Katalog

DUNYA Sosyalist Parti Haddad’a destek çıktı Brezilya’da geçen pazar günü devlet başkanlığı birinci tur seçimlerinde ilk sırada yer alan aşırı sağcı Jair Bolsonaro’ya karşı solda birlik adımları atılıyor. Sosyalist Parti 28 Ekim’de yapılacak ikinci turda İşçi Partisi’nin adayı Fernando Haddad’ı destekleme kararı aldıkla rını duyurdu. Haddad dün yaptığı açıklamada sermayenin, özelleştirme politikası nedeniyle Bolsonaro’ya destek verdiğini savundu. Öte yandan Brezilya savcılığı, Bolsonaro’nun baş ekonomi danışmanı Paulo Guedes hakkında yolsuzluk soruşturması başlattı. NATO’dan gözdağıPerşembe11Ekim2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 Soğuk Savaş zamanlarından beri en kötü dönemini yaşadığı yorumlarının merkezindeki NATORusya ilişkilerinde gövde gösterileri karşılıklı dev tatbikat hamleleri ile devam ediyor. Moskova’nın Çin ve Moğolistan’la geçen ay gerçekleştirdiği tatbikatın ardından NATO da harekete geçti. Kuzey Atlantik İttifakı, 25 Ekim7 Kasım tarihlerinde 29 müttefik ve 6 ortağının katılımıyla son yılların en büyük askeri tatbikatını düzenleyeceğini duyurdu. Türkiye de katılıyor “Trident Juncture 18” adlı tatbikata katılacak ortak ülkeler Avustralya, Finlandiya, İsveç, Ürdün, Gürcistan ve Ukrayna. NATO’nun 1980’lerden bu yana düzenleyeceği en büyük tatbikat olan Trident Juncture 18’de ittifakın tüm müttefiklere kolektif savunma taahhüt eden 5’inci maddesi canlandırılacak. Hava, kara ve deniz alanlarının kullanılacağı tatbikat yoğun olarak Rusya’ya mesaj olarak yorumlanan dev tatbikatın merkezi Norveç olurken sahada 5. madde senaryosu ele alınacak Tatbikata katılacak İngiliz ve İrlanda birlikleri dün Norveç’e gitmek üzere Hollanda’ya ulaştı. Norveç’te yürütülecek ancak deniz tatbikatı için Kuzey Atlantik ve Baltık Denizi, hava tatbikatları için de Finlandiya ve İsveç’in hava sahaları kullanılacak. Tatbikata müttefik ve ortak ülkelerden 50 bin asker, 150 uçak, 60 gemi ve 10 bin araç katılacak. Türkiye’nin de katılacağı tatbikat ile ilgili NATO yetkilileri “herhangi bir ülkenin hedef alınmadığı nı, savunma ve caydırıcı amaçlı olduğunu” belirtti. 2015’te İtalya, Portekiz ve İspanya’nın ev sahipliğinde gerçekleşen Trident Juncture 15’in ardından bu yıl tatbikatın Rusya ile kuzeydoğu sınırını paylaşan Norveç’te gerçekleşmesi dikkat çekti. Rusya geçen ağustos ayında Sovyet döneminden beri en büyük tatbikatı nı gerçekleştirmiş, Çin ve Moğolistan silahlı kuvvetleri de yer almıştı. Rusya Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov, Vostok2018 tatbikatının hiçbir ülkeyi hedef almadığını, sadece savunma amaçlı olduğunu söylemişti. NATO’nun doğuya doğru genişlemesi Rusya tarafından ülkenin güvenliğine tehdit olarak nitelendiriliyor. Batı ise 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhakını kendilerine yönelik tehdit algısı olarak değerlendiriyor. Öte yandan NATO üyesi Romanya’nın Karadeniz’deki artan Rusya askeri aktivitesi karşısında endişelerini dile getirerek Avrupa’nın savunmasını güçlendirmesinin görüşülmesi gerektiği açıklaması da dün gündeme yansıdı. Polonya da Rusya tehlikesini öne sürerek ABD’den ülkede kalıcı üs kurmasını istemişti. Atina, ABD üssü istiyor Akdeniz’deki askeri varlığını güçlendirme çabasındaki ABD ile Yunanistan arasındaki yakınlaşma sürüyor. Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos, ABD’ye ülkesinde daha fazla üste kalıcı askeri güç bulundurma önerisinde bulundu. ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’un geçen ayın başında yaptığı Yunanistan ziyareti, Washington’ın bölgedeki üs arayışlarında mesafe katedilmesi olarak yorumlanmıştı. ABD’nin Atina Büyükelçisi Geoffrey Pyatt de geçen haftaki Dedeağaç ziyaretinde ülkesinin bazı askeri güçlerini stratejik öneme sahip bölgeye taşımasından dolayı memnuniyetini dile getirmişti. Kammenos’un önceki gün ABD’li mevkidaşı James Mattis’le Pentagon’da yaptığı görüşmede “ABD’nin yalnızca Suda Körfezi’nde değil, Larissa, Volos ve Aleksandrapolis’te (Dedeağaç) daha kalıcı bir şekilde askeri güç konuşlandırması Yunanistan için önemli” ifadelerini kullandığı bildirildi. ABD’nin halihazırda Girit Adası’ndaki Suda Körfezi donanma üssünün yanı sıra Larissa’daki hava üssünde de askeri güçleri bulunuyor. Çipras Sisi DENERJİ İTTİFAKI SIKILAŞIYOR oğu Akdeniz’de doğalgaz arama ve sondaj çalışmalarını gerçekleştirmek üzere tek taraflı Münhasır Ekonomik Bölge ilan eden Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) çevre ülkelerle ortak faaliyet arayışı hızlanıyor. GKRY Devlet Başkanı Nicos Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin dün Yunanistan’ın Girit Adası’nda bir araya gelerek Akdeniz’deki duruma ilişkin görüşmelerde bulundukları bildirildi. Trump: Ivanka olurdu ama... ABD Başkanı Donald Trump, Nik ki Haley’den boşalacak ABD Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği koltuğuna aday isimlerle ilgili değerlendirmede bulundu. Beyaz Saray’da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, göreve kızı İvanka Trump’ı getirmeyi düşünüp düşünmediğinin sorulması üzerine “İvanka da olurdu ama ‘kızına iltimas geçiyor’ derler” şeklinde konuştu. Haley’in yıl sonunda bırakacağı görev için ABD medyasının güçlü bir aday olarak öne çıkardığı eski Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı, Mısır asıllı Dina Habib Powell hakkında da konuşan Trump, “Dina kesinlikle değerlendireceğim isimlerden biri olacak” ifadesini kullandı. ‘Ağır Suriye savaşında insani krizin en ağır tablolarından birine sahne olan Yarmuk’ta ordunun bölgede kontrolü ele geçirmesinin ardından gözler yeniden yapılandırma çalışmalarında. Rusya’dan ‘Fırat’ın doğusu’ uyarısı Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Fırat’ın doğusundaki gelişmelere ilişkin konuştu. “Durum gittikçe daha rahatsız edici hale geliyor” diyen sözcü, ABD’nin bölgedeki yapılanma ile ittifak halinde olduğuna işaret etti. Suriye’deki mevcut anayasaya uymayan bazı özel yönetim oluşturma çabalarının sonuç vermeyeceğini anlatan Zaharova, “Böyle bir yarıdevlet inşası, Kürt olmayan nüfusu, Arapları, Süryanileri, Türkmenleri rahatsız eder” dedi. silahlar çekildi’ Türkiye ve Rusya’nın Soçi’de Şam’ın (HTŞ) kontrolündeki İdlib rılması yönündeki anlaşmanın yeri vardığı İdlib mutabakatının ilk bölgesi ile Suriye yönetiminin kont ne getirildiğini söyledi. 15 Ekim’de aşamasının tamamlandığı duyurul rolündeki topraklar arasında 1520 tampon bölgenin faaliyete geçme du. Milli Savunma Bakanlığı, Tür kilometre derinliğinde silahsız böl si öngörüleriyle ilgili de 12 günlük kiye ve Rusya’nın Soçi’de vardı ge oluşturulması ve bu bölgedeki gecikmenin yaşanabileceği mesa ğı mutabakat uyarınca İdlib’deki si ağır silahların 10 Ekim’e, buradaki jı verdi. Rusya Dışişleri Bakan Söz lahsızlanma bölgesindeki ağır si tüm grupların ise 15 Ekim’e kadar cüsü ise İdlib’de ağır silahların tü lahların çekilme sürecinin tamam çekilmesi öngörülmüştü. müyle çekildiği yönündeki haberle landığını bildirdi. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ‘Bir, iki gün gecikebilir’ ri doğrumaya çalıştıklarını belirtti. Lavrov önceki gün de siyasi çö Türkiye’nin garantör ülke olarak mu Öte yandan Şam’ın müttefiki züm için oluşturulması öngörülen tabakattaki sorumluluklarını yerine Rusya’nın Dışişleri Bakanı Sergey anayasa komitesine ilişkin değer getirdiği belirtilerek “Bu kapsamda, Lavrov, Türkiye ile varılan İdlib ça lendirmede bulundu. Bu yıl başın İdlib’de gerginliğin sonlandırılma tışmasızlık bölgesinin silahsızlandı da Soçi’de düzenlenen Suriye Ulu sı ve karşılıklı çatışma riskinin ortadan kaldırılması maksadıyla, ağır si ŞAMSDG YENİDEN... sal Diyalog Kongresi’nde kurulması kararlaştırı lddcaaeehSnStloaauççmreriıkinamyimlesumi’ldltaaeaenhsbmi“taaı1klınış0amtatıEırrlkı”ıu”nidymdmeaınrrutııailnlrmdiihı.şinböolSmgpeuukritgnbaiöksSl’ıigunnerSıihoiyiyaçelaubinsşDeitdreçuienmörddztoueeükğ,mmrAuaatsnSsiükklDaraGeGrrıacnü’n’inçnyiınlienennsrtöiiieyd(nSraeeöDsnmriGkböli)aarundgşnaleüasdtnduüıeırSğtusuıiamokryialyidanyenıddğDeeı YedmPildGoi.’knrianlalenylBeenMteikdğdnoiiaelnmnmziaizektrimeaeyytiaeiçddsnieiendtgetnaie.icirtlHeeeeklrıiz haliflerin ve Nusra bağ tik Meclisi’nden bir heyetin Şam’a gittiği savunuldu. Taraflar arasında ğin önemli oldu lantılı Heyet Tahrir El Suriye’nin kuzeyinin statüsüne ilişkin yapılan iki görüşmenin ardından eylül ayında diyaloğun durduğu haberleri basına yansımıştı. ğunu belirtti. Kiliseler arasında mücadele Rusya Ortodoks Kilisesi ile Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin Moskova’dan bağımsızlık girişiminden yana tavır alan İstanbul Fener Rum Patrikhanesi arasındaki gerilim sürüyor. Fener Rum Patrikhanesi, “Bu konuda Rusya’dan gelen baskılara direneceği” açıklaması yaptı. Patrikhaneden bir yetkili, Rus Ortodoks Kilisesi’nin kendilerine ulaştırdıkları mektupla Ukrayna Kilisesi ile ilgili bağımsızlık talebinin de değerlendirileceği görüşmeleri başlatmayı talep ettiğini söyledi. Mektubu incelediklerini ve kısa zaman içinde yanıt vereceklerini belirtirken “cevabınlumsuz olacağına” dair bilgi verdi. Ortodoks dünyası geçen ay üç yılda bir düzenlenen Synaxis toplantısı için Beyoğlu’nda bulunan Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi’nde bir araya gelmişti. Rus Ortodoks Kiliseleri Patriği Kirill, Fener Rum Kilisesi’ni ziyaret ederek Fener Rum Patriği Bartholomeos ile Bartholomeos geçen ay Kirill ile bir araya gelmişti. Ukrayna’da 3’e ayrılan Ortodoks kiliselerinin yeniden birleştirilmesini konuşmuştu. Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko ise geçen nisan İstanbul’a yaptığı bir ziyarette, Bartholomeos ile Ukrayna’nın Rusya’dan bağımsız kilise kurma meselesini görüşmüştü. MilişoksikleorviadPoantdruikrdhaunesi Nüfusunun büyük bölümü Ortodoks olan 45 milyonluk Ukrayna’daki Kiev Kilisesi bağımsızlık talebini İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi’ne iletmiş, İstanbul’da ki patrikhane de süreci resmen ele alma kararı vermişti. Moskova Patrikhanesi ise Kiev Kilisesi’nin bağımsızlık talebi konusunda Fener Rum Patrikhanesi’nin Ukrayna’ya iki temsilci göndermesi üzerine sert bir açıklama yaparak İstanbul’daki kilise ile ilişkilerini dondurmuştu. Rus Ortodoks Kilisesi ayrıca geçen hafta resmi bir açıklama yaparak, Patrik Kirill’in, yerel Ortodoks kiliselerine Ukrayna Kilisesi’nin bağımsızlık talebiyle ilgili görüşmeler başlatmak için mektup yazdığını açıklamıştı. Rus Kilisesi daha önce Bulgaristan Ortodoks Kilisesi’nden de ret yanıtı almıştı. Ukrayna Başbakan Yardımcısı, önceki gün ülkede bir askeri cephanelikte meydana gelen patlamalar için Rusya’yı işaret etmiş, Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin bağımsızlık için İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi’ne yaptığı başvuruyla ilişkili olduğunu iddia etmişti. Fransa gibi ABD de nükleer denemeleriyle tepkilerin merkezindeki ülkelerden. Fransa’nın nükleer ayıbı UCM’de Fransa, yeryüzü cennetlerinden Polinezya’da on yıllar boyunca yaptığı nükleer denemelerinde insanlığa karşı suç işlediği iddiasıyla Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) şikâyet edildi. Fransa Denizaşırı Topluluğu’na üye, resmi adı Fransız Polinezyası olan ve 118 ada ve mercandan oluşan bölgenin eski başkanı Oscar Temaru, Birleşmiş Milletler’de (BM) yaptığı konuşmada şikâyet dosyasını 2 Ekim’de teslim ettiklerini duyurdu. s‘Hoersaacpağız’ BM’nin sömürgeciliğe karşı komitesinin Polinezya’ya ilişkin toplantısında söz alan Temaru davaya ilişkin “Ülkemize karşı düzenlenen nükleer testlerin başından bu yana yaşayan tüm Fransız cumhurbaşkanlarından hesap sormayı amaçlıyoruz” şeklinde konuştu. Büyük Okyanus’un ortasında yer alan, Tahiti ve Bora Bora gibi adalarıyla tanınan Polinezya’da 19661996 yılları arasında Fransa tarafından 193 nükleer deneme yapıldı. Soğuk Savaş döneminde Fransa’nın nükleer kapasitesini geliştirmek üzere devam eden program, 1996 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından durdurulmuştu. Bölgede okyanusta yapılan atom bombası denemeleri nedeniyle binlerce kişinin ciddi sağlık sorunları yaşadığı biliniyor. Mağdurların Paris’e karşı açtığı davalarda ise yalnızca 20 kişi için tazminat hakkı kazanıldı. Halen muhalefet saflarında siyaset yapan, bağımsızlık yanlısı Temaru, denemelerin Fransa’nın iddia ettiğinin aksine “kendilerine dayatıldığını” söyledi ve başvuru konusunda “Nükleer sömürgeciliğin sonuçlarından dolayı ölen tüm kişilere borcumuzdur” ifadelerini kullandı. İsrail engeline öğrenci direnişi İsrail’e giriş yapmak is ci, Tel Aviv’deki havalimateyen ABD’li bir öğ nında hakkında verilecek renci “Filistin İçin İsrail’i kararı bekliyor. Boykot Girişimi” olarak bilinen BDS Hareketi’ne Tartışmalı yasa destek verdiği suçlama İsrail parlamentosu sıyla ülkeye alınmayınca boykot çağrısı yapan ki yasal mücadele başlattı. şi ve kurumlara vize ve İsrail polisi, öğren rilmemesini öngören ya ci vizesi bulunan Lara sayı geçen yıl onaylamış Alkasım’a ülkeye giriş izni tı. Kudüs İbrani Üniversi vermeyerek bir haftadır tesi ise İç Güvenlik Baka başkent Tel Aviv’deki Ben nı Gilad Erdan ve İçişle Gurion Havalimanı’nda ri Bakanı Arye Dery’den tutuyor. Dedesi Filistin Alkasım’a İsrail’e girişi li olan ve ABD’de yaşayan ne izni verilmesini talep Alkasım, Kudüs İbrani etti. Üniversiteden yapı Üniversitesinde yüksek lan açıklamada, “Yasa lisans yapmak amacıy nın uygulanması konu la Miami şehrin sunda hükümet deki İsrail konso le görüş ayrılığı losluğundan al var. Bize göre ya dığı vizesiyle ge sa bu öğrenciye çen hafta salı gü uymamaktadır” nü İsrail’e geldi. denildi. Polis, Ben Gurion İç Güvenlik Ba Havalimanı’nda kanı Gilad Er BDS Hareketi’ne destek verdi Alkasım dan konuya ilişkin yaptığı açık ği gerekçesiyle lamada, Lara Alkasım’ın ABD’li öğrencinin ülkeye istediği zaman İsrail’den girişine izin vermedi. Ka ayrılarak ABD’ye dönebi rara itiraz eden Alkasım, leceğini söyledi. Kudüs avukatı aracılığıyla İsra İbrani Üniversitesi’nin il mahkemesine başvura Alkasım’a verdiği deste rak girişine izin verilmesi ği de eleştiren Erdan, “Al ni talep etti. kasım avukatı aracılığıy Tel Aviv mahkeme la değil de direkt ken si, davaya ilişkin kara di sesiyle desteklediği rını verene kadar Lara BDS’nin yasadışı olduğu Alkasım’ın sınır dışı edil nu ve BDS’ye verdiği des memesine hükmetti. İsra tekten dolayı pişman ol il polisinin mahkemenin duğunu söylerse konuyu kararı sebebiyle sınır dışı yeniden gözden geçirebi edemediği ABD’li öğren liriz” ifadesini kullandı. Adada sel felaketi İspanya’nın turistik Mayorka Adası’nda önceki gece aşırı yağışla birlikte meydana gelen sel felaketinde en az 9 kişi yaşamını yitirdi. Yetkililer altı kişinin kayıp olduğunu duyururken kurbanlar arasında iki İngiliz vatandaşının olduğunu da açıkladı. Yerel kaynaklar birkaç saat süren aşırı yağışların ardından yolların, ev ve arabaların sular altında kaldığını aktardı. Felaketzedelerden biri basına verdiği demeçte, selle birlikte arabasının ca mından çıkıp kendini kurtardığını, evine kadar yaklaşık 500 metre yüzdüğünü anlattı. Yetkililer bölgedeki evlerin birçoğunun turistlerin kaldığı yerler olduğuna dikkat çekti. Bölgede 400 kişilik ekibin arama kurtarma çalışmalarını sürdürdüğü kaydedildi. Nadal’dan yardım Mayorkalı tenis yıldızı Rafael Nadal, sosyal medyadan felaketten etkilenenlere kendisine ait spor merkezinde kalabilecekleri çağrısında bulundu. C MY B