği komp müz Boğazı’nı kullanımı kısıtlanırsa bo sını kapsıyor. Dünyanın en büyük LNG Pompeo’dan Rusya öncesi Brüksel mesaisi Avrupa, 2015 yılındaki nükleer anlaş madan geçen hafta kısmen çekilme kararı alan İran’ı söz konusu mutabakatın içinde tutmaya çalışıyor. ABD’nin çekildiği anlaşmasının taraflarından İngiltere, Fransa ve Almanya’nın dışişleri bakanları dün Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile Brüksel’de bir araya geldi. AB, İran’la uzlaşıdan yana lo teorilerinin”, bölgenin güvenlik ve istikrarına zarar vermesine engel olunmasının önemine dikkat çekti. İranlı bir yetkili ise “olayın gerisinde üçüncü ülkeden sabotajcıların bulunduğunu, bunun Körfez ülkelerinde güvenliğin ne kadar kırılgan olduğunu gösterdiğini” söyledi. ABD Denizcilik İdaresi Füceyre’deki olaya ilişkin temkinli olunması çağrısında bulundu. İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt da “Bölgede tansiyonun yükselmesinden, bir kaza sonucu çatışmaya girilmesinden kaygılıyız” dedi. Petrol ve gaz taşımacılığı bakımından küresel öneme sahip olan Hürmüz Boğazı yakınlarındaki olayın, bölgede ABD ile İran arasında tansiyonun yükseldiği bir dönemde yaşanması dikkat çekti. ABD, İran’ın bölgedeki güçlerine saldırı hazırlığında ol ğazı geçişlere kapatırız. İran’ın karasularını her türlü tehdide karşı savunacağız” açıklamasında bulunmuştu. Washington ise İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatması halinde bölgede petrol ticaretini korumak için askeri güç kullanmaya hazır olduğunu açıklamıştı. Beyaz Saray, İran’a yaptırımlarla oluşacak petrol arzı açığının Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) üretim artırarak kapatacağını belirtmişti. LNG rotası İran ile Umman arasında yer alan ve Basra Körfezi’nin dünyaya açıldığı nokta olan Hürmüz Boğazı, küresel çaplı petrol ticaretinde kritik önem taşıyor. Hürmüz, Ortado ihracatını yapan Katar’ın ürettiği sıvılaştırılmış doğalgazın neredeyse tamamı bu güzergâhtan geçiriliyor. 19801988 İranIrak savaşı sırasında, iki taraf da birbirinin petrol ihracatını aksatacak adımlar atmış, bu gerginlik “Tanker Savaşı” olarak tarihe geçmişti. ABD’nin Bahreyn’de konuşlu 5. filosu bölgedeki ticari gemileri korumak için görevlendirilmişti. Mogherini toplantıdan önce yaptığı açıklamada, “İran nükleer anlaşmasını ve tam olarak uygulanmasını güçlü bir şekilde destekliyoruz” dedi. “Bölgemizdeki güvenliğin temel taşlarından biri olan İran nükleer anlaşmasının tam olarak nasıl uygulanacağını görüşeceğiz” diye konuşan Mogherini, İran ile AB arasında ciddi görüş ayrılıkları da bulunduğunu belirterek diyaloğun kilit öneme sahip olduğuna, bölgede gerginliğin tırmandırılmasından kaçınılması gerektiğine işaret etti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da duğuna yönelik elinde istihbarat olduğu iddiasıyla son dönemde gönderdiği savaş gemileri ve bombardıman uçaklarıyla bölgedeki kuvvetlerini güçlendirme hedefinde. İran’ın İSNA ajansının haberine göre ise Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade, Basra Körfezi’nde seyreden ABD savaş gemisine işaretle, “Saldırı için harekete geçerlerse vururuz” dedi. ğu’daki petrol üreticisi ülkelerin Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve ötesine ikmal yaptığı stratejik bir güzergâh. Aynı zamanda on yıllardır süregelen bölgesel gerilimlerin de merkezi. İran, Irak, Kuveyt, Suudi Ara İran ile nükleer anlaşmayı görüşmek üze re dün Brüksel’e gitti, Avrupalı mevkidaşları ile bir araya geldi. Pompeo’nun dün Moskova’da ABD’li diplomat ve iş insanları ile bir araya gelmesi bekleniyordu. Ancak daha sonra ziyaretin bugün baş Suriye’nin pek çok bölgesinde olduğu gibi Hama’da da savaş, yerleşimleri yerle bir etmiş durumda... layacağı bilgisi basına yansıdı. Rusya Dı şişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, Pompeo’nun Moskova ziyaretinin iptal olduğunu, Devlet Başkanı Putin ve Dışiş leri Bakanı Lavrov’la bugün Soçi’de bir araya geleceğini söyledi. Türkiye S400’leri erteliyor iddiası ABSD40ile0’gleerrdgeinelirğteelenmedeesneoçleanneğinin Asküonrnküualdryauü.tAaRnreakufaıtnreadr’san,nınAdBeeDlğe’enarillndeıntğadınlierıiblddiuiüğyziueörrdninuee. Türkiye’nin, ABD’den gelen talep üze rnmiinneetsReesuçlseimnSea4ğtı0inn0ıi adflüemzğeaersklaeovnnudunisrmudniağdisabiseetrleitrmetililedi. Reuters’a konuşan ismi açıklanmayan kaynaklar, gelen yeni Ankara’nın Washington’dan bir talebi ele aldığını aktardı. KhaobneurydaeiliisşekiAnnBklaoroam’dbaenrgg’edçetiyğeimr aizlahnaf tdmyaıamarSnlea4Brd0tiıel0ğdlıe’lghemaraeizbneseitanreliiınsnmididıesne,tıen,TnCü2dru0kimğ2iyia0eb’gyenüılilinınrntüeialdkykoia.aAnol mnneıikdidekdnriaiiyzleevtemSoi4şlat0is.0ıA’Alenmrkdeaerriagk,eaBrniilydaad’ipnımtiıdraıdmtitalıağsrııını yalanlamıştı. l Haber Merkezi TahranLondra ‘casus’ krizinde İran’da bir kadın, İngiltere için casusluk yapmak suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yetkililer, British Council’ın İran masası sorumlusu olan, İran vatandaşı olan kadının bir yıl önce kültürel nüfuz ve dönüşüm projelerinin hazırlayıcısı ve yöneticisi olduğu gerekçesiyle tutuklandığını belirtti. İsmi açıklanmayan kadının İngiliz güvenlik servislerinden kültürel projeler için eğitim aldığını itiraf ettiği öne sürüldü. British Council, İngiltere’nin 100’den fazla ülkede İngiltere ile kültürel ve eğitimsel bağlarını güçlendirmeye çalışan uluslararası bir kuruluş olarak biliniyor. Londra hükümetinden ise gelişmelerle ilgili “endişeliyiz” açıklaması geldi. Avrupa’dan İdlib uyarısı Suriye’de Rusya destekli ordunun İdlib’e ilerleyişi sürerken Şam güçlerinin vilayetin güneyinde konuşlu Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) de bulunduğu gözlem noktası yakınını topçu atışıyla hedef aldığı savunuldu. AA’nın haberine göre, TSK’nin Cebel Zaviye bölgesinde kurulu 10 no’lu gözlem noktası yakınlarına önceki gün düzenlenen saldırıların, bölgeye yakın mesafedeki Suriye güçlerince yapıldığı belirtildi. Büyük oranda El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) tarafından kontrol edilen vilayette Şam’ın kuşatma hamlesiyle birlikte artan gerilim ve sivil yerleşim bölgelerine yönelik bombardıman haberleri, uluslararası arenada da kaygıyla izleniyor. İngiltere, Almanya ve Fransa ortak bir açıklama yaparak İdlib’de tırmanan askeri gerilimin durdurulması çağrısında bulundu. Açıklamada, “Nüfus merkezlerine yönelik bombalamalar, sivil ve insani yapıları hedef alan varil bombası kullanımı ve rastgele bombalamalar uluslararası hukuku bariz ihlallerdir” ifadeleri kullanıldı. RusyaTürkiyeİran öncülüğünde sürdürülen Astana sürecinde Gerilimi Azaltma Bölgesi ilan edilen İdlib’de, TSK’nin 13 gözlem noktası bulunuyor. Öte yandan, Şam’ın müttefiki Moskova’dan da cihatçı militanlara, İdlib’in batısında bulunan Lazkiye’de saldırı suçlaması geldi. Rusya’nın Su ERİVANBAKÛ yakınlaşması Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan ile Azerbaycanlı mevkidaşı Elmar Memmedyarov, Avrupa Birliği’ne bağlı Doğu Ortaklığı’nın 10. kuruluş yıldönümü çerçevesinde Brüksel’de bir araya geldi. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, işgal altındaki Dağlık Karabağ ekseninde yaşanan anlaşmazlık nedeniyle sınırda çatışma halindeki iki ülkenin bakanının zirvede kısa bir görüşme gerçekleştirdiğini duyurdu. Memmedyarov ile Mnatsakanyan’ın aralarında olduğu grubun keyifli anları objektiflere yansıdı. riye’deki Tarafları Uzlaştırma Merkezi Başkanı Tuğgeneral Viktor Kupçişin, “Yasadışı silahlı oluşumlar Lazkiye’nin 4 yerleşiminde ateşkesi ihlal etti” açıklaması yaptı. ‘Obama Esad sonrası boşluktan kaygılanmış’ Eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde Washington’ın, Rusya’nın Suriye’deki iç savaşa Şam’ın müttefiki olarak dahil olduğu 2015 yılında “Esad yönetiminin aniden düşmesinden endişe ederek Moskova’yla görüşmeler yaptığı” savunuldu. AA’nın haberine göre, Obama döneminde Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı olan Andrew Exum Temsilciler Meclisi’nde katıldığı bir oturumda, o tarihte Obama’nın, “Şam’ın aniden düşmesinin hem Suriye’de belirsizliğe neden olmasından hem de İsrail’in güvenliğini tehlikeye atmasından” endişe ettiğini kaydetti. Bu kaygıyla Obama’nın, “Esad yönetimi devrilmesin” diye Rusya ile temasa geçilmesi talimatını verdiğini anlattı. Exum, “Sonuçta Rusya ve partnerleri bu savaşı kazandı. Biz ise kendi çıkarlarımızı önceledik, bunlar İsrail’in güvenliği ve IŞİD’i yenmekti” yorumunu yaptı. 1314 MAYIS 2019 SALI Assange, Ekvador’un sığınmacı statüsünü kaldırması üzerine İngiliz polisince tutuklanmıştı. İsveç, Assange dosyasını yeniden açıyor İsveç savcılığı, WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange’a 2010 yılında yöneltilen tecavüz suçlamasıyla ilgili soruşturmayı yeniden açacağını duyurdu. İsveçli Başsavcı Yardımcısı EvaMarie Persson, Assange’ın Londra’da sığındığı Ekvador Büyükelçiliği’nden ayrılması nedeniyle soruşturmanın sürdürülmesinin mümkün olacağı düşüncesiyle bu kararı aldıklarını açıkladı. Assange, söz konusu suçlama nedeniyle tutuklanıp İsveç’e iade edilmesi ihtimaline karşı 2012 yılında Ekvador’un Londra Büyükelçiliği’ne sığınmıştı. Burada yedi yıl geçiren Assange, Ekvador’un sığınmacı statüsünü kaldırması üzerine geçen ay elçiliğe giren İngiliz polisince gözaltına alındıktan sonra tutuklanmıştı. İngiliz mahkemesi 1 Mayıs’ta verdiği kararda “kefaletle serbest bırakılma koşullarını ihlal ettiği” gerekçesiyle Assange’a 50 hafta hapis cezası vermişti. ‘Aklanmak için fırsat’ Assange’ın avukatı Per E. Samuelsen, İsveç kanalı SVT’ye yaptığı açıklamada, savcılığın kararına şaşırdığını söyledi. “İsveçli savcının 10 yıllık bir davayı yeniden açma gerekçesini anlamıyorum” dedi. Samuelsen, “Soruşturmanın yeniden açılması, İsveç için utanç verici” diye konuştu. WikiLeaks Genel Yayın Yönetmeni Kristin Hrafnsson ise Başsavcı Yardımcısı Persson’un “yoğun siyasi baskı” altında bu kararı verdiğini savundu. Hrafnsson, “Ancak bu karar aynı zamanda Assage’a ismini temizlemesi için bir fırsat da verecek” dedi. Transatlantik’te ‘savunma’ çatlağı ABD Savunma Bakanlığı, Avrupa Birliği’nin (AB) tek başına yürüttüğü savunma projelerini sürdürmesi halinde misilleme yapılacağı tehdidinde bulundu. İspanya’nın El Pais gazetesinin haberine göre, ABD Savunma Bakan Yardımcısı Ellen Lord, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’ye gönderdiği mektupta, AB’nin savunma politikalarında attığı tek taraflı adımları eleştirdi. Lord, 1 Mayıs tarihli mektupta, AB’nin tek başına yürüttüğü savunma projelerinin, son 30 yıldır devam eden AB’nin transatlantik savunma endüstrisine entegrasyonunu ve NATO aracılığıyla askeri işbirliğini tehlikeye soktuğunu savundu. Mektupta, Trump yönetiminin AB’nin savunma ve silahlanma projelerini, başta ABD olmak üzere üçüncü ülkeleri hesaba katmaksızın yürütmesi halinde ticari ve siyasi ilişkilerde misilleme yapma tehdidinde bulunması dikkat çekti. Poroşenko hakkında soruşturma başlatıldı Ukrayna Başsavcılığı, görevi devretmeye hazırlanan Devlet Başkanı Petro Poroşenko hakkında yargıya müdahalede bulunduğu şüphesiyle soruşturma başlattığını duyurdu. Kiev Bölge İdare Mahkemesi’nden yapılan açıklamada, Poroşenko’nun, 2016 yılında devlet kontrolüne geçen ülkenin en büyük bankası Privatbank ile ilgili yürütülen dava sürecinde hâkimlere baskı uyguladığı iddiasının incelendiği belirtildi. Ülkenin en zengin isimlerinden İgor Kolomoyskiy’nin sahibi olduğu Privatbank’a devlet 2016 yılında el koymuştu. Yeni devlet başkanı seçilen Vladimir Zelenskiy ile bağlantılı olduğu iddia edilen Kolomoyskiy, geçen ay Privatbank’a 2 milyar dolarlık tazminat davası açmıştı. ‘AB ile Türkiye ayrılmaz bir çift’ 9Mayıs Avrupa Günü, Türkiye’de de çeşitli etkinliklerle kutlandı. İstanbul’da Fransız Sarayı’ndaki etkinliğe AB Türkiye Delegas yonu Başkanı Büyükelçi Christian Berger de katıldı. Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi Char les Fries açılış konuşmasında, “AB ile Türki ye, her ne kadar ilişkileri çeşitli türbülanslar dan geçse de ayrılmaz bir çifti oluşturuyor lar. Fransa ve Avrupa’nın istikrarlı, müreffeh ve demokratik bir Türkiye’ye ihtiyacı var. Tıp kı Türkiye’nin de Avrupa’ya ilerle melerinde ve re form hareketin de kendisine eş lik etmeye de vam edecek bir ortağa ihtiyacı olduğu gibi” ifa Büyükelçi Fries delerini kullandı. Berger ise “Çok taraflılığın devam edil mesini sağlamak, küreselliğin etkisi, te rörle ve iklim değişikliği ile mücadele et mek... Bütün bunlar Türkiye ile ortak olan konular. Türkiye ile ortak olan bir şey da ha, o da bizim sloganımız, çeşitlilik içinde bütünlük. Türkiye, bu çeşitliliği ile AB’ye de çok şey katacak” dedi.