Katalog

ErdoğanMerkel Suriye’yi görüştü kümet Sözcü Yardımcısı Martine Fietz yaptığı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Alman açıklamada, iki liderin Suriye’de Birleşmiş Mil ya Şansölyesi Angela Merkel ile dün telefon letler öncülüğünde siyasi sürecin önemini vur da görüştü. Görüşmede Suriye’deki gelişmeler, guladığını, ABD’nin Suriye’den çekilme kararı DUNYA Avrupa’ya yönelik düzensiz göç hareketleri ve sonrasında sürecin takibi için işbirliğine devam terörle mücadele konuları ele alındı. Alman Hü etme hususunda hemfikir olduklarını kaydetti. Pazartesi 31 Aralık 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Harita değişti, 7 sorun bitmedi Suriye’deki güç dengeleri 2018’de önemli ölçüde değişse de kriz dinamikleri varlığını sürdürüyor HÜSEYİN HAYATSEVER ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararı almasının ve Münbiç’e Şam güçlerinin yerleşmeye başlamasının ardından gözler Suriye’de sahada oluşan yeni güç dengesine çevrildi. Suriye’de halihazırda 11 bin civarında Türk askeri, 2 üssü merkez olarak kullanan 2 bin kadar Rus askeri ve bin civarında İran askeri ile yaklaşık 20 bin İran destekli milis bulunuyor. Ankara’nın terör örgütü saydığı YPG’ye desteğini sürdüreceğini bildiren Fransa’nın ise ülkede 200 kadar askeri bulunuyor. Suriye’nin 2019 yılındaki başlıca kriz sahalarını kuzey bölgeleri, Münbiç, Deyr ez Zor, İdlib ve El Tanf oluşturacak. Suriye’de 2011’de çatışmaların başladığı sırada 220 bin kişilik güçten oluşan Suriye ordusunun, savaş ilerledikçe güç kaybettiği ve 2015’te asker sayısının 100 binin altına düştüğü haberleri yapılmıştı. Halihazırda Suriye ordusundaki asker sayısı net olarak bilinmezken ordu güçleri dışında Suriye hükümeti için savaşan milis sayısının ise 60 bin olduğu tahmin ediliyor. IŞİD’in elindeki son bölge Suriye’de IŞİD büyük ölçüde yenilgiye uğratılmış olsa da halen Suriye’nin doğusunda ve ortasında, dağılmış durumda IŞİD unsurları yer alıyor. Suriye’nin doğu ucunda bulunan ve Deyr ez Zor vilayetindeki Hacin kentinin güney bölgeleri, IŞİD’in elinde tuttuğu son bölgelerden biri. Bölgedeki YPG kuvvetleri ile IŞİD arasında sık sık çatışmaların yaşandığı ve IŞİD’in elindeki son kentsel yerleşim olan bu bölge, Türkiye sınırına yaklaşık 300 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 2 binden fazla ABD askeri Sahada YPG güçleri ile birlikte çalışan ABD Özel Kuvvetleri’nin sayısının, Trump’ın çekilme kararını verdiği sırada 2 bin kadar olduğu belirtildi. Ancak ABD askerlerinin sayısının 4 bini bulabileceği, daha önce ABD resmi makamlarınca kaydedilmişti. Suriye’deki ABD askerlerinin tamamına yakını YPG’nin kontrolündeki Fırat nehrinin doğusundaki bölgede konuşluyken bir kısmı da Ürdün sınırındaki El Tanf bölgesindeki koalisyon üssünde bulunuyor. Bölge civarında konuşlanmış bulunan ABD destekli muhalif gruplar ise Washington’ın çekilmesinin ardından Şam ile anlaşmaya hazır olduklarını açıklamışlardı. PYD, Şam’la temasta Suriye’de Fırat nehrinin doğusunda yer alan bölgenin tamamına yakını ile Fırat’ın batı kıyısındaki Münbiç kasabası ve Türkiye’nin Zeytin Dalı operasyonunu gerçekleştirdiği Afrin’in güneydoğusunda yer alan Tel Rıfat kasabalarını kontrol eden YPG’nin de içinde bulunduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin, (SDG) nılıyor. Deyr ez Zor’un Mayadin ilçesinin doğusundaki Kahar petrol sahası içinde Fransız topçu bataryaları ve özel kuvvetleri yer alıyor. TSK de kuzeyde konuşlu Türkiye’nin, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonu bölgelerin de 10 binden fazla as SDG’nin kent merkezini Şam’a bağlı güçlere devrettiğini açıkladığı Münbiç’in kırsalında TSK tankları devriye gezmeye devam ediyor. kerinin olduğu tahmin ediliyor. Türkiye, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonu bölgele 50 bin civarında silahlı militanının ri ile İdlib etrafındaki olduğu tahmin ediliyor. YPG/PYD, gözlem noktalarındaki asker sayıla ABD’nin çekilme kararının ardından rına ilişkin resmi açıklama yapmaz Şam’la görüşmelerini son dönemde ken Suriye’nin BM Daimi Temsilci yoğunlaştıran PYD/YPG’nin kontrol si Beşar Caferi, kasım ayında yaptı ettiği alanları Suriye ordusuna bı ğı açıklamada Suriye’nin kuzeyin rakması gündemde. Ancak müzake de 11 bin Türk askeri bulunduğunu relerde en önemli başlığı bu bölge söylemişti. lerde ilan edilen “özerk statülerin” Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı ope akıbeti oluşturuyor. rasyonu bölgelerinde “Özgür Suriye Beş noktada Fransız askeri Ordusu” kuvvetlerinin sayısının ise 40 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. ABD’nin çekilme kararına karşın Suriye’de YPG’ye desteğini sürdüreceğini açıklayan Fransa’nın ise Suriye’de 200 kadar askerinin olduğu belirtiliyor. Buna göre Fransa, Suriye’nin kuzeyindeki Kobani’ye yakın Miştanur Tepesi, Sırrin ilçesi, Ayn İsa beldesi, Harab Işk köyündeki Fransız Lafarge çimento fabrikası, Rakka üssü, Kabiba petrol sahası, Kahar askeri noktası, Tabka havaalanındaki askeri üste ve Münbiç’te Sacu çayı civarında varlık gösteriyor. Deyr ez Zor ilindeki Kabiba petrol sahasının güney kesiminde Fransız top bataryaları bulunuyor. Petrol sahasının işletme binaları Fransızlar tarafından merkez olarak kulla İdlib bilmecesi Türkiye ve Rusya’nın, burada bulunan silahlı radikal grupların çıkartılması için üzerinde mutabakata vardığı ancak son tarihin üzerinden 2 ayı aşkın süre geçmesine rağmen tampon bölgenin oluşturulamadığı İdlib’de ise 70 bin kadar silahlı militanın bulunduğu düşünülüyor. İdlib’in yüzde 60’ını Nusra bağlantılı Heyet Tahrir Şam, kalanını ise diğer silahlı muhalif gruplar kontrolünde bulunduruyor. Suriye’de gelecek dönemin en önemli gündem maddelerinden birini, Türkiye’nin çok sayıda gözlem noktasının da bulunduğu İdlib’in geleceği oluşturacak. l ANKARA Suriye’deki Rusya: 2 üs, S300 ve S400’ler... Suriye’de süren savaşa dahil olmasıyla sahadaki tabloyu tamamen değiştiren Rusya’nın da halen 2 bin kadar askerinin bölgede olduğu tahmin ediliyor. Rusya, 30 Eylül 2015’te Suriye hükümetinin davetiyle IŞİD ve diğer terörist gruplarla savaşa yardımcı olmak üzere Suriye’ye asker göndermiş, fakat net asker sayısı hakkında hiçbir zaman bir açıklama yapılmamıştı. Rusya Devlet Başkanı Putin, 11 Aralık 2017’de Rus vurucu güçlerine Suriye’den çekilme emri verdiği sırada bu ülkede 45 bin civarında Rus askeri bulunduğu gözlemciler tarafından dile getiriliyordu. Bu yıl 18 Mart’ta gerçekleştirilen Rusya Devlet Başkanlığı seçimleri için Suriye’de yaklaşık 3 bin Rus askeri oy kullanmıştı. Haziran ayında ise binden fazla Rus askeri Rusya’ya geri çekilmişti. Halen çoğunluğu Suriye’de Rusya’nın Hmeyim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü’nde olmak üzere 2 bin civarında Rus askeri olduğu tahmin ediliyor. İdlib etrafındaki gözlem noktalarında da Rus askerleri bulunuyor. Milisler önemli güç Rusya Savunma Bakanlığı, Eylül ayında yayımladığı bir videoda 3 yılda Suriye’de toplam 63 bin Rus askerinin savaştığını bildirdi. Rusya’nın Hmeyim ve Tartus üslerinde S400 hava savunma füzeleri bulunurken İsrail uçaklarının Şam’ı bombaladığı sırada Suriye’nin yanlışlıkla bir Rus uçağını düşürmesinin ardından Şam’a da S300 hava savunma füzeleri konuşlandırıldı. Suriye hükümetinin en büyük destekçilerinden İran’ın da bin kadar askerinin Suriye’de olduğu belirtilirken İran destekli silahlı milis sayısının ise 20 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. İsrail ise bu yıl mart ayında Suriye’de 80 bin İran destekli milis bulunduğunu öne sürmüştü. Münbiç kent merkezinde halk silahların gölgesinde ve belirsizlik içinde gündelik yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Putin’den liderlere mesaj yağmuru Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, farklı dünya liderlerine yılbaşı mesajları gönderdi. Kremlin Basın Servisinden yapılan açıklamada, Putin’in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mesajda Türkiye ile Rus ya arasında başarılı bir şekilde gelişen iliş kilerden ötürü memnuniyetinİ dile getirildi ği bildirildi. Mesajda, “Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde ilk ünitenin inşaatı başladı ve TürkAkım doğal gaz boru hattının deniz kısmında inşaat tamamlandı” ifadesine yer verildi. İki ülke arasındaki ilişkilere yönelik yeni planların da yapıldığını vurgulayan Putin, “Moskova ve Ankara’nın ortak çabalarıyla, Suriye’de terörizmle mücadeleye ve bu ülkedeki siyasi sürece kararlı bir katkı sağlanıyor” değerlendirmesinde bulundu. Türkiye ve Rusya arasında tüm alanlarda, iki ülke halkının faydasına yönelik çalışmaların devam edeceğine inandığı nı belirten Putin, “Türkiye ve Rusya’nın, Avrasya’nın güvenliğini birlikte güçlendirmeye devam edeceğine eminim” dedi. Trump’a diyalog ve istikrar çağrısı Putin’in ABD Başkanı Donald Trump’a yolladığı mesajda ise küresel istikrar ve güvenlik vurgusu dikkat çekti. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, iki ülke arasındaki ilişkilerin küresel istikrar ve güvenlik için en önemli faktör olduğunu vurgulayan Putin, Rusya’nın gündemdeki konular hakkında diyaloğa hazır olduğu nu ifade etti. Putin, Suriye Devlet Baş kanı Beşşar Esad’a gönderdiği yeni yıl mesajında ise Rusya’nın Suriye hükümeti ve halkına terörle mücadele ve ülkenin toprak bütünlüğünün korunmasına yönelik verdiği desteğin devam edeceğini söyledi. Rus lider, Japonya, Güney Kore, Azerbaycan, Ermenistan, Almanya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, İsrail, Yunanistan, Macaristan ve Fransa liderlerinin yanı sıra FIFA Başkanı Giovanni Infantino ve Papa Françesko’yu da yeni yıldan dolayı kutladı. Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı oy kul Bangladeş’telanma merkezlerinde uzun kuyruklar oluştu. kanlı seçim Çatışmaların gölgesinde geçen kampanya sürecinin ardından halkın genel seçimler için sandık başına gittiği Bangladeş’te dün yaşanan şiddet olaylarında 17 kişinin yaşamını yitirdiği, 20’den fazlasının da yaralandığı bildirildi. Bangladeş polisine göre Başbakan Şeyh Hasina Vecid’in lideri olduğu Avami Birliği ve ana muhalefetteki Bangladeş Ulusal Partisi (BNP) destekçileri arasında yaşanan çatışmalarda 10 kişi yaşamını yitirirken, üç kişi de güvenlik güçleri tarafından “sandık güvenliğine tehdit oluşturduğu” gerekçesiyle vurularak öldürüldü. Seçimlerin erken sonuçları, 10 yıldır iktidarda olan Vecid’in lideri olduğu Avami Birliği’nin açık ara farkla önde olduğunu gösterdi. Muhalefet partileri ise birden fazla noktada usulsüzlük ve oy çalma iddialarının gündeme geldiği seçimin sonuçlarına itiraz edeceklerini duyurdu. BNP sözcüsü, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Özellikle kadın seçmenlerin sandıklara erişiminin engellendiğini tespit ettik” diye konuştu. Öte yandan, çatışmaların önüne geçmek için olağanüstü güvenlik önlemlerinin alındığı ülkede 600 bin polis, asker ve güvenlik gücünün görev yaptığı duyuruldu. Kongo’da iki yıl gecikmeli sandık Afrika kıtasının en istikrarsız ülkelerinden Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde halk, iki yıllık gecikmenin ardından dün başkanlık seçimleri için sandık başına gitti. Ülkenin Belçika’dan bağımsızlığını ilan ettiği 1960 yılından bu yana halka ilk defa iktidarı barışçıl bir şekilde değiştirme şansı sunan seçimler öncesinde bazı bölgelerde güvenlik gerekçesiyle verilen erteleme kararları ise tansiyonu yükseltti. Beni ve Butembo şehirlerinde seçimlerin mart ayına ertelenmesine karşı eylemler düzenlendi. Seçim gözlemcileri, dün organizasyon sorunları nedeniyle birçok bölgede sandıkların geç açıldığını, uzun kuyrukların oluştuğunu bildirdi. Yeni cumhurbaşkanı seçim sonuçlarının ardından Ocak 2019’da göreve başlayacak. Bu nedenle ülkedeki muhalefet, seçimlerin ertelendiği bölgelerde yaklaşık 1 milyon seçmenin oylarının sayılmayacağını belirterek yeni liderin “meşruluk sorununun” olacağını savunuyor. Ülkenin halihazırdaki Cumhurbaşkanı Joseph Kabila, iki dönemlik görev süresini doldurmasına rağmen 2016 yılında koltuğu bırakmayı reddetmişti. İsrailli bakanlar yeni parti kurdu Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümet koalisyonunun erken seçime gitme kararı aldığı İsrail’de Eğitim Bakanı Naftali Bennet ve Adalet Bakanı Ayelet Şahkid, aşırı sağcı Yahudi Evimiz partisinden ayrılarak “Yeni Sağ” adlı bir parti kurduğuklarını duyurdu. İki bakan, yaptıkları basın açıklamasında, yeni partilerinin dindar ve dindar olmayan seçmenler arasında “gerçek bir ortaklık kurarak eşitlik sağlamayı amaçladıklarını” ifade etti. İsrail Kültür Bakanı Miri Regev ise, Başbakan Netanyahu’nun başında olduğu Likud partisine atıfta bulunarak, bu yeni oluşumun “taklit Likud” olduğunu savundu. Regev, Bennett’in kabine toplantılarında yaşananları sürekli olarak dışarıya sızdığını öne sürdü. “Bennett ve Ayelet Şahkid 1992 seçimlerinin derslerini öğrenmediler, tankın içinde silahlarını ateşliyorlar” diyerek yeni kurulan partiye karşı çıktı. Kâbil’in teklifine Taliban’dan ret Taliban, Kâbil hükümetinin Suudi Arabistan’da barış görüşmeleri yürütülmesi yönündeki teklifini redderken gelecek ay ABD’li yetkililerle bir araya geleceklerini duyurdu. ABD’li yetkililer ve bölgedeki ülkelerin temsilcileri, Afganistan’da 17 yıldır devam eden savaşı sona erdirmek için Birleşik Arap Emirlikleri’nde aynı masanın etrafına oturmuşlardı. Reuters Haber Ajansı’na açıklama yapan bir Taliban yetkilisi, “Ocak ayında ABD’li yetkililerle Suudi Arabistan’da buluşacağız ve Abu Dabi’de yarım kalan görüşmelere devam edeceğiz. Ancak bunu tüm taraflara net olarak ilettik: Afgan hükümetiyle görüşmeyeceğiz” diye konuştu. C MY B