Katalog

DOLAR EKONOMİ 4.8410 20.2 kuruş AVRO 5.6700 20.6 kuruş FAİZ BORSA 17.22 0.27 puan 101.891 1436 puan 8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY YANGINA ALTIN CUMHURİYET 1343.01 51.39 lira ALTIN 24 AYAR 200.52 7.72 lira Paul Krugman: Türkiye serbest düşüşte Nobelli ekonomist Paul Krugman gelişen ülkeleri 199798’e benzer bir kurfinansal kriz korkusu aldığını belirtirken “Türkiye çarpıcı bir serbest düşüşte. Arjantin de sert faiz artırımlarına rağmen iyi gözükmüyor” dedi. Mark Mobius: Türkiye’den bulaşabilir Ünlü yatırımcı Mark Mobius, Türkiye’den gelebilecek negatif bulaşma riski ve Arjantin ile Brezilya’nın da durumlarının iyi olmamasıyla birlikte, piyasalarda daha fazla olumsuzluk bekliyor. Perşembe 24 Mayıs 2018 GEÇ MÜDAHALE Tüketici güveni eridi Tüketici Güven Endeksi, mayısta bir önceki aya göre yüzde 2.8 oranında azaldı; nisanda 71.9 olan endeks mayısta 69.9 oldu. 9 Dağılma ve entropi K apitalist dünya ekonomisinde ve devletler arası ilişkilerde hegemonya merkezinin sorun çözme, güvenlik sağlama kapasitesi geriledikçe düzen dağılmaya, devletler kendi başlarının çaresine bakmaya, milliyetçi, ırkçı emperyalist ideolojiler, liderler yükselmeye, entropi (istikrarsızlıkkarmaşıklaşma) artmaya başlar. II. Dünya Savaşı sonrası dönemin hegemonya merkezi, ABD’nin, kapitalizmin yapısal krizi içinde başlayan gerileme sürecine uyum sağlamakta zorlanması, süreci şiddete dayanarak geri çevirme çabaları dağılmayı ve entropiyi hızlandırıyor. Dünya pazarı parçalanıyor mu? “Jeopolitik” alanının ilk isimlerinden amiral Mahan (18401914), büyük güçler arasında önce ticari rekabetin sertleştiğine, bunun giderek askeri çatışmalara yol açtığına işaret ediyordu. Bugün ticari rekabetin sertleşerek, ticaret savaşları aşamasına geldiğini kolaylıkla söyleyebiliriz. Dahası, ABD yönetiminin, Çin’in yükselmesine karşılık korumak için almaya başladığı ekonomik önlemler, yalnızca bir ABD Çin ticaret savaşı dinamiğini tetiklemekle kalmıyor, ABD hegemonyasının dayandığı devletleri de vuruyor. ABD, Asya ticaret anlaşmasından çıkarak, Japonya’nın, G.Kore’nin bölgedeki konumunu zayıflatmıştı. ABD’nin dış ticarette uygulamaya koyduğu korumacılık önlemleri, hem Avrupa’da, özellikle de Almanya’da sert, misillemeyi gündeme getiren bir direnişle karşılaştı. ABD’nin İran nükleer anlaşmasından çıkarak, yeni yaptırımlarla bir ekonomik savaşa hazırlanması, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıması, Avrupa Birliği’nin ekonomik, siyasi çıkarlarıyla çelişiyor, bir ABD karşıtı direniş hattının oluşmasına yol açıyor. Wall Street Journal’ın aktardığına göre ABD, Latin Amerika ülkeleri ve Kanada arasında sürmekte olan serbest ticaret anlaşması görüşmelerini, ABD’nin dayatmaları çıkmaza sokmuş. Dahası bu dayatmalar, Meksika’da ABD karşıtlığını güçlendiriyor, 1 Haziran’daki genel seçimlerde, “ekonomik ulusalcılıktan” yana “popülist” politikacı Obrador’un kazanma şansını artırıyormuş. Dağılma içinde dağılma Hegemonya merkezinin etrafındaki destek ülkeler bloku dağılırken, bu blokun en önemli bileşeni Avrupa Birliği’nin dağılma riski artıyor. Birliğin geleceğini sorgulayan ilk darbe İngiltere’den gelmişti. AB üyeleri Brexit’e, kendi saflarını sıklaştırarak cevap verdiler. Ancak AB’nin 3. büyük ülkesi İtalya’da genel seçimlerde ortaya çıkan tablo, 5 Yıldız hareketi ile sağ (faşist özellikler sergileyen) Kuzey Birliği’nin yeni hükümetinin koalisyon programı, AB’nin geleceğine yönelik çok tehlikeli olasılıklara işaret ediyor. Her iki parti de neoliberal modelden, ABİtalya ilişkilerinden, AB ekonomik düzeninden, göçmen politikalarından hoşnut değil; Rusya’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasını istiyorlar. Yeni hükümet bu programı uygulamaya koyarsa, AB’nin ekonomik düzenini, Rusya’yı hedef alan yaptırımlara uymayı kabul etmezse, AB’nin güvenlik mimarisini, NATO ilişkilerini bozmaya aday. Bunlar yetmezmiş gibi, AB’nin çevresindeki stratejik bölgelerde türlü krizler gelişmeye devam. Örneğin, Ege’de Yunanistan ve Türkiye uçakları sık sık birbirini taciz ediyor. Balkanlar’da Sırp milliyetçileri, BosnaHırvatSırp federasyonundan çıkmak istiyor. Afrika’da Mısır ve Etiyopya arasında, Nil’in sularının paylaşılmasına ilişkin anlaşmazlıklar, Sudan, Katar ve Türkiye’nin katılımıyla tırmanıyor. Yemen’de savaş devam ediyor. Bu sırada, Golan Tepeleri’nde İsrail’in İran hedeflerini vuran saldırıları, Lübnan seçimlerinden Hizbullah’ın güçlenerek çıkması, İsrail İran çatışmasının tırmanacağını gösteriyor. Irak seçimlerinde, İran’dan farklı politikalar izleyen, Suudilerle iyi ilişkiler kuran Şii lider Sadr’ın zaferi de, İran ile Suudi Arabistan arasındaki nüfuz mücadelesinin Irak’a sıçramasını beklememiz gerektiğini söylüyor. Bu ortamda petrol fiyatları da yeniden yükselmeye başlıyor. AKP Türkiye’si de yöneticilerinin cahilliği ve sınır tanımayan siyasi ihtirasları sayesinde, bu “dağılma içinde dağılmaya” bir ekonomik ve siyasi krizle katılmaya hazırlanıyor. Zeybekci: Doğru zamanda yapılacak Hükümet, döviz kurunun hızla yükselmesi ni de “seçim başarısı”na bağladı. Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, “Dolarla oynayarak, milletin cebine, millete zarar verecek sonuçlar ortaya koyarak bu seçimin sonuçlarını değiştireceğini düşünenler varsa aldanıyorlar” derken; Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de “Ülkemiz kur ve faiz oranlarında hak etmediği dalgalanmalar ve döviz piyasasında sağlıksız fiyat oluşumları yaşamaktadır. İlgili kurumlarımız, döviz piyasasındaki dengesizliğin kaldırılması için gerekli araç ve yetkiye sahiptir” ifadelerini kullandı. l ANKARA/Cumhuriyet Uzun süredir piyasalardaki yangını izleyen TCMB’den sonunda faiz müdahalesi geldi Dolar/TL’nin bir günde 20 kuruştan fazla değer kaybetmesinin ardından akşam sa lama oranı yüzde 9.25, TCMB borçlan münde belirgin bir iyileşme sağlanama faiz oranı yüzde 7.25, bir hafta va na kadar para politikasındaki sıkı dudeli repo ihale faiz oranı yüzde 8 dü ruş kararlılıkla sürdürülecektir” ifa sunda kararlı” ifadelerine yer verdi. Şimşek ayrıca, “Türkiye Cumhuri yet Merkez Bankası (TCMB) guvar atlerinde olağanüstü toplanan Tür zeyinde sabit tutuldu. deleri de yer aldı. nörleri ve Para Politikası Kuru kiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kuru Saat 19.30 sıralarında gelen kararın ardından TCMB tarafından yapı Şimşek’ten destek lu üyeleri TL’deki düşüşü yavaşlat lu (PPK), faizi 300 baz puan (yüz lan açıklamada “Yakın dönemde pi Ekonomiden Sorumlu Başbakan mak ve fiyat is de 3) artırdı. Cumhurbaşkanı Tayyip yasalarda gözlenen sağlıksız fiyat Yardımcısı Mehmet Şimşek, PPK top tikrarı konu Erdoğan’ın “faiz sebep, enflasyon ne oluşumları ve enflasyon beklenti lantısı sırasında Twitter hesabından sunda ne ge ticedir” söylemine rağmen TCMB’nin lerinde süregelen yükseliş genel fi İngilizce olarak paylaştığı mesajın rekliyse yap tüm fonlamayı yaptığı Geç Likidite yatlama davranışlarına dair riskle da “Para politikası kredibilitesini ye maları konu Penceresi (GLP) faizi, yüzde 13.5’ten ri artırmıştır. Bu çerçevede kurul, fi nileştirmenin ve yatırımcı güveni sunda benim yüzde 16.5’e yükseltildi. Dün gün yat istikrarını desteklemek amacıyla ni tekrar kazanmanın tam zama tam desteğimi içinde 4.9253 ile tüm zamanların re güçlü bir parasal sıkılaştırma yapıl nı. Hükümet, mali disiplini sür alıyorlar” dedi. korunu kıran Dolar/TL, TCMB’nin masına karar vermiştir” denildi. dürmek, cari açığı düşürmek ve uzun süredir beklenen kararının ar Açıklamada, “Merkez Bankası fiyat Merkez Bankası’nın deflasyon dından 4.54 seviyelerine geriledi. istikrarı temel amacı doğrultusunda (enflasyonsuzluk) çabalarına Gecelik faiz oranları ve repo faizin elindeki bütün araçları kullanmaya destek olmak amacıyla yapısal de değişikliğe gidilmedi. Marjinal fon devam edecektir. Enflasyon görünü reformları hızlandırmak konu TCMB Başkanı Murat Çetinkaya LİRA ZAFİYET GEÇİRİYOR Borçlanma faizinde Senegal’le yarışan Türkiye, para birimindeki düşüşte yüzde 30 ile Arjantin’i yakaladı. Dolar/TL 4.9290 ile yeni zirvesini görürken lira karşısında parası değer yitiren tek ülke IMF kapısında bekleyen Arjantin oldu Hükümet ya da ‘bağımsız kurumlar’dan de 25, Endonezya Rupisi 22 yükseldi. TL karşısında değer yitiren tek para ekonomideki kötü gidi birimi yüzde 2.29 ile Ar şata dur diyecek ‘ciddi’ jantin Pezosu oldu. bir adımın gelmemesi PELİN nedeniyle dolar/TL dün ÜNKER 4.9290’a çıkarak tarihi TL’nin değeri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘Başkan’ se zirvesini gördü. TL yüzde 5 ile çilirse para politikasında da 2008 krizinden bu yana en bü ha etkin rol oynayacağını açık yük günlük değer kaybını yaşa ladığı, 14 Mayıs’ta yayımlanan dı. Merkez Bankası’nın faiz müdahalesinin ardından kur, bir gün önceki 4,54 seviyesine geriledi. Önceki gün en uzun vadeli tahvilinin faizi, ‘en az gelişmiş ülke’ kategorisindeki Senegal’in benzer vadeli borçlanma maliyetinin üzerine çıkan Türkiye, para piyasasında krizle boğuşan Arjantin dışın Bloomberg röportajından bu yana adeta serbest düşüşe geçti. Londra’da yatırımcılarla bir araya gelen Erdoğan’ın özellikle faiz ile ilgili açıklamaları, piyasalarda güven erozyonuna yol açtı. Bu açıklamaların ardından Merkez Bankası’ndan yükselen kura karşı bir adım gelmemesi satışları hızlandırdı. da tüm ülkelerin gerisine düştü. TL, 2017 sonuna göre, IMF kapısında bekleyen Arjantin’in para birimi pezo dışında tüm gelişen ülke para birimlerine karşı eridi. Avro/TL 5.76, Sterlin/TL 6.5859’a çıktı. Altın da yükselişini sürdürdü. Çeyrek altın 330 liraya çıktı. Erdoğan’la hızlandı Liradaki düşüş geçen yıl sonuna göre yüzde 30’lara ulaştı. Yaklaşık beş ayda TL, Kolombiya Pezosu karşısında yüzde 33.4, Malezya Ringiti karşısında yüzde 29.6, Tayland Bahtı’na karşı yüzde 29.2 düştü. TL karşısında Güney Afrika Randı ve Bulgar Levası yüz Pezoyu 5’e katladı Arjantin pezosu 14 Mayıs’tan bu yana yüzde 2.6 düşüş kaydederken, aynı süre zarfında TL’deki düşüş yüzde 12.8 ile pezoyu 5 katladı. Arjantin pezosundaki düşüş 2017 sonundan bu yana yüzde 30 iken TL’nin değer kaybı da geçen yıl sonuna göre yüzde 29.8’i buldu. Her ülke para birimindeki düşüş de aynı orana ulaştı. Dövizdeki yükseliş kredi borçlarına yansıyacak. Banka kredilerinin 1.4 trilyon TL’si yerel, 700 milyar TL’si yabancı para cinsinden. Banka müşterilerinin 184 milyar dolarlık döviz kredisi borcu bulunuyor. Japon kadınlar eve döndü Dolar/TL, Asya piyasalarında 4.6390’dan 4.8450’ye fırladı. ABD merkezli finansekonomi ajansı Bloomberg, Japon yatırımcıların TL’den kaçışına işaret etti. Türk tahvillerinin de özellikle bu yılın başından bu yana Japon yatırımcıların tercihleri arasında olduğunu aktaran Bloomberg, Japon yatırımcıların TL’nin Japon Yeni karşısında değer kazanacağı tahmini doğrultusunda Türkiye piyasasına yatırımı artırdığını, şimdi ise satışa döndüğünü belirtti. Japonya’da ev kadınları dahil yatırımcıların, Türkiye gibi yüksek faiz getirisi olan ülkelere yöneldikleri ve kur hareketlerinde Japon yatırımcıların yönelimlerinin etkili olduğu biliniyor. Uluslararası basında ise Erdoğan’ın piyasaları ikna etmesi gerektiğine dikkat çekildi. l Ekonomi Servisi Bedelini vatandaş ödüyor Liranın erimesi enflasyon, vergi, faiz, borç, bütçe açığı artışı olarak yurttaşa yansıyor EMRE DEVECİ TL’deki değer kaybı, akaryakıttan gıdaya, kredi faizlerinden köprü geçiş ücretlerine her alanda vatandaşın cebini yakacak. 4 Enflasyon yükselecek: Türkiye ekonomisinde TL’nin Dolar karşısındaki her yüzde 10’luk değer kaybı, enflasyonu yıllık bazda yaklaşık 1.5 puan artırıyor. Enerjiden imalat sanayisindeki girdilere kadar yoğun şekilde ithalata bağımlılık olduğu için kurenflasyon ilişkisi çok güçlü. 1 Ocak’ta 3.75 seviyelerinde olan Dolar/TL kuru, dün 4.92’yi gördü. Yılbaşından bu yana TL’deki değer kaybı yüzde 30’u buldu. 4 Benzin seçimi bekliyor: Türkiye’de benzin fiyatları normalde yaklaşık 1.5 dolar düzeyinde olduğu düşünüldüğünde, hükümetin geçici müdahaleleri olmasa, şu an İstanbul’da 6.25 seviyelerinde olan benzinin 7 lirayı geçmesi gerekiyordu. Vergi uzmanı Ozan Bingöl’ün hesaplamalarına göre, mevcut fiyatlarla devlet her gün motorin ve benzinde 11 milyon TL’lik vergi kaybı yaşıyor. 4 Borçlar katlanıyor: Eylül 2017 Tahtakale’de döviz alım satımı durdu miktarı bilmiyorum Doların 4.92 liralık yeni rekoru Tahtakale’de bulunan dövizcileri hareketlendirdi. 4.92’ye çıkan dolar kısa sürede tekrar 4.82’ye kadar düştü. Dövizdeki dalgalanma nedeniyle buradaki bazı döviz bürolarının tabela kapattığı görüldü. Borsa İstanbul Başkanı Himmet Karadağ, borsanın döviz satışına ilişkin olarak piyasaya güven vermek istediklerini, bu nedenle döviz sattıklarını ancak ne kadar döviz sattıklarını bilmediğini söyledi. Karadağ, son gelişmeleri analiz ettikleDövizci Reşat Yılmaz, “Alım sa rini ve bu gelişmeler tım arasındaki makas çok açıldı. sonucunda TL’ye güBu nedenle geçici olarak döviz ven vermek istedikbüroları işlem yapmıyor” dedi. lerini belirtti. itibarıyla Türkiye’nin toplam dış borcu 453 milyar dolar. Bu borcun yüzde 70’i, yani 316.4 milyar doları özel sektöre ait. Özel sektörün döviz açığı 223 milyar dolar. Türkiye’nin dış borç ödemeleri ve cari açığı kapatmak için ihtiyaç duyduğu bir yıllık finansman 240 milyar dolar. Yılbaşından bu ya na TL yüzde 30 değer kaybettiği için toplam dış borç TL cinsinden 520 milyar TL arttı. 4 Yandaşa dolarla garanti: Kamu Özel işbirliği ile yapılan köprülerden havalimanlarına, hastanelerden otoyollara birçok büyük proje dolar üzerinden yolcuhasta garantileri veriliyor. Örne ğin Avrasya Tüneli’nde otomobil başına 4, minibüs başına da 6 dolar artı KDV garantisi verildi. Kurdaki artışla ya tünel ve köprü geçiş ücretlerine ya büyük zam yapılacak ya da vatandaşın vergileriyle oluşan merkezi bütçeden yapılan ödemeler artacak. Bu da bütçe açığını artıracak. BORATAV EKONOMİYİ DEĞERLENDİRDİ Yolun sonunda IMF görünüyor Prof. Dr. Korkut Boratav: Kurallara uymaya razı olursanız, teslim olursanız IMF’ye gidersiniz. İşte Türkiye bu noktadadır. MUSTAFA ÇAKIR aynı kuralları kabul etti. Şimdi buna ya İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, ekonomide gelinen aşamayı değer uyacaksınız ya da cezalandırılacaksınız. n Nedir cezalandırma? Fon girişleri durur. Krediler pahalılaşır ya da ana para lendirdi. Dünyaya hâkim olan finans yı tahsil etmeye başlar bankalar. Bu da kurallarına dikkat çeken Bo döviz krizine sürükler. Sonuç, kurallara ratav, “Şimdi bu kurallara ya uymaya razı olursanız, teslim uyacaksınız ya da cezalandı olursanız IMF’ye gidersiniz. İşte rılacaksınız... Sonuç, kuralla Türkiye bu noktadadır. ra uymaya razı olursanız, tes n Cumhurbaşkanı bu kuralla lim olursanız IMF’ye gidersi ra uyma niyetinde olmadığını niz” dedi. Prof. Dr. Boratav’ın çeşitli vesilelerle söylüyor. Fa değerlendirmeleri şöyle: kat söylem ortalığı karıştırıyor. n Şu anda dünyaya hâkim olan Ne söylüyor: “Yurtdışına pa finans kuralları şunlar: 1 Mer ra kaçıranlara vergi uygulana kez Bankası’nın kesin bağımsızlığı. 2 Enflasyon üzerinde faiz Korkut Boratav cak. Cumhurbaşkanı yürütmenin başı olarak Merkez Banka oranını belirleyen sıkı para politikası. 3 sı bağımsızlığına tabi olmak zorunda de Döviz fiyatları dalgalanmaya bırakılacak, ğildir. Son olarak da faiz bütün kötülük Merkez Bankası müdahale etmeyecek. lerin anasıdır, düşürmek lazım.” 4 Hepsinin temeli olan ana kural ser Bunlar kurallara itiraz anlamına geliyor maye hareketleri serbest bırakılacak. ama temel kural korundukça yani ser n Şimdi bu kurallar finans kapitalin ha maye hareketlerinin korunması halin kimiyetini sağlayan kurallardır. Bunun de mümkün değil. Cezalandırılırsınız. la baştan kavga etmeniz mümkün. Ya Prof. Boratav, ekonomideki kötüye gi ni “sermaye hereketlerini kontrol ede dişin işçiye, memura yansımasının na ceğim” diyerek meydan okuyabilirsiniz. sıl olacağı konusunda da “Enflasyon Türkiye bundan 1989’da vazgeçti. Ser yukarı çekilir, sonunda sert krize dö best bıraktı. İkincisi döviz kurunu kont nüşürse ekonomi daralmaya başlar. İş rol edebilirsiniz. Türkiye bundan da Ke sizlik yükselir. Ancak bu nokta daha mal Derviş döneminde 2001’de vazgeç sonra gelir. Yıl sonunda gelir. Özellikle ti. 2002 sonunda iktidara gelen AKP de önümüzdeki yıl gelir” dedi. Böke ve ÖZTrak’tan GÜNÜN yorumu Bu yaşanan OHAL devalüasyonudur CHP İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye ekonomisinin hızla bir uçurumdan aşağı yuvarlandığı GEÖCNİKLEMMELİ CğBüygşdikrlvlnrhrlMzkHed“ktpdptBaYeküaülaeııeMaiiaeğaöeıkeseaeiiikounlaeaüynnlyneandmkbrtnterdirdşkrntkotnnekçemaıkrhmüeiübdıLuanlraıileşklelsslünaauırizsZilmdntaelaoimteştRrmeianeökaaiükoegrmlna1oaişenrbeanrıknlblidyneeotkyniırrıyleheifba5ldomdiygnnaebsdeaaalsbeiearsoartılzroryıreurleğnel’ebelıllnuektrtriimeacatıarilrmaieeemBysinntreBeıaıımknltk.ıebebladcinbeaaHrnreltaümieoagirü’orrlaıoBelkikyladleteoinll7maepevbrabdayregiacelyelmnml1rasoğıçkdkancğkaieşımh.üleişıcaioralryuka8aavk0mrırlekedzkiiresircakıakiiikeyrl,çğlyiiyuarnendıd0eie.ıvdBıagiaçnsrausnetlnrkdc5,rdd,l.aoesizeurndia0lanedlişaiıekmçlzlk,rıdudaaael“0onkBanlııirktrnfiera’ıebı”iğrışsEd.sktlrel.yiuk.etoe0vknıüliae1aryciRcaaaibıubısıfkuaedoaDzPnYmekmyiiaoblyıdlesraa1edbşceludmiaşaaonrylil,eaoarieğüöezyağcayldlkıti2ahgcdbossmcm’nakdımlrdnnllEdotkvkklkıeseuieukuaiüaeealaiabayonaıögdomkiavnanlköiinığepalkm.zrskirrasşianğammeüvnvavümrly.dsnglotiııreıKtngiüefninrrHieneıTkıüçollaailnaeas’hÜzgknnitikkaiyiasidlmaşşilşntskıremaernpiuöTayiüeyksoıl1çseraus,yisctinireİmürrıödir,mlaesyim0sygMamzezıteaezzabgtkb‘,nenartöTio”eyleİdlirarepvtitcgfü’avinissheuOefidknylltikBOaiidberomninaıaüeekıaşnBtErünk,albrdğkBÜgailildeynLslll,kayçrbakmaMlagbekaaliiıieşYBesıCöaidşrrdadse.aaroelerakbrrğnül.Ülr’oeizodipeeogrAeniei.ğuankkğeştlmoianb.mdKddnlaörrğrşırk.nılkklYoklsırmnyiBrdeke.eTiiaunimasiarreoayedle,alzoAbeıunniaüitbnurıbkognntvdyvıgtinetzanŞrkNyküş’iaopüreiueteı.e’şneü.,.nrıirçinn na dikkat çekti. TL’nin OHAL ilanından bu yana yüzde 60’a yakın değer kaybettiğini belirten Böke, “Bu çok açık bir biçimde OHAL devalüasyonudur” dedi. TL’nin her yüzde 10’luk değer kaybında enflasyonun 1.5 puan arttığına, TL’nin sadece yılbaşından bu yana yüzde 27 değer kaybettiğine işaret eden Böke,“Göz göre göre hep birlikte batıyoruz” değerlendirmesini yaparken, “Ancak, şu da açıktır ki Saray’ın sebep olduğu bu krizden sadece Merkez Bankası’nın alabileceği önlemlerle çıkmak mümkün değildir. İhtiyaç çok açıktır. Çok acil biçimde: OHAL kalkmalıdır. Varlık Fonu uygulamasına son verilmeli; Hazine, kaynaklarını paraleli için değil, halk için kullanacak güce kavuşturulmalıdır” dedi. Öztrak: Derhal kaldırın CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak ile CHP PM üyesi Selin Sayek Böke hükümeti ekonomide bir an önce önlem alması konusunda uyardı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, hükümete ekonomide acil önlem çağrısı yaptı. Öztrak, “Merkez Bankası’nın elindeki araçları bağımsız olarak kullanacağı topluma yazılı olarak taahhüt edilmeli; Saray, kerameti kendinden menkul ekonomi danışmanlarının görevine hemen son vermeli” dedi. “Bu, ülkeyi borca batıran aldığı parayı da betona yatıran AKP iktidarının izlediği yanlış politikaların sonucudur” diyen Öztrak, sermayenin Türkiye’den kaçtığını kaydetti. Öztrak, dikkat çeken şu değerlendirmeyi de yaptı: “Tabii bir ihtimal de bu belirsizliğin iktidar tarafından bilerek yaratılmak istendiğidir. İktidar bir seçim stratejisi olarak, 2015 Kasım seçimlerinde kullandığı asayiş ve güvenlik gerekçesi yerine, bu seçimlerde ekonomik istikrarı kullanmak istiyor olabilir. Ekonomide dalgalanmayı artırarak ‘istikrar için bildiğinize oy verin’ deyip istikrarı vatandaşın demokrasi talebinin önüne geçirmek isteyebilir. Ya da artık gideceğini anladığından kendisinden sonra geleceklerin kucağına tam bir enkaz devretme peşinde olabilir.” l ANKARA/Cumhuriyet FLORMAR’DA DİRENİŞ SÜRÜYOR Sendikalaştıkları için çıkarılan Flormar işçileri, haklarına sahip çıkmak ve işten çıkarmaları protesto etmek için direnişe başladı. İşten çıkarmalar devam ettiği için işçilerin direnişi devam ediyor. Gebze Hükümetin gücüOrganize Sanayi Bölgesi’nde kurulu ve ülkenin önde gelen kozmetik firmalarından Flormar’da işten çıkarılan işçi sayısı 115’e ulaştı. yalnız işçiye yetti Bir grev daha ‘milli güvenlik’ gerekçesiyle fiili olarak yasaklandı. Soda Sanayi AŞ’ye ait 3 işyerindeki grev 60 gün ertelendi Şimdiye kadar 13 grevi yasaklayan AKP, bir grevi daha “mil li güvenliği bozucu” nitelikte oldu ğu gerekçesiyle “erteledi.” Petrolİş Sendikası’nın Soda Sanayi AŞ’ye ait işyerlerindeki grevi 60 gün “ertelen di.” 60 gün sonunda anlaşma sağla namazsa Yüksek Ha kem Kurulu’na gidile ceği için “erteleme” ay nı zamanda yasaklama anlamına geliyor. MUSTAFA ÇAKIR Hükümetin kararı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayı ile Resmi Gazete’de yayım landı. Karara göre Petrolİş Sendi kası tarafından Soda Sanayii AŞ’ye bağlı Kazanlı Bucağı Yanı (Akde nizMersin), Arap Ali Köyü (Sey hanAdana), Kazanlı Mevkii (Akde nizMersin) adreslerinde kurulu iş yerlerinde alınan grev kararı, “milli güvenliği bozucu” nitelikte görüldü ğü için 60 gün ertelendi. Grevin ertelenmesi aynı zamanda “grevin yasaklanması ve iptal edil mesi” anlamına da geliyor. Çünkü ya saya göre, erteleme kararı ile birlikte arabulucu süreci devreye giriyor. Bu süreçte Çalışma ve Sosyal Gü venlik Bakanı, uyuşmazlığın çözümü için bizzat kendisi arabuluculuk ya Grev Haktır Yasaklanamaz Bir grevin daha yasaklanması, çeşitli sendikalar tarafından tepkiyle karşılandı. DİSK’e bağıl Birleşik Metal İş ve Nakliyat İş birer yazılı açıklama yaparak, grev ertelemeyi kınandı. Açıklamada, grevin ertelenme nedeni bundan öncekilerde olduğu gibi, “milli güvenliğin tehlikeye gir mesi” olarak gösterildiği hatırlatılarak, hükümetin 2017 başında EMİS ve Asil Çelik grevlerini, daha önce de 2015 MESS grevlerini en son da ocakta 130 bin metal işçisinin grevini yasakladığı belirtildi. Açıklamada, tüm emek dostları, Petrolİş’in üyesi işçilerin bu haklı mücadelesine destek vermeye çağrıldı. pabileceği gibi bir kişiyi de arabulucu olarak görevlendirebilecek. Erteleme süresi içerisinde taraflar aralarında anlaşarak uyuşmazlığı özel hakeme de götürebilecek. Ancak erteleme süresinin sonunda yani 60 günlük sürenin sonunda anlaşma sağlanamaması halinde ise 6 gün içinde taraflardan birinin başvurusu üzerine uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulu’nca çözülecek. Sendikanın süreç sonunda Yüksek Hakem Kurulu’na başvuruda bulunması gerekiyor. Çünkü yasaya göre uyuşmazlığın bu şekilde çözülmemesi halinde sendikanın yetkisi düşüyor. Yüksek Hakem Kurulu’nun kararları da kesin nitelik taşıyor. Yani itiraz edilemiyor. İyi ki OHAL var! AKP döneminde 13 grev yasaklandı. OHAL döneminde ise 5 grev hakkında yasaklama kararı alındı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçen günlerde, OHAL döneminde grevlere daha kolay müdahale ettiklerine dikkat çekerek şunları söylemişti: “Bu ülkenin OHAL ile idare edildiği dönemler, şimdi bizim OHAL kararlarını uyguladığımız gibi cereyan etmiş dönemler değildi. Fabrikalar sürekli greve giderler çalışamaz hale gelirlerdi. Tüm sanayi kesimine seslenmek istiyorum. Acaba şu anda bu yedinci OHAL dahil bir tane fabrikada böyle bir grev söz konusu mu? Böyle bir şey olduğu anda zaten en büyük bizim tutanağımız ne? OHAL. Anında müdahalemizi yapıyoruz. OHAL çok ciddi bir çözüm kaynağımız oluyor ve şu süreç içerisinde Türkiye’de sanayi durmamıştır.” l ANKARA Yine yine gciönzayyaeştı Adana’da bir fabrikanın çatı sistemini yapmak için iskele kuran 2 işçi, elektrik akımına kapılarak yaşamını yitirdi. Olay, saat 10.30 sıralarında D400 Karayolu Küçük Dikili Mahallesi’ndeki bir fabrika inşaatında meydana geldi. Fabrikanın çatı sistemini yapmak için işçiler İbrahim Biçer ve İbrahim Demir iskele kurdu. Tekerlek sistemi üzerine kurulan iskelenin yerini değiştirmek isteyen Biçer ve Demir, üst taraftan geçen elektrik hattını görmedi. İskelenin elektrik telleri ile temas etmesi sonucu 2 işçi akıma kapıldı. Diğer işçilerin fark etmesi üzerine olay yerine çağrılan sağlık ekibi, 2 işçinin de yaşamını yitirdiğini belirledi. Real Market işçileri TRUMP’ta eylem yaptı Real Market direnişçileri, 10 aydır hileli iflasa, haklarının gasp edilmesine karşı sürdürdükleri mücadeleye devam ediyor. Dün de TRUMP AVM’de bulunan Media Markt Mağazasının önünde eylem yaptılar. AVM’nin içerisinde slogan atarak Media Markt’ın önüne geldiler. İşçiler, burada Media Markt’ın 2017 için 1 Milyar Avro kâr açıkladığını ve bu kârın işçilerin ekmeği, canı, kanı pahasına kazanıldığını dile getirerek, haklarını gasp eden Metro, Beğendik ve Media Markt’tan haklarını alana kadar, sarı sendikacılardan hesap sorana kadar direnişin süreceğini vurguladılar. Maaşını alamayan çalışan iş bıraktı İzmir Torbalı’da Bahçeşehir Royal şirketinin inşaatında çalışan taşeron işçiler maaşlarını alamadıkları için iş bıraktı. İşçiler, maaşları yatmadan iş başı yapmayacaklarını dile getirdi. Torbalı Ayrancılar bölgesinde yapımı süren Bahçeşehir Royal inşaatında çalışan işçiler iş bıraktı. 4 aydır çalışan işçiler 2 aydır herhangi bir maaş alamadıkları için dün iş bırakma kararı aldı. İki maaşlarını da parça parça aldıklarını dile getiren 26 işçi bu sabah iş durdurdu. İş durduran işçiler demir, kalıp ve duvar ustaları, 10 işçinin de maaşlarını alamadığı için inşaatı terk ettiğinin bilgisini verdi. MePar Nakliyat’ta sıra toplusözleşmede Bursa’da 40 yıllık bir geçmişi bulunan TOFAŞ ve Ford’un ürettiği araçların Türkiye geneline dağıtımını yapan MePar Nakliyat’ta baskılara karşın işçiler sendikalaştı. İşçilerin üyesi olduğu TÜMTİS toplusözleşme hazırlıklarına başladı. İş güvenliği tedbirlerinden yoksun, günde 9 saatten fazla çalışan MePar Nakliyat bünyesindeki uzun araç şoförleri, güvenceli ve toplusözleşmeli koşullarda çalışmak için TÜMTİS’e üye oldu. İşçilerin sendikalaşmasıyla işten atmalar başladı. İşe iade davalarının ardından işçilerin işbaşı yapması üzerine kısa sürede çoğunluk sağlandı. 3bi. rHaişvcailniamyaentıinDdaaha 3. havalimanı şantiyesinde işçi ölümleri devam ediyor. Bu kez de şantiyenin kuzeyinde, deniz tarafındaki limanda kalıp patlaması sonucunda Ha tay iline kayıtlı Yaşar Sevinç adlı işçi yaşamını yitirdi. Bölgeden sorumlu iş güvenliği uzmanı gözaltına alındı. l İSTANBUL/Cumhuriyet C MY B C MY B