Katalog

Pazartesi 31 Aralık 2018 12 yorum TASARIM: EMİNE BİLGET 1919’un 100. yılına girerken 19 Mayıs 1919, Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde Kurtuluş Savaşı’nın ve bağımsızlık mücadelesinin başladığı tarihtir. Bu tarih sadece Türkiye açısından değil, emperyalizme karşı mücadelenin küresel tarihi açısından da yaşamsal önemdedir.  2019 yılında 1919’un 100. yılına girerken Türkiye’ye baktığımızda, geçmişte kazanılan hakların birçoğunun kaybedildiğini görmekteyiz. Atatürk, bağımsızlığın sadece cephede kazanılamayacağını, bağımsızlığın ancak ve ancak çağdaş uygarlık seviyesini yakalamakla kazanılabileceğini bilecek kadar akıllı ve bilgili bir insandı. Günümüzde ise Türkiye, çağdaş uygarlık hedefinden sapmış, Ortadoğu’nun geri kalmış ülkeleriyle aynı bataklığa saplanmıştır. “Milli Görüş” safsatası olarak ortaya çıkan ancak gerçekte “Arap Görüş” olan İslamcı bakış açısı, neoOsmanlıcılık ile harmanlanınca, ortaya çağdaş uygarlık karşıtı ucube, sıradan, yüzeysel ve gerici bir düzen çıktı. Çağdaş uygarlığın özünde olan bilim, felsefe ve sanat, imam hatip okulları, ilahiyat fakülteleri, Kuran kursları ve “4+4+4” eğitim modeliyle asimile edildi, baskı altına alındı. Din fetişizmi ve din takıntısı, bilimi, felsefeyi ve sanatı esir aldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun bilim ve felsefe alanlarında ve sanatın bazı alanlarında yaşadığı geri kalmışlık, 21. yüzyılda yeniden hortlatıldı. Türkiye, antik çağlarda Sümer, Urartu, Hitit, Yunan ve Roma uygarlıklarının yeşerdiği Anadolu coğrafyasında, insanlığın uygarlık hedefini daha da ileriye götüreceğine, Arap çöl kültürüyle çoraklaştı, dinamik yapısını kaybetti, kasvetli, uyuşuk, monoton ve öte dünyacı bir yapıya büründü. Çağdaş uygarlığın siyasi boyutunda da, demokrasinin yerini monarşi ve teokrasi aldı. Yasama, yürütme, yargı arasındaki güçler ayrılığı ilkesi ortadan kaldırıldı, yargı bağımsızlığı yok edildi; düşünce, ifade, basınyayın ve örgütlenme özgürlüğü bertaraf edildi; laiklik ilkesi yerle bir edildi, Türkiye Cumhuriyeti anayasasında yer alan “demokratik, laik, sosyal hukuk devleti” ilkesi kâğıt üzerinde kaldı, anayasal düzene yönelik sivil darbe gerçekleşti. Türkiye, ağırlığı ve ciddiyeti olan bir devlet olmaktan çıktı, çetelerin ve çıkar gruplarının işgali altındaki bir kabile devletine döndü. Demokrasi adı verilen düzen, sandıkçılık ve koltuk kapmaca oyununa indirgendi, halkçılığın yerini popülizm aldı, yaşamın her alanına bir seviyesizlik ve kabalık hâkim oldu. Nitelikli olan her şey “elitizm” olarak damgalandı, iyi olan her şey “kötü”, kötü olan her şey “iyi” olana dönüştü, her şey tersyüz edildi. Türkiye’nin bu hallere düşürülmesinde içeride ve dışarıda kimin çıkarı varsa, Türkiye’yi de bu hallere onlar düşürdü. Türkiye, hem emperyalist güçler hem de onların ülke içindeki vatan haini işbirlikçileri tarafından çağdaş uygarlık hedefinden kopartıldı. Ancak bunu yapanlar bir şeyi hesaplayamadılar: Bir toplumun belli hakları kazanması çok uzun zaman alabilir. Bu bazen onlarca, bazen yüzlerce, bazen binlerce yıl sürebilir. Uygarlık tarihi bunu göstermektedir. Ancak aynı uygarlık tarihi bize şunu da göstermektedir ki, belli haklar kazanıldıktan sonra o hakların gasp edilmesi ve o toplumun ve ülkenin geriye götürülmesi durumunda, bu hiçbir zaman sürdürülebilir ve uzun vadeli olmamıştır. Kurtuluş Savaşı’nın lideri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve aydınlanma devrimlerinin öncüsü Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığında çevresinde birkaç kişi vardı. Şu anda onun izinden yürüyen milyonlar var. Herkes şunu bilmelidir ki, İslamcı ve neoOsmanlıcı karşıdevrim hareketinin gücü, uygarlık tarihinin akışını değiştirmeye yetmeyecektir. 31 aralık 2018 SAYI: 34053 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur. l Okur Temsilcisi: Cengiz Yıldırım [email protected] l Mali ve İdari İşler Müdürü: Hasan Talay l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 06:48 06:31 06:52 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 08:22 13:14 15:31 08:03 12:59 15:19 08:21 13:21 15:46 Akşam 17:54 17:42 18:09 Yatsı 19:20 19:07 19:31 Bugün sona ermekte olan ilgili biriminin başındaki yöneticiyi görev 2018 yılında ülke bü den alıyor ve bunun yük bir siyasal deği nedenini kamuoyuna şim yaşadı; tam an açıklama gereği bi lamıyla Başkanlık re le duymuyor. Çalışır jimine geçildi. Reji ken yaşamını yitiren min gerçek özellikleri işçiler, çocuk taciz ve de giderek su yüzü evlilikleri, kadın cina ne çıkıyor. Özellik yetleri, devletin Bilgisizliğin gülmecesilerden biri bilgisiz leştirme, diğeri de gülmecedir. istatistiklerine girmiyor. Kimi konula Dünyada bilgi ra ise hiç do toplumuna geçiş ve iletişim devrimi yaşanır kunulmuyor. Örneğin ABD’nin askerlerini ken Türkiye’nin Başkanlık rejimi, bu gidişe tü Suriye’den çekme kararı Başkan’ın büyük za müyle ters bir politika izliyor. Çok önemli ko feri olarak göklere çıkarılıyor. Ancak, ülkemiz nularda bile topluma ya hiç bilgi verilmiyor, ya de kaç ABD askeri bulunduğu, gündeme bi da eksik bilgi ve yanlış bilgi veriliyor. le getirilemiyor. Suriye demişken, sahi, bu ül Bilgisizleştirme tüneline sokulan toplum, keye gelen Suriyelilerin toplam sayısı ne ka bunun bir sonucu olarak mizah yeteneğini de dardır? Bunlara yapılan harcamaların ne ka tümüyle yitiriyor. darı bu halkın vergileriyle karşılanıyor? Sorabi Bilgi kaynakları kurutuluyor len var mı? Basın üzerinde onca baskı varken nasıl so Ülke içinde bilgi üretimi azaltılıyor; yurtdı rulsun? şından gelen bilgiler de sınırlandırılıyor Sondan başlayalım: Küresel ansiklopedi Baksanıza, Başkan’ın önceki hafta FOX ana haber sunucusu Fatih Portakal için, “Birileri Wikipedi’ye erişim Nisan 2016’dan bu yana çıkmış portakal mıdır, mandalina mıdır, naren yasaktır. Yabancılara da yanlış bilgiler veril ciye midir sokağa çağırıyor” sözlerinden sonra mek isteniyor. Geçen günlerde BBC’de Hard Haddini bil haddini. Bilmezsen haddini, bu mil Talk programına katılan Başkan Erdoğan’ın let patlatır enseni” demesi ve Başkan’a alkış üstelik bir bilim insanı bir başdanışmanı, ha tutan, yalakalığını akıl almaz noktalara taşıyan pisteki gazetecileri için onlar gazeteci değil yandaş basının bir de hedef gösterilen o mes diyebiliyor! lektaşını suçlaması, toplumu bilgisizleştirme Yeni yılda ekitapta yüzde 8, egazete ve nin geldiği gerçek durumu anlatmıyor mu? dergide yüzde bir olan vergi oranlarının yüzde 18’e çıkarılacak olmasıyla bilgi edinmenin Gülmeceyi de… önüne çok büyük bir engel daha konuyor. Aynı günlerde bu toplumun yaşayan iki gül Dahası, yerli bilgi kaynakları kurutuluyor. mece çınarı Metin Akpınar ve Müjdat Ge Önce, bilgi üretimi araştırmaya dayanır. zen, kimi sözleri nedeniyle önce Başkan’dan Üniversiteleri tümüyle Başkan’a bağımlı kılan sanatçı müsveddesi damgasını yiyor; son AKP, son yıllarda altı bin dolayında dolayın ra mahkemeye veriliyor; daha sonra da da da diyorum, çünkü bu sayı da tam olarak bi ha yargı süreci sonuçlanmadan, yandaş ba linmiyor bilgi üretebilecek bilim insanını üni sınyayın yazar ve yorumcularının ve biri üste versiteden uzaklaştırdı. lik bir CHP milletvekili olan kimi siyasetçilerin Sonra, halkın vergileriyle yaşayan kamu ku ağır saldırılarına uğruyor. rumları, kamuoyuna, konularıyla ilgili ya hiç Ülkenin bütün ağır işlerini tek başına üstle bilgi vermiyor ya da yanlış bilgi veriyor. Bu ül nen Başkan Erdoğan, geçen hafta ülkemizde kenin son yıllarda karşılaştığı en ağır yıkım artık tam demokrasi var, dedi. Böylece, onca olan 15 Temmuz 2016 FETÖ kalkışması ko yükü yetmezmiş gibi, gülmece ustalarına taş nusunda en üst düzey askeri yetkililer de, MİT çıkaracak yeni bir işe, adına ister kara deyin, yetkilileri de topluma bilgi vermediler. Top ister demeyin, mizah işine de el atmış oldu. lum her gün bu bilgi eksikliğinin kısır kavgala Bilinen bir gerçektir ki, bilgisizleşen toplum, rını yaşıyor. Derlediği istatistik bilgilerinin ger giderek, usa vurma ve akıl yürütme yetilerini çeği yansıtmadığı bilimsel olarak kanıtlanan de yitirir. Geriye mi? Çok acıklı gülmece kalır! TÜİK kendisini düzeltecek yerde, enflasyonla Yeni yılınızı kutlarım. Ankara’da son bir haftada ikinci operasyon IŞİD’e 30 gözaltı Başkentte terör örgütü IŞİD’de son bir haftada ikinci operasyon düzenlendi. Daha önce 52 kişiyi gözaltına alan polis, dün yaptığı operasyonda bu kez yabancı uyruklu 30 zanlıyı yakaladı. Yılbaşı öncesi muhtemel eylemlere yönelik çalışmalarını sürdüren Ankara Emniyet Müdürlüğü İstihbarat ve Terörle Mücadele şube müdürlükleri ekipleri, teknik ve fiziki çalışmalar sonrası, terör örgütü IŞİD adına provokatif eylem hazırlığında olabilecekleri değerlendirilen şüphelilere yönelik operasyon başlattı. Tamamı yabancı uyruklu 30 zanlıyı gözaltına alan ekipler, şüphelilerin adreslerinde de çok sayıda örgütsel dokümana el koydu. Yakalanan 30 zanlı, sağlık kontrolünün ardından Terörle Mücadele Şube Müdürlüğüne götürüldü. l ANKARA/ Cumhuriyet 10 adrese operasyon Adana’da, polis ekiplerince terör örgütü IŞİD’e yönelik düzenlenen operasyonda, 7 kişi gözaltına alındı. Adana Cumhuriyet Başsavcılığı terör örgütü IŞİD üyesi olduğu değerlendirilen 12 şüpheli hakkında gözaltı kararı verdi. Talimat doğrultusunda dün sabah 10 adrese operasyon düzenlendi. Operasyonda 7 kişi gözal tına alınırken, adreslerde yapılan aramalarda 1 tüfek, 11 fişek ve 1 kurusıkı ile dijital materyaller ele geçirildi. Bunlar arasında, şüphelilerin IŞİD’e üye olduğunu gösteren kimlik kartlarının da bulunduğu öğrenildi. Haklarında gözaltı kararı olan bazı şüphelilerin ise Suriye’de örgüt içinde faaliyet gösterdiği iddia edildi. l DHA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI [email protected] ABD boşluğunu kim dolduracak? İki olası yanıtı var: Şam ya da Ankara. ABD, Suriye’den geri çekilirken o boşluğun Türkiye tarafından doldurulmaya çalışılmasını, bu yolla da Türkiye’nin Suriye, Rusya ve İran’la karşı karşıya gelmesini istiyor. Rusya ise o boşluğun hem Suriye tarafından doldurulmasını hem de Türkiye’yi Astana’da tutmak istiyor. Münbiç bu konudaki ilk önemli yer oldu. Daha ABD askerleri Münbiç’ten tamamen çekilmeden, Suriye askerleri Münbiç’in bir bölgesine girerek Türkiye’den önce davrandı. Türkiye’nin, Suriye ordusunun kendi toprağı Münbiç’e girmesine “eylemli itiraz” etmesi büyük felaket olurdu. Neyse ki Ankara, Moskova’nın da etkisiyle sağduyulu bir pozisyon aldı ve Şam’la karşı karşıya gelmedi. Moskova’daki TürkRus heyetleri arasındaki görüşmeden sonra Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un yaptığı şu açıklama, o pozisyonun Suriye’nin bütünü için olması gerektiğine işaret ediyordu: “ABD askerlerinin çıkması sonrası Suriye’de yapılacak koordinasyon konusunda Türkiye’yle anlaşma sağladık” (29.12.2018). Çözüm: 2011 öncesi statü ABD boşluğu sonrası oluşacak en iyi çözüm, kuşkusuz herkesin 2011 öncesi statüde anlaşmasıdır. “ABD’li askerlerin çıktığı topraklar, Suriye hükümetine devredilmeli” diyen Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, 2011 öncesi statüye işaret etmiş oldu (26.12.2018). Bu noktada kritik aktör PYD’dir. PYD eğer “Biz 7 yılda statü elde ettik, vermeyiz” derse, Kürtleri intihara sürüklemiş olur. Zira o statüyü ABD’siz koruma şansları yok. PYD’nin ABD boşluğu sonrası Suriye’nin kuzeyindeki statüsünü koruyabilmesi, ancak Türkiye’nin himayesiyle mümkün olur. ABD’nin geri çekilirken sağlamak istediği de zaten bu: “Türkiye himayesinde Suriye Kürdistanı” planının, “Türkiye himayesinde Irak Kürdistanı” projesi gibi tutması. Daha geniş bir çerçevede TürkKürt barışı ile Fars’a karşı cephe oluşturmak… AKP’nin “fetih” iştahı ve iç politika ihtiyaçları buna zemin sağlasa da, Irak’tan farklı olarak Suriye’de temel gücün Barzani yerine PKK olması, ABD planını zora sokuyor. Fakat o risk hâlâ var. Washington bu noktadan bölgeyi kurcalamaya devam edecektir. Washington’un kışkırtmalarının panzehri ise Rusya ve İran’dır; Astana’dır. AnkaraŞam anlaşması kritik ihtiyaç En başından beri söylediğimiz gibi, Ankara Şam’la anlaşsa, tüm bu sorunlar kısa yoldan ve en maliyetsiz şekilde çözülmüş olacak. Topraklarının bütününe egemen olan Şam, Türkiye’yi tehdit eden terörü bertaraf etmiş olacak. (1998 Adana Mutabakatı hâlâ geçerlidir ve Şam, 2011’e kadar o mutabakatın gereklerini yerine getiren bir müttefiktir, dost komşudur.) Böylece Türkiye, sayısı 4 milyona ulaşan Suriyeli sığınmacıları da ülkelerine yeniden gönderebilecek. Suriye’nin kuzeyinde 2013’ten itibaren PYD’nin statü kazanmaya başlamasında AKP’nin rolü vardır ve bölgeyi Suriye ordusuna ve uçaklarına angajmanla kapatan Ankara, o dönem işbirliği yaptığı ve ÖSO’yla birlikte Şam’a karşı cephe kurmasını istediği PYD’ye bölgede etkinlik kazandırmıştır. Buradan dönüşün en maliyetsiz yolu AnkaraŞam anlaşmasıdır. Esad’ı ‘tanıma’ adımları ABD’nin çekilme açıklaması, hızlı hamlelere sahne oluyor: Suriye’nin yeniden Arap Birliği’ne kabul edileceği açıklandı. Esad’ın Ulusal Güvenlik Şefi Ali Memlük Kahire’ye gitti ve Mısır’la yeni bir sayfa açtı. Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el Beşir’in Suriye’yi ziyaretini Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Velid Abdülaziz’inki izleyecek. Birleşik Arap Emirlikleri, 2012’de kapattığı Şam Büyükelçiliği’ni yeniden açtı. AKP, yakın durduğu İhvan’ın bu gelişmeleri “Esad rejimine destek üzüntü verici” diye yorumlamasına rağmen, hızla Şam’la ilişkiye yönelmelidir. Gecikmek telafiyi, zamanla değişen konjonktür de “kolay barışı” zorlaştıracaktır. BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Tarlayı, ertesi yıl ekmek için 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 bir kez sürüp bırakma. 2/ Düz ve geniş arazi... 2 3 Buhar banyosu. 3/ Dışa vuran sevinç... Pirinci 4 5 kabuğundan ayırmak ya da 6 bulgur dövmek 7 için kullanılan dibek. 4/ Taş 8 lama ya da karikatür niteliği 9 taşıyan duvar yazılarına verilen ad. 5/ Utanma, hayâ... Cilacılıkta kullanılan bir tür zamk... Bir gösterme sıfatı. 6/ Avrupa’da bir başkent... Doğu Anadolu’da bir ırmak. 7/ İnkaların atası olduğuna inanı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 ANTRAKS O 2 NAREKE AY 3 A L ABOR İ NA 4 K P ANAMA 5 OK P İ M NA 6 DEK TEKEL lan güneş tanrısı... Muğla’nın 7 O T O R İ T E A bir ilçesi. 8/ Ender, seyrek... 8 S A T E N T U Z Asya ile Avrupa’yı ayıran dağ 9 L A T S E R A sırası. 9/ “Tanrı kabul etsin” anlamında kullanılan sözcük... Rus mutfağına özgü bir tür sebze çorbası. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Üç telli bağlama... Bir haber ajansının kısa yazılışı. 2/ Adını İbni Rüşd’den alan ve “insan aklıyla Tanrı aynı şeydir, ruh ölümlüdür” gibi düşünceleri savunan öğreti. 3/ Kütahya’nın Simav ilçesinde bir kaplıca... Manganez ele mentinin simgesi. 4/ Açık mor renk. 5/ Sahip... Bir nota... İran’ın plaka imi. 6/ Karahindibanın sebze olarak yenen yaprakları... Eski dilde su. 7/ Okullarda çocukları çalıştır makla görevli kimse... Badana ve boya yapmakta kullanılan silindir biçimli fırça. 8/ İlkçağın en büyük askeri önderle rinden biri olan Kartacalı komutan. 9/ Bir renk... Bıkkınlık. C MY B