Katalog

Cumartesi 4 Ağustos 2018 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY En sıcak TEMMUZ ekonomi 7 Temmuzda enflasyon yüzde 15.85 ile rekor kırdı. TL’deki yüzde 30’luk kayıp ve üretim maliyetlerindeki yüzde 25’lik artış nedeniyle yeni rekorlar kapıda Enflasyon, temmuzda son 15 yılın rekorunu tazeledi ve yıllık bazda yüzde 15.85’e yükseldi. Bir önceki rekor haziranda yüzde 15.39 ile gelmişti. Enflasyon verisinin alındığı tüketici fiyatları endeksi (TÜFE), temmuzda bir önceki aya göre yüzde 0.55, yıl başından bu yana yüzde 9.77, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 12 arttı. Ana harcama grupları itibarıyla temmuzda aylık en yüksek artış yüzde 2.26 ile lokanta ve oteller grubunda oldu. Ev eşyasında yüzde 1.82, eğlence ve kültürde yüzde 1.62, sağlıkta yüzde 1.20 ve konutta yüzde 1.10 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup ise yüzde 3.07 ile giyim ve ayakkabı oldu. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.28 ve haberleşmede yüzde 0.11 düşüş gerçekleşti. Gıda daha yüksek Ana harcama grupları arasında temmuzda yıllık bazda en fazla artış yüzde 24.21 ile ulaştırma grubunda kaydedildi. Ev eşyası yüzde 20.32 ve gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 19.40 ile genel enflasyon oranının üzerinde yükseldi. tahminlerin üzerinde olabileceğini vurguladı. Notta ayrıca, “Önümüzdeki aylarda büyümedeki yavaşlamaya karşılık TL’deki değer kaybının etkisinin daha baskın olmasını ve çekirdek enflasyonda yükselişin devam etmesini bekliyoruz” denildi. Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, “Gıda fiyatlarında sert bir düşüş olmadığı sürece, yıllık enflasyonun ağustosekim döneminde yüzde 16.517 bandına çıkabileceğini düşünüyoruz” dedi. Ekonomist Haluk Bürümcekçi, elektrik, doğalgaz, süt gibi zamların ağustos enflasyonuna 0.50.7 puan civarında etkisi olacağına dikkat çekti. Çekirdek de yüksek Öte yandan, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın fiyatları çıkarılarak hesaplanan en dar kapsamlı TÜFE olan çekirdek enflasyon da temmuzda rekor kırdı. Çekirdek enflasyonun temmuzda aylık yüzde 0.93 ve yıllık yüzde 15.10’a ulaşması, enflasyonda yüksek seyrin devam edeceğini gösteriyor. l Ekonomi Servisi 10 üründen 7’sine zam Temmuz endekste kapsanan 407 maddeden; 52 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 279 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 76 maddenin ortalama fiyatlarında düşüş gerçekleşti. Enflasyon sepetindeki ürünlerin yaklaşık yüzde 70’inin fiyatı arttı. Temmuzda zam şampiyonu yüzde 12.86’lık artış ile limon oldu. Yeni rekorlar geliyor İş Yatırım, “Aylık sürprize rağmen yıllık enflasyon yükseliyor” başlıklı notunda “Yıllık enflasyonun önümüzdeki 2 ayda yüzde 16.0yüzde 16.5 bandında hareket ettikten sonra iç talepteki yavaşlama ve baz etkisiyle sınırlı olarak gerilemesini ve yılı yüzde 14 seviyesinde kapatmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı. Öte yandan kurum, Türk Lirası’ndaki değer kaybı ve üretici fiyatları kaynaklı baskı nedeniyle yıl sonu enflasyonun eÜnyrfüelzatdsiceyino25innu ÜmcnşYdk(Yıieueunaİaknral2ytaÜrti1ie5ıgary0çşFatöıi,Egvlipıümgtr)enöe,uürörteaoakmeryeynteneümianytcüziyliıükiicmdzyüazifieeeyziduaeyrdtıyzen1ianln7edletaıf1.dkar.l51ea7gie7no6bsn7ö.d4,ryyi,drrtbe1oeyeeaöaikırnlrklayrniuasbtöüacliıadnşrzeı. ögTylyndllvnreaiayaÜaüiiöanrnnkemhndkküFsdtisesidaEtmşilıaeeenreeateiiürkdlrmülrrğetindzdeyezıeoafşditeÜoc.lrtdlıiaemnkreüFoıs.kiğEğkdayliaaıeisaeonartıtrıyn,iaıcvşşsieiıyrnınkedheeatlkpeisrfiianrmkına Berat Albayrak Rekor geldi, Albayrak tek hane vaat etti Enflasyonda üst üste rekorlar gelirken Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, “Bir nu maralı hedefimiz enflasyon ve faiz düşü şü. 2019 yılı itibarıyla enflasyonda tek haneleri göreceğiz” dedi. “Türkiye mali disiplin le fiyat istikrarından ve büyümeden taviz vermeyecek” diyen Albayrak “Piyasaya çok uyumlu ve hızlı hareket etmek lazım. Eylül ayında program açıklandığında bugüne kadarki orta vadeli planların (OVP) hiçbirine benzemeyen bir dönüşü mü görecek herkes” ifadelerini kullandı. ABD ile ilişkilerin piyasaya etkisiyle ilgili olarak da Albayrak, “Günlük politikalarla Türkiye’yi yönetmememiz lazım” değerlendirmesinde bulundu. Kamuda tasarruf sürecini başlattıklarını belirten Albayrak, yüzde 30’a varan tasarruf hedeflediklerini dile getirdi. Ücretler dolarla eridi Doların 5 TL’yi aşması asgari ücretlinin kaybının 520 TL’ye kadar yükselmesine yol açtı. Yıl başından bu yana asgari ücret 104 dolar azalmış oldu JP Morgan: Eylülde yeni zirve gelebilir ABD merkezli yatırım bankası JP Morgan, Türkiye için yıl sonu enflasyon beklentisini yüzde 13.2’den yüzde 14.5’e yükseltti. Banka, temmuzda enflasyonun sürpriz şekilde beklentilerin altında gelmesine rağmen fiyat dinamiklerinin hâlâ kötü olduğunu belirtti ve eylül için yüzde 16.3’lük zirve tahmininde bulundu. JP Morgan, büyümenin yavaşlamasına rağmen Merkez Bankası’nın (TCMB) kredibilitesini (güvenilirliğini) yeniden inşa etmek için hâlâ sıkı para politikasına ihtiyaç duyduğunu ve eylül ayındaki toplantıda 125 baz puan faiz artışına gitmesini beklediklerini ifade etti. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR Doların 5 TL’yi aşmasıyla birlikte işçi, memur ve emekli maaşlarındaki kayıp arttı. Buna göre, asgari ücretlinin kaybı 520 liraya, memurun kaybı 765 liraya, emeklinin kaybı da 465 liraya kadar çıktı. Yaklaşık 6 milyon işçinin bir aylık geçim ücreti olan asgari ücret, yıl başında 1.603 liraya çıkarılmıştı. Ancak dolar, 1 Ocak’ta 3.78 liraydı. Asgari ücretin dolar olarak karşılığı da 424 dolar idi. 1 Ocak’ta zamlanan asgari ücret, yıl içerisinde aynı kalıyor ancak doların sürekli artması zaten az olan ücretleri iyice eritiyor. Son olarak doların 5 TL’yi aşması, 1.603 TL’lik asgari ücretin dolar olarak karşılığının 320.6 dolara kadar gerilemesine yol açtı. Emekçi zorda Yıl başından bu yana asgari ücret 104 dolar azalmış oldu. Doların 5 lira olduğu düşünüldüğünde kayıp da TL olarak 520 liraya ulaşmış durumda. Kayıp dikkate alındığında, asgari ücret dolar karşısında eriyerek 1.083 liraya düşmüş oldu. Türkİş’in hesaplamasına göre, bir çalışanın sadece kendisinin yapması gereken aylık asgari harcama 2 bin 136 liraya ulaştı. Buna göre asgari ücretli 533 lira düşük ücret alıyor. Diğer yandan yıl başından bu yana memurların maaşındaki kayıp da 153 dolar oldu. Bu da 5 lira dolar kuru üzerinden hesaplandığın da 765 lira kayıp anlamına geliyor. Ocakta memur emeklisinin aylığının dolar olarak karşılığı 523 dolardı. Şimdi ise en düşük memur emekli aylığı 2 bin 149 lira. Dolar olarak karşılığı ise 430 dolar. Kayıp 93 dolar. Bu da 465 lira kayıp anlamına geliyor. l ANKARA Aynı tehdit senaryolarına güncel uyarlama TürkiyeAmerika ilişkilerindeki kaos, tehdit boyutları en günceli, dünya ve ülkemizdeki ekonomik, sosyal, siyasal gelişmelere, çatışmacılık boyutlarına, ülkemiz için milyonların, dünya için milyarlarla insanın yaşamlarının dibe doğru karabasana çevrilmesine, akılcılıkla yeri olamayacak oluk gibi akıtılan kanlara, dünyayı tüm canlılar için yaşanamaz boyutlarda olumsuz geriye çekmiş olmanın katlanılamaz sonuçlarına baktığımızda.. Aynı tehdit senaryolarının kötü kopyaları ile yüz yüze kalıyoruz. İnsanlık tarihi, uygarlığın, bilimsel teknolojik devrimlerin kazanımları, insan hakları, hak, hukuk, evrensel demokrasi, örgütlenebilme birikimleri ile bu körü körüne tersine gidiş, kör inançla pompalanan kader, çaresizlik olabilir mi? Yoksa insanlık ve ülkeler tarihlerinde çok fazla örneği yaşanmış, yönetim erklerinin, göz göre göre insanca yaşama düşman, kirli çıkar ağlarının iplerini ele geçirmiş, askeri, sivil hiç fark etmez diktatoryal güçlere; ister acımasız askeri güç, şiddet karşılığında çaresizlik içinde.. Ya da beyni satın alınmış olarak isterse gaflet, dalalet ve ihanet içinde, sandıkla teslim edilmesinde mi? Fazla ukalalık yapmadan, isterseniz sadece son bir iki haftanın en altı çizilmesi anlamlı gelişmeleri üzeriden, nedensonuç ilişkileri bağlantılı bir diğerini tetikleyen gelişmelere bakmaya çalışabilir miyiz? Bizde dünyada bir benzeri olmayan başkanlık rejimi görüntüsünde, bir örneği benzeri görülmemiş hem parti lideri, hem de başkan, tek adam rejimi uygulamasının, sayısız anayasal hak ve hukukun çiğnendiği, Meclis, yargı, TSK, polis en başta, tüm güçler ayrılığı olmazsa olmaz liyakat üzerinden çalışması gerekli kamu erki ve bağımsız kurumların işlerliğinin ortadan kalktığı yüz günlük icraatlarıyla yüz yüzeyiz. En çok tartışılan Amerika ilişkileri odak, Avrupa, tek tek dünya ülkeleri ikili ilişkileri, en yaşamsalı ülkemiz bütünlüğü, barış içinde birlikte yaşayabilme, sınır güvenliğimiz üzerinden, Ortadoğu, İslam dünyası, Rusya, Çin, Irak, Suriye, Afganistan, Afrika, terör örgütleri ile sıcak savaş ilişkileri üzerinden gelişmeleri.. hep arkadan, sonuçları üzerinden resmi açıklamalarla, ele geçirilmiş medya güdülemesi araçlarıyla öğrenmek noktasındayız.. HHH Doğal olarak geçen hafta ortasında Amerika’nın kendi çıkarlarını koruyabilme eksenli 170 İslam ülkesinden lider ve cemaatlerle NewYork’ta yapılan toplantının içeriği, sonuçları üzerinden bilgimiz kıt. Bir gün sonra Kıbrıs’ta yapılan, bizi içine almamakta direttikleri Akdeniz’deki şimdilik dünyanın en bakir, dudak uçuklatan rakamlı getirisi bilinen, denizaltı enerji yatakları paylaşım planları üzerinden de ne söz ne de bilgi sahibiyiz. Suudiler, İsrail, Mısır, Güney Kıbrıs, Yunanistan, Amerika, İngiltere, ne kadarı ile diğer ülkeler var? Bir de Amerika’nın kendisini tehdit eden terör bahanesi ile işgal ettiği Ortadoğu ülkelerinde, özünde hâlâ çok zengin enerji kaynaklarından egemenliğine karşın istenen, düşlenen getiriyi kazanamadığı gerçeğini anımsarsak. Irak, Afganistan işgallerinin bir dizi yalanla işgal edilmeleri sonrası, Libya çok tipik örnek, Suriye devamı, işgaller, iç savaş bataklıklarında getirigötürü hesaplarının tutmadığı da ortada. 8 yıllık İranIrak savaşı bölgeyi dibe çekmede ne kadar işe yaradıysa, yakın tarih işgallerinin düşlenmiş getirilerinin yaratılmış iç savaşlar, ırklar, mezhepler çatışmalarından istenen getirileri sağlayamaması bir yana, önümüzdeki yakın geleceklerinde de sürecek çatışmaları, kaoslarıyla Amerika başta zengin kuzey dünyasına yansıyan ekonomik, sosyal, siyasal götürüleriyle de sorun olacaklar. Eskiden Amerika’nın İsrail desteğinde, iç siyasetin, Yahudi lobisinin gücüne, sandık demokrasisi içinde inandırılmıştık. Şimdilerde asıl güç işlevinin Ortadoğu içinde İslam dünyası çatışmacılığında, üstelik tetikçi güç ağırlığı dünyanın başka bölgelerinden göç etmiş, daha yoksul, fanatik Yahudilik üzerinden tetikçi kullanılabilecekler eliyle kullanıldığına daha bir net tanıklık etmekteyiz. Kudüs’ün Amerika tarafından Yahudilerin başkenti kararının ilanı ile, İsrail devletinin Yahudi kimliği ile ayrıştırılması üst üste kararları boşuna olabilir mi? Çin’in, ucuz üretimle elde ettiği ekonomik gücü, en ileri teknoloji, yapay zekâ yarışında Amerika’yla yarışta üste çıkarması. Rusya’nın, İran’ın petrol getirilerinin tersine işlemesi ile tırmanan önlenemez yeni ekonomik, askeri, savunma güçleri donanımları.. Türkiye Cumhuriyet değerleri, kazanımlarına sırt çevirmiş, dindarkindarcemaatler tahterevallisinde, bu dip dalgalarının şiddetinde, kurnaz tüccar yalpalamalarında ayakta durabilir mi? Türkiye’de işler kontrolden çıkmak üzere Danimarka merkezli Nordea Varlık Yönetimi’nden Thede Ruest, Türkiye’de işlerin kontrolden çıkmak üzere olduğunu belirterek satış tavsiyesinde bulundu. İskandinav bölgesinin en büyük bankasının yükselen piyasalar borç yönetimi departmanının şefi olan Ruest, Bloomberg’e yaptığı açık lamada, Türkiye’nin yönetim erozyonunun çarpıcı bir örneği olduğunu söyledi. TL’nin bu yıl yüzde 25 değer kaybetmesine, tahvil faizlerinin rekor seviyelere yükselmesine ve Borsa İstanbul’un dünyada en kötü performans gösteren borsa olmasını hatırlatan Ruest, para politikası ve enflasyon ile ilgili endişelere ABD’nin bu hafta karar aldığı yaptırımların eklendiğini belirtti. Ruest, ABD’de faiz oranlarının artmasının da diğer yükselen piyasalar gibi Türkiye’de de kırılganlığı artırabileceğine ve dış borcun çevrilmesini zorlaştırabileceği ne dikkat çekti. l Ekonomi Servisi C MY B