Katalog

Cumartesi 26 Mayıs 2018 EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: SERPİL ÜNAY Profesyonel siyasetçilerden kurtulamadıkça Türkiye’de siyasetin bu denli sığlaştığı ve sağcılaştığı bir dönem yaşanmadı herhalde… Kendini Cumhuriyet devriminden yana ve solda gören seçmenle alay edercesine, onları, “tıpış tıpış” ifadesiyle özetlenen bir hor görücü tutumla yönlendirmeye, aldatmaya, kullanmaya kalkışmak, işte bu dönemin ürünü. CHP milletvekili aday listeleri açıklandıktan sonra CHP geleneğinden gelen Haluk Pekşen’in “Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı adaylığına itiraz eden kim varsa liste dışı kal mıştır” sözü, işte tam da bu dönemi betimliyor. Bir CHP il baş kanının, “CHP’de kimi yöneticiler yerlerinden olmak istemezler. Altla rında arabalar, lüks odalar, yardımcılar, danışmanlar ve en “Yiyin efendiler, yiyin! Ne yediğinizi de iyi bilin: önemlisi harcanma Envanter peyniri yok, ya hazır bol para emmantel peynir var. Hellim lardan vazgeçmek peyniri yok, hellim var.” istemezler” sözü kulaklarımızda çınlıyor. Artık siyaset profesyonelleşmiş. Halka hizmet, bir düşüncel öğretiye ve yaşam ülküsüne dayalı siyaset yok artık. Örneğin, Kemal Kılıçdaoğlu’nun hiç vazgeç mediği, vazgeçemediği bir profesyonel kadrosu var; Erdoğan Toprak, Gürsel Tekin, İlhan Kesici, Faik Öztrak, Tekin Bingöl, Sezgin Tan rıkulu, Mehmet Bekaroğlu gibi adlar bu kadro nun içinde. Bunları ortalıkta pek görmezsiniz. “Siyaseten ne üretirler?” derseniz. Hep yöneticidirler, hep adaydırlar ve partinin her geri plan düzeninde onlar başrollerde olurlar. CHP’nin örgütlerinden dişleriyle, tırnaklarıyla, yürekleriyle gelenler, lis telerde yok mudurlar? Vardırlar. Ya milletvekili çıkarılamayacak illerde liste başındadırlar, ya da diğer illerde liste doldurmaya yararlar. Onların yerine, Saadet Partisi’ne söz veril miştir, bir İslamcı gelir oturur. Meclis’te türban bunalımını yaratmış, ABD vatandaşı Merve Kavakçı’nın eski kocası Cihangir İslam, baş tacı edilir. Gençliğinde Humeyni hayranı, orta yaşında AKP kurucusu Abdullatif Şener, yaşlılı ğında CHP’liden sayılır. Bir de “CHP’den ayrıl, İYİ Parti’ye git” dendi ğinde görev yapanlar vardır ki, bunlar salla başı, al milletvekili maaşı kadrosundandırlar. Kemal Kılıçdaroğlu, CHP’nin başına getirildiğinden bu yana, hep benzer yolda yürüdüğünden parti “makus talihi”ni bir türlü yenememektedir. Atatürk silinsin! Olay, geçen yaz Çankırı’nın Gürpınar beldesinde yaşanmış: Yaz dinlencesi için beldeye giden sanat eğitimi öğrencisi, bir istinat duvarı üzerine vatan, millet, bayrak ve Atatürk sevgisini işleyen bir resim yapabileceğini bildirmiş belediye başkanına. Öneri uygun görülmüş, Atatürk’ün de içinde bulunduğu bir resim yapılmış duvara. Bunu gören yörenin muhtarı, Atatürk portresinin silinmesi için başvuruda bulunmuş. Gerekçesi, “camiye gelenlerin insan sureti görmek istememeleri”ymiş. Saray’ı sık sık alkış tufanı ile çınlatan muhtarların mahallelerine döndüklerinde görevlerini gerektiği gibi yerine getirdikleri çok belli değil mi? 26 MAYIS 2018 SAYI: 33834 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına MEHMET Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni MURAT SABUNCU Yazıişleri Müdürü Bülent Özdoğan Yazıişleri Müdürü (Sorumlu) Haber Koordinatörü Faruk Eren Aykut Küçükkaya Dijital Medya Koordinatörü Bülent Mumay Reklam Direktörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Görsel Yönetmen: Hakan Akarsu l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Dış Haberler: Mine Esen l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz [email protected] Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Doğan Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 03:38 03:30 04:01 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 05:31 13:07 17:04 05:18 12:52 16:46 05:45 13:14 17:06 Akşam 20:32 20:13 20:32 Yatsı 22:16 21:54 22:08 dizi 13 Mecburi birliktelik W ashington durulmak bilmiyor. Hızına erişilmeyen ABD gündeminin aksine beklemede seyreden Türkiye ile ilişkiler, Suriye’deki du da ilk temas cuma günü Ankara’da gerçekleşti. Türkiye’deki genel seçimler ise ilişkilerin seyrinde öncelikli bir dönemeç değil. ABD’li uzmanlar, kampan rum ve tutuklulukları devam eden Amerikalı vatan ya sürecini, ülkedeki demokrasi ve fikir özgürlüğünün daşların akıbetine kilitlenmiş durumda. ABD başken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından da tinde ‘rehine siyaseti’ olarak değerlendirilen tutuk ha ne kadar zorlanabileceği noktasında takip etmek lamalara karşılık ‘yaptırım siyaseti’ ağırlık kazanıyor. te. ABD seçimlerindeki usulsüzlüklerin sorgulandığı Yeni Dışişleri Bakanı Pompeo’nun görevi devralması döneme denk gelen oylamanın adil olup olmayacağı nın ardından Mınbiç konusunda ortak çözüm arayışın Amerikalı yetkililer için merak konusu. Özel Yetkili Savcı Richard Mueller’in ABD başkanlık seçimlerinde Rusya’nın rolünü sorguladığı titiz soruşturma Donald Trump’ın başını ağrıtmaya devam etmekte. ‘Ortadoğu barış sürecine ağır darbe’ olarak nitelendirilen ABD Kudüs Büyükelçiliği hafızalarda onlarca ölü bırakarak açıldı. Kuzey Kore ile göreceli barışın kapısı aralanmışken kapandı, İran’la ilişkilerin normalleşme ihtimali bir ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, önceki gün Senato’nun Dışilişkiler Komitesi’nde konuştu. gecede yok oldu. ‘Son dakika’larına alışık olduğumuz Türkiye günde mini kıskandıracak hıza erişen Amerikan siyasetin de süratle ağırlığını kaybetmekte olan mesele ise An kara ile ilişkiler. Trump’ın fevri çıkışları ve bürokrasi nin söyleminin çoğu zaman örtüşmediği siyasi atmos ferde hemen hemen herkesin hemfikir olduğu, ‘strate jik ortaklığın’ yerini yavaş yavaş ‘mecburi bir birlik teliğe’ bırakıyor olması. “Türkiye hakkındaki konuş malar, ‘ilişkiler kurtarılabilir mi, yoksa o nokta aşıl dı mı’ eksenine oturmuş durumda,” diyor POMED ad lı düşünce kuruluşu uzmanlarından Howard Eisenstatt ve devam ediyor: “Senatoda ‘artık çok geç’ görüşü hâkimken, dışişlerinde, halen bir umut olduğuna dair sesler var, ancak oldukça cılız.” Öncelikli mesele güvenlik PKK’nin Suriye uzantısı olarak kabul edilen PYDYPG’nin ABD ile dayanışması, göçmen statüsüne sahip Fethullah Gülen’e terör örgütü lideri suçlaması ile başlayan iade sürecinin belirsizliği, Halk Bankası’na İran yaptırımlarını ihlal nedeniyle kesilmesi muhtemel cezaya dair Ankara’nın serzenişlerine karşılık Washington’ın listesi de bir hayli kalabalık. ‘IŞİD’le mücadele’ Suriye meselesi ise, mevcut konjonktürde, Washington’ın yumuşak karnı. ABD kamuoyunda Türkiye konusunda en ılımlı demokrat çevreler bile söz konusu Amerika’nın güvenliği olduğunda en şahin Cumhuriyetçi kadar hassas. Yetkililer, Türkiye’nin Rusya’dan satın alacağı S400 füze savunma sisteminin NATO ve müttefiklerin güvenliğine ciddi bir tehdit oluşturacağını en yüksek perdeden ifade ediyorlar. Bu hassasiyetin önemli bir kısmı, en gelişmiş teknolojilerle ürettikleri askeri ekipmanların Rus yapımı teçhizatla aynı çatı altında kullanılmasının yol açacağı istihbarat zaafiyetinden kaynaklanıyor. yetçi Senatör Thom Tillis’e verilen güçlü desteğin ardında terör suçlamasıyla tutukluluğu süren ABD’li Pastör Andrew Craig Brunson’ın Ankara tarafından siyasi rehine olarak tutulduğu inancı yatmakta. Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) olarak bilinen ve ABD’nin savunma stratejisinin ana hatlarını belirleyen tasarının yasalaşması yine de uzun ve pazarlıklarla dolu bir süreç olabilir. Dışişleri Sözcüsü Hami Aksoy, cuma günü yaptığı basın toplantısında oylamayı, “Müttefiklik ilişkilerimizin ruhuna aykırıdır” diyerek eleştirdi, ve detaylarına girme ‘IŞİD’le mücadele başarılı oldu’ kanısı hakimken böl Cumhuriyet’e konuşan Amerikalı bir yetkiliye göre, mekle birlikte yasalaşması halinde “karşılık vermek zo gede dengeleri sarsacak hamleler özellikle Dışişle ABD uçaklarını teknolojik bilgi edinmek amacıyla hedef runda kalırız” uyarsında bulundu. ri ve Pentagon’da kabul görmüyor. Afrin harekâtı, Türkiye’nin, PYDYPG’nin sınıra yerleşiyor olmasından ne kadar büyük rahatsızlık duyduğu ve konuşulan askeri önlemlerin blöfden ibaret olmadığını kanıtlamış gibi. Olası bir Mınbiç operasyonu ise bu bağlamda daha belirgin bir ciddiyetle ele alınıyor. PKK’nin bir terör örgütü olduğu konusunda Türkiye ve ABD tarafları arasında uzun yıllardır bir görüş ayrılığı yok. Ankara’ya göre problem, örgütün uzantıları konusunda masada ikna olmuş gibi görünen ABD’nin sahada farklı davranıyor olması. Üst düzey yetkiliye göre, gruplar arasında farklılıklara odaklanmak gerek. “Türkiye tarafı, YPG, PYD, Su olarak algılayacak Rus radarlarının, Türkiye’nin ABD’den sipariş ettiği Lockheed Martin F35 savas uçakları ile aynı safta yer alacak olması “prensipte bir çelişki”. Komiteden ilk hamle Perşembe günü ABD Senatosu’nun Silahlı Hizmetler Komitesi’nde F35’lerin Türkiye’ye satışının engellenmesi yönünde oylanan ve kabul gören yasa taslağının gerekçesinde de bu çelişki yer alıyor. Yasa tasarısını hazırlayanlar, son dönemde milli güvenlik ve ABD vatandaşlarının hak ihlalleri ekseninde Türkiye’ye yaptırım uygulanması gerektiği yönünde ısrar eden iki senatör. Demokrat Partili Senatör Jeanne Shaheen ve Cumhuri ABD nezdinde S400’lere dair güvenlik endişlerini siyasi eksende derinleştiren sebep ise, Rusya algısının başkentte Soğuk Savaş dönemini anımsatan ve hatta aratan seviyelerde kötüleşmesi. “Rusya sınır komşularını işgal ederek, hatırı sayılır toprak ilhakı yaptı; uluslararası silah anlaşmaları ihlal etti, Suriye’de bizzat savaşıyor; hem Avrupa hem de Amerika’da siyasete karışmaya çalışıyor. Bugün Rusya imajı Soğuk Savaş döneminden daha vahim” diyor, Washington merkezli Amerikan Kalkınma Merkezi uzmanlarından Max Hoffman. “Türkiye ile olan yakınlığının, imzalanan işbirliği anlaşmalarının, çok daha göze batıp, tepki toplamasını bu çerçevede değerlendirmek gerek.” riye Demokratik Güçleri, Mınbiç Askeri Konseyi ve PKK’yi özde aynı şeyin varyasyonları olarak değerlen ilgisizlikle karıştırılmaması gerektiğinin de altı çizili YPGPYD’nin Mınbiç’den çekileceğine dair ABD’den diriyor” diyor deneyimli diplomat ve ekliyor: “ABD ise yor. Lakin, dışişlerinde Rex Tillerson’ın mart ayında alınacak bir taahhüt de seçimlerde operasyon ka gruplar arasındaki farkı görüyor ve bu farkı kuram görevden alınması sonrası geçiş dönemi tahmin edi dar etkili olabilir. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun sal zeminden çıkarıp gerçek kılmak için mevcut du lenden uzun sürdü. Washington’a bu ay sonunda yapması beklenen ziya rumu bir fırsat olarak tanımlıyor.” Bir başka deyiş Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Tillerson ara retini bu çerçevede değerlendirenler çoğunlukta. “Bu le, PKK’den arındırılmış bir Suriyeli Kürt hareketi, sı sında şubat ayında gerçekleşen görüşmeler sonrasın ziyarette Mınbiç konusunda bir anlaşma sağlanırsa, nırların değiştirilmesini talep etmeyip, kendi yerelin da, Mınbiç meselesi ve diğer konuları ele almak üzere ‘söke söke aldık’, “2. Mınbiç zaferi’ manşetleri atıla de yönetimine sahip çıktığı sürece ABD yönetimince kurulan iki çalışma grubu yalnızca bir toplantı yapa caktır” diyor, ‘Yeni Sultan’ kitabının yazarı ve aynı za bir tehdit olarak görülmüyor. Türkiye’nin de zamanın bilmişti. Yeni bakan Mike Pompeo’nun göreve başla manda Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü da benzer görüşü paylaştığına dair Amerikalı yetkili masının ardından Mınbiç grubunun ikinci teması dün Türkiye Araştırmaları Program Direktörü Soner Ça nin kullandığı referans, 2013 sonlarına kadar PYD’nin Ankara’da gerçekleşti. “Pompeo, Türkiye’nin içinde ğaptay. Eşbaşkanı Salih Müslim’in Ankara ile yaptığı görüş bulunduğu ikilemin farkında” diyor yetkili. “Suriye’de Öngörülen çözüm arayışları arasında, teknik anlam meler. Geleceğe dair tartışmalar bir yana, Washing ki Mınbiç de bu konunun ayrılmaz bir parçası her iki da aylar alacak olsa da, PYDYPG’nin Mınbiç’ten tama ton için PYDYPG, Suriye’de öncelikli bir mesele de tarafın da kabul edeceği bir çözüme ulaşmanın gerekli miyle çekilmesi ve ortakdevriye gücü gibi güven art ğil. “Burada sorun Türkiye’nin anlaşılmıyor olma olduğunda hemfikir.” tırıcı önlemler bulunuyor. İki ülke arasında, Suriye ve sı değil, ABD’nin önceliklerinin anlaşılmaması,” di Ancak, bu ortalamada uyumlu havayı bozabilecek Irak özelinde süren istihbarat paylaşımının başarısı yor Amerikalı yetkili ve ekliyor: “IŞİD sorunu çözüm ani kararlara dair endişeler var. Türkiye’nin ikinci bir ise ilişkilerde normalleşmeyi savunanların elini kuv lendi, Mınbiç’e odaklanalım’ ABD tarafı için problem askeri operasyon gerçekleştireceği algısı seçimlerde vetlendiriyor. IŞİD’e mensup olduğu iddia edilen 5 üst li bir yaklaşım.” oy kazandırırken, ilişkilerde daha derin çatlaklara yol düzey militanın geçen hafta Sakarya ilinde yakalan IŞİD Suriye’de üç bölgede hakimiyetini sürdürüyor, açabilir vurgusu yapılıyor. ması önemli bir örnek, ancak sorunlar yumağı arasın ve lideri Ebu Bekir ElBağdadi’nin halen aktif olduğu konuşuluyorken Washington’da farklı bir görüşe rastlanmıyor. “Suriye’de İŞİD’le mücadelenin tamamlanması gerek. Mınbiç’deki durum ve Suriye’de istikrarsızlığa yol açan unsurlara dair yapılması gerekenler bu çabayı kesinlikle engellememeli.” Çalışma grubu toplandı ABD’nin Mınbiç konusunda sergilediği belirsizliğin YPGPYD sorunu çözülmedi “Kamuoyu tabii ki hükümetin performansına bakarak oy verecektir ancak Suriye’de karşılıklı iyi niyet ve ortak bir çözüme ulaşma inancı galip gelmeli,” diyor yetkili. Yeni bir operasyon ihtimali üzerine sarf ettiği sözler kapalı bir uyarı niteliğinde; “Seçim takvimini baz alarak sabrını kaybetmesi Türkiye için son derece sıkıntılı olacaktır.” da kaybolup gidiyor. ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıması nın ardından Ankara tepkisini Washington elçisini istişarelerde bulunmak üzere geri çağırarak göstermişti. Elçinin dönüş tarihi henüz belli değil. YARIN: Düşüşe geçen olumsuz Türkiye algısı giderilebilir mi? KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] [email protected] ÇavuşoğluPompeo görüşmesi 4 Haziran’da ABD: Mınbiç’te uzlaşının ana hatları çizildi TürkiyeABD arasında Suriye için kurulan çalışma grubunun ikinci toplantısı dün Ankara’da yapıldı. ABD Büyükelçiliği’nden yapılan açıklamada, Suriye’nin yanı sıra karşılıklı çıkar ve işbirliğine ilişkin diğer konulardaki görüşmelere devam edildiği bildirilerek “İki taraf Mınbiç’te güvenlik ve istikrarın sağlanmasına yönelik daha fazla işbirliği için bir yol haritasının ana hatlarını çizmişlerdir” denildi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da “Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ve Dışişleri Bakanı Pompeo Çalışma Grubu’nun tavsiyelerini değerlendirmek üzere 4 Haziran’da biraraya gelecektir” denildi. l ANKARA / Cumhuriyet Putin: Ne olmuş yani, S400 almak suç mu? Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye’nin, Rusya’dan alacağı S400 hava savunma sistemleriyle ilgili ABD yönetiminden gelen tepkileri değerlendirdi. Putin açıklamasında,“Türkiye, NATO üyesi olarak S400 sistemleri ile en gelişmiş ve sınıfında dünyanın en iyi sistemini almaya karar verdi. Ne olmuş yani? Bu bir suç mu?” dedi. Öte yandan Putin,“Savaş uçağı temini noktasında Türkiye seçim yapma hakkına sahip. Fiyat ve kalite unsurlarını dikkate alarak ulusal çıkarlarını gözetecektir. Erdoğan’a baskı araçlarını kullanarak sonuç elde etmek çok zor. Aksine bu, Erdoğan’ı daha da cesaretlendirecektir” ifadelerini kullandı. l Haber Merkezi C MY B