Katalog

DüNYA Butto davasında Müşerref Tirari' Pakistan'da 2007'de gerçekleştirilen Benazir Butto suikastını yargılayan mahkeme, eski darbeci Devlet Başkanı Pervez Müşerref i "firari" ilan etti. Müşerref eski Başbakan Butto'ya Taliban tarafından düzenlenen suikasttan haber Ortadoğu savaşta, Bulgaristan kârda OrtadogıTdaki savaşlar Bulgaristan'ın silah ihracatına rekor kırdırdı. 2016'da önceki yıla göre silah ihracını yüzde 60 artıran Bulgaristan silah sanayiisi, özellikle Sovyet stili hafif silahların üretimine dayanıyor. Alıcılar arasında Irak ile bun ü Cuma1Eylül2017 dar olduğu ancak önlem almadığı iddiasıyla suçlanıyordu. dishab@cumhuriyetcom.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ oıları rihatçılara dağıtan Suııdi Arabistan ve ABD başı çekivor. Savaş suçu uyarısı ceyda.karan@cumhurjyet.com.tr Ceyda BM, Rakka'daki hava harekâtında artan sivil ölümleri karşısında insani mola talep etti. ABD'den ret yanıtı alınca uluslararası hukukun ihlal edildiği uyarısı yaptı ABD Başkanı Donald Trump'ın selefinin sivilleri koruma amacıyla getirdiği askeri operasyonlara yönelik kısıtlamaları kaldırması sonrası Irak'ta Musul'un ardından Suriye'deki Rakka operasyonu da sivil katliamlarına sahne oluyor. Rakka'da sahada savaşan Suriye Demokratik Güçleri'ne (SGD) ABD öncülüğündeki koalisyon havadan destek verirken geçen hafta sadece 48 saat içinde 100'den fazla sivil ölümü haberi geldi. Koalisyon verilerine göre Rakka'da temmuzda 645, ağustosta 1100 hava saldırısı düzenlendi. 'Kabul edilemez bedel9 Önce BM'nin Suriye'deki İnsani Yardım Sorumlusu Jan Egeland, dünyada Rakka'da 20 bin sivilin iki ateş arasında mahsur kaldığı 5 semtten daha kötü bir yer olmadığını söyledi. Egeland, koalisyona "Bu insanların kaçabilmesi için mümkün olan her şeyi yapın" diye seslendi. Ancak komutanlar, böyle bir girişimin IŞİD'in yeniden organize olmasını ve sivil kayıplarının artmasını sağlayacağını savundu. Dün BM İnsan Haklan Yüksek Komiseri Zeyd Ra'ad el Hüseyin, "Her zaman korunması gereken sivillerin kabul edilemez bir bedel ödediklerini ve IŞİD'le savaşan güçlerin bu mücadelenin nihai amacını gözden kaybettiklerini" söyledi. Zeyd "Saldıran güçler uluslararası insani yasaların ihtiyat, ayrım gözetme ve orantılılık gibi ilkelerine uymuyor olabilirler" dedi. IŞİD'i yenip Ras Baalbek'e giren Lübnan askerlerini kadınlar, kızlar coşkuyla karşıladı. Yaklaşık 470 kilometre uzunluğundakİ SuriyeLübnan sınırının silahlı grupların işgalinden tümüyle kurtanlmasını sağlayan anlaşma uyannca IŞİD milrtanlarının Suriye'nin Deyr ez Zor bölgesine tahliye edilmesini ABD'nin hava saldırısıyla engellemesi beraberinde bir dizi tartışma getirdi. ABD'nin Koalisyon Temsilcisi Drett McGurk'ün IŞİD'lilerin "Irak'a gönderilmerilerine izin vermeyecekleri, savaş alanında öldürülmeleri gerektiğini" tweetlemesinin ardından Koalisyon sözcüsü Albay Ryan Dillon Suriye ve Lübnan hükümetleri, Lübnan Hizbullahı ile IŞİD arasında yapılan anlaşmanın tarafı olmadığını beJirtip şu açıklamayı yaptı: 'Konvoyu vurmadık1 Teröristleri bîr yerden başka bir yere taşımak kalıcı bir çözürn değildir. Bu tam da koalisyonun Suriye'deki askeri eylemlerinin neden gerekli olduğu nu ispatlıyor." Açıklamada konvoyun değil, konvoya ilerleyen IŞİD'e ait bazı araçlar ile konvoyun yolu üzerinde el Bukemal ile Hamayma bölgesi arasındaki yolun vurulduğu aktanldı. ABD'li yetkililer "Hava saldırılan varılan anlaşmaya karşı güçlü bir mesaj* dedi. Hizbullahtan tepki Irak Baş bakanı Haydar İbadi de "Çok sayıda IŞİD'linin Irak sınınna gönderilmesi kabul edilemez" diye çıkıştı. Bunun üzerine Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, 310 IŞİD militanı ile ailelerinin Irak'a değil Suriye'nin Deyr ez Zor iline bağlı el Dukemal bölgesine gönderildiğini söyledi. Nasrallah, "Bu savaşta denge değişikliği yaratmaz. Herkes biliyor ki Suriye ordusu ve Hizbullah Deyr ez Zor'da terörizme karşı savaşıp pek çok şehit veriyor. Yeni biz yenilip teslim olmuş teröristleri bulunduğumuz cephelere gönderdik" dedi. RusyaJ komite kurdu TSK ve desteklediği ÖSO güçlerinin Ankara'nın "terörisf kabul ettiği YPG ile çatışmaya girdiği bölgelerden Afrin ve Şehba'nın birkaç noktasına Rus askerlerinin konuşlanmasının ardından Rusya'dan kritik biraçıklama geldi. PYD YPG'nin kontrolündeki Afrin'le ilgili Rusya'nın Suriye'deki askeri grubunun komutan yardımcısı Aleksey Kim, "Rus uzlaştırma merkezinin girişimiyle bir ulusal uzlaşı komitesi kurduk" açıklaması yaptı. Âncak bugüne dek ulusal uzlaşı komitesi, cihatçı silahlı grupların Rusya'nın arabuluculuğunda Suriye hükümetiyle anlaşmaya vardığı gerilimi azattma bölgelerinde başvurulan bir uygulamaydı. Gerilimi azaltma bölgeleri de Rusya, İran ve Türkiye'nin garantörlüğündeki Astana sürecinin bir ürünü. Bu sürece PYD/ YPG dahil değil. Kim, bu ayın sonunda kurulduğunu du yurduğu Afrin'deki ulusal uzlaşı komi tesiyle video konferans yoluyla ger çekleştirilen ortak görüşmeye Hu mus, Doğu Guta, Dera ve Kuneytra'da ki gerilimi azaltma bölgelerindefaali yet gösteren ulusal uzlaşı komitele rinin temsilcilerinin kutıldığını söyledi. Komitelerde bölgelerin yerel yönetim temsilcileri ile Rus uzlaştırma merkezi nin yetlilileri yer alıyor. Kim'e göre ya pılan görüşmede Afrin'de en çok yar ydaımcıaviehtoiynaaçrıldaucyaaknobkuölllgaerılnerli;siltaeçsii htibe liriendi. Afrin'de gerilimi azartma böl gesi değilse de Rus uzlaşı merkezinin faaliyet gösterdiği "çatışmayı önleme bölgesi" bulunuyor. TSK, en büyük 10 ordu içinde En fazla ateş gücüne sahip orclu lar sıralaması açıklandı. İlk üçe sırasıyla ABD, Rusya ve Çin yerleşirken Türkiye 8. sırada yer aldı. Global Firepovver'ın 133 ülkeyi kapsayan sıralaması nükleer güç, aktif asker, teçhizat sayısı, nüfus, ülkenin coğrafi konumu, doğal kaynakları, yerli sanayi gibi 50 değişken baz alınarak hazırlandı. İlk 1O'da Hindistan, Fransa, Britanya, Japonya, Almanya ve Mısır da var. îl bin ABD askeri Bu arada ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık 4 bin ilave asker göndermeye hazırlanrdığı Afganistan'daki ABD askeri sayısının zaten arttığı ortaya çıktı. Pentagon'un açıklamasına göre, Afganistan'da geçen yıl 8 bin 400 olan üniformalı ABD drdusu mensubu sayısı bu yıl 11 bine çıktı. Blackyvatertn sözcüsü NYT A BD basının yaşlı hanımefendisi diye nitelenen New York Times (NYT) gazetesi, Irak ve Afganistan'da sivil katliamlarına imza atan Blackvvater'ın (yeni adıyla Academi) kurucusu ve Donald Trump kabine^ sinin evrim karşıtı düşünceleriyleja7 nınan eğitim bakanı Betsy DeVos;un kardeşi Erik Prince'ın "Afganistam askerler değil kontratlı sava kurtaracak" başlıklı makalesi tepkist çekti. Gazete okurları sosyal medyada çeşitli görsel içerikler üre terek NYT ile dalga geçti. Prince'ın yazısının yayımlandığı NYTnin 'Görüşler' sayfasını kullanan okurlar, f(H toğrafı ve başlığı değiştirerektepkilerini gösterdi. Bir okur, Prince'ı, Taht Oyunları dizisindeki Ölüler Ordusu'nun Komutanı Gece Kralı'na benzeterek "Gece Kralı: Westeros'u diriler değil ölüler kurtaracak" başlığını attı. "Kötü Pornocu: Afganistan'ı askerler değil, kötü porno kurtaracak," "Beşar Esad: Suriye'yi varil bombaları değil, kimyasal silahlar kurtaracak" gibi çeşitlemeleryapıldı. Tepkiler üzerine NYT, "Editöryal standartlarımıza uymayan bir makaleyi yaytmlamamalıydık" diyerek okurlarından özür diledi. Night King; The Dead, not living, will save Westeros NYTnin yayımladığı makalenin Taht Oyunlan dahil pek çok uyarlaması yapıldı. IÜIİN > ^ s ±0> Sınırdaki Kutupa4 long kampına binlerce Arakan Müslü Myanmar'da Rohingya (Arakan) Müslümanlarının militan bir örgütünün karakol ve üslere saldırmasına misilleme olarak ordunun sivil halka yönelttiği şiddet dalgası, yeni bir trajedi yarattL Son bir haftada bölge deki şiddet olaylarından kaçıp Bangladeş'e sığınan Müslümanların sayısı 27 bin 400*ü geçti. 20 bin kadar Rohingyalı da iki ülke arasında insansız bölgede bekletiliyor. Zaten yüz binlerce Rohingyalı sı ğınmacıya evsahipliği yapan Bangladeş yeni gelenlere yardım yetiştiremiyor. 20 kadın ve çocuk öldii Dün Bangladeşli sınır bekçileri, kaçarken boğulan 20 Rohingyalı kadın ve çocuğun cansız bedenlerine ulaştı. Bangladeşli vetkililer, sınırı oluşturan Naf Nehri'nden geçmeye çalışan Rohingyalıların sayısının gün geçtikçe arttığını, aşırı yüklü sandal ve teknelere doluşanların sürekli boğulma tehlikesi geçirdiğini belirtti. K. Kore'ye yine B1B ile gözdağı Kuzey Kore'nin Japonya üzerinden balistik füze uçurması son ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, Japon mevkidaşıyla telefon görüşme rası ABD'nin B1B bombardıman sinin ardından, "Diplomatik seçenek uçaklan yeniden devriyeye çıktı. Dün lerimiz tükenmedi" dedi. ABD Başka yanın en gelişmiş stratejik bombar nı Donald Trump ise "Konuşmak çö dıman uçağı kabul edilen, nükleer si züm değir diye tvveet atmıştı. lah taşıma kapasiteli B1B uçaklarından ikisi, dün Kore Yarımadası üze THAAD tamamlanacak rinde uçarak Kuzey'e gözdağı var Çin Savunma Bakanı Ren Guokiang dı. BlB'lere 4 Amerikan F35B jeti "Çin kapısının eşiğinde bir savaş ya nin yanı sıra Güney Kore jetleri de eş da kaosa izin vermeyecektir", Çin Dı lik etti. Bu uçuşla birlikte ABD ve Gü şişleri Sözcüsü Hua Çunying "Mevcut ney Kore büyük çoğunluğu bilgisayar gerginlik, bir tiyatro ya da bilgisayar simülasyonlu savaş oyunlarına daya oyunu değil" uyanlannı yaptı. ABD'li nan tatbikatlarını da bitirmiş oldu. mevkidaşı Rex Tillerson'la telefonda K. Kore devlet ajansı, tatbikatın "iş görüşen Rusya Dışişleri Bakanı Ser gal provasf olduğunu öne gey Lavrov, "Öngörülemeyen sonuç sürmüş ve son fü lar doğurabilecek ha ze denemesinin bu tatbikata misil leme olarak gerçekleştirildiğini duyurmuştu. KuoçraeklaYnardımevardiayseıy'nedaçıkBt1ı.B reketlerden herkes kaçınmalı" diye uyardı. ABD'nin G. Kore'ye kurmak istediği ancak Cumhurbaşkanı Moon JaeIn'in karşı çıktığı THAAD füze savunma sisteminin tamamlanacağı açıklandı. Sağcı Cumhurbaşkanı Park Geunhe döneminde başlanan sistemin monta jı, solcu, barış yanlısı Moon göreve ge lince durdurulmuştu. Ancak Kuzey'in füze denemelerinin ardından Moon karannı değiştirmek durumunda kal dı. Anketlerde THAAD sistemine ve rilen destek yüzde 50'den 72'ye çık tı. AntiTHAAD aktivistleri, sistemin başkent Seul'ü bile koruma ğını, amacın ABD lerinihedef ala bilecek füzeleri durdurmak olduğunu ileri sürüyor. Trump'ın İran dosyası Ortadoğu'da Amerikan hegemonyasını bunca deneyimle hayra yormak nasıl mümkün değilse, onun çözülmekte oluşunu yormak da öyle. Geçen yazıda Suriye'deki paylaşım savaşında 'kazanmakta ve kaybetmekte olanlan' dökmüştük. RusyalranSurıyeHizbullah kazanmakta; ABD, KörfezTürkiyeIsraiI kaybetmekte olan cepheler. Bir mucıze olmazsa gittiği yer orası. Hatlarda kaymalar var. Sırf bu bile işin Suriye'de kalmayacağının işareti. İran 'dosyasımn' eli kulağında. ••• 'Önce Amerika' iddiasıyla seçilmiş Donald Trump'ın 'lıberal müdahalecılığe son vermek' vaadini tutması zaten imkânsızdı. Yedi ayda Surıye'de sahnelenen yeni kimyasal komplo üzerinden üç beş füze sallanabildi. Geçenlerde 'ımparatorluklar mezarlığı' Afganistan'da 16 yıllık savaşın devamına karar kılındı. ABD için hegemonya krizi varken Afganistan demek; lityum dahil nadir kaynaklar demek, Çin demek, HindistanPakistan demek. Rusya'nın burnunun dıbinde, İran ile 'sınırdaş olmak' demek. 'Imparatorluk stratejistlenntri kafa yoracakları mevzu çok. Deja vu'muz eksik değil. ••• Trump şimdi, Suriye'de sancılı çöküş eşliğinde 2015'te selefi Obama varken Iran'la kotarılmış nükleer anlaşmayı gömmek peşinde. BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ile Almanya'dan oluşan 5+1 grubu ile yapılmış nükleer anlaşma özetle; Iran'ın nükleer programında büyük tavizlerle uranyum zengınleştirmeyı silah programı yapamayacak şekilde alt düzeye çekmesi karşılığında, yaptırımlardan kurtulup ekonomisini dünyaya açması üzerinde yükseldi. Mütemadiyen denetim mekanizmalarıyla bezendi. 0 gün bugündür BM'ye bağlı Uluslararası Atom Enerji Kurumu da (UAEK), ABD yönetiminin Kongre'ye üç ayda bir sunduğu raporlar da Iran'ın anlaşmaya uyduğunu onaylıyor. VVashington'dakilerin kafalarındaki tilkiler kuyruklarını kovalamakta. ABD medyasına göre, Trump, Iran'ı 'ıhlalcı' gösterecek kanıtlar icat etmeleri için öyle baskı kurmakta ki, 2003'te Irak savaşı yalanlarını sunmuş ıstihbarat topluluğunda yakında istifalar gelebilir. RexTillerson yerine ismi geçen 'şahın' BM temsilcisi Nikki Haley de işbaşında. Geçen hafta UAEK'nin Viyana'daki merkezini ziyaret etti. Iran'ın askeri tesislerıni şüpheli gösterecek söylemle UAEK denetimlerini gündemetaşıdı. Iranlılar, Amerikan yönetimine 'rüyanızda götvrsünüz' diyor. Egemen bir ülke olarak haklan var. Anlaşma da ancak UAEK geçerli gerekçeler koyup istediği izahata yanıt alamazsa, askeri tesislerin denetimini gündeme getirebilir. Bu işlerin döneceği ortak komisyonda Rusya'sı var, Çin'i var. ••• Trump, 'en beterf dediği anlaşma için Kongre'ye en son 17Temmuz'daonay vermek zorunda kaldı. 25 Temmuz'da çıkıp "Bana kalsaydt ontan 180 gün önce ihlalci yapmıştım" dedi. Ironiye bakın ki sahte kanıt üstadı W. Bush'u 'mumla arayabılirız'. Rivayet o ki, ABD Başkanı, ekimdeki onay döneminde anlaşmayı gömecek. 'Şahınlerle' dolu Kongre yeni yaptırımlarla eşlik ederse, anlaşmanın asıl ihlalcisi ABD olacak. Iran'a çekilme hakkı doğacak. Nitekim Tahran, "Cayarsanız biz de nükleer programımıza kaldığımızyerden devam ederız" dıyor. ••• Tabii 2000'lerin dünyasında değiliz. Avrupa anlaşmadan memnun, ucunda İran pazarı var. Trump'tan hazzetmiyorlar. Almanya yükseliyor. Lakin Ikinci Dünya Savaşı sonrası ittifaklar sistemi ile güvenlik mimarisi mevzu bahis iken, Avrupa, ABD'den bağımsız kalabilir mi? Olanca çalım ve güç gösterisine rağmen aslında Kuzey Kore'nin bile nükleer silahı olduğu meçhul. Iran'ın aksine Nükleer Silahların Sınırlandırılması Anlaşması'nın imzacısı olmaktan çoktan çıkmış Kuzey Kore ile nükleer kâbus tartışılırken, Pyongyang'ı Tahran'a bağlayacak öykülerle karşılaşırsak, şaşırmayın. Nükleer silahsızlanma rejimi mi? Obama Nobel Barış Ödülü'nü aldı ya! 'Irak savaşı yalanları Amerika ve dünya ahalilerınin kafasına kazındı' da demeyin. Suriye savaşı 'aynı fılmin yeni versıyonunu izledığini anlayamayanların eksık olmadığını bir dünyada1 yürütüldü. ••• Dahagüzel bir dünya anlatamadığımız için affınızasığınarak, bütün okurlarıma iyi bayramlar dilerim. Macron, iş yasasını sundu Seçim kampanyası sırasında iş yasasında neoliberal düzenlemeleryapacağını bildiren ve işçi sınıfın büyük tepkisinı çeken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, sermaye lehineyapacağı düzenlemeleri açıkladı. 39 yaşındaki Cumhurbaşkanı, bu düzenlemelerin ülkede yüzde 9.5'e veren kayıtlı işsizliği azaltacağını öne sürdü. Yeni tasarıda, küçük ve orta ölçekli işletmelerin iş kanununun emekçileryararına bazı hükümlerinden muaf tutulması, işten atılma tazminatlarının düşürülmesi, işçi sendikalarının yetkilerinin kıslıması ve patronların çalışanlarla iş kanunu dışında özel iş sözleşmeleri yapabilmesini öngören düzenlemeler yer alıyor. CM B