Katalog

DUNYA Nükleer deneme sahası boşaltılıyorKore Yarımadasında barış rüzgârları esmeye devam ederken Kuzey Kore’nin nükleer deneme sahasını hava şartlarına bağlı olarak 2325 Mayıs arasında bir tarihte boşaltacağı belirtildi. Kuzey Kore devlet ajansı tarafından yapılan açıklamaya göre deneme sahası, içerisindeki tü nellerin patlatılarak yok edilmesi, girişlerinin kapatılması, gözlem tesislerinin ve araştırma binalarının tümünün ortadan kaldırılmasını da kapsayacak şekilde boşaltılacak. Duyuru, ABD Başkanı Trump’ın Kuzey ve Güney Kore liderleriyle 12 Haziran’da Singapur’da buluşacağını açıklamasının ardından geldi. Rezak’lara çıkış yokPazar13Mayıs2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE 15 Malezya’da 9 Nisan’da yapılan genel seçimlerde iktidarı kaybeden eski Başba Hakkındaki yolsuzluk iddiaları ile ilgili soruşturmanın yeniden açılması olası eski Başbakan Necip Rezak ile eşine yurtdışına çıkış yasağı getirildi kan Necip Rezak’a hakkındaki yol suzluk iddiaları nedeniyle tedbi ireleri bastığı haberini duyurdu. ren yurtdışına çıkış yasağı getirildi. Yetkililer Rezak’ın eşinin dairesi Rezak’ın Facebook hesabında “kı ne onlarca kutunun getirildiğine da sa bir ara” açıklamasıyla eşi ile bir ir şikâyet üzerine harekete geçildi likte Endonezya’ya gideceğini du ğini kaydetti. Habere göre şikâyet, yurmasının ardından kızgın halk Muhammed’in partisinin gençlik ko Rezak’ın uçağının kalkışını engelle lu liderleri tarafından yapıldı. Polis mek için havaalanına gitti. Bu arada belgelerine göre üzerinde Başbakan Göçmenlik Bakanlığı’ndan “Rezak ile eşinin yurtdışına çıkışının yasaklandığı” açıklaması geldi. Açıklamada tedbirin gerekçesi be Halk istifasını açıklayan Rezak’ın ülkeden çıkışını engellemek için havaalanına akın etti. lık logosu bulunan kamyonlar geçen perşembe günü bir çanta markasına ait 50 kutuyu binaya getirdi. Bahsi geçen çantaların tanesinin 200 bin dolar lirtilmese de karar, Rezak hakkında kın ilişkileri bulunuyor. Rezak devlet bakan tarafından yapılan bazı şeyler olduğu bilgisine de yer verildi. Malezya ulusal kalkınma fonu 1MDB fonundan 700 milyon dolar hortumla hakkında soruşturma açmak için ye Malezya’da 60 yıldır iktidarda olan ile ilgili yolsuzluk ve kara para aklama makla suçlanıyordu. Reuters’e konu terli delil var” ifadesini kullandı. Rezak’ın liderliğini yaptığı Birleşik iddialarıyla ilgili adli soruşturma başlatılacağının işareti olarak yorumlan şan iki kaynak, seçimleri kazanan Mahathir Muhammed’in Rezak hakkında Akrabalara baskın Malaylar Ulusal Örgütü (UMNO) partisi 222 sandalyeli parlamentoda yal dı. Dün istifasını açıklayan Rezak bu ki yolsuzluk soruşturmasını tekrar aç Reuters ayrıca polislerin “yeni hü nızca 79 sandalye kazanabilmişti. Es kez Twitter hesabından “karara say mayı planladığını kaydetti. Muham kümetin ülkeden çıkarılmasından ki Başbakan Mahathir Muhammed ön gı duyduğunu” öne sürerek ülkede ka med ise düzenlediği basın toplantısın korktuğu hassas belgeleri aramak için” cülüğündeki muhalefet partileri koa lacağı mesajını paylaştı. Rezak iktida da “Necib’in ülkeden ayrılmasına be bir apartman blokunda Necip Rezak’ın lisyonu Halkın Umudu İttifakı ise 122 rının AKP hükümeti ve Erdoğan’la ya nim engel olduğum doğru. Eski baş akrabalarının yaşadığı iddia edilen da sandalyeyle seçimleri kazanmıştı. ‘Rusya’nın palazlanmasına Batı izin vermez’ Kremlin’de dördüncü dönemine giren Putin, spora merakıyla da biliniyor. Putin önceki akşam buz hokeyi maçı için sahadaydı. PUTİN, PR ÜRÜNÜ MÜ GERÇEK Mİ... Putin, KGB geçmişinden Devlet Başkanlığı’na uzanan dönemle birlikte “karizmatik, gizemli, güçlü lider” imajıyla dünya siyaset sahnesinde... Sizin de kitapta bahsettiğiniz gibi elde kendi anlattığı hayat hikâyesi, birden çok yüzü var... İmaja ilişkin bir halkla ilişkiler çalışması yapılmış olabileceğine değiniyorsunuz, gerçekliği sizce ne kadar? BAŞLAMIŞ Ben Putin’in çizilen imaj doğrultusunda, bunun aynısında bir insan olduğunu düşünmüyorum. Kitapta da bahsettiğimiz gibi bu Rus gizli servisi tarafından iktidara taşınan bir kişi için yaratılan imaj. Kendi çabasıyla bu koltuğa geldiğini söylemek güç. Gizli servis, hem halkın gözünde kabul görmesi, hem de uluslararası alanda dikkat çekebilmesi için bir imaj çalışması yaptı ve hâlâ yapıyor. Sonucu da ortada... Herkesin merakla baktığı, çok fazla karizmatik bulduğu bir insan portresi ortaya çıkıyor. Ama bana göre, bu doğuştan değil, yaratılan bir karizma. Putin için milliyetçi, pragmatik bir adam diyebilirim. DEPREM Yaratılan bir imaj ama hiç kuşkusuz zaman içinde Putin de bu kalıba oturuyor ve kişisel özelliklerini geliştiriyor. Bunu taşıyabilir hale geliyor. Öyküsü itibarıyla diğer pek çok liderden farklı olarak siyasi hayatta adım adım aşarak bu noktaya gelen bir kişi değil. Kendi oligarklarını yarattı BAŞLAMIŞ Onu öne çıkaran özelliği üstlendiği sorumluluğu sonuna kadar götürmesi. Birlikte çalıştığı insanlara son derece sadık, devletine bağlı, verilen görevi tartışmadan bir asker disiplini içinde yerine getiriyor. Petersburglu, KGB başkanı oluyor, kamuoyu önüne çıkışı Ağustos 99’da... Yeltsin, sürekli başbakan değiştiriyor... Birdenbire Çeçenler, Dağıstan’a saldırıyor, Moskova’da yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiği apartman saldırıları gerçekleşiyor. Ve Yeltsin sahneyi Putin’e bırakıyor. Bu planlı mı o zaman? İpuçları onu gösteriyor.. O dönemdeki Moskova’daki patlamaları Rus gizli servisinin yaptığını iddia edenler de var, Çeçenleri buna yönlendirdiğini söyleyenler de. Ama bu karmaşa, siyaset sahnesine Putin’i çıkarıyor. Putin, Rusya’da tek bir liderlik mi yürütüyor yoksa arkasında derin devlet, gizli servis etkisi mi var? Oligarklarla güç dengesini nasıl kuruyor? Bence kesinlikle var. Yaratılmak istenen ve başarılan imaj Rusya’daki tek adam, ağzından çıkan neyse o olur. Ama ben onun bu kadar hareket alanının olduğunu sanmıyorum. Onun da sınırları var. Ancak elbette 2000 yılındaki Putin’le 2018 arasındaki Putin arasında güç anlamında fark var. 18 yılda büyük bir deneyim elde ediyor. Kremlin’de olmanın getirdiği tecrübe... Burada sürekli birbiriyle itişip kakışan güç odakları var. Putin denge sağlamayı başarıyor. DEPREM Oligarklar hep vardı, varlar... Putin iktidara geldiğinde neredeyse devleti kıskaç altına alan idari yönetimde etkin bir sınıf vardı. Ekonomiye hâkimdiler, Berezovski başını çekiyordu bu cephenin. Putin iktidara gelir gelmez ilk yaptığı bunları oyundan çıkarmak oldu. Ekonomideki ağırlığını artırdı. İktidarda ikinci dönemine geçişte ise yeni bir oligark sınıfı güçlendirdi, Abromoviç gibi... Yani bir oligark şurası gidiyor, diğeri geliyor. Tek fark ilkindekilerin siyasi etkilerinin ikincisinde o kadar olmaması. MİNE ESEN BatıMoskova cephesinde sular uzun süredir dalgalı... İlişkilerdeki yük ği, Rus İmparatorluğu’na giden bir gelenekten geliyor. Batı şunu biliyor, Rusya 90’larda çok kötü durumda ama bu sonsuza kadar böyle gitmeyecek, özellik sek gerilim bizzat Rusya Dı le zengin doğalgaz kaynaklarına şişleri Bakanı Lavrov tara da sahip olmasıyla yeniden etra fından “Soğuk Savaş’tan be fına bakmaya başlayacak. Onun ter” ifadeleriyle gözler önüne se için Batı o ayağa kalkma süreci rilecek cinsten hem de... Küresel ni mümkün olduğu kadar gecik güçler arasında iplerin böylesine tirmeye, Rusya kendine gelirken gerildiği bir ortamda ise gözler onun eski müttefiklerini transfer tüm bu sinir savaşının tam da gö etmeye çalıştı. beğindeki isim, Kremlin’in tepesindeki Vladimir Putin’de... Rusya’da uzun yıllar ga iSnaşvaupnemşaindduevarını zetecilik yapan Cenk Başla Başlamış Madem Soğuk Savaş bitti, o mış ile Ukrayna, Rusya’dan ve Deprem’in birlikte zaman sorulur Batı’nın ne işi haberler geçen Okay kaleme aldıkları ‘Vladimir var Doğu Avrupa’da, ne işi var Deprem’in “Vladimir Vladimiroviç Putin: Rusya’yı Ayağa Kaldıran Lider” başlıklı, ortak kaleme aldıkları kitap, tam da kriz havasında, Rus lideri bugünlere getiren yaşam öyküsüne, bir ne Vladimiroviç Putin: Rusya’yı ayağa kaldıran lider’ başlıklı kitap, Rus liderin KGB’den Kremlin’e uzanan gizemli öyküsünün örgüsünde, SSCB ve sonrasında yaşanan gelişmelere ışık tutuyor... üç Baltık ülkesinde... Ne zaman Rusya’nın Putin’in geliş dönemiyle denk olarak ekonomik olarak toparlamaya başlaması, ayağa kalkma çabası gözüktü, ipler gerilmeye başladı. Dolayısıyla Soğuk Savaş vi Sovyetler sonrası ülkenin hiçbir zaman bitmedi. Rus yaşadıklarına büyüteç tuta lırken Moskova’daki hava, devlet ya Batı’nın her zaman rakibi cak türden. Başlamış, bunun Pu te de vatandaşta da şuydu: “Bir sa dir. Batı’nın da her zaman istediği tin hakkında Türk gazetecilerin vaş vardı ve bitti. Sovyetler Birliği Rusya’yı kendi sınırları içine hap yazdığı ilk kitap olduğuna işaret dağıldı. Savaşı kaybettik, ideolojik setmek. ediyor. Başlamış ve Deprem’le ki olarak da kaybettik. Bizim artık n Moskova’nın Suriye siyaseti taba ilişkin sohbetimizde günü Batı’yla çekişmemiz için bir neden nin arkasındaki ana etken ne? müzde Moskova ile Batı bloku kalmadı.” Ben o dönemi şuna ben Rusya kendi hayat alanının da arasında giderek artan tansiyo zetiyorum. Ruslar Batı’ya, kaybet raltıldığını düşündüğü için Suri nu, Ankara ile ilişkileri de es geç tikleri akrabalarını bulmuş gibi ye de harekete geçiyor... Bir taraf medik... heyecanla, sevinçle, naif bir şekil tan NATO yayılıyor, “Arap baharı” n “Soğuk Savaş hiç bitmedi ki” de bakıyordu. Ama bence Batı’nın başlayınca ülkeler tek tek gidince, diyorsunuz... Peki ABDRusya bakışı hiç değişmedi, başından bu Ruslar da korkuya kapılıyor. Tek denklemine, Trump’lı döne yana aynıydı. Çünkü müttefik Suriye kalmış. Suriye gi me baktığımızda işler kont küresel anlamda Rusya derse sıra İran’a sonra bize gele rolden çıktı mı sizce... her zaman için potansi cek diye düşünüyor. Rusya’nın BAŞLAMIŞ Kontrolden yeli olan bir rakiptir. “Sıcak denizler” arzusu konusu çıktığını düşünmüyorum. Rusya gözardı edi evet de, ortada başka şeyler de var. Trump’la da ilgisi yok pek. lecek, “palazlanması Rusya tamamen oluşturulan ablu Bunlar kişiye bağlı ülkeler na izin verilecek” bir ül kayı kırmaya çalışıyor aslında. Ba değil. Benim oradaki iddi ke değildir. Hırsları olan na sorarsanız savunma duvarını am şu, 90’larda SSCB dağı bir ülke, Sovyetler Birli inşa etmeye çalışıyor. Türkiye nefes aldırıyor n Sizce Putin cephesi Türkiye’yi batıya karşı koz olarak mı kullanıyor... BAŞLAMIŞ Her şeyden önce iki ülke yüzyıllardır rakip. Rekabet alanı ortak alan, Karadeniz, Kafkasya, Orta Asya, bugün gördüğümüz gibi Ortadoğu. Ancak çıkarlar gereği bir araya gelebiliyorlar. Bugünkü işbirliğinin nedeni de çıkarların zorlaması. Zoraki nikâh Düşünün Soğuk Savaş döneminde olmayan şey de gerçekleşiyor, NATO üyesi Türkiye, bir Rus uçağını düşürüyor. Ama ilişkiler toparlanabiliyor bir şekilde... Liderler arasında özel bir samimiyet ve ortak dil olduğunu düşünüyorum ama bunun çok da abartılmaması lazım. Her ülkenin kendi çıkarları var sonuçta. Sovyetler’in dağılmasından sonra Türkiye’nin, Rusya’ya yakınlaşmasına zora ki nikâh gözüyle bakıyorum. Ama bu dönemsel, taktiksel bir ilişki. Rusya’nın Suriye’de Türkiye’ye ihtiyacı var. Türkiye’nin gücünü abartmayalım ama küçümseyemelim de. Zaten Batı karşısındayken Rusya’nın Türkiye olmadan istediğini yapamayacağını fark ettiği için “karşımda olacağına yanımda olsun” tavrı var. İran’la da benzer taktik işbirliği içinde gözüküyor Rusya. Bir de Rusya, Suriye’deki elini güçlendirmekle kalmıyor, Türkiye ile Batı arasında yaşanan tüm gerginlikler otomatikman bölgede Batı’nın güç kaybetmesi anlamına geliyor. Bu da Rusya’nın nefes almasını kolaylaştırıyor. Suriye stratejik nokta DEPREM Aslında Rusya için Suriye yeni bir konu değil. Çok eskiden beri Rusya bölgede etkin. Suriye, Rusya için tüm Akdeniz havzası açısından önemli. “Arap Baharı” dönemine gelirsek, Libya düştü. Rusya BMGK’de Libya’ya yönelik bombardımana çekimser kaldı. Moskova, o dönemde Libya’yı kolay bıraktığından dolayı pişman. Suriye kaldı geriye. Haliyle askeri olarak son stratejik noktası bu bölgede, tutunacağı son dal. n Peki Moskova’nın Suriye Devlet Başkanı Esad’a desteği sürer mi... BAŞLAMIŞ Rusya, Esad’ın arkasında olabileceği kadar durur. Artık durmaması gerektiğini anladığı anda ise vazgeçer. Rus dış politikasında, devasa ülkeden beklenmeyecek bir kıvraklık, esneklik hâkimdir. Ama dere geçilirken değiştirir mi bundan emin değilim. Bence şu anda dereyi geçme aşamasında. Bu sadece Esad’dan vazgeçmek anlamına gelmez, Batı’ya karşı geri adım atma anlamına gelecektir. Irak krizler gölgesinde sandıkta Iraklılar, geçen yıl hükümetleri IŞİD’e karşı zafer ilan ettiğinden beri ilk parla mento seçimleri için dün sandık başına gitti. 37 milyon nüfuslu Irak’ta, yaklaşık 24 mil yon kayıtlı seçmen bulunuyor. Irak, seçimle re ekonomik kriz, evine dönemeyen binlerce sığınmacı, siyasi kutuplaşma ve güvenlik so rununun gölgesinde girdi. Irak Bağımsız Se çim Yüksek Komiserliği, sonuçların oy kul lanma işleminin sonu ermenin ardından 48 saat sonra açıklanacağını duyurdu. Çeşitli si yasi ittifaklardan yaklaşık 7 bin adayın ya rıştığı seçimde meclisin 329 üyesi belirlene cek. Güvenlik önlemleri seçimlere günler ka la artırılırken Bağdat, Musul ve diğer büyük kentlerde dün sokağa çıkma yasağı ilan edil di, vilayetler arasında seyahatler kısıtlan dı. Önceki gün de havalimanı ve gümrük ge çişleri kapatıldı. Bu arada Kerkük’te dün dü zenlenen iki ayrı bombalı saldırıda güvenlik güçlerinden 6 kişinin hayatını kaybettiği be lirtildi. Günün erken saatlerin de Kerkük’ün kuzeyindeki bir kontrol noktası na düzenlenen saldırıda 6 ki şinin hayatını kaybettiği habe ri gündeme yan sımıştı. IŞİD da ha önce tüm se çim merkezlerinin hedef olacağı tehdidinde bulunmuştu. Güvenlik kapsamında arananlar arasında Başbakan İbadi de vardı. ABDAlmanya hattı ‘zehirlendi’ ABD’nin İran ile nükleer anlaşmadan çekilmesine Avrupa’nın tepkisi sürü yor. ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaş madan çekilerek hayal kırıklığını yarattığı nı söyleyen Almanya Dışişleri Bakanı Hei ko Maas, Der Spiegel dergisine verdiği de meçte, ABD’nin tek ta raflı kararının Berlin ve Washington arasın daki ilişkileri “zehirle diğini” söyledi. Maas, Almanya’nın ulusal çı karları söz konusu oldu ğunda ABD’ye karşı da ha sert bir tutum ser gileyeceğini vurguladı. İran’ın ruhani Maas, “Gerektiğinde çı lideri Ayetullah Ali Hamaney, başkent Tahran’daki bir kitap fuarında elinde yazar Michael Wolff’un “Ateş ve Öfke: karlarımız için mücadele etmeye hazırız” diye ekledi. Bu arada Londra merkezli, muhaliflere yakın Suriye İn Trump’ın Beyaz san Hakları Gözlemevi, Sarayı’nda Yaşananlar” adlı kitabı tutarken çekilen bir fotoğrafını Instagram’a koydu. Trump ile ilgili ciddi iddiaları içeren bu kitap büyük ses geçen perşembe günü Suriye’de İsrail saldırıları sonucu 6’sı Suriye ordusuna bağlı, aralarında 11 İranlının da bulunduğu 27 Şam yanlısı gücün getirmişti. hayatını kaybettiğini du yurdu. Trump’ın anlaş madan çekilmesinin hemen ardından Suriye ile İsrail arasındaki Golan Tepeleri İranİsra il çatışmasına sahne olmuştu. İadrlaibç’ldaesablodmırı:b1a2lıölü Sst(fnnrBiaıe,ıinesd2Haodye5çaanakubıczkukkiroliiciYBhaşmyhuuaadieabssrdı’e.nseautenaOtitfnaylnyailsünlaaekezakeyrlurle1alıd)zünörl2ıeMaenrbayınkünekribdirndıraşanıkdaıi.ltndereıahİdsadızdarıgaiclınlyilenMıibddnyarıeatyüçS.pıkaendibavrikıüitaiİnlklrldelaüaıSallştisayaıbMtlırbivm’rydueuçilaaestendk,tvmiağıiaYemen’de Türk gemisinde patlama Yemen’de Husi milislerinin kontrolü altında bulunan Salif limanına buğday taşıyan Türk gemisinin bir patlama sonucu hasar aldığı duyuruldu. Reuters ajansının haberine göre İnce İnebolu adlı geminin kaptanının Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerine bağlı bir savaş gemisinden yardım istediği ve geminin sol tarafının ortasında delik açıldığını bildirdiği belirtildi. Koalisyon sözcüsü, “Patlamanın içeriden dışarıya doğru medyana geldiği tespit edildi” dedi. Reuters’a konuşan bir gemicilik kaynağı, patlamanın geminin bazı parçalarındaki aşırı ısınma veya bir füzenin isabet etmesi sonucu meydana gelmiş olabileceğini söyledi. C MY B