Katalog

Çarşamba 3 Ekim 2018 haber EDİTÖR: ELİF TOKBAY / MÜNEVVER OSKAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ 13 CERN’de cinsiyetçilik tartışması Bilim insanı açığa alındı İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), bilimde cinsiyetçilik kaygılarına yenilerini ekleyecek sunum yaptığı gerekçesiyle İtalyan fizikçiyi açığa aldı. CERN’den yapılan açıklamada, Pisa Üniversitesi’nden Alessandro Strumia’nın, “High Energy Theory and Gender” (Yüksek Enerji Teorisi ve Cinsiyet) konulu seminerdeki sunumunun uygunsuz olduğu belirtildi. Açıklamada, merkezin, Strumia’nın sunumunun içeriği konusunda önceden bilgi sahibi olmadığı ve “bireyleri hedef alan saldırıların, profesyonel bağlamda kabul edilemez bulunduğu” kaydedildi. Açığa alınan ve hakkında soruşturma başlatılan Strumia’nın sunum sırasında Nobel’le yanıt verdi Fizik ödülü, lazer fiziği alanındaki çalışmalarından dolayı biri kadın üç bilim insanına gitti Nobel Fizik Ödülü, bu yıl lazer fiziği alanındaki çalışmalarından ötürü ABD’li Arthur Ashkin, Fransız Gerard Mourou ve Kanadalı Donna Strickland arasında paylaştırıldı. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nden yapılan açıklamada, 2018 Nobel Fizik Ödülü’nün yarısının ABD’li fizikçi Arthur Ashkin’e verildiği, diğer yarısının ise Fransız fizikçi Gerard Mourou ile Kanadalı fizikçi Donna Strickland arasında paylaştırıldığı belirtildi. Açıklamada, 1922 yılında ABD’nin New York kentinde dünyaya gelen Ashkin’in 1960’larda Bell Laboratuvarları’nda yaptığı çalışmalarda, hassas optik lazer sistemleri ge liştirerek bunların biyolojik sistemlere uygulanması ve sağlık alanında önünü açtığı ifade edildi. Ödülün diğer sahipleri Mourou ve Strickland’ın ise ABD’nin Rochester Üniversitesi’nde yürüttükleri ortak çalışmada icat ettikleri yüksek yoğunluklu, çok kısa aralıklı optik titreşimlerin lazer teknolojisinde çığır açarak çok küçük nesnelerin ve çok hızlı süreçlerin araştırılabilmesini sağladığı kaydedildi. Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan 96 yaşındaki Ashkin, ödülü kazanan en yaşlı bilim insanı oldu. Ashkin’den önce en yaşlı bilim adamı, 2002’de 88 yaşındayken ödüle layık görülen Raymond Davis Jr. olmuştu. l AA kullandığı slaytta “Fizik erkekler tarafından icat ve inşa edildi” ifadesinin geçtiği bildirildi. Strumia’nın ayrıca sunumdaki grafiklerinde kadınların, araştırmalarına daha çok bilimsel yayında atıfta bulunulan erkekler tarafından işe alındığını, yıllar geçtikçe erkeklerin artan biçimde kadınların önüne geçtiğini savunduğu belirtildi. l AA Arthur Ashkin Ödülü kazanan 3. kadın Donna Strickland Gerard Mourou Ödül sahiplerinden Kanadalı fizikçi Donna Strickland, 1901’den bu yana ödülü kazanan üçüncü kadın oldu. 1903’te Marie Curie, 1963’te Maria GoeppertMayer ödülü sahibi olmuştu. 1903 ve 1911’de Nobel’e layık görülen Marie Curie ilk ödülünü fizik, ikinci ödülünü ise kimya alanında almıştı. Nobel Fizik Ödülü’nü alan en genç bilim adamı Lawrence Bragg oldu. Babası William Bragg ile 1915’te Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülen Lawrence, ödülünü kucakladığında 25 yaşındaydı. ‘MEŞGULÜM’ DEDİ Fizik ödülünü iki bilim insanıyla paylaşan Arthur Ashkin, akademi sekreterinin ödül kazandığını bildirmek üzere açtığı telefona, “Şu anda bir makale ile uğraşıyorum, ödülle ilgili yorum yapamayacağım” yanıtını verdi. Japonca anlattılar Lüksün legosuPARİS OTOMOBİL FUARI İki yılda bir Frankfurt Otomobil Fuarı ile dönüşümlü olarak organize edilen Paris Otomobil Fuarı dün basın mensupları için kapılarını açtı. Fuarı, otomobilseverler 414 Ekim arasında 10 gün boyunca ziyaret edebilecekler. Paris Otomobil Fuarı’na bazı markalar 2016’da olduğu bu yıl da katılmadı. 2016’da 7 marka fuara katılmazken 2018’de bu sayı 15’e çıktı. Fuara, Alfa Romeo, Bentley, Ford, Fiat, Jeep, Infiniti, Mazda, Mini, Mitsubishi, Nissan, Opel, Rolls Royce, Suba ru, Volvo, Volkswagen katılmayacağını açıkladı. Fuara katılmayan Avrupalı ve Amerikalı markaların yerini ise Çinli ve Vietnamlı markalar aldı. Çinli GAC Motor, Vietnamlı Vinfast Paris’e ilk kez katıldı. Fuarda 2.4 milyon Avro (yaklaşık 17 milyon TL) Bugatti Chiron’un lego parçalarından yapılan modeli büyük ilgi çekti. 230 bin lego parçasının birleşimiyle oluşturulan otomobil Chiron’un birebir kopyası ve tam 523 kilogram ağırlığında. l Cumhuriyet Travmayla sınırlı değil Cinsel taciz DNA’yı yaralıyor ABD’de Harvard Üniversitesi’nden yapılan bir araştırma, çocuklarda cinsel tacizin etkisinin sadece psikolojik travmayla sınırlı kalmadığı ve DNA’larında çocuklarına bile aktarabilecekleri değişikliklere neden olduğuna işaret ediyor. Araştırma kapsamında, 22’si çocukken cinsel tacize uğrayan 34 erkeğin spermleri incelendi. Aktif bir metil grubunun bir molekülden başka bir moleküle aktarılması olarak adlandırılan metilasyon süreci incele mesinde tacize uğrayanların genetik kodlarında belirgin kimyasal farklılıklar tespit edildi. Araştırmada taciz mağdurlarının DNA’larında 12 bölgenin “metilasyon kısılmasına” uğradığı görüldü. Araştırma ekibinden Nicole Gladish “Genleri ampüller olarak düşünelim. DNA metilasyonu, her ışığın ne kadar güçlü olacağını belirleyen ve dolayısıyla hücrelerin nasıl fonksiyon göstereceğini etkileyen bir ışık kısıcı cihaz gibidir” dedi. Bu bulgular, taciz sonucu DNA’da meydana gelen değişikliğin gelecek kuşaklara da aktarılabileceği anlamına geliyor. MAMANI GETİR FİLMİ İZLE Yarın 4 Ekim Hayvanları Koruma Günü. Bu kapsamda İstanbul Maltepe Belediyesi Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde “Kedi” filmini gösterime sunacak. Filmi izlemek isteyenlerin yanlarında en az 1 kilogram kedi veya köpek maması getirmeleri gerekiyor. Ceyda Torun’un imzasını taşıyan belgesel, TIME dergisinde 2017’nin en iyi 10 filmi arasında gösterilmişti. Maltepelileri filmi izlemeye davet eden Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç, “Can dostlarımız için yanınızda mama getirmeyi unutmayın” çağrısı yaptı. l Cumhuriyet Sinop’ta nükleer santral istemediklerini bir kez daha haykırdılar Yayla ilkbaharda mavi yıldız çiçekleriyle bezeniyor. Sinop Nükleer Karşıtı Platform (NKP) TürkiyeJaponyaFransa ortaklığında doğa harikası İnceburun’a kurulması planlanan Sinop Nükleer Santralı’nı istemediklerini Japon Parlamentosu önünde yaptıkları açıklamayla haykırdı. Japon Parlementosu önünde yapılan basın açıklamasında, Japon yetkililere ve Japon halkına yönelik hazırlanan Japonca ortak metin okundu. Ortak metni okuyan platformdan Pınar Demircan, “Fukuşima Nükleer Felaketi’nin yaşanmasıyla olası bir depremin geri dönüşü olmayan korkunç sonuçlara yol açabileceği dünya genelinde anlaşıldı. Buna rağmen 2013 yılında Japonya ve Türkiye Uluslararası bir anlaşma imzalayarak Sinop’ta Mitsubishi Şirketi tarafından bir nükleer santral kurulmasını kararlaştırdı. Türkiye aynı Japonya gibi bir deprem ülkesidir ve elim sonuçları bilinirken deprem ülkesine nükleer santral kurulması kabul edilemez” dedi. MEVSİMLERDEN ‘BEYAZ’ Trabzon Tonya’da, her yıl nisan ayında açan, ‘Uluslararası Bern Sözleşmesi’ gereği korunan, ince, uzun yapraklı ‘mavi yıldız’ çiçeğinin yetiştiği ve yörede ‘Mor Yayla’ olarak bilinen Kadıralak Yaylası, ilkbaharda mora, sonbaharda ise açan ‘vargit’ çiçekleri ile beyaza bürünüyor. Çevresi ladin çam ormanları ile kaplı yaylayı ziyaret edenler, her mevsimde manzaraya hayran kalıyor. l DHA Karadeniz’e dikkat Gittikçe yükselen bir sıcaklık var. Kutuplarda erime olduğu için yağış miktarı artıyor. Yağışlar da kısa süreli sel ve su baskınlarına neden oluyor, hortumlar oluşuyor. Bu olaylar tropik fırtınaların da etkisini fazlalaştırıyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek, küresel ısınma sonucu deniz suyu sıcaklığının artmasının tropikal fırtınaların daha sık görülmesine neden olacağını belirterek, 10 yılda bir görülen bu tür fırtınaların 10 yılda 2’ye, 3’e çıkacağını söyledi. 4 derece yüksek Tek, Avrupa ve Avrasya bölgelerinden gelen soğuk havanın kara üzerinden geçtiği için Türkiye’de çok etkili olmadığını ifade ederek “Bu hava olayı normalde Akdeniz’de tropik değil de normal siklon şeklinde oluştu. Özellikle Marmara Deniz suyu sıcaklığına dikkat çeken uzmanlar, sel ve su baskınları uyarısı yaptı İzmir Aliağa’da fırtına etkisini göstermişti. ve Ege’yi etkileyen yağışlar ile ılıman bir hava meydana getiriyor” dedi. Karadeniz’de deniz suyu sıcaklığının son 30 yılın 4 derece üzerinde olduğunu belirten Tek, Karadeniz’de önümüzdeki aylarda sel ve su baskını olma riski çok yüksek olduğunun uyarısını yaptı. İstanbul Teknik Üniversi tesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros ise “Akdeniz’de oluşan bu tropikal fırtınalar nadir olarak görülmekle birlikte 1947 2011 yılları arasında bu bölgede 100 civarında tropikal fırtınaya rastlanılmıştır” ifadelerini kullandı. l AA ‘650 bin ağaç kesildi’ Sinop İnceburun’da 650 bine yakın ağaç kesildiğini söyleyen Demircan “Sinop Nükleer Santralı’nda kullanılması için soğutma suyu Karadeniz’den çekilecek ve devirdaim olarak kaynar su Karadeniz’e geri verilecektir. Günde 28 milyon metreküp su denizden soğutma suyu olarak çekilecektir. Bu miktar Türkiye genelinde içme suyu olarak kullanılan 15 milyon metreküpten bile fazladır” ifadelerini kullandı. Demircan özetle “Sinop’ta tutulan balık Türkiye genelinde meşhurdur. Çernobil Felaketi’nden sonra bu denizin balığı en az üç yıl yenmemiştir. Eğer Japon Hükümeti’nin desteklediği nükleer santral kurulur ve bir felaket meydana gelir de, Karadeniz’de radyoaktif kirlilik oluşursa balıkçılık biter. O zaman bu günah Japon hükümetine ait olmaz mı? Bu nedenle Japon halkının önünde Japon hükümetine ve Mitsubishi Şirketi’nin yetkilisine sormak istiyoruz: Dünya genelinde ülkeler bir bir nükleer santral planlarından vazgeçerken niçin Sinop’ta bir nükleer santral kurmak istiyorsunuz” diye sordu. l İSTANBUL / Cumhuriyet Tutuklu trans kadının ameliyatı bakanlıktan Kocaeli Gebze Kadın Hapishanesi’nde tutuklu bulunan trans kadın mahpusun meme ameliyatını Sağlık Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı karşılayacak. KaosGL.org’un haberine göre, Adli Tıp, trans kadın mahpusun meme büyütme ameliyatını “estetik amaçlı olmayıp kişinin beden ve ruh sağlığı açısından gereklilik olduğu için” bakanlığın karşılaması gerektiğine karar verdi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nden Hilal Başak Demirbaş, “Bu karar LGBTİ+ bireylerin diğer herkes gibi sağlık hakkına eşit erişebilmelerini sağlayacaktır” dedi. l Haber Merkezi C MY B