Katalog

EkonoMi DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 1120 NİSAN 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.8130 0.2 kuruş 6.5460 1.1 kuruş 7.5720 0.7 kuruş 21.25 0.37 puan 96.861 25 puan 1597.29 1.09 lira 238.24 20 kuruş 10 milyarlık belirsizlikPiyasada, net rezervinin kuru frenlemek için örtülü olarak kullanıldığı şüphesi artıyor Merkez Bankası 12.7 milyar dolarlık kısa vadeli borçlanmayla net rezervini 2.3 milyar dolar artırdı ancak geriye kalan paraya ne olduğu belirsiz. Merkez Bankası (TCMB) rezervlerine ilişkin soru işaretleri yatırımcıları rezervi 28.4 milyar dolar. Ancak 25 Mart12 Nisan arasında TCMB’nin bankalardan döviz kaygılandırıyor. TCMB net döviz karşılığı TL takası (swap) yoluy rezervinin 122 Mart arasında la topladığı 12.7 milyar dolarlık 35.2 milyar dolardan 26.1 milyar kısa vadeli borç çıkarıldığında dolara gerilemesiyle piyasada or net rezerv 15.7 milyar dolara ge taya çıkan kaygı ve soru işaret riliyor. 22 Mart12 Nisan arasın leri giderek artıyor. Rezervlerin da 12.7 milyar dolarlık swap ya dolaylı olarak seçim öncesinde pılırken, net rezervin sadece 2.3 kuru frenlemek için kullanılmış milyar dolar artması da 10.4 mil olabileceğine dair şüpheler güç yar dolara ne olduğu konusunda lenirken, TCMB’den somut veri soru işaretlerine neden oluyor. ler içeren bir açıklama gelmemesi de dikkat çekiyor. 12 Nisan itibarıyla TCMB net Cephane az İngiliz Financial Times gazetesinin TCMB net rezervlerinin kı Enflasyon ve kurda beklentiler yükseldi Seçim öncesinde TCMB rezerv tartışmalarıyla başlayan ve ABD ile yaşanan S400 gerilimi, kamu bankalarının kredi musluklarını açması, bütçe açığının patlaması ve seçim belirsizliğiyle artan TL’deki değer kaybı, enflasyon ve kurda beklentileri yükseltti. TCMB nisan beklenti anketinde yılsonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi 15.64’ten yüzde 16.23’e çıkarken, yılsonu dolar kuru beklentisi de 6.06 yerine 6.20 oldu. Büyüme beklentisi de aşağı yönlü revize edildi ve 2019 yılı için büyüme yüzde 1.2 yerine yüzde 0.6 olarak güncellendi. sa vadeli borç yoluyla ve uluslararası standartlara uygun olmayan şekilde artırıldığına dair haberinin ardından Bloomberg de, TCMB’nin swap işlemleriyle yaptığı kısa vadeli borçlanma ile net rezerv artışı arasındaki farka dikkat çekti. Değerlendirmede, TCMB’nin açıklama yapmamasının kaygılandırdığı, bu durumun TCMB’nin kura müdahale için rezervi kullanmış olabileceğine dair şüpheye neden olduğunu vurgulandı. Türkiye’nin kısa vadeli dış borcu 118 milyar dolarken, brüt rezervinin 97.8 milyar dolar, netin ise 28.4 milyar dolarla borcun çok altında olması, olası bir krize karşı ülkenin cephanesinin sınırlı olduğu yorumlarına neden oluyor. l Ekonomi Servisi ‘Kura müdahale için kullanıldı’ Eski TCMB Başkanı ve İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Durmuş Yılmaz, piyasada TCMB’nin rezervleri kullanarak döviz piyasasına arka kapıdan müdahale ettiği yönünde şüpheler olduğunu ancak bankanın bu şüpheleri giderecek bir açıklama yapamadığını dile getirdi. Gazetemize konuşan Yılmaz, swap piyasası aracılığıyla çok kısa vadeli borçlanmaya gidildiğini ancak şeffaflık eksikliği nedeniyle soru işaretlerinin ortaya çıktığını söyledi. Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez de bloğunda şu değerlendirmede bulundu: Bağımsızlık sorunu “Merkez Bankası uzun zamandır bilinen yöntemlerin dışında farklı araçlara dayalı farklı yaklaşımlar sergiliyor. Bu tür yaklaşımlar kurallara aykırı olmasa bile durumu geçici olarak olduğundan iyi göstermeye yarayan ama aslında soruna kesin çözüm getirmeyen hatta sorunun çözümünü zorlaştıran bir çeşit zaman kazanmaya dönük yaklaşımlar olarak ad landırılabilir. Bu tür yaklaşımlar bağımsızlığın tam olarak kullanılamamasından kaynaklanan yaklaşımlar gibi görünüyor. Oysa Merkez Bankası sıradan bir kurum ya da şirket değil. ” Ekonomist Uğur Gürses de Deutsche Welle Türkçe’de yayımlanan analizinde, swapla gelen döviz miktarı kadar rezerv artışı olmadığı için aradaki fark kadar çıkış olduğunu ancak TCMB’nin sorulara net yanıt vermemesinin ve arka kapı politikalarının krizin faturasını artırdığını söyledi. Ferit Şahenk Doğuş Holding bankalarla anlaştı Doğuş Holding’in (Doğuş Grubu) kreditör bankalar konsorsiyumu ile yürütülen refinansman çalışmaları tamamlandı. KAP’a yapılan açıklamaya göre, sözleşmeler 18 Nisan’da taraflarca imzalandı. Açıklamada ne miktarda kredinin refinanse edildiği belirtilmedi. Ancak Doğuş’la ilgili daha önce yapılan açıklamalardan 2.5 milyar dolarlık kredi borcu için yapılandırma talep edildiği öğrenilmişti. Doğuş Holding’in 2018 sonu bilançosuna göre 27.8 milyar lira tutarında banka kredisi bulunuyordu. Kredilerin yüzde 86’sı dolar ve Avro cinsi kredilerden oluşuyordu. Doğuş Holding, özellikle son bir yılda otel, AVM, liman, konut gibi önemli varlıklarını da satmıştı. Turizmciler çözüm bekliyor Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği Başkanı Ülkay Atmaca, açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda vaat edilen turizm master planının uygulanmasını beklediklerini açıkladı. Bu program ile 4 yıl içerisinde 70 milyon turist ve 70 milyar dolar turizm gelirine ulaşmak hedefleniyor. Turizmdeki işgücünü sektörün yaşadığı dalgalanmalar nedeniyle ellerinde tutamadıklarını ve farklı sektörlere geçen kalifiye personeli geriye döndüremediklerinden yakınan Atmaca, işgücü konusunda yapılacak teşviklerle bu sorunun ortadan kalkabileceğini belirtti. 529 milyon TL’yi 16 milyona sattı Yapı Kredi 529.4 milyon TL tahsili gecikmiş alacağını, toplam 16.3 milyon TL bedelle Gelecek Varlık Yönetimi ve Hayat Varlık Yönetim şirketine satılmasına karar verdi. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na yapılan açıklamada satılan alacakların bankanın tasfiye hesaplarında izlenen, 28 Şubat 2019 tarihi itibarıyla donuk alacak tutarı olduğu belirtildi. Pana Yapım ve Pana Yapı’nın patronu Raci Şaşmaz hisselerini devretmişti Denge Holding’e haciz Emre Deveci ‘Kurtlar Vadisi’ ve ‘Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz’ gibi dizilerin yapımcılığını yapan Pana Yapım ile Pana Yapı’nın patronu Raci Şaşmaz’ın Denge Holding’deki hisseleri için haciz kararı çıktı. Ak Faktoring’in talebi üzerine İstanbul 20. Asliye Hukuk Mahkemesi, Raci Şaşmaz’ın 26 Kasım 2018 tarihinde Mustafa Uğur Bayraktar’a devrettiği hisseler üzerine 3.6 milyon TL’lik ihtiyati haciz ko nulmasına karar verdi. Denge Holding, 11 Şubat’ta gerçekleşen yönetim kurulu toplantısında, holdingin yönetim kurulu başkanlığı ve yönetim kurulu üyeliği görevlerini yürüten Raci Şaşmaz’ın istifasının kabul edilmesine karar verildiğini Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) bildirmişti. Ancak hisse devrinin ardından mahkeme, devredilen hisseler için ihtiyati haciz kararı almış oldu. İstanbul Fikirtepe’de üstlendiği konut projelerini yarım bırak tığı için hak sahipleri tarafından hakkında dava açılan ve inşaat projeleri nedeniyle büyük borç yükü altında olduğu belirtilen Raci Şaşmaz, ATV’nin dört sezondur yayımladığı ‘Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz’ dizisinin yapımcılığından da ekonomik sıkıntılar nedeniyle ayrılmıştı. Şaşmaz’ın sahibi olduğu Pana Yapı, Fikirtepe’de 1000’i aşkın konutun bulunduğu Brooklyn Dream ve Brooklyn Life projelerini yarım bırakmıştı. 200 milyon TL yatırımla hayata geçirilecek Alper Cömert (solda) ve Kurthan Apaydın, 142 odalı oteli yıl sonunda bitirmeyi hedeflediklerini açıkladı. Türkleri Üsküp’e taşıyacaklar SERHAT ALİGİL Limak Yatırım, Makedonya’nın başkenti Üsküp’te inşa ettiği “Diamond of Skopje” projesiyle, Türkiye’nin önde gelen markalarını bu ülkeye taşıyacak. Otel, alışveriş merkezi, ofis alanları ve konutlardan oluşan 250 milyon Avro’luk projeyle ilgili bilgi veren Limak Yatırım İcra Kurulu Üyesi Alper Cömert, uluslararası faaliyet gösteren birçok Türk ve Avrupa markasıyla anlaştıklarını vurguladı. Makedonya’nın bu yıl NATO’ya, 45 yıl içinde de AB’ye üye olmasının beklendiğini hatırlatan Cömert, Üsküp’ün kalbinde yer alan projenin, bu ülkede yıllık 200 bin geceleme yapan Türkler için bir çekim merkezi olmasını istediklerini belirtti. Makedonya’da Limak’ı “yerlileştirdiklerini” ifade eden Cömert, altyapı projelerine de teklif vereceklerini söyledi. Cömert ayrıca ülkenin sosyal yaşamındaki canlılığa dikkat çekti. 772 konut olacak 2021 sonunda tümüyle bitirilmesi hedeflenen projede otel, 20 katlı 4 blokta yer alan 772 konut, 12 bin metrekare ofis alanı, 45 bin metrekare kiralanabilir alanı olan alışveriş merkezi bulunuyor. 3 bin 100 araçlık otoparkı da bulunan projenin toplam inşaat alanı 325 bin metrekare. Projenin yeraltındaki kısmında ayrıca 800 metrelik hafif raylı sistem ve karayolu tüneli yer alacak. Limak Skopje Ülke Direktörü Kurthan Apaydın, konutların metrekaresinin 1400 Avro’dan satış çıktığını, hem Makedonlar hem Türklerin ilgi gösterdiğini söyledi. Apaydın “Konutlar için yıllık yüzde 3.24.6 Avro faiziyle 20 yıl vadeli mortgage imkânı var” dedi. l ÜSKÜP 3tBuamryizrilamymahrdelaidraefi Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, 9 güne çıkarılan Ramazan Bayramı tatilinde 2 milyon kişinin seyahat etmesinin ve 3 milyar liralık ekonomik hacim sağlanmasının beklendiğini bildirdi. Kamuda istihdam edilen personel sayısının 3 milyonun üzerinde olduğuna değinen Bağlıkaya, buna aileler de dahil edildiğinde bayram tatilinin 9 güne çıkarılmasının 10 milyonu aşkın yurttaş için 9 günlük tatil anlamına geldiğini belirtti. ve 650 adet konut ile 34 adet ticari ünitenin yer aldığı Brooklyn Dream projesinde inşaatın sadece yüzde 12’si bitirildi. 105 milyon TL yatırımla hayata geçirilmesi planlanan ve 431 konut ile 16 ticari alandan oluşan Brooklyn Life inşaatının ise yüzde 25’i tamamlandı. Raci Şaşmaz Kasaplardan et zammına tepki Türkiye Kasaplar Federasyonu Genel Başkan Vekili Osman Yardımcı, yaklaşan Ramazan ayı öncesi tavuk ve kırmızı et fiyatlarının artmasını eleştirdi. “Et geçen sene de bu sene de 46 TL’ydi ancak 34 gündür fiyatların önünü alamıyoruz” diyen Yardımcı, “Dana kıymayı esnafımız 5052 TL arasında satıyor. Tavuk etinin fiyatı da 11 ile 12 TL arasında. Pahalı mı? Evet, pahalı” dedi. Yardımcı, tavuk etinin fiyatının 78 TL bandında seyrederken, şu anda raflara 8 TL’den geldiğini kaydetti. l DHA Patates ve soğan talebe yetmiyor Yıllardır patates ve soğanda kendine yeten Türkiye, artık bu ürünlerde bile talebi karşılayamayıp, ithalat yapar hale geldi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı bitkisel ürün denge tablolarına göre, 201617 döneminde en yüksek yeterlilik oranı yüzde 108.2 ile patateste gerçekleşirken, bu oran 201718 döneminde yüzde 103.5’e geriledi. Aynı dönem aralığında kuru soğanın yeterlilik oranı da 112.7’den yüzde 108.2’ye düştü. l Ekonomi Servisi Çözülme korkusu MemurSen BirGün gazetesinin dünkü haberinde bir haftada 5 bin çalışanın sendika değiştirdiğinden söz ediliyor. Günübirlik sendikalardan doğrulatabileceğim bir haber değil. AKP’nin içinden çözülmeler yaşandığı gözlemlerim sendika üyelikleri üzerinden değil. Sözleşmeler, yetki takvimleri bağlantılı verilerle ancak gözlemlenebilir. Ancak saadet zinciri oluşturulmuş militanlıkla, inanç odaklı parti bağlarının kökten sarsılmakta olduğuna ilişkin gözlemlerimin oldukça uzun bir geçmişi söz konusu. 53 yılı aşkın sokak gazeteciliği kültürüne bağlı olarak yerleşik alışkanlığım, tüm mitingler, kongreler, toplumsal eylemlere dönük olarak, kürsü çevresinden değil, uzaktan, arka sıralardan, toplanma yerlerinden izleme alışkanlığı ile gerçeklerin daha sağlıklı gözlemlenebileceğine inancım hiç sarsılmadı. Gönüllülük ile yoklama, zorunlu katılımcılığı görebilmenin ötesinde, ilişkilerin bağlarının okunabilmesi, her türden gelişim analizleri için anahtar işlevini değerli bulurum. Dikkatli Cumhuriyet okurları, çok fazla vurguyu bir köşe yazısına sığdırabilme tutkusuyla, uzun, anlaşılmaz cümlelerimden çok yakınsalar da bugüne kadar hiç analiz eleştirisi almamış olmakla övünebilirim. Yine satır araları üzerinden yıllar öncesinden Erdoğan liderliğindeki AKP İktidar gücünde, 2002’li yıllarda siyasal İslamcı örgütlenmeye dayalı gönüllülük bağlarının yerine, İktidar ittifakına dayalı çıkar ilişkileri halkalarının oluşturulmasının başarısının ağır bastığını kanıtlayıcı gözlemlerin yer değiştirdiğine tanıklık etmişlerdir. Önceleri Kazlıçeşme, sonrası Yenikapı odaklı en büyük İstanbul mitinglerinde, yoklamalı taşınmalar giderek daha çarpıcı uygulamalarıyla görünür olmuştur. HHH Uzatmadan son yerel seçimler taramasında AKP’nin özünde Karadeniz simge olsa da, daha güçlü ağırlıkla var olduğu Kocaeli, Sakarya seçim taramalarında, yadsınamaz ağırlıkları olan cemaatler gücünde gözlemlenebilecek veriler olmadığı halde, seçim sonuçlarına yansıyacak çok anlamlı içerden kırılmaların yaşandığının kanıtları içeriğinde gelişmelerden örnekler vermeye çalışmıştım. Seçim sonrası verilerde, Cumhur cephesinin oy toplamına bakarsanız, yine en başarılı sonuç alınmış genel görüntüsünde hiç kamuoyu gündemine gelmemiş olsalar da, toplamda iki Cumhur İttifakı partisinin oy toplamlarında ortalama onar puanlık gibi önemli bir düşme görülecektir. HHH İstanbul, Ankara, Antalya, Adana büyükşehirlerin de çok uzun yıllar sonrası AKP’nin kaybetmesi sonuçları üzerinden, seçilen CHP’li başkanların tekmilinden birden, işçi kıyımı yapmayacakları, asla sendika seçme haklarına karışmayacakları sözleri meydanlardan kayda geçmiş olarak verilmişken, sendikaların çalışmaya geçişlerini unutun, belediyecilik çalışmaları başlamamışken, 5 bin çalışan sendika değiştirmişse ne anlama gelebilir? Herhalde yüzde doksan beş kusuru yandaş güdümlü medyanın vermeye çalıştığı havadaki gibi, sendikal baskıyla olabilecek bir işin içinde olması söz konusu bile olamayabilir. HHH İstanbul Belediyesi’nde, sözcüklerin tam anlamı ile “çamura yatılmış, bu kadar her yol geçerli direnilmesinin ardından, akşam saatlerinde ancak İmamoğlu’na devir teslim işlemleri yapılabilmişken, ertesi sabah Başkan Erdoğan’ın KamuSen’in ‘İşin geleceği tehditler ve fırsatlar’ başlıklı konferansında konuşmacı olarak katılması”, televizyonlarda ana haber, yazılı medyada manşetlerden yer alan sözlerini geçiştiremeyiz. Yıllardır eleştirdiği, kaldırılmasının gereğini savunduğu memur, kamu güvenliğine ilişkin yasayı anımsatıyor. KamuSen üyelerinin memur güvenliği yasa hükmüne göre, işten atılamayacaklarını, CHP’li belediyelerin sendika değiştirme tehdidine, izin vermeyeceklerini söylüyor. Kim kimleri, bu kadar kolay, işe başlamadan tehdit edebilmiş, gerçek olabilir mi sorgulamasına, savunmasına bile gerek yok. 6 bin istifa gerçekse, ortada vahim bir iş sahibi olabilme uğruna zorla üye olma, seçimlerin sonuçları alınmadan kendiliğinden saf değiştirme telaşı olabilir. Sendikal haklar, örgütlenmeler, 17 yıllık iktidarları süreçlerinde dibe vurduğundan kamuoyu habersiz. Kamu çalışanlarının gerçek toplu pazarlık haklarının olmaması bir yana, kamuda işçimemur yandaş özel sendika iktidarlarının eseri.. İpin ucu öylesine kaçtı ki, İLO’da milyonlarca işçinin Türkİş ile temsili söz konusu iken, ülkemiz tarihinde ilk iktidar uygulaması olarak komik sayılarla MemurSen ile atamalı görevlendirilmesi yaşanınca, dünya sendikacılık örgütleri olayı protesto edip Erdoğan İktidarlarının bu atamasını tanımadıklarını dünyaya ilan ettiler. KISA... KISA... l ABD merkezli ulaşım şirketi Uber Technologies, sürücüsüz araç birimi için 1 milyar dolar yatırım alacak. Bu birime Toyota Motor ve Denso 667 milyon dolar, Vision Fund 333 milyon dolar yatırım yapacak. l Turkcell, MTN aleyhine Güney Afrika’da açtığı 4.2 milyar dolar tutarlı tazminat davasının bu yıl sonuçlanmasını beklediğini açıkladı. Turkcell’in 2004’te İran’da kazandığı GSM ihalesi 2005’te MTN’ye verilmişti. Turkcell, MTN’nin rüşvet verdiğini iddia ediyor.