Katalog

Rus devine, dev dava Türk şirketi Palmali Denizcilik, Rus petrol devi Lukoil’e EKONOMİ bağlıLitasco’ya2milyardolar DOLAR 3.4990 lık tazminat davası açtı. 2.8 kuruş AVRO 4.1890 4.1 kuruş FAİZ BORSA 11.68 0.02 puan 104.917 1.617 puan Doları Erbil ateşledi8 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 991.88 6.35 lira 147.31 82 kuruş Çarşamba 20 Eylül 2017 Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki referandum kararının ardından sınırdaki hareketlilik ile 3.50’yi aşarak 23 Ağustos’tan beri en yüksek seviyesini gördü ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bugün sonuçlanacak toplantısı öncesi dolarda güçlenme ve TSK’nin önceki gün Silopi/Habur bölgesinde tatbikat açıklaması doları ateşledi. Kuzey Irak’ta gelecek hafta yapılacak referandum öncesi jeopolitik riskleri artırması ardından dolar/TL dün sert yükselerek 3.50 seviyesini aştı. Dün akşam gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kaybeden para olurken, dolar/TL en son 23 Ağustos’ta gördüğü 3.50 seviyesine kadar yükselmişti. Güne yükselişle başlamasına karşın bir ara 3.48 seviyelerine doğru çekilen kur, yeniden yükselişe geçerek 3.50 seviyesini aştı. Fed bekleniyor Fed’in toplantıda para politikasını normalleştirmeye yönelik bir adım atması ve 4.2 trilyon dolarlık Hazine tahvili ve ipoteğe dayalı menkul kıymetler portföyünü daraltmaya baş lama planlarını açıklaması bekleniyor. Öte yandan sınırdaki hareketlilik TL üzerinde baskı unsuru olmaya devam ediyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de yapacağını açıkladığı bağımsızlık referandumuna karşı çıkan Ankara, TürkiyeIrak sınırında askeri tatbikat başlatırken, Irak Başbakanı Haydar El Abadi de referandumun askıya alınmasını talep etti. Görüşme 21 Eylül’de Türkiye, diğer bazı bölge ülkeleri gibi, IKBY’yi referandumdan vazgeçmeye çağırmış, vazgeçilmemesi durumunda bunun bedelinin ağır olacağını açıklamıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın görüşmesi ise 25 Eylül’de yapılacak olan Kuzey Irak referandumu olacak. Bu noktada Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 21 Eylül’de ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşme de yakından izlenecek.l Ekonomi Servisi Analistlere göre, kurun 3.4850 üzerinde tutunması durumunda 3.503.5150 bandından sonra 3.5350 direnci önem kazanabilir. Faiz yükseldi, Hazine borçlandı İki yıllık gösterge tahvilde spot kapanışta ortalama bileşik faiz yüzde 11.66 seviyesindeydi. Dün spot kapanışta ortalama yüzde 11.68 seviyesine geldi. Hazine dün 8 Ağustos 2018 itfalı 11 ay vadeli kuponsuz Hazine bo nosu ile 10 yıllık gösterge olan 11 Ağustos 2027 itfalı altı ayda bir yüzde 5.25 kupon ödemeli sabit kuponlu tahvili yeniden ihraç etti. Eylülde toplam 7.5 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık 9.6 milyar TL’si piyasa dan toplam 11.3 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması programlanıyor. Hazine eylülde yaptığı toplam dört ihale ile piyasadan 8,511.7 milyon TL olmak üzere toplam 10.1 milyar TL borçlandı. l Ekonomi Servisi Özelin dış borcu arttı Özel sektörün yurtdışın dan sağladığı uzun vadeli kredi borcu temmuz sonunda 2016 yıl sonuna göre 11.4 milyar dolar artarak 213.6 milyar dolara yükseldi. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre özel sektörün kısa vadeli kredi borcu, ticari krediler hariç 2.3 milyar dolar artarak 16.6 milyar dolar oldu. Bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 817 milyon dolar artarken, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmaları da 5.6 milyar dolar artışla 30 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 655 milyon dolar artarken, tahvil stoku 1.6 milyar dolar azalışla 3.8 milyar dolara geriledi. Sektör dağılımı incelendiğinde, temmuz sonu itibarıyla, 213.6 milyar dolar tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun yüzde 52’sini finansal kuruluşların, yüzde 48’ini finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturdu. l Ekonomi Servisi İstanbul yatırımlarda uzun bir aradan sonra ilk sıraya Otel yatırımlarında yerleşti. Kentte temmuzda 3 otel projesi için teşvik alınırken, 7 aylık dönemde İstanbul’daki yeni proje sayısı 12 oldu. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) tarafından yapılan açıklamaya göre, İstanbul’da temmuzda 3 otel projesi için teşvik alınırken, 7 aylık dönemde İstanbul’daki yeni proje sayısı 12 oldu. Temmuzda “yatırımcıların gözdesi” İstanbul Antalya ve Muğla’nın listeye girememesi dikkati çekti. Temmuz 2017’de ülke genelinde 10 şehirde toplam 2 bin 332 yataklı 12 yeni otel projesi teş birinci vik belgesi, 2 otel renovasyon belgesi aldı. Toplamda 157 milyon 497 bin TL harcanarak tamamlanacak yeni yatırımlar sonrasında sektöre 625 yeni ek istihdam sağlanacak. TÜROB Başkanı Timur Bayındır, gerekli mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilemediği için sektördeki mevcut işletmelerin asıl ih tiyacı olan modernizasyon teşviklerinde ilerlemenin halen sağlanamadığı nı da dile getirdi. l Ekonomi Servisi Sıfır ÖTV rekor getirdi Tatlıtuğ ve Megan Williams’lı reklamda yeni jenerasyonun hız ve performansa olan tutkusu anlatılıyor. Yavuz: Mavi siyahta da hızlı Mavi Jeans’in yeni siyah serisi, reklam filminde oynayan Kıvanc Tatlıtuğ’un da katıldığı bir toplantı ile tanıtıldı. Yılda 7.5 milyon adet jeans satabilen ve her yıl yüzde 65’i 35 yaş altı 1 milyonun üzerinde yeni müşteri kazanabilen çok hızlı bir marka olduklarını söyleyen Mavi Üst Yöneticisi (CEO) Cüneyt Yavuz, “26 yaşında bir marka olarak bugün, 35 ülkede 5.500 noktayla Amerika, Kanada, Almanya, Rusya, Hollanda’daki merkez ofislerimizle dünyanın her yerine yayılıyoruz. En son teknolojiyi kullanmaktan, sürekli en yeniyi tasarlamaktan ve en son modayı sunmaktan vazgeçmeyeceğiz. Bu sezon da Kıvanç’la birlikte, en yeni en hızlı ‘Mavi Black’ serisini tanıtmaktan mutluluk duyuyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi Özel tüketim vergisi desteğiyle ağustosta rekor kıran beyaz eşyada satışlar sekiz ayda yüzde 9.2 büyüdü, yıl sonu tahmini yüzde 7.2 Dünyanın en büyük ikinci üreticisi olan ve üretiminin yüzde 75’ini ihraç eden Türkiye beyaz eşya sektöründe satışlar Avrupa pazarındaki yavaşlamaya rağmen, içeride ÖTV teşvikinin etkisiyle rekor kırdı. İhracat dahil satış büyümesi ilk 8 ayda yüzde 9.2 oldu. Teşvikin 30 Eylül’de sona ermesinin ardından ise satış büyümesinin yıl sonunda yüzde 7.2 olması bekleniyor. Sektör, ÖTV’nin tamamen kaldırılmasını istiyor. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicile ri Derneği’nin (TÜRKBESD) açıkladığı verilere göre sektör, ağustosta iç piyasaya önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10.8 artışla 720 bin 298 adet satış yaptı. İhracat da aynı kıyaslama döneminde yüzde 7.6 artarak 1 milyon 758 bin adet oldu. Toplam rakam 2 milyon 479 bin adet ile tarihteki en yüksek seviyeye çıktı. Rakamlar aynı zamanda son 2 yılın en iyi beyaz eşya ihracatına işaret ediyor. Sektörde ilk sekiz ayda buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve fı rından oluşan 4 ana üründe iç satışlardaki büyüme de yüzde 18.2 oldu. Türkiye, yıllık 26 milyon adet üretimle Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci beyaz eşya üreticisi konumunda bulunuyor. Hepten kalksın TÜRKBESD Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Güler, “ÖTV’nin tamamen kaldırılmasını istiyoruz. Sektör çok ciddi maliyetleri göğüslüyor. Son 1 yılda çelik fiyatları yıllık yüzde 60, bakır fiyatları yüzde 40, alüminyum yüzde 34 oranında arttı” dedi. TÜRKBESD Yönetim Kuru lu Başkan Yardımcısı Fatih Özkadı da “Saca getirilecek ek vergi sektörü güç duruma düşürecektir. Mevcut gümrük vergisinin kaldırılmasını istiyoruz” dedi. Toplam 30 milyar liralık ciroya sahip sektör, iç pazarda geçen yıl 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ekonomideki yavaşlama ve kurdaki sert yükselişten olumsuz etkilenmiş; sektöre geçici olarak ÖTV teşviki getirilmişti. l Ekonomi Servisi Vadikoru’ya 200 milyon TL yatırım Invest İnşaat, Ayazağa’da hayata geçireceği ve içerisinde 242 konut, 84 ofis ve 12 ticari ünitesi bulunan Vadikoru projesi, konutlarda 8 bin TL, ofislerde ise 3 bin dolar metrekare fiyatıyla satışa sunuldu. Projede konut fiyatları 590 bin ile 1 milyon 900 bin TL arasında değişecek. Invest İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Uçar, “200 milyon TL’lik yatırım ile sanayi dönüşümü olarak geliştirdiğimiz Vadikoru da Ayazağa’nın yeni ve özel bir değeri olarak yerini alacak. Yaklaşık 10 yıllık bir süre içinde Ayazağa’da faaliyet göstermeye devam edeceğiz. Ortak girişimle bölgedeki ilk yatırımımız olan Vadistanbul projemizde de bir ofis bloğunu öğrenci yurdu yapma planı mız var” dedi. Toplam inşaat alanı 85 bin metrekare olan Vadikoru projesi İki Design’ın da kurucusu olan Murat Kader tarafından tasarlandı. Ayazağa’da Belgrad Ormanları’nın sınırında yer alan Vadikoru, 3 blok konut, 2 blok ofis ve bunların tabanını oluşturan bir alt bazda yer alan ticari birimlerden oluşuyor. l Ekonomi Servisi 67 ile 190 metrekare arasında değişen büyüklüklerdeki dairelerin metrekare fiyatları lansman dönemine özel 8 bin TL olarak belirlendi. Cezaevi yaptırmak kolaylaşırken AKP iktidarı 15 Temmuz darbe girişiminin ardından, devletin cezaevleri yaptırma sürecini mali, hukuki ve teknik açıdan kolaylaştırdı. Tahmin edeceğiniz gibi bu “kolaylıklar seti”, OHAL KHK’siyle mümkün olabildi. 674 sayılı KHK ile cezaevleri mevzuatına eklenen madde, yerleşik süreci tamamen değiştirdi. Şimdi Adalet Bakanlığı istediğinde Hazine arazileri kolayca tahsis edilebiliyor. Eskiden mera alanlarına cezaevi yapılamazken şimdi yapılabiliyor. Eskiden bütçede ödenek olması gerekirken, şimdi bu şart bulunmuyor. Ve nihayet deprem, sel, afet olmadan, “Sen gel, sen gel” diyerek, cezaevi ihalelerini yapacağı düşünülen firmalar çağrılıp ihale bedelini pazarlıkla (yani 21/b) belirlemek de mümkün oluyor. HHH Hal böyle olunca, Türkiye’nin dört bir yanında, yeni cezaevi projeleri hızla artıyor. Derlediğim verilere göre Adalet Bakanlığı, mayıs ayından bu yana, toplam 20 il ve ilçede cezaevi pazarlığı yaptı. Ortalama 23 yıl süreceği öngörülen her bir cezaevi için müteahhitler belirlendi. Bu ihalelerin toplam tutarı yaptığım hesaplamalara göre 3.5 milyar TL’yi buluyor. Derlediğim verileri, ihalenin yapıldığı yerlere göre aylık olarak paylaşayım: Mayıs: Elmalı, Sakarya (290 milyon TL) Temmuz: Gerede, Aziziye (Erzurum), Van Erciş (381.9 milyon TL) Ağustos: Sarıçam, Ereğli, Akdağmadeni, Tokat, Bodrum, Küpçüler, Kırşehir, Aksaray (1 milyar 839 milyon TL) Eylül: Foça, Elbistan, Manavgat, Silivri, İzmir, Samsun, Çorlu (930.9 milyon TL) HHH Son dört ayda pazarlığı sonuçlanan 20 cezaevi arasında; Aksaray Ceza ve İnfaz Kurumu, 519 milyon TL ile ihale bedeli en yüksek olan cezaevi. Projeyi Varyap İnşaatSibar yapı ortaklığı yapacak. Aksaray’ı, 385 milyon TL ile Sarıçam, 358.5 milyon TL ile de Çorlu cezaevleri izliyor. Konuyu araştırırken rastladığım bir “durum”, özel bir dikkati hak ediyor. Yeni cezaevleri, yapılacakları yerdeki iktidara yakın yerel medya tarafından, istihdam ile ekonomik canlanma bakımından habere değer bulunuyor. Hak/hukuk temelinden tamamen bağımsız biçimde “yatırım” olarak görülen cezaevleri, yüzölçümü ve kapasitesinin genişliğine göre ekonomiye olumlu yansıyacağı yaklaşımıyla ele alınıyor. Bu yaklaşımı, AKP’li yerel politikacıların beslediğini de belirtmek gerekiyor. Misal, AKP Aksaray İl Başkanı Abdülkadir Karatay, Kapsam Haber’e “Aksaray’a çok önemli ve tarihinde tek olarak en yüksek yatırımı kazandırdık. Adalet Bakanlığı Aksaray Ceza İnfaz Kurumu ihalesinin tamamlandı” diyor. Cezaevinin, içinde 2 bin 5003 bin kişinin çalışacak olması nedeniyle Aksaray’a çok önemli katkı sağlayacağını söylüyor. Netice olarak, hukuk devleti ölçüleri bakımından övünç değil, mahcubiyet vesilesi olması gereken cezaevleri üzerinden, ekonomiye olumlu yansıyacak bir yatırım diye propaganda yapmak, kolay düzelir bir maraz gibi görünmüyor. İşin kamu harcamalarındaki aşırı artışa dair bütçeyi ilgilendiren kısmını Maliye düşünüyordur nasılsa. Cezaevleriyle daha da canlanacak inşaat sektörü üzerinden tahsil edilecek vergi tahminleri yapılıyordur. Olmasa da benzin/motorin zammı ne güne duruyor. P&G: Şirketler sorunlara kayıtsız kalamaz Pantene, Gillette, Ariel markalarının üreticisi Procter and Gamble’ın (P&G), Türkiye’deki ilk Kurumsal Vatandaşlık Raporu’nu açıklayan P&G Türkiye ve Kafkasya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, iyi bir kurumsal vatandaş olmanın şirketlerin sürdürülebilirliği açısından da artık bir zorunluluk haline geldiğini söyledi. ‘Goodvertising’ kitabının yazarı Thomas Kolster de, “Dünyadaki şehir nüfusuna her hafta 1.5 milyon kişi ekleniyor. 2030 yılına doğru tüm dünyadaki yiyecek talebi yüzde 35, su talebi yüzde 40 ve enerji talebi yüzde 50 artacak. Şirketler bu değişimle birlikte gelen toplumsal sorunlara artık kayıtsız kalamaz” dedi. l Ekonomi Servisi Alman en ‘değerli’ vatandaş İngiltere merkezli ikamet ve vatandaşlık planlama firması Henley&Partners’ın yıllık “Milliyet Kalite Endeksi” araştırmasına göre, güçlü ekonomi, seyahat özgürlüğü, barış ve istikrar ayrıcalıkları nedeniyle Almanya vatandaşlığı, “en değerli vatandaşlıklar” sıralamasında zirveye oturdu. Listede Almanya’yı sırasıyla Fransa, Danimarka, İzlanda, İsveç, Norveç, Finlandiya, Avusturya, İtalya, Hollanda, İsviçre ve İspanya izledi. İngiltere sıralamaya 12’nci sıradan girdi. l Ekonomi Servisi C MY B