Katalog

EKONOMİ DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1119 MART 2019 SALI BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.4650 0.6 kuruş 6.2010 0.5 kuruş 7.2440 2.7 kuruş 18.56 0.38 104.595 1291 puan Türkiye genelindeki konut satışları şubatta yüzde 18.2 azalarak 78 bin 450 adede düştü EVDE BÜYÜK KRİZ Konut satışları son yedi yılın en düşüğünde. Konut fiyatları da ocak ayında reel olarak yüzde 13.6 geriledi. Son yıllarda ekonominin lokomotifi olarak görülen ve sürekli teşvik edilen inşaat sektöründe peş peşe kötü haberler geliyor. Konkordato ilan eden firmaların büyük bölümü bu sektörde yer alırken, konut satışları da son yedi yılın en düşük seviyesinde. Türkiye’de şubat ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18.2 düşüşle 78 bin 450 adede geriledi. 2019 ocak ve şubat ayları son yedi yılın en düşük verileri olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), şubat ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. Kredili satış dipte Bu dönemde ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 68.2 azalarak 8 bin 890’a geriledi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 11.3 olarak belirlendi. Diğer konut satışları şubatta, yıllık bazda yüzde 2.2 artarak 69 bin 560 olarak tespit edildi. İlk defa satılan konut sayısı şubatta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25.3 azalarak 32 bin 648’e geriledi. Toplam konut satışları için de ilk satışın payı yüzde 41.6 oldu. İkinci el konut satışları şubatta geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12.3 azalış göstererek 45 bin 802 olarak gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışları ise şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 92.1 artarak 3 bin 321 oldu. Bu alanda ilk sırada 1440 konut satışıyla İstanbul bulunurken, bu ili 672 satışla Antalya, 196 satışla Ankara, 192 satışla Bursa ve 138 satışla Yalova izledi. Şubatta Irak vatandaşları Türkiye’de 628, İran vatandaşları 307, Rusya vatandaşları 236, Afganistan vatandaşları 166, Kuveyt vatandaşları 150 konut edindi. l Ekonomi Servisi Fiyat düşüyor Ülke çapında konut fiyatları yıllık bazda nominal olarak yüzde 4 artış gösterirken, reel olarak yüzde 13.6 düştü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2019 Ocak ayı ‘Konut Fiyat Endeksi’ (KFE) verisini açıkladı. Buna göre, KFE ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 7.6 artarak 271.27 seviyesinde gerçekleşti. Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE) 2019 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0.74, bir önceki yılın aynı ayına göre reel olarak yüzde 13.59 azaldı. Öte yandan 2018 başında inşaat sektöründe 5.9 milyar TL olan batık kredi yüzde 118 artışla 2019 Ocak’ta 12.9 milyar TL’yi aştı. İnşaat, tutar olarak en fazla krediyi batıran sektörlerden biri. Emlak komisyonculuğu da dahil edildiğinde inşaat sektörünün batığı bu yılın başında 17.8 milyar liraya çıkıyor. Hayvancılıkta kötüye Dış yükümlülük yüzde 3.1 arttı Merkez Bankası tarafından açıklanan Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, 2019 Ocak sonu itibarıyla Türkiye’nin yurtdışı varlıkları, aralık sonuna kıyasla yüzde 2.5 artışla 240.1 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 3.1 artışla 607.6 milyar dolara çıktı Türkiye’nin yurtdışı varlıkları ile yurtdışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP ise 2018 sonunda 355.3 milyar dolar açık verirken, bu rakam ocak sonunda 367.5 milyar dolara yükseldi. Yükümlülük kapsamında doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) kur etkisiyle yüzde 5.4 artışla 143.3 milyar dolara yükseldi. l Ekonomi Servisi Temassız ödeme 1 milyona ulaştı Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, şubat ayında günlük ortalama temassız ödeme adedi 1 milyona yaklaştı. Geçen yılın şubat ayında 11.3 milyon adet olan ödeme sayısı, geçen ay 25.6 milyon adede yükseldi. 2018 Şubat’ta internet harici fiziki ödemelerin yüzde 3.1’i temassız olarak gerçekleşirken, bu yıl bu oranın yüzde 6’yı geçtiği görülüyor. Temassız işlem ortalaması ise 33 TL. BKM’ye göre, kredi kartlarının yüzde 48’inin, banka kartlarının yüzde 18’inin, ödeme noktalarında ise terminallerin yüzde 55’inin yani yarısından fazlasının temassız teknolojisiyle uyumlu. l Ekonomi Servisi İki dev birleşiyor Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank ile yüzde 15’i devlete ait olan bir diğer devi Commerzbank, düşen kârlılığı artırmak ve maliyetleri azaltmak için birleşme görüşmelerine başlıyor. İki kurum birleştiği takdirde toplam varlığı 2 trilyon Avro civarında bir yapı oluşacak. l Ekonomi Servisi gidiş ihracatı da vurdu Erzurum’da 2012’de 46 milyon dolar olan ihracat, hayvancılık ve tarımdaki kötü gidişat nedeniyle 2018’de 18.5 milyon dolara düştü. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsma il Gülle, 2018’de en az ih racat yapan 10 ilin 7’sinin Doğu Anadolu Bölgesi’nde ol duğunu vurgu layarak, bu iller emre deveci den 3’ünün ise geçen yıl 1 milyon doların da altında ihracat gerçekleştir diğini aktardı. TİM bölgesel meclis lerinin ikincisi TİM Do ğu Anadolu Meclisi olarak Erzurum’da gerçekleştirdi. Burada konuşan İsmail Gül le, “Erzurum’da 2012’de 46 milyon dolar ihracat rakamı na ulaşılmıştı ama 2018’de 18.5 milyon dolara düştük. Bu başarıyı koruyamadık” İsmail Gülle dedi. Gülle, TİM KOBİ İhracat Seferberliği’ni 1920 Mart’ta Erzurum’da başlatacaklarını ve iki gün süreyle KOBİ temsilcileriyle eğitim yapacaklarını söyledi. Destek şart Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği Başkanı Ethem Tanrıver, bölgenin 5 ülkeye sınırı olmasına rağmen bunu değerlendiremediklerini, bölgedeki toplam ihracatın 2 milyar dolarda kaldığını vurguladı. 17 ili temsil ettiklerini belirten Tanrıver, Türkiye’nin ilk ihra Okay Memiş Mehmet Sekmen Ethem Tanrıver cat bölge birliğinin 1937’de Erzurum’da kurulmuş olmasına rağmen geride kaldıklarını, devletin bölgeye daha fazla destek vermesi gerektiğini, ihracatta KDV iadelerinin çok geç alınmasının ve bankaların bölgedeki gayrimenkulleri teminat olarak kabul etmemesinin mağduriyet yarattığını vurguladı. Bölgeden toplantıya katılan ihracatçılar, son dönemde hayvancılıktaki kötüye gidişin ihracatı da olumsuz etkilediğine işaret etti. İhracatçılar, Eximbank’tan döviz değil daha fazla TL cinsinden kredi verilmesi, İran ihracatına da kredi sağlanması, Irak’ta son dönemde artan ek gümrük vergileri sorununun çözülmesi taleplerini dile getirdiler. Erzurum Valisi Okay Memiş, Türkiye’deki toplam mera alanının yüzde 13’ünün Erzurum’da olduğunu hatırlatarak hayvancılıkta ilerlemeleri gerektiğini dile getirdi. Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen de hayvancılık açısından en önemli girdi olan yemde üretimin zayıf olduğuna işaret etti. l ERZURUM Benzine zam Benzinin litre fiyatına bugünden geçerli olmak üzere 13 kuruş zam geldi. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası’ndan edinilen bilgiye göre, Ankara’da ortalama 6.65 liradan satılan benzinin litre fiyatı 6.78 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul’da 6.58 liradan 6.71 liraya, İzmir’de 6.63 liradan 6.76 liraya yükseldi. Erkunt’tan çiftçiye destek Erkunt Traktör, çiftiçinin yaşadığı darboğazdan çıkabilmesi ve traktör alabilmesi için yeni finansman modeli geliştirdi. Erkunt Traktör Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Erkunt Armağan, çiftçilerin ihtiyaçlarını karşılamak için Erkunt Finans’ı geliştirdiklerini anlatarak, “Erkunt Finans ile diğer kuruluşlardan kredi alma imkânı olmayan çiftçimize destek olmayı ve makine yatırımı yapması için ihtiyacı olan maddi imkânı sağlamayı planladık. Düşük faiz oranlı, yılda tek ödemeli ve 5 yıl vadeli traktör kredisini hizmetlerine sunuyoruz” dedi. İngiltere’de Türkler Ankara Anlaşması davasını kaybetti İngiltere’de Yüksek Mahkeme, Türk vatandaşlarına çalışma izni ve süresiz oturum hakkı tanıyan Ankara Anlaşması ile ilgili zorlaştırıcı düzenlemesi nedeniyle İçişleri Bakanlığı’na karşı açılan davayı reddetti. Türk vatandaşlarına çalışma izni ve süresiz oturum hakkı tanıyan Ankara Anlaşması’yla ilgili zorlaştırıcı düzenlemesi nedeniyle “Türk İş İnsanları Birliği”nin İngiltere İçişleri Bakanlığı’na açtığı dava, dün Londra’da Yüksek Mahkeme’de görüldü. Ankara Anlaşması olarak bilinen Avrupa Topluluğu Ortaklık Anlaşması (ECAA) kapsamında vize alan Türk vatandaşları, yeni düzenlemeyle İngiltere’de ancak 5 yıl kesintisiz yaşadıktan ve çalıştıktan sonra süresiz oturum için başvurabiliyor. Türk vatandaşları daha önceki uygulamada 4 yılın sonunda süresiz oturum için başvurabiliyordu. Bakanlık, Mart 2018’de bir mahkemenin aldığı kararın ardından süresiz oturum izin işlemlerini askıya almış, kendi işini kuran Türk vatandaşlarına süresiz oturum hakkı tanıyan yeni bir vize kategorisi oluşturulacağını açıklamıştı. Yüksek Mahkeme, Türk vatandaşlarına çalışma izni ve süresiz oturum hakkı tanıyan Ankara Anlaşması ile ilgili zorlaştırıcı düzenlemesi nedeniyle İçişleri Bakanlığı’na karşı açılan davayı reddetti. Türkiye, 1959’da o zamanki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu’na başvurmuş, 1963’te de Türk vatandaşlarının topluluğa üye ülkelerde hizmet verebilmek için vize almalarını sağlayan Ankara Anlaşması imzalanmıştı. İngiltere’de Türkler bu anlaşma kapsamında 1 yıl oturum izni aldıktan sonra 3 yıl uzatma alıyor ve sonrasında süresiz oturum için başvurabiliyorlardı. l AA/DHA 1535.94 3.67 lira 229.74 9 kuruş Öldüren yapılardan, rantla, canlar kurtarılamazerel seçimlere geri dönüşlü gün sa yılırken, elden kaçırılmamak istenen Ybüyükşehirler belediye başkanlıkları na yönelik, en ballı kampanyalar, en etkin medyatik güdüleme araçlarının topuyla birden pazarlanıyor. Geçen haftanın Cumhur cephesi için moral toplama, kaçınılmaz ekonomik krizin yıkımında önlenemez mağdur yandaşlar dağılmasında toparlama adına, en çarpıcı projeler paketi inşaat sektöründeki çöküşün toparlanması üzerinden bir taşla birçok kuş birden vurma içerikliydi.. 17. yılına giren iktidarları erkinin sihirli anahtarının, sınır tanımaz rantvurgun düzenine açık inşaat sektörünün, hesapsız kitapsız dev kentleşme projelerinin tıkanmasıyla, sonuçta yaşamın her alanına dönük, ekonomiyi, kırılmayı üreten çöküşün de kilidini oluşturan boyutlarının saklanılabilecek halleri kalmadı. Sadece en yoksullardan en sadık seçmenler kitlesi oluşturma adına 17 yıl içinde en büyük ölçeklerde desteklenen kaçak yapılaşmalar seçmenlerinin oyunu garantileme adına da değil, yeterince para toplanamadıkça süreleri de uzatılarak, imar affından gelecek paralara bile muhtaç hallere düşüldükten sonra, şansız bir zamanlama ile diyelim, en son İstanbul Kartal’da depremsiz bir binanın içerdeki yaşayanları öldüren yıkımından sonra akıllar başa devşirilmedi. HHH En vicdansızından cinayet suçu, kollanmış yandaşların önleri açılarak kaçak katlar, kaçak atölyeler, binayı taşıyamayacak temeller gerçeğinin suçüstü ortaya çıkmasının ardından, bizce bilinmeyen, ancak sorumlu AKP belediyesince çok iyi bilinen benzer suçları da kapatmak üzere, çevredeki hemen çökecek binalar hemen yıkılıverdi.. Büyük körfez depreminin ardından, 20 yıllık bir hazırlık zamanı tersine çok daha vahim yıkıma, yapılaşmaya, betonlaşmaya açılmış, kent yaşamını depremsiz karabasana çevirmiş İstanbul kenti için, artık en hafifi ile 20100 binlerce can kaybını getirecek, yüzb inlerce üflesen devrilecek bina stokunun varlığının bilimsel gerçekliği tartışılamazdı. Seçimlere gün sayarken, Saray’ın atanmış sorumlu bakanlıkları ile, acil yıkılması gerekli yapılar için yeniden yapılanmaya dönük kamu kaynakları, kamu projeleri büyük reklamlarla devreye sokuluverdi. Yüz binlerce satılamamış daireler enkazı altında kalmış inşaat sektörü için bu zorunlu taze aşı, bağlantılı saadet zinciri olarak yayılan büyük ekonomik çöküşten de çıkışta bir umut olabilir miydi? Üstelik bugüne kadar cinayet sayılabilecek betonlaştırma suçları işlenmeyecek. Devreye sokulan kamu kaynakları, toplu konut projeleri, kamu bankaları kredileri ile gerçekten öldürecek yapıların en acillerinden başlanarak, yüz binlerce binanın acele yıkılıp, sağlam yapılaşmalara geçilecek. Proje örgütlenmesi, kaynakları, kamu işletmeleri, kamu bankaları tamam da.. Kamu sağlam evleri yapmıyor, inşaatlarda rantvurgunlu kısa dönemli büyük kârlar sonrası, çöken inşaat sektörünün desteklenmesi, toparlanması amaçlı, yeniden özel sektöre devirler, yeni rantvurgun yollarına açılmalar var. En acil yıkılacak evlerden çıkarılanlar, kurtarılacak özel inşaat sektörünün kâr marjları içinde yeniden yapılacaklara yerleştirilebilirler mi? Hele bir kez daha yeni yerleşimlere açılması öngörülen alanlar, yeni rantvurgun alanları olarak seçilmişlerse? Binali Yıldırım önce seçimin ertesi günü, imar affı başvurusu yapmış tüm kaçak yapılaşmalara, başkanı olacağını varsaydığı belediyenin, önceden işlenmiş sayısız rant, vurgun suçlarına, belediyenin suç ortaklıklarına bakılmaksızın tapu dağıtmayı vaat ediyor. Sonrası yok... Pardon sonrası seçmene, birlikte işlenmiş belediye, kaçak inşaat sahipleri, yandaşlık ilişkileri ağı içindeki suç orataklıklarına sorulacakmış.. Yandaş seçmen, partili inşaat kalfası kaçak çıktığı katlardan sonra, kimbilir kaç kat yükselen maliyetle sığınacak bir küçük daireye tav olacakmış.. Geçmişte çok kısa zamanda çok büyük paralar kazanmış yandaş müteahhitler, ellerinde kalan satamadıkları yüz binlerce dairenin zararını bu yolla kapatıp yeni inşaatlardan kazanacakları yeni paralarla hem sektörü, hem de üretim ekonomisini canlandırmanın kaynaklarını yaratacaklarmış.. Olur mu olur? Şunun şurasında seçimlere gün kalmış.. Umut fakirin ekmeği, bakarsınız oy bile getirir... KISA...KISA... n Rus tarım ürünleri denetim ajansı Rosselhoznadzor, Türkiye’den gönderilen 25 ton mandalinayı, kolera hastalığı taşıyabilen bir tarım zararlısının tespit edilmesi nedeniyle Rusya’ya girişini yasaklayarak geri çevirdi. n Rekabet Kurumu, toptan sabit genişbant internet hizmetleri pazarında hâkim durumunu kötüye kullanıp kullanmadığını tespit amacıyla Türk Telekom’a soruşturma açtı. Kurum ayrıca Gübretaş, Bagfaş, Bandırma Gübre Fabrikaları, Gemlik Gübre, İstanbul Gübre Sanayii ile Toros Tarım’a da soruşturma açtı. C MY B