Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dıshab@cumhuriyet.com.tr ‘Çekilme’ görüşmesiabd’li üst düzey heyet sıcak suriye gündemiyle ankara’da 78 OCAK 2019 SALI ABD Başkanı Donald Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Suriye’den çekilme sürecini görüşmek üzere Ankara’ya geldi. Ziyaret öncesi Bolton’ın yaptığı “Türkiye, Suriye’deki Kürt güçlere saldırmayacağı güvencesi vermedikçe Amerikan kuvvetleri Kuzey Suriye’den çekilmeyecek” açıklamasına Ankara’dan sert çıkış yükselmesi görüşmelerin zorlu geçeceği yorumlarını da artırdı. ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey ve ABD Genelkurmay Başkanı General Joseph Dunford ile birlikte Ankara’yı ziyaret eden Bolton, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal ile görüşecek. Bolton’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’la görüşüp görüşmeyeceği belirsizliğini koruyor. ‘Mücadele Kürt kardeşlerimizle değil’ Bolton’ın ABD’nin Suriye’den çekilme sürecine ilişkin Türkiye’den önce ziyaret ettiği İsrail’de yaptığı açıklamalar ve Türkiye’den buna verilen yanıtlar, Ankara’daki görüşmelerin nasıl bir havada geçeceğine dair işaretler veriyor. Bolton’ın “ABD’nin Suriye’den çekilmesi, Türkiye’nin Kürt savaşçıların güvenliğini garanti etmesine bağlı” sözlerine Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın tepki göstermiş, “Bir terör örgütünün Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton’ın da yer aldığı heyetin ziyareti öncesi WashingtonAnkara hattında YPG konusunda gerilim karşılıklı açıklamalara yansıdı. Trump, Bolton’la birlikte, 26 Aralık’ta ‘IŞİDÖLÇER’ TRUMP! Noel çerçevesinde çekilme hedefi olarak gösterilen Irak’taki ABD üssünü ziyaret etmişti. ABD Başkanı Donald Trump, hangi ülkenin IŞİD’den “daha çok nefret ettiğine” ilişkin açıklamalarda bulundu. Trump’a göre “Rusya ve İran IŞİD’e ABD’nin duyduğundan daha fazla nefret duyuyor.” Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada Suriye’den tama men çekileceklerini ancak buna iliş kin herhangi bir takvim olmadığını söyleyen Trump, Suriye’nin komşu larının IŞİD’e duydukları “nefretin” ‘ASİTE YAZILMIŞ SYKESPICOT...’ Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, ABD heyeti “Türkiye’nin YPG’ye saldırısını engellemek ve bölgedeki güç paylaşımını müzakere etmek” üzere bir harita hazırladı. Eski bir ABD yetkilisi söz konusu haritayı, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Fransa ve İngiltere’nin Ortadoğu için hazırladığı tartışmalı haritaya benzeterek “Asite yazılmış SykesPicot” diye tanımladı. Kürtleri temsil ettiğini ileri sürmek, her şeyden önce Kürt kardeşlerimize yapılmış bir saygısızlıktır” demişti. Milli Savunma Bakanı Akar da dün yaptığı açıklamada “TSK’nin mücadelesi yüzyıllardır aynı coğrafyayı, aynı ekmeği paylaştığımız Kürt kardeşlerimizle değildir. Bizim mücadelemiz, bölgede başta Kürt, Arap ve Türkmen kardeşlerimiz olmak üzere tüm etnik ve dini topluluklar için tehdit teşkil raklarına dönmesine engel teşkil etmektedir” ifadelerini kullandı. Bolton ‘güvence’ peşinde Bolton ise kendisiyle birlikte seyahat eden gazetecilere önceki gün yaptığı açıklamada ABD’nin Suriye’den çekilmesinin “belli şartları” olduğunu söylerken YPG’yi kastederek “Türkiye, Suriye’deki Kürt güçlere saldırmayacağı güvencesi vermedikçe Ameri farklı düzeylerde olduğunu söyledi. “Türkiye IŞİD’den nefret ediyor, belki bizim ettiğimiz kadar değil…” ifadesini kullandı. ABD’nin “IŞİD yenilinceye kadar” Suriye’de olacağını söyleyen Trump’ın, “İran IŞİD’den bizim ettiğimizden daha fazla nefret ediyor, tabii böyle bir şey mümkünse” sözleri dikkat çekti. ABD’li iki IŞİD’li yakalandı Rusya’nın da IŞİD’den kendilerinden daha çok nefret ettiğini dile getiren Trump, “Bunlar IŞİD’den nefret eden ülkeler ve kendi bölgelerinde savaşın bir bölümünü onlar da üstlenebilirler çünkü biz onların bölgelerinde savaşıyoruz” diye konuştu. Öte yan eden PKK/YPG ve DEAŞ’lı teröristler kan kuvvetleri Kuzey Suriye’den çe dan Ankara’nın terör örgütü gördüğü ledir” dedi. YPG’nin, Kürtlerin tem kilmeyecek” demişti. Çekilmenin tak YPG’nin omurgasını oluşturduğu ABD silcisi olamayacağını kaydeden Akar, “Bu terör örgütü bölgedeki güvenlik ve istikrara tehdit ve başta Kürtler olmak üzere Suriyeli mültecilerin top vimi ya da zamanlamasının, “bu şartların yerine getirilmesiyle birlikte ortaya çıkacağını” da savunmuştu. l ANKARA/Cumhuriyet destekli SDG’nin Suriye’nin doğusundaki operasyonlarında aralarında iki ABD vatandaşının da bulunduğu beş yabancı IŞİD’linin yakalandığı bildirildi. Çoklu kıskaç... ABD heyetiyle bugün Ankara’da yapılacak temaslar öncesinde, Suriye konusunda neredeyse başa dönülmüş durumda. YPG konusunda ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın “Kürt savaşçıları koruma anlaşması yapılmadan çekilmeyiz” şeklindeki açıklaması ilişkilerde oluşan iyimser havayı dağıttı. ABD siyaSERTAÇ seti ve bürokrasinin bakış EŞ açısı Ankara’nın tahammül sınırlarının dışında. ABD’nin YPG’ye yaklaşımının birçok nedeni olabilir ancak başka gerçekler de var. Örneğin ABD, yükselen “Çin tehdidi” için hızlı şekilde önlem almak zorunda. Çin Devlet Başkanı Şi, ülke ordusuna “Tayvan için savaşa hazır olun” mesajı verdi. Askeri gücünü ve dikkatini tek noktaya toplamak isteyen Donald Trump, Afganistan, Suriye, hatta Somali’den asker çekme kararı aldı. Küresel egemenliğini korumayı hedefleyen ABD, bir örgüt için Ortadoğu’da Türk müttefikleriyle “oyalamagerilim” boyutundaki ilişkilerini ne kadar sürdürebilir? Bu soruya sağlıklı yanıt verebilmek için Bolton başkanlığındaki heyetin Ankara temaslarını görmek gerekiyor. Heyetin Türk karşılıklarına, Fırat’ın doğusunda bazı haritalar sunacağı ABD basınına yansıdı. ABD’nin bölgeden gitmek zorunda olduğu artık anlaşılmış durumda. Ancak Türkiye, “YPG ile çatışmamayı” kabul edebilir mi? Süreç zor... Suriye, Türkiye için giderek çoklu sorunların kaynağı haline geliyor. Neredeyse her ülkenin Suriye topraklarında güncel ve uzun vadeli çıkarları var. Türkiye, YPG’den beka, İdlib’de radikal gruplar nedeniyle başlayabilecek çatışmalar sonucunda yeni göç tehdidi algılıyor. RusyaİranEsadÇin dörtlüsünün İdlib’de yoğunlaşan radikallere tahammülü yok. ABD, Suriye’de İran’ı istemiyor, İsrail’in güvenliği ve uzun erimli politikaları için Kürt grupları korumak istiyor. Avrupa, IŞİD saldırıları nedeniyle ABD politikalarına yakın duruyor. Türkiye, bu kadar çok aktör ve onların çıkarları arasında sınırlarını korumaya çalışıyor. Bu çerçevede Ankara, YPG tehdidinin bertaraf edilmesini ilk sıraya koyuyor. ABD bunun karşılığında “girmişken IŞİD’i de aradan çıkar” demişti ki, durum değişti. Şimdi “yalnızca IŞİD’e yönel” diyor. Gözler İdlib’de Ankara bu konularda müzakerelere hazırlanırken İdlib’de kritik gelişmeler oluyor. Herkesin terör örgütü olarak ilan ettiği Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) İdlib’deki kontrol alanını genişletiyor. Bu durum, Esad ve Rus birliklerinin, Türkiye ile varılan anlaşmayı bozup İdlib’e saldırma nedeni olabilir. Bu da Türkiye’ye yönelmiş göç demek. Burada da süreç zor... Gelinen noktada Türkiye, YPG, IŞİD, HTŞ ve irili ufaklı diğer ülkelerinaktörlerin manipülasyonlarıyla karşı karşıya kalabilir. Çoklu kıskaca dikkat... İran: Washington’ın stratejisi çöktü Suriye’de Münbiç kentine kimin hâkim olacağı, Trump’ın ABD askerlerini ülkeden çekme kararı sonrası yeniden gündemde. BBC’ye konuşan Münbiçlilerin kimi ÖSO’nun, kimi hükümetin kontrolünden yana. Ortak vurguları ise artık istikrar ve barışın gelmesi... DHA’nın haberinde ise Münbiç’ten kaçarak Cerablus’a gitmek isteyen yüzlerce kişinin yollara döküldüğü kaydedildi. Habere göre, ÖSO kontrolündeki alanlarda “çocuk hamallar” eşyaları el arabalarıyla Cerablus’a taşıyor, ailelerinin geçinmelerine katkıda bulunmaya çalışıyor. Öte yandan İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, ABD’nin Suriye’deki stratejisinin çöktüğünü ve Fırat’ın doğusunda da çelişkili bir durumla karşı karşıya kaldığını söyledi. Ankara’nın terör örgütü gördüğü YPG’nin Türkiye’nin olası operasyonuna karşı Münbiç’in kontrolü için Şam yönetimi ile anlaşma çabasında olduğu daha önce gündeme yansımıştı. Kadınsız devrim olmaz CEREN ÇIPLAK DRİLLAT Fransa’da “Sarı Yelekli Kadınlar” adıyla seferberlik Akaryakıttaki fiyat artışını protesto etmekle başlayıp Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel başlatıldı. Oluşum “Protestolardaki şiddet sorununun özünü unutturdu... Toplumda kadın olarak var olmak daha zor” diyerek barışçıl eylem vurgusu yapıyor. Macron’un istifası talebine evrilen ve tüm dünyada yankı bulan çatış gerekçelerini şöyle açıklıyor: “Hü Fransız Devrimi’ndeki yerini hatır malı Sarı Yelekliler eylemlerinde ye kümet politikalarına kızgın oldu layalım! Kadınların, küçük emek ni bir oluşum ortaya çıktı. “Sekizin ğumuzu ve çocuklarımızın gelece li aylıklarıyla yaşamaktan ve artık ci perde”nin hemen ardından yüz ği için korktuğumuzu göstermek ihtiyaçlarını karşılayamamaktan lerce Sarı Yelekli kadın, geçen pa istiyoruz! Bugün devlet tarafın bıktığını göstermek istiyoruz.” zar günü, Fransa’nın birçok şehrinde aynı zamanda meydanlara çık dan küçümsenmiş, unutulmuş hisseden kadınlar, Sarı Yelekliler ile ‘Güvensiz çalıştırılıyoruz’ tı. “Sarı Yelekli Kadınlar” başlığı al aynı iddiaları sürdürüyor, çünkü “Macron mahvoldun, kadın tında sosyal medyada örgütlenen ka 17 Kasım’dan beri varız, ama da lar sokakta” diyen Sarı Yelekli dınlar Paris’te Bastille Meydanı’nda ha güçlü duyulmak istiyoruz. Güç Kadınlar’dan biri “Etrafımdaki bir toplandı. Sarı balonlar eşliğinde ve cesaret toplayalım! Kadınların çok kadın şiddet nedeniyle göste Fransa’nın ulusal marşını rilere katılmaktan korku söyledi. Ardından Cumhuriyet yordu. Bu oluşum ise yüz Meydanı’na yürüdü. de yüz kadın ve bu çok gü 17 Kasım’da başlayan Sa ven verici” diyor. Bir diğe rı Yelekliler hareketinin özel ri de “Medyaya yansıyan likle yol eylemlerinde aktif tüm şiddet eylemleri soru yer alan kadınların başlat nun özünü unutturdu. Top tığı oluşum, “Kadınlar mü lumda kadın olarak var ol dahale etmediği sürece ger mak daha zor. Erkeklerden çek bir devrim olmaz!” diye daha barışçıl eylem yap rek tüm kadınları harekete mak istiyoruz. Eylemlerde geçmeye çağırdı. Eylemin, fe ki yerimiz aslında daha de minist mücadelenin bir par rin çünkü kadın olarak gü çası olmadığını söyleyen Sa vencesiz çalışmalardan da rı Yelekli Kadınlar, amaçla ha çok etkileniyoruz” ifa rının harekete, barışçıl ye delerini kullanıyor. ni bir imaj vermek olduğunu Kasım ayından bugüne belirtiyor. Oluşumu “erkek kadar çatışmalı süren ey lerle dayanışma içinde, ka lemlerde en son geçen cu dınsı bir mücadele” şeklinde martesi günü, “boksör” bir tanımlıyor. eylemcinin dövdüğü poli “Bu ilk adım, çünkü ses sin görüntüleri basına yan siz kalmak istemiyoruz, de sımış, tartışmalar alevlen ğiştirmek istiyoruz, çünkü mişti. Boksörün dün gözal biz de Fransısız” diyen “Sa Paris’te kadın eylemciler sarı balonlar uçurdu, ‘direnişe tına alındığı duyuruldu. rı Yelekli Kadınlar” eylem devam şiddete son’ çağrısı yaptı. l PARİS REFAH’TA KONTROL HAMAS’TA Filistin’de El Fetih ile Hamas arasındaki siyasi kriz yeniden yükselişe geçti. Mahmut Abbas liderliğindeki Filistin yönetimi, Gazze’nin Mısır’la olan sınır kapısı Refah’tan çekilme kararı aldı. Filistin yönetimi, Hamas’ın “sınır kapısı çalışanlarını sorguladığı ve faaliyetlerini baltaladığı” gerekçesiyle personele çekilme talimatı vermişti. ABD ‘Yüzyılın Anlaşması’nda top çeviriyor Trump yönetiminin Suriye’den ve Afganistan’dan çekilme haberlerinin üzerinden ABD’nin Ortadoğu’daki varlığı hakkında tartışmalar sürerken Washington, “Yüzyılın Anlaşması” olarak duyurduğu İsrailFilistin “barış planı”nın ertelendiğini açıkladı. Jerusalem Post gazetesinin haberine göre, ABD’nin Tel Aviv Büyükelçisi David Friedman, Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın İsrail’e düzenlediği ziyaret sırasında gazetecilere açıklamalarda bulundu. Friedman, gelecek ay açıklanması beklenen “Trump’ın barış planının birkaç ay sonraya ertelendiğini” söyledi. Kimi kaynaklara göre planın açıklanmasının ertelenmesinin nedeni İsrail’in nisan ayında erken seçim kararı alması. Filistin yönetimi, ABD’nin geçen yıl Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması ve elçiliğini buraya taşımasının ardından halihazırda tartışmalı anlaşmayı tanımayacağını açıklamıştı. Planın “Filistin devletini kurmak için Sina topraklarının bir bölümünün alınmasını öngördüğü ya da planın Kudüs’ün tamamının İsrail’e bırakılması ve Batı Şeria’daki yasadışı Yahudi yerleşim birimlerinin büyük bölümünün varlığını sürdürmesi” gibi maddeler içerdiği öne sürülmüştü. Gabon’da darbe girişimi Afrika ülkesi Gabon’da ordu içerisindeki bir cunta, 50 yılı aşkın süredir ülkeyi yöneten Bongo ailesinin iktidarına son vermek için darbe girişiminde bulundu. Başkent Libreville’deki ulusal radyoyu dün sabah saatlerinde ele geçiren bir grup asker, okudukları bildiride Devlet Başkanı Ali Bongo’nun sorumluluklarını yerine getiremediğini ve “demokrasiyi inşa amacıyla” darbe yaptıklarını iddia etti. Bildiri sonrası radyonun sinyali kesildi. Bildirinin okunmasının ardından hükümet cephesinden saatler sonra “durumun kontrol altına alındığı” açıklaması geldi. Hükümet Sözcüsü, Reuters’a yaptığı açıklamada, ulusal radyoya baskın düzenleyen 5 subaydan 4’ünün gözaltına alındığını kaydetti. Kimi kaynak darbe girişimiyle bağlantılı iki kişinin öldürüldüğünü duyurdu. Ulusal radyoya düzenlenen operasyon öncesinde darbeye destek olmaya gelen yaklaşık 300 kişiye, güvenlik güçlerinin gözyaşartıcı gazla müdahale ettiği bildirdi. Ekim ayında felç geçirdiği söylenen petrol zengini Gabon’un Devlet Başkanı Ali Bongo, o tarihden bu yana Fas’ta tedavi altında bulunuyor. Kaçak hâkim Maduro’ya karşı Yaptırım yetkisi olmayan Venezüella Ulusal Meclisi’nin, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu “yasadışı” ilan etmesiyle başlayan gerginlik Venezüella’da giderek büyüyor. ABD’ye kaçan sulh hâkimi Christian Zerpa, elinde Maduro’nun suçlu olduğunu kanıtlayacak belgeler olduğunu iddia ederek, mahkeme önünde kanıt sunmaya hazır olduğunu açıkladı. Venezüella’da bıraktığı ailesinin hayatı için endişelendiğini açıklayan Zerpa’nın, ülke dışına çıkmasından hemen sonra iş arkadaşlarına karşı cinsel taciz, haksız davranışlar ve psikolojik şiddet uyguladığı ile ilgili bir rapor, Venezüella hükümeti tarafından basına servis edilmişti. Öte yandan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile telefonda görüştü. Erdoğan’ın, Venezüella Devlet Başkanı Maduro’ya 10 Ocak’ta gerçekleşecek yemin törenine davetinden dolayı teşekkür ettiği ancak yerine Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın görevlendirildiği öğrenildi. l İHA Sınır dışı edilmeyecek Kuveyt’te birlikte tatil yaptığı ailesinden kaçıp Tayland üzerinden Avustralya’ya gitme ye çalışan 18 yaşındaki Suudi vatandaşı Rahaf Muhammed el Kunun, pasaportuna el konul duktan sonra Bangkok’taki havalimanı yakınlarında yerleşti El Kunun rildiği otel odasına kendini kapattı. Twitter pay laşımlarında Taylandlı yetkililerin kendisini sı nır dışı edeceğini söyleyerek yardım çağrısın da bulunan El Kunun için uluslararası insan hakları örgütleri devreye girdi. Tayland mah kemesi, dün verdiği bir kararla El Kunun’un Katar’a sınır dışı edilmemesi yönünde karar verdi. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği yet kililerinin genç kadını Bangkok’taki havalima nından alarak güvenli bir yere yerleştirdiği du yuruldu. El Kunun BBC’ye verdiği demeçte “İs lama artık inanmadığını” ifade etmişti. C MY B