Katalog

AKDENİZ HAVZASI UYARISI Küresel iklim değişikliğinden en çok etkilenecek bölgenin Türkiye’nin de bulunduğu Akdeniz Havzası olacağını bildirildi. İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Ümit Şahin “Deniz seviyelerinin yükselmesine bağlı tuzlanma, tüketim nedeniyle seviyesi azalan yeraltı sularını etkileyecek” dedi. ON NUMARA 08, 14, 16, 23, 25, 26, 27, 29, 39, 40, 41, 46, 52, 59, 60, 61, 63, 64, 67, 71, 73, 76 10 BİLEN: 268 bin 526.15’er TL (2 kişi) 9 BİLEN: 3 bin 730.25’er TL 8 BİLEN: 196.10’ar TL 7 BİLEN: 27.20’şer TL 6 BİLEN: 4.65’er TL HİÇBİR NUMARAYI DOĞRU TAHMİN EDEMEYEN: 3.15’şer TL Milyonlar doyar15EKİM2019SALI EDİTÖR: ELİF TOKBAY TASARIM: EMİNE BİLGET 120 milyon çocuk obez KAZ DAĞLARI 3 KİŞİ PAYLAŞTI Dünya genelinde her yıl 750 milyar dolar değerinde gıda çöpe gidiyor Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilcisi Yardımcısı Ayşegül Selışık, yoksul ülkelerde açlıkla mücadele edilirken, gelişmiş ülkelerde ise obeziteyle mücadele edildiğini anımsatarak şöyle konuştu: “Obeziteye ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıklara ayrılan ciddi kaynaklar var, tüm bu kaynakları toparladığınızda dünyada açlık diye bir şey kalmaz ama bunun için ortak bir çaba gerekiyor. Ülkelerin, kamu ve özel kuruluşların, sivil toplum ör gütlerinin, üniversitelerin bu konuda bilinçlendirme yapmaları gerekiyor. Bireyler olarak ilk önce israf etmemekten başlamamız lazım ama bir taraftan da sağlıklı gıda tüketimine de özen göstermemiz lazım. Bugün 670 milyondan fazla yetişkin, 120 milyon çocuk (519 yaş arası) obez ve 5 yaşın altında 40 milyonu aşkın çocuk fazla kilolu iken, 820 milyonu aşkın insan ise açlık çekiyor. Türkiye de aynı şekilde obezite sorunuyla uğraşan ülkelerin başında geliyor.” l AA Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilcisi Yardımcısı Ayşegül Selışık, “Dünyada üretilen gıdanın üçte biri israf oluyor, israf olan gıdanın dörtte biri ile 820 milyon aç insanı doyurabilirsiniz” dedi. Selışık, Elazığ’da katıldığı sempozyumda yaptığı açıklamada, FAO verilerine göre dünya genelinde her yıl ortalama 750 milyar dolar değerindeki gıdanın israf olduğunu belirtti. Dünyada açlıkla mücadele eden 820 milyon kişinin büyük bölümünün Afrika ülkelerinde yaşadığına işaret eden Selışık, “Orada su kaynaklarının yetersizliği ve iklim şartları gibi nedenlerden yeteri gıda üretimi yapılamıyor. Ama gelişmiş ülkelerde de aşırı bir gıda israfı var. Dünyada üretilen gıdanın üçte biri israf oluyor, yine israf olan gıdanın dörtte biri ile 820 milyon aç insanı doyurabilirsiniz. Üretilen gıdanın yüzde 20’si tarlada, yüzde 40’ı da sofrada israf ediliyor. Bunda çelişki var. Bir taraftan insanlar açlıkla mücadele ediyor, diğer taraftan da bizler üretilen değerli gıdayı israf ediyoruz. Tüm ülkelerin birlikte mücadele etmesi gerekiyor” dedi. Ödülün açıklandığı basın toplantısına telefonla bağlanarak katılan Esther Duflo, “Bir kadının başarılı olabileceği ve başarısının takdir edilebileceğini göstermek, umarım çok sayıda çalışan kadını çabalarını sürdürmeye teşvik eder ve erkeklerin onlara hak ettikleri saygıyı göstermelerini sağlar” ifadelerini kullandı. Esther Duflo yNookbseullleukkolanosamviaşa Nobel Ekonomi Ödülü, küresel yoksullukla mücadele alanında yaptıkları çalışmalar dolayısıyla Hint asıllı Amerikalı iktisatçı Abhijit Banerjee, Fransız asıllı Amerikalı iktisatçı Esther Duflo ve Amerikalı iktisatçı Michael Kremer’a verildi. Akademiden yapılan açıklamada, “Bu yılın Nobel ödülü kazananları, küresel yoksullukla mücadelede güvenilir sonuçlar elde etmek için en iyi yolları bulma konusunda yeni bir yaklaşım geliştirmişlerdir. Bu yaklaşım yoksulluk sorununu yönetilebilir sorunlara bölerek belirli bir noktada, örneğin çocuk sağlığını korumak için en etkili müdahalelerin neler olabileceğini ortaya koymaya çalışmak Abhijit Banerjee Michael Kremer tadır” ifadesi kullanıldı. Halihazırda dünyada 700 mil yon kişinin yoksulluk içinde yaşadığı hatırlatılan açıklamada, her yıl 5 milyon çocuğun 5 yaşına gelmeden hayatını kaybettiği, bu ölümlerin büyük bölümünün tedavisi basit ve ucuz hastalıklardan kaynaklandığı vurgulandı. 47 yaşında ödülü kazanan Esther Duflo, ödülü kazanan ikinci kadın ve en genç bilim insanı oldu. l AA 17 bölgede 38 bine yakın kişi tahliye edildi. TalanAlamos Gold, faaliyetlerini Ölü sayısı Hagibis 53artıyortayfunu Japonya’da hafta sonu 6 bölgede etkili olan Hagibis tayfunu nedeniyle ölenlerin sayısının 53’e yükseldiği bildirildi. Kyodo haber ajansının çeşitli kaynaklardan derlediği bilgiye göre, Japonya’yı hafta sonu etkisi altına alan Hagibis tayfununun neden olduğu afet ve kazalarda 53 kişi hayatını kaybetti. Sivil savunma güçleri, polis ve itfaiye yetkilileri, tay funun etkili olduğu bölgelerde 100’den fazla kişinin yaralandığını, kayıp 16 kişiyi arama çalışmalarının sürdüğünü ifade etti. Yangın ve Afet Yönetim Ajansı, tayfun nedeniyle 17 bölgede 38 bin civarında kişinin tahliye edildiğini duyurdu. Tayfunun yol açtığı sel ve toprak kaymalarından etkilenen bölgelerde arama kurtarma çalışmaları sürüyor. l AA KEMİK KONSERVESİ Tarihöncesi insanların kemik iliklerini yemeden önce 9 haftaya kadar mağaralarında sakladıklarını ortaya koyan yeni bir araştırma yayımlandı. Araştırma Science Advances bilim dergisinde yayımlandı. Araştırma, şimdiki Tel Aviv şehri yakınlarındaki Qesem mağarasında 420 binle 200 bin yıl önce arasındaki bulgulara dayanıyor. Araştırma ekibinde bulunan Tel Aviv Üniversitesi’nden profesör Ran Barkai şunları söyledi: “Kemikler uzun süre boyunca, kurumuş deriyi soyup kemiği parçalayıp iliği yeme zamanı gelene kadar kemik iliğini koruyan ‘konserveler’ gibi kullanıldı.” Arkeologların deneysel araştırması yöntemi doğruladı. Araştırmacılar geyiklerin bacak kemiklerinin üzerinde belirli kesme izleri keşfetti ve bunlar taze derinin soyulmasından kalan izlere benzemiyordu. Ekip, kemiklerin deriyle kaplı halde kaldığını ve bunun da ete ihtiyaç duyulana kadar kemik iliğinin korunmasına yardım ettiğini düşünüyor. Mağara, 15 yıl önce Tel Aviv’e giden yeni bir karayolu inşa edilirken keşfedilmişti. l Independent Türkçe ertelendidurdurdu MUHAMMED ÖZMEN Kaz Dağları’nda siyanürlü madencilik faaliyetleri yapan şirket, çalışmalarını askıya aldı. Kanada merkeli Alamos Gold şirketi, Çanakkale Kaz Dağları’nda büyük bir doğa talanına sebep olan altın madeni projesini, şirketin ruhsatının yenilenmemesi nedeniy le durdurdu. Şirketten yapılan açıklamada, “Ruhsat yenilenene kadar madencilik faaliyetlerimiz askıya alınmıştır” denildi. Ruhsatın yenilenmesi için gerekli şartların yerine getirildiği ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile temasta oldukları kaydedilen açıklamada, “Çalışmalarımız 2020’nin sonuna kadar durdurulmuştur. Ruhsat yenilenmesinin ardından faaliyetlerimiz devam edecektir” denildi. Şirket, ÇED raporunda 45 bin ağaç kesilebileceği öngörülürken 200 bin ağaç kestiği ve Çanakkale’nin tek su kaynağı olan Atikhisar Barajı ile aynı havzada siyanürle altın madenciliği faaliyetleri yürüttüğü için kamuoyunun tepkisini toplamıştı. l İZMİR Gezgin Azman 10 KM. YOL KAT ETTİ Artvin’de yaşayan Hamza Mutlu ve Özge Kübra Mace’nin yavruyken sokakta bulup sahiplendikleri “Azman” isimli kedi, zaman zaman bisiklet ya da otostopla yurt gezisine çıkan ikili ile Türkiye’yi dolaşmayı sürdürüyor. Hamza Mutlu, “Azman’ı bisiklet ve otostop turlarına götürdük. Baktık oda bu durumdan hoşlanıyor, bizim de hoşumuza gidiyor, buna devam ettik. Kedi, bizimle yaklaşık 10 bin kilometre yol kat etti ve birçok şehri gezdi” dedi. Mutlu ve Mace sayesinde Van başta olmak üze re, Rize, Erzurum, Kars, Bingöl, Samsun, Diyarbakır, Giresun, Trabzon ve Mardin gibi birçok şehri gezen Azman, Türkiye’yi gezmeyi sürdüren arkadaşları ile son olarak otostop ile Artvin’den yola çıkarak Tunceli’nin Ovacık ilçesine geldi. l AA Mars’ta4 MİLYAR YIL ÖNCE SU VARDI nehir yatağı Avrupa Uzay Ajansı (ESA), kızıl gezegendeki 700 kilometre uzunluğundaki kurumuş bir nehir vadisinin fotoğraflarını yayımladı. Vadinin dünyadaki nehir vadilerine benzerliği şaşırtıcıydı. Gezegenin en uzun vadilerinden biri olan Nirgal Vallis adı verilen bölgede yaklaşık 3,54 milyar yıl önce su dolu nehirlerin bulunduğu tahmin ediliyor. Su yollarının varlığı ise Mars’ın bir zamanlar dünyadaki gibi çok daha nemli ve sıcak bir iklime sahip olduğunu gösteriyor. ESA tarafından fotoğraflanan vadi 2 yüz metre derinliğe ve 2 kilometre genişliğe sahip. Bu boyutlardaki vadilere özellikle Şili’deki Atacama Çölü’nde, Hawaii Adalarında ve ABD’nin Colorado Platosu’nda rastlamak mümkün. Ay’da içme suyu mu? Ay’daki buzullarla ilgili yapılan yeni araştırma, uzun süreli insanlı Ay görevlerinin önünü açabilir. Bilim insanları, Ay’daki buzun milyarlarca yıllık olduğunu belirtiyor. Eğer Ay’da bir su kaynağı bulunursa astronotlar Ay’a seyahatlerinde yanlarına büyük miktarlarda su taşımak zorunda kalmayacakları için çok daha uzun süre görevde kalabilirler. Sputnik’teki habere göre bilim insanları, Güney Kutbu’na yakın kraterlere bakmak için Ay Keşif Aracı Orbiter’in verilerini kullandılar. Bu kraterlerin yaşını analiz ettiler ve içlerindeki buzun 3.1 milyar yıldan daha eski olabileceğini buldular. Buzun yaşı için daha fazla kanıt, kraterlerin zemininde yer alan birikintilerden elde ediliyor. Araştırmacılar daha yeni olduğu anlaşılan ve daha keskin kenarlara sahip bazı küçük kraterlerde de tortular buldu. Ay’da yeteri kadar su varsa ve erişmesi mümkün olursa gelecek araştırmacılar bu suyu içme suyu olarak kullanabilir, roket yakıtı yapabilir ya da nefes almak için oksijene ve hidrojene ayrıştırabilir.