Katalog

BAE’den İngiliz öğrenciye müebbet hapis cezası Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE), doktora öğrencisi olan Hedges, “Arap “casusluk” suçlamasıyla yargılanan İn Baharı”nın etkilerini araştırmak için giliz doktora öğrencisi Matthew Hedges gittiği BAE’de 5 Mayıs’ta “casusluk” id DUNYA hakkında müebbet hapis cezası verildi. diasıyla gözaltına alınmış, ardından da İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nde tutuklanmıştı. Perşembe 22 Kasım 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: DOĞAN ERGÜN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 7 ‘Selman’ın reklamcısı’ Suudi muhalif gazeteci Kaşıkçı’nın öldürülmesinin Riyad’la ilişkilerini etkilemeyeceğini açıklayan Trump’a Cumhuriyetçi senatörler sert çıktı ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından Suudi Arabistan yönetimine arka çıkması hem kendi partisi Cumhuriyetçilerden hem uluslararası kamuoyundan tepkilere neden oldu. ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Corker, Beyaz Saray’a tepkilerin odağındaki Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın “halka ilişkiler firması” gibi çalıştığı eleştirisinde bulunurken İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Trump’ın açıklamalarının “utanç verici” olduğunu belirtti. Senatörler tepkili Suudi Arabistan’ın İstanbul’daki başkonsolosluk binasında 2 Ekim’de Suudi yetkililerce öldürüldüğü belirlenen Kaşıkçı’yla ilgili ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) tarafından yürütülen incelemede, cinayet talimatını Veliaht Prens Selman’ın verdiği sonucuna varıldığı yönündeki haberler gündeme yansımıştı. CIA incelemesi gündemdeyken Trump’ın Riyad’ı “sarsılmaz ortak” olarak nitelendirmesi tartışmaları beraberinde getirdi. Cumhuriyetçi kanadın önde gelen ismi Corker ile Demokrat senatör Bob Menendez, Trump’a yeni bir mektup göndererek cinayetten Selman’ın sorumlu Suudi Veliaht Prens ile Trump’ın geçen martta Beyaz Saray’daki görüşmesinde ülkeler arasındaki silah ticareti gündem olmuştu. olup olmadığının “Magnitsky Yasası” kapsamında ortaya konulmasını talep etti. Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham da Riyad’a yönelik yaptırımlara her iki partiden de güçlü destek geleceğini savundu. ‘Zorbalara cesaret verdi’ ABD Başkanı’nın açıklamaları basında da sert dille eleştiriliyor. New York Times gazetesi, “Trump, Suudi Arabistan’ın değerlerini savunuyor” başlıklı yazıda, “Trump, CIA’nın vardığı sonucu ve Amerikan değerlerini görmezden gelip Kaşıkçı cinayetinde Suudi Arabistan’ın anlattıklarını yuttu” ifadelerini kullandı. Yazıda, “Trump, zorbaları cesaretlen direrek dünyayı daha da tehlikeli bir yer haline getiriyor” denildi. Zarif’ten ironik yanıt ABD’nin yaptırım kararlarının hedefinde olan İran’ın Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de Twitter’dan Trump’ı eleştirdi. Zarif, “Trump, tuhaf bir biçimde Suudi vahşeti hakkındaki utanç verici açıklamasının ilk paragrafını İran’ı aklına gelen her türlü kötülükle suçlamak için ayırdı” ifadelerini kullandı. Trump’ın, Kaliforniya yangınıyla ilgili yaptığı açıklamasına da göndermede bulunan Zarif, “Belki biz Kaliforniya’daki yangınlardan da sorumluyuzdur” ifadeleriyle yanıt verdi. Ankara’dan BM soruşturması hamlesi Washington’da önceki gün ABD’li mevkidaşı Mike Pompeo ile bir araya gelen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Cemal Kaşıkçı cinayeti için Birleşmiş Milletler’den resmi soruşturma isteyebileceklerini söyledi. Yaklaşık 45 dakika süren görüşme hakkında bilgi veren Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kaşıkçı cinayetinin sonuna kadar aydınlatılması konusunda ısrarcı olduğunu ve ABD’ye de bu şekilde iletildiğini belirtti. ‘İkili konu olarak görmüyoruz’ Trump’ın Riyad’a destek veren açıklamaları hakkında da konuşan bakan, “Biz bu konuyu Suudi Arabistan ile ikili bir konu olarak görmüyoruz. Bu cinayetin aydınlatılması meselesidir” ifadelerini kullandı.Cinayeti işleyenlerle ilgili, “Talimatı kimden aldı? Şu anda 11 kişi Suudi Arabistan’da tutuklu. Diğerleri neye göre serbest bırakıldı, tutuklu olanlar neye göre tutuklu, idamla yargılananlar neden idamla yargılanıyor?” sorularını soran Çavuşoğlu, Riyad’ın işbirliğinin yeterli olmadığını da sözlerine ekledi. Interpol’de sevinen ABD Rusya ile Batı arasındaki ge rilimin yansıdığı Uluslararası Polis Teşkilatı’nın (Interpol) başkanlık seçimlerinde kazanan ABD ve İngiltere tarafından desteklenen Güney Koreli Kim Jongyang oldu. Interpol’ün Çinli başkanı Meng Hongwei’nin geçen ay Çin’de yolsuzluk gerekçesiyle tutuklanması ve istifa etmesi sonrası dün yapılan seçimlerin favori adaylarından olan Rus Aleksandr Prokopçuk, teşkilatı Kremlin’in hizmetine sokacağı eleştirilerinin hedefi olmuştu. ABD’li senatörlerin, Rus adayın çekilmesi yönünde girişimde bulunduğu, Ukrayna’nın ise Prokopçuk seçilmesi halinde Interpol üyeliğini askıya alma kartını açtığı oylama sürecinde yaşananlar için Rusya “seçimlere müdahale” yorumunda bulunmuştu. Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Dubai’de düzenlenen genel kurulda dün yapılan oylamada Güney Koreli adayın oyların üçte ikisini aldığı bildirildi. Kremlin Sözcüsü Dmitrii Peskov ise oylamanın ardından yaptığı açıklamada, seçimlerde “açık şekilde baskı yapıldığını” savundu. Macron’a bağış soruşturması Fransa’da hükümetin ekonomi politikalarının yol açtığı yaşam pahalılığı ve gelir adaletsizlikleri nedeniyle halk desteği azaldığı iddia edilen Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un başı bu kez yargı makamlarıyla derde girdi. Paris Savcılığı, Macron’un kurucusu olduğu Cumhuriyet Yürüyüşü (LREM) partisinin geçen yıl aldığı 144 bin Avro bağışın kaynağının bildirilmediği gerekçesiyle ön soruşturma başlattı. Söz konusu miktar, Macron’un cumhurbaşkanlığı seçimleri kampanyasında harcanmış olan 16.8 milyon Avro’luk bütçenin küçük bir bölümünü oluşturuyor ancak Fransa yasalarına göre 7 bin 500 Avro’dan fazla bağışların hazineye bildirilmesi gerekiyor. Macron, cumhurbaşkanlığı görevine geldiği 2017 Mayıs’ından bu yana uyguladığı ekonomi politikaları nedeniyle eleştirilerin merkezinde. Son olarak hükümetin akaryakıt fiyatlarına getirdiği ek vergiler, ülke çapında “sarı yelekliler” adı altında düzenlenen protestolara sebep oldu. Eylemler haftasonundan bu yana devam ederken Macron’a olan halk desteğinin yüzde 25’e kadar düştüğü gündeme yansımıştı. Polis şiddetine protesto Belçika’da bir üniversitede “Avrupa’nın geleceği” adlı konferansa konuşmacı olarak katılan Cumhurbaşkanı Macron, bir öğrenci tarafından, Fransa’daki “sarı yelekliler” eylemlerinde yaşanan polis şiddeti nedeniyle protesto edildi. Bütçe krizinde yaptırım kapıda Avrupa Birliği (AB) konusunda eleştirel tutuma sahip, Giuseppe Conte liderliğindeki aşırı sağsağ popülist koalisyon hükümetinin iktidarda olduğu İtalya’nın hazırladığı 2019 bütçe tasarısı, Avrupa Komisyonu tarafından bir kez daha reddedildi. AB Komisyonu, dün Brüksel’de gerçekleşen toplantıda, İtalya’nın bütçe taslağında aşırı yüksek kamu borcunu düşürmeye yönelik etkin önlem alınmadığı gerekçesiyle disiplin sürecinin başlatılması kararı alındığını açıkladı. Alınan karar doğrultusunda, İtalya’ya “Aşırı Bütçe Açığı Prosedürü” işletilecek. Söz konusu prosedür sonunda İtalya’ya yönelik mali yaptırımlar uygulanabilecek. Juncker’in ziyareti iptal İtalya’nın 2019 yılı bütçe planı, geçen ay da Birlik’in mali kurallarına ciddi uyumsuzluk içerdiği gerekçesiyle reddedilmiş, Roma yönetimine revizyon çağrısı yapılmıştı. Roma hükümeti ise sunulan tasarının AB kriterlerine uymadığının farkında olduklarını belirtmiş ancak bütçede ısrarını ifade etmişti. Öte yandan gelişmeler üzerine AB Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker yarın İspanya’ya yapacağı ziyareti iptal etti. Göçte uzlaşı zorlaşıyor Avustralya, İsrail ve Polonya anlaşmadan çekilenler arasına katıldı Birleşmiş Milletler’in (BM) göç sorununa küresel bir çözüm bulunması için hazırladığı, gelecek ay Fas’ta düzenlenecek konferansta üye ülkeler tarafından imzalanması beklenen göçmen anlaşmasına katılmayacağını açıklayan ülkeler çoğalıyor. Avustralya, İsrail ve Polonya, BM Genel Kurulu’nda geçen temmuz ayında ABD hariç 192 ülke tarafından taslak metni kabul edilen anlaşmayı imzalamayacağını duyurdu. Avustralya Başbaka nı Scott Morrison, hükümet adına yayımladığı bildiride, çekilme gerekçelerinin “Ülkeye yasa dışı girişi teşvik etme riski” olduğunu açıkladı. ‘Sınırları koruyacağız’ İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da kabineye anlaşmadan çekilme talimatı verdiğini bildirdiği açıklamasında, “Sınırlarımızı yasa dışı göçmenlere karşı korumaya devam edeceğiz” dedi. Polonya hükümeti ise yaptığı yazı lı açıklamada “Göçmenlik konusundaki anlaşmaya ilişkin tasarı ülkenin güvenliğini garanti altına almıyor” iddiasında bulundu. Göç konusunda uzlaşılan ilk uluslararası anlaşma niteliğindeki “Güvenli, Düzgün ve Düzenli Göç İçin Küresel Sözleşme” daha önce de Avusturya, Macaristan ve Çekya tarafından reddedilmişti. Anlaşma metninde, bir yandan düzensiz göçe karşı mücadele teşvik edilirken diğer yandan da mülteciliğin bir hak olduğu vurgulanıyor. Theresa May Brexit’te Cebelitarık çatlağı Gözler İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) çıkışı (Brexit) konusunda varılan anlaşmanın 27 ülkenin onayına sunulacağı Brüksel zirvesindeyken İspanya’dan anlaşmaya veto sinyali geldi. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, MadridLondra hat tında tartışma konusu olan Cebelitarık’ın statüsüyle ilgili Brexit anlaşmasındaki bölümün değiştirilmemesi durumunda anlaşmaya ret oyu vereceklerini söyledi. Almanya Başbakanı Angela Merkel ise anlaşmayı onaylayacaklarını duyurdu. Diğer yandan, Londra ile AB arasında uzlaşılan Brexit anlaşma taslağına kabinesinden çıkan onaya rağmen bazı bakanların istifasıyla sarsılan İngiltere Başbakanı Theresa May, kritik liderler zirvesine günler kala dün Brüksel’de temaslarda bulundu. Yemen’de büyük trajedi BM Yemen Temsilcisi Griffiths, Sanaa’ya ulaştı. 85 bin çocuk açlıktan öldü Çağımızın en ciddi insani trajedilerinden birinin yaşandığı Yemen için Birleşmiş Milletler (BM) girişimiyle süren barış çabaları yoğunlaşırken üç yıldır devam eden savaşın çocuklara etkisini gösteren çok çarpıcı rakamlar yayımlandı. Uluslararası yardım örgütü Save the Children, Yemen’de yabancı güçlerin de dahil olduğu savaşta açlık nedeniyle yaşamını yitiren 5 yaş altı çocukların sayısının yaklaşık 85 bin olabileceğini açıkladı. Örgüt, ciddi seviyede yetersiz beslenen ve tedavi edilmeden hayatını kaybeden çocukların sayısıyla ilgili BM verilerini kullandıklarını belirtti. BM de geçen ay yaptığı açıklamada yaklaşık 14 milyon Yemenlinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu bildirmişti. BM temsilcisi Sanaa’da Öte yandan, BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths, ülkede çatışan taraflar arasında müzakereler yapılması konusunda Husilerle görüşmek üzere Yemen’in başkenti Sanaa’ya ulaştı. Geçen haftaki girişimlere rağmen halen ateşkesin sağlanamadığı ülkeye ulaşan Griffiths’in ziyaret süresine ilişkin bilgi verilmedi. BM Temsilcisi Griffiths, geçen hafta Hadi hükümeti ve Husileri yakında İsveç’te bir araya getireceğini ve esir değişimi için tarafların bir anlaşma imzalamak üzere olduğunu açıklamıştı. ABşDbaavseırİnsrıt:aillıRİruasnytae’dkalinfi Rusya’nın, Suriye’de sahada ittifak kurduğu ülkelerden olan İran üzerinde artan yaptırım baskısını hafifletmek üzere ABD ve İsrail’e bir teklifte bulunduğu iddia edildi. ABD’de yayın yapan Axios adlı haber sitesi ve İsrail’in Kanal 10 televizyonunda yer alan haberlere göre, Rusya Devlet Başkanı Vladamir Putin’in İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya “ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımları yumuşatması karşılığında Moskova’nın Tahran’a Suriye’deki güçlerini çekmesi için baskı kurmasını önerdiği” iddia edildi. İsrail basınındaki habere göre, geçen pazartesi günü Meclis Savunma ve Dış İlişkiler Komitesi üyeleriyle yaptığı toplantıda konuşan Netanyahu, teklifin sadece bir ön fikir olduğunu, bu konuda henüz karar verilmediğini söyledi. Netanyahu’nun söz konusu teklifi ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi James Jeffrey ile gerçekleştirdiği son görüşmede gündeme getirdiği kaydedildi. Rusya cephesinden ise teklifle ilgili yalanlama gelmedi. Konuya ilişkin soruları yanıtlayan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey, Rybakov, kapalı kapılar arkasında yapılan görüşmelerle ilgili ayrıntı veremeyeceklerini, haberde söz edilenle birebir aynı olmasa da benzer kimi görüşmelerin yapıldığını ancak bir sonuca varılmadığını belirtti. İran üzerindeki dip Süleymaniye’de bir araya gelen Irak ve İranlı askeri yetkililer, sınır şeridi için güvenlik protokolü imzaladı. ‘Irak yaptırımlara uymayacak’ ABD’nin İran’ın petrol ticaretini sıfırlama hedefiyle bu ay başında devreye koyduğu yaptırımlarla ilgili Irak’ın Tahran’ı gözeten tutumu sürüyor. İran Cumhurbaşkanı Berham Salih’in geçen hafta yaptığı İran ziyaretinde bölgesel işbirliği mesajını vermesinin ardından önceki gün de Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, “yaptırımlara uymayacaklarını” belirtti. Abdulmehdi, “Bu yaptırımlar uluslararası kararlar değil ki buna uyalım. Dolayısıyla ABD ve İran arasında ikili bir meseledir, biz bunun parçası değiliz” ifadelerini kullandı. ABD bu ay başında Irak’a İran’dan doğalgaz ithalatına devam etmesi için 45 günlük muafiyet tanındığını duyurmuştu. lomatik ve ticari baskıyı artırmak isteyen WashingtonTel Aviv cephesi, Tahran’ın Suriye’deki varlığının İsrail için bir tehdit unsuru olduğunu savunuyor. Ksoâbruilm’deluskuataliaramnııynor Afganistan’ın başkenti Kâbil’de önceki gün Mevlit Kandili nedeniyle düzenlenen bir etkinliğe yönelik saldırıda yaşamını yitirenlerin sayısı 55’e yükselirken, Taliban olayla bir ilgisinin olmadığını savundu. Afgan Ulema Konseyi’nin davetiyle ülkenin farklı noktala rından din adamlarının katıldığı etkinliğe yönelik intihar saldırısında yaralananların sayısının ise en az 80 olduğu belirtildi. Saldırıyla ilgili soruşturmada şüphelerin IŞİD üzerinde yoğunlaştığı bildirilirken, savcıların Taliban seçeneğini de göz ardı etmediği öne sürüldü. C MY B